Şiirde Ahenk Unsurları Soruları

11 3. Derinden derine ırmaklar ağlar -a Uzaktan uzağa çoban çeşmesi Ey suyun sesinden anlayan bağlar Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi V Yukarıdaki dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Çapraz kafiye kullanılmıştır. B) 11'li hece ölçüsü ile yazılmıştır. Kişileştirmelere yer verilmiştir. D) Redif vardır. E) Zengin kafiye kullanılmıştır. fina. tan seng

25. A Türk Dili ve Edebiyatı Yay yarupan ergüzi Aktı akın munduzi Togdu yaruk yılduzı Tingla sözüm külgüsüz Günümüz Türkçesi Bahar geldi Kar suları seller gibi akti Tan yıldızı da doğdu Sözümü gülmeden dinle A PALME YAYINEVİ Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Doğaya ait unsurlara yer verilmiştir. B) Uyak örgüsü aaab şeklindedir. C) Arapça-Farsça sözcüklerle oluşturulmuştur. D) Türk şiir geleneğinin ilk örneklerindendir. E) 4+3 duraklı 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır. 10. SINI 26. Türk dili ve edebiyatı dersind halk şiiri nazım türlerini anlatm dizeleri yazar ve tahtaya kaldı ve içerik özelliklerini dikkate al söylemesini ister. TARNAVA Dördüncü esmaya m Enel Hak simna vâkı Dahi ölmezden sen, Erişir canına fazlı Hü Gel imdi sen dahi ş Kanışasın evliyanın Dalasın sen ab-ı ha Erişir canına fazlı H Buna göre, görselde öğre zım türü aşağıdakilerden Ilahi Nefes CŞathiye Nutuk Devriye

de hem kafiye hem redif var- enalık artık sihirli emirli birden merdiven er cler ainattan irak nda bırak 91 12 Aşağıdaki dizelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir kafiye kullanılmıştır? A Kendimi kaptırarak tekerleğin sese Uzanmışım, kalmışım, yaylının şiltesipe BT Eviniz kutu gibi küçücük bir evdi Sarmaşıklarla balkonu örtük bir evd C) Biçare gönüller! Ne giden son gemidir,bu Hicranlı hayatın ne de son matemidir bo D) Elli üç gün ne mehabetli temáşar idi o. Sanki halkın uyanık gördüğü rüya idi o. E Senelerden beri rüyada görüp özlediğim Cedlerin mağfiret iklimine girmiş gibiyim. es 3. Ünite

I. Dörtlük Hastet mektubunu yazdığın zaman Sitem etme selamını hoş gönder Yanıyor yüreğim halim pek yaman Ister dolu ister isen boş gönder II. Dörtlük 7 Yana yana kül oldum Bir esmere kul oldum Kuş dili bilmez iken Şakıdım bülbül oldum 1) Her iki dörtlük de hece ölçüsüyle yazılmıştır. 2) 1. dörtlükte ek biçiminde redif vardır. (D 3) I. dörtlükte zengin ve tam uyak vardır. ( ) 4) I. dörtlükte tüm dizeler birbiriyle uyaklıdır. ( ) 5) 1. dörtlük, çapraz uyak düzenine sahiptir. ( ) 6) II. dörtlük 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. ( ) 7) II. dörtlükte zengin uyak vardır. ( ) 8) II. dörtlük mani tipi uyağa göre yazılmıştır. ( ) 9) II. dörtlükteki redif "-du-m" ekleridir. ( ) 10) Her iki dörtlükte de lirik şiir özellikleri vardır. ( ) 11) I. dörtlük 6+ 5 şeklinde duraklanmıştır. ( ) 12) II. dörtlükte 7'll hece ölçüsü vardır. ( )

10. Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker! Gökten ecdåd inerek öpse o påk alnı değer Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dizelerdeki uyak türü ile özdeş bir uyak vardır? A) Seni beklemekle geçse de ömrüm Şu fani dünyada kalmasa günüm B) Yürü bre Dadaloğlu'm yürü git Dertli dertli Çukurova yolun tut Tom ofi C) Etesi gün başladı gün doğarken yolculuk Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk D) Semaim kavuştuk bahara yaza Güzeller kendini çekerler naza E) Hatırlar bir gün, camı açtığını, Duran bir bulutu, bir kuş uçtuğunu Acep kede Yoksa es Tem Nihaye Geçe Ürkm Bir Y C

9. Nesini söyleyim canım efendim a Gayrı düzen tutmaz telimiz bizim b Omuzdan kesilmiş kolumuz bizim Bu dörtlüğün bir koşmanın özelliklerini yansıtması için boş bırakılan üçüncü dizeye getirilecek sözle- rin aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olması gerekmektedir? A) Söz sanatlarından arındırılmış olması B) Şairin mahlasını bulundurması Diğer dizelerle kafiyeli olması D) Anlaşılır bir dile sahip olması E) Hecenin 11'li ölçüsüyle yazılması

