Şiirde Ahenk Unsurları Soruları

4. Örüşük (Terza-rima) Kafiye: "aba/bcb/cdc/e" Bir dereden kopardım -a -b Bu incecik kamışı Ve bir bıçakla yardım -a Pek solgunsa da dışı -b Sesinde gizli, berrak) -c Pınarların akışı: -b Dinle, ne şakrıyor, bak d Kafiye dmuyoru vosok ler: Minne Baki k Tapşırma adlarını ve O Ozanlar, laslarını k ● Karac Acidi Üç de

7. Hayat bende mücerret seninle kaimdir Q Neşat ü lezzet ü şevkim seninle daimdir Sen olmasan nazarimda güneş de muzlimdir Q Sözün hakikati işte budur inan güzelim! b Bu dörtlüğün uyak örgüsü ve uyak türü aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) Çapraz uyak - Tam uyak B) Düz uyak Tam uyak Sarma uyak-Tam uyak D) Düz uyak - Zengin uyak E) Çapraz uyak - Yarım uyak

ini ce e- ir. 4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif kullanılmamış- tır? A) Kara bahtım kem talihim taşa bassam iz olur Başım bir Erciyes Dağı yaz günlerim kış olur B) Gel yanıma da yanı başıma Şu gençlikte neler geldi garip başıma C) Çanakkale içinde vurdular beni Ölmeden mezara koydular beni D) Eğin viran olmuş bülbül ötmüyor Ağam ırak yolda elim yetmiyor E) Dönülmez akşamın ufkundayız vakit çok geç Bu son fasıldır ey ömrüm nasıl geçersen geç

2. Sen o çocuk değilsin artık çocuk değilsin dudakların eskisi gibi beyaz değiller biliyor- sun sen gözlerini kaybettin gözlerini bunu bili- yorsun ben ki yaşadıklarımı büyük dinler gibi yaşı- yorum sen artık bir din değilsin bunu biliyorsun Bu şiirin ait olduğu geleneğe ilişkin aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ôlçü ve uyağa dikkat edilmez. BY Şiirlerin konusuna göre şairler tarafın- dan belirlenmiş isimleri vardır. C) Mazmun adı verilen kalıplaşmış sözler kullanılır. + XX DAnlam bir dizede tamamlanmaz diğer di- zelere aktarılabilir. + E) Yalın ve doğal bir söyleyiş benimsenir. Puan Yayınları 1 DRV 13

18. Aşağıdakilerin hangisinde tam uyak vardır? A) Çiğdemin menekşen kokar Güzeller göğsüne takar B) Geldim o dost ilinden Koka koka gülünden C) Birin bilir birin bilmez Bu dünya kimseye kalmaz D) Arı vardır uçup gezer Teni tenden seçip gezer E) Ağaçlar hu çeker iniler taşlar Bülbül, gözlerinden akıtır yaşlar

1. (1) Şiirdeki dizelerin hece sayısının eşit olmasına ya da hecelerin uzunluk-kısalık yönüyle düzenli biçimde si- ralanmasına ölçü denir. (II) Türk şiirinde aruz ve hece olmak üzere iki çeşit ölçü vardır. (III) Hece ölçüsü, di- zelerin uzunluk-kısalık yönüyle birbiriyle uyumlu ol- masıdır. (IV) Hece ölçüsü, Türk şiirinin milli ölçüsüdür. (V) Bu ölçü, İslam öncesi Türk edebiyatından itibaren kullanılmıştır. cümlelerden hangi- Bu parçadaki numaralanmış sinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

5 8. Davranın halaya durun koçaklar Işte baş, işte davul, işte meydan Güzel halay çeken, güzel bucaklar Güzeli sevmeyen çıksın aradan Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ahengi sağlamada yinelemelere başvurulmuştur. Ek hâlinde redif vardır. Çapraz uyak düzeni kullanılmıştır. D) Nazım birimi dörtlüktür. Yakım uyak kullanılmıştır ARI YAYINCILIK GENEL DAĞITIM CODEX Yazılım, Mobil Uygulama ve interaktif Çözümler www.codex.com.tr Dijital Mobil Uygulaması Laplanmıştır. 7860 Yayır info@

Ahenk A (8 arıdaki Temel Kavramlar, Biçim ve Ahenk 1. Aşağıdaki dizelerden hangisi parantez () içindeki ifadeyle ilişkilendirilemez? A) Zulmü pek çok insafı az Hayata karşı aşkımız Ne etseler ki çatlamaz Bir sabır taşı aşkımız (Çapraz uyak örgüsüne sahiptir.) B) Âlemde gündüz gönlüme işkencedir Bence bayram ufukta gün bitincedir (Zengin uyak vardır.) C) Sen de her şey gibi, yakınımda iken Sen de oluyorsun gözlerimde diken (Redif yoktur.) D) Kader kadere eş oldu Ağladım gözüm yaş oldu Uzun boylu savaş oldu Uyanmadı kara bahtim (Düz uyak örgüsüyle oluşturulmuştur.) E) Sana ufuklar "Gel!" diye bağırır Ellerinde çiçek haykırarak Seni gür sesiyle hayat çağırır Beni de çiğneyip geçtiğin toprak (Farklı uyak türleri vardır.) 2. 1. Gurbet gurbet öten tren sesi Ve son kampanayla başlayan özlemin Unutacaksın bu şehrin garip gecelerini 3. Ge Se Bin B ä