2. 1. Dizelerdeki ünlü tekrarıyla ğıdakilerin hangisidir? A) Uyak B) Redif C) Asonans D) Aliterasyon E) Aruz ölçüsü Dost bağının meyveleri erişti Ayva benim elma benim nar benim Çeşmim yaşı ummanlara karıştı Cefakârım sitemkârım var benim Bu dörtlüğün uyak düzeni aşağıdakilerin han- gisidir? A) Düz uyak B) Sarmal uyak C) Mani tipi uyak D) Çapraz uyak E) Örüşük uyak Akşam, güneş artık deniz ufkunda silindi Hülya gibi yalnız gezinenler köye indi Bu dizelerdeki uyak türü aşağıdakilerin hangi-

V gelmeyecek makberi kimler kazsın Gomelim gel seni tarihe desem sığmazsın Bu dizelerde. telmih, istifham, mübalağa, dir gisine Ne büyüks Bedrin in arslanla na dar Sana v numaralanmış söz sanatlarından hangileri yoktur? III. V. hüsnüta V. tevriye Şlir 65 A) I ve II B) I ve I D) III ve IV C) II ve III EIV Nev 66 Bir bûse mi bir gül mü verirsin dedi gönlüm Bir nîm tebessümle o âfet gülü verdi (Gönlüm o güzele bir öpücük mü bir gül mü verirsin diye sordu Mab o âfet sevgili, yarım bir tebessümle gülü verdi) YAYIN DENİZİ Bu dizelerin ikinci dizesinde görülen söz sanatının benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Artık demir almak günü gelmişse zamandan Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan B) Ey ay, felek harab olmuş altüst olmuş senin için Bizi öyle harab, öyle altüst ediyorsun, etme C) Ekmek Leyla oldu bire dostlarım Mecnun olup ardı sıra giderim D) Dedim dilber niçün sararıp soldun Dedi hep çektiğim dil yarasıdır 11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde A) Hokkadır ağzın incidir dişin Alemde yoktur akranin eşin isesini B) Yanımızdan geçiyor ağır Bir derebeyi gibi kurulmu C) Zeytin gözlüm sana me Bu sevmenin kabahati Q E) Ölüm indirmede gökler ölü püskürmede yer One müthiş tipidir savrulur enkaz-ı beşer Bu geçit sanki yazda Burada son firtina s E) Bir sarsıntı uyand Geçiyordu araba 12. Garbin afa Benim im Ulusun, Meder İstik söz C KONT

ve uyak diziliş aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Hece Digüeo-tam uyak-sarma yak B) Aruz ölçüsü - tam uyak-çapraz uyak C) Hece içüsü- yanm uyak-çapraz-uyak D) Mece cüsü - tam uydk - çapraz uyak Aruz ölçse-yauh uyak sarma uyak 2. Bir bahçedeyiz şimdi şehitlerle beraber Bizler gibi ölmüş o yiğitlerle beraber Lakin kalacak doğduğumuz toprağa bizden Şimşek gibi bir hatıra nal seslerimizden Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Düz uyak düzeninde yazılmıştır. B) Hem sözcük hem de ek redife yer verilmiştir. E C) I ve II. dizelerde tam uyak kullanılmıştır. D) "-den" eki redif görevindedir. E) III ve IV. dizelerde zengin uyak vardır. poten A) Dünyaya geldiğim anda Yürüdüm aynı zamanda 3. Aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı bir uyak çeşidi kullanılmıştır? Bergen Tun at AYDIN YAYINLARI Sur n

10. Kokuyor burnuma Sivr'alan köyü Serindir dağları soğuktur suyu P 2 Yår mektup göndermiş yadigâr deyi Gözünün yaşını sil deyi yazmış Bu dizlerde altı çizili sözcüklerde kullanılan ka- fiye çeşidi aşağıdakilerin hangisidir? A) Yarım kafiye B) Tam kafiye C) Zengin kafiye D) Tunç kafiye E) Cinaskı kafiye keby SU 11. Aşağıdaki dizelerin uyak çeşitleri ikişerli grup- landırıldığında hangisi dışarıda kalır?

e- IŞ as er, le AYDIN YAYINLARI D) Divan edebiyatında bu ölçü sistemine hiç rast- Janmaz. E) Türk şiirinde en çok ecenin 7'li, 8'li ve 11'li ka- liplar kullanılmıştır. Hece ölçüsünün “hece sa- yısı" ve "duraklar" olmak üzere iki temel özelliği vardır. D D 4. Serbest ölçüyle ilgili verilenlerden hangisi yan- liştır? A) Türk edebiyatında serbest nazım, Cumhu- riyet'ten sonra gelişmiştir. B) Serbest şiirde dizelerin uzunluk kısalıkları, uyak, redif, uyak düzeni, nazım birimi gibi nazmın bağ- layıcı unsurları önemsenmez. C) Uyak, redif gibi unsurlardan mümkün olduğunca uzak durulur. D) Bu tür ölçü tamamen kafiyesiz ve redifsizdir de- nebilir. E) Dizelerinin oluşturulmasında herhangi bir ölçü birimi kullanılmayan şiirler, serbest ölçüyle ya- zılmıştır. a 5. Gördüm şeklin peri oldum müsteri Çeksen de hançeri kessen bu seri Bu dizelerde kullanılan uyak çeşidi aşağıdakile- rin hangisidir?

YAYLA DUMANI Gümüş bir dumanla kapandi her yer, Yer ve gök bu akşam yayla dumanı; Sürüler, çemenler, sarı çiçekler Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı! Ben de duman olsam senin yerine, Dağılsam dağların şu mahşerine; Güzelin saçına ve gözlerine Ben girsem, ben dolsam, yayla duman Beni içerine aldın ağ gibi, Doldun gözlerime bir rüya gibi. Ben de güneş gibi, yüce dağ gibi İçinde kaybolsam yayla dumanı!

21. Aşağıdaki dizelerin hangisinde cinasli kafiye kullanıl- mıştır? A) Geçtikçe bembeyaz gezinenler üçer beşer Bildim ki ahiret denilen yerdedir beşer B) Derler ki bilir hakikati yüzlerce feylesof Bir kısmı şek ve şüphede, bir kısmı hayli kof C) Bir sevinç var ki kalpte arşı doldurur sesi O ne sonsuz sevinçtir ebediyet neşesi D) Ben artık ne şairim ne fikra muharriri Sadece beyni zonk zonk sızlayanlardan biri E) Uçun kuşlar uçun burda vefa yok Öyle akarsular öyle hava yok DJ Ive m 25. Derdim nice Bir âh ile bu Bu dizelerde kullanı dir? A) Yarım uyak Zengin uyak E) Tunç uyak 20 26. Aşağıdaki diz A) Beni mecnûn B) Aşkımı inkâr C) Sevmek için D) Gizli aşk bu s E) Gözlerini gö

EYLÜL SONU Günler kısaldı Kanlica'nin ihtiyarları Bir bir hatırlamakta geçen sonbaharları. Yalnız bu semti sevmek için ömrümüz kısa... Yazlar yavaşça bitmese, günler kısalmasa... Olmek kaderde var, bize ürküntü vermiyor; Lakin vatandan ayrilişin iztirabı zor. Hiç dönmemek ölüm gecesinden bu sâhile, Bitmez bir özleyiştir, ölümden beter bile. IF 1. Yukandaki şiirin nazım birimi: 2. Yukarıdaki şiirin teması: 3. Yukarıdaki şiirin kafiye ve redifini: Yukarıdaki şiirin ölçüsü: fiye şeması: Yahya Kemal BEYATLI 94 Benzeti Ben gec PRATIK DEFTER K P

TÜRK DİLI VE ED sonunda tekrarı ile oluşan ka URK DİLİ VE EDEBİYATI El ariftir yoklar senin bendini Dağıtırlar duzağını fendini Alçaklarda otur gözet kendini Kati yükseklerden uçucu olma Tuna'yı görmedim, fakat tanırım, Bir ümit önünde koştuğum zaman, Geçmişi anarak coştuğum zaman Kendimi Budin'in beyi sanırım. Yanarım ağalar yerlerim diken Babamın öcüdür belimi büken Düğün kurulmadan günümüz varken Göz oyanlar görsün sellerimizi Ey hazan, artık intikam alma Şimdi zulmetleriyle haykıracak Sana hüsran bakışlı sema!.. Karacaoğlan Arif Nihat Asya Köroğlu Ali Canip Yöntem Kafiye Redif doga KOLEJI Kafiye Şeması

7. Aşağıda verilen dizelerin hangisinde hem redif hem de uyak vardır? A) Hoş-guşe-i zevk idi safa ehline âlem Bir hal ile sürseydi eğer ömrünü âdem B) Doksanında hata çıkmaz lisandan Doksan beş yaşında kalır nam u nişan C) Benim sevdiğim su senin suyunun öz kardeşidir Senin soyunun bıraktığı güçler artık senindir D) Geldikleri yol... Ömrün ışıktan yoludur o; Âlemde bir akşam ne semavi koşudur o! E) Hâlime bakıp da yanma Mehmed'im Kavuşmak mı, belki, daha ölmedim