ŞEHİT TAYFUN PEKEL ANADOLU LİSESİ TÜRK DİLİ VE E ADI/SOY ADI:Ekif Sena Meti OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ Yaş otuz beş yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Cahit Sıtkı Tarancı 1) 20 puan Nazım Birimi: Ölçüsü Teması tr.bab.lo Uyak Şeması: Ahenk Unsurları :

2. Ne güzel enseyi geçmemesi saçların, Alnımızda bitmesi. Tane tane olması kirpiklerin, Tel tel olması kaşların. Ne güzel insan yüzü, Elmacık kemiği ve on parmak. Ya dünyamız, bütün bu mevsimler, Bulutlar, telli kavak Ya İstanbul Bu dizelerin bütününe hâkim olan duygu aşağı- dakilerden hangisidir? A) Hayranlık B) İnsan sevgisi D) Özlem C) İsyankârlık E) Canlılık

5. I. Gönlüm oldu aşkının âvâresi Gamzenin gitmez gönülden yâresi Derdime çok istedim dermân veli X Yoğ imiş la'linden özge çâresi a II. Denize dalan bilir Q Gurbeti kalan bilir a Sevda ateşten gömlek X Giymeyen yalan bilir G Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış bu dörtlüklerin ortak özelliğidir? A) Nazım şeklinin aynı olması Aynı kafiye örgüsüne sahip olma C) Aruz ölçüsüyle yazılma D) Aynı edebiyat tarzına ait olma E) Sözcük hâlinde redife yer verme

3 Leyla mıyım, Mecnun muyum, çöl müyüm? .4 Arı mıyım, çiçek miyim, bal mıyım? Köle miyim, bir güzele kul muyum? Hiçbir türlü bulamadım ben beni. Âşık edebiyatına ait bu dörtlük için aşağıdakiler- den hangisinin söylenmesi doğru olmaz? ( PERS A) 11'li hece ölçüsüyle söylenmiştir. B) Tüm dizeler 4+4+3 duraklıdır. C) Koşma tipi uyak örgüsüne sahiptir. DAit olduğu şiirin ilk ya da son dörtlüğü değildir. E) Ses ahengi, ek halinde redifle sağlanmıştır.

6. I. Romantik, şiir anlayışına tepki olarak doğmuştur. "Şiir anlaşılmak için değil hissedilmek için içindir." anlayışını savunmuşlardır. III. Realizmin bilimsellikle yoğrulmuş biçimi olarak da değerlendirilen bir akımdır. V. Tabiat önemsenmiş, duygulara ve hayallere önem verilmiştir. Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki akımlardan han- gisiyle ilgili bilgi yoktur? A) Sembolizm B) Natüralizm C) Parnasizm D) Sürrealizm E Romantizm

6. Ne şeb ki kûyuna yüz sürmesem o şeb ölürüm Ne gün ki kâmetüni görmesem kıyâmet olur (Nef'i) (Hangi gece bulunduğun yerlere yüzümü sürmesem o gece ölürüm. Hangi günde selvi boyunu görmesem benim için kıyamet olur.) Felek her türlü esbáb-i cefâsın toplasın gelsin Dönersem kahpeyim millet yolunda bir azimetten (Namık Kemal) (Felek her türlü eziyet yollarını toplasın gelsin, millet yolunda hizmetten dönersem kahpeyim) Yukarıda yer alan şiir örneklerinden yola çıkarak Tanzi- mat şiiri ile Divan şiiri karşılaştırıldığında aşağıdakilerir hangisi söylenemez? A) Divan şiirinin süslü ve sanatlı diline karşılık Tanzima şiiri sade bir dille yazılmıştır. B) Tanzimat şiirinde toplumsal içerik ön planda olmuştu C) Her iki dönem şiirinde romantizmin özellikleri görülebil D) Her ikisinde de şiirler aruz ölçüsü ile yazılmıştır. E) Tanzimat şiiri, birkaç değişiklikle Divan Edebiyatı naz biçimi geleneğini sürdürmüştür.

3. Sular çağıl çağıl akar Aşk ateşi beni yakar Dünya güzelmiş kim bakar Aşk ateşi beni yakar Yukarıdaki şiirin ahenk unsurları için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) -a,-a,-a,-a uyak düzenine sahiptir. B) Ek halinde redife yer verilmiştir. C) Zengin uyak kullanılmıştır. D) II. ve IV. dizeler nakarat olarak kullanılmıştır. E) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

k n tom vyake a 8. İlkbahara yaz derler Şirin söze naz derler Kime derdim söylesem X Bu dert sana az derler Kendin ettin kendine Yana yana gez derler Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A Yedekli (artik) mani örneğidir. B7'li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur. Sözcük hâlinde redif kullanılmıştır. DYTam uyak vardır. aaxaxa aaxaxa şeklinde kafiyelenmiştir.