Şiirde Ahenk Unsurları Soruları

a- 27 12. Hakikat ararsan açık bir nokta Allah kula yakın kul da Allah'a Hakk'ın gizli hazinesi toprakta Benim sadık yârim kara topraktır. Bu dörtlükte hangi uyak türü vardır? A) Yarım uyak C) Zengin uyak E) Cinasli uyak 7-C 8-C 9-D B) Tam uyak D) Tunç uyak 10-A 11-D 12-A

Dilerim geri teper. Yoksa gerçekten Bitmişsinizdir. Zamanla yerleşir yaşadıkların, yeniden konumlanır, çoğalır, anlamları önemi kavranır. Bir zamanlar anlamadan yaşadığın şey, çok sonra değerini kazanır. Yokluğu derin ve sürekli bir sızı halini alır. Oysa yapacak hiçbir şey kalmamıştır artık Mutluluk geçip gitmiştir yanınızdan Herşeye iyi gelen Zaman sizi kanatır

KOŞUK Üdig mini komıttı Sakınç manga yumıttı Könglüm angar emitti Yüzüm meni (n)g sargarur (...) Bardı közüm yarukı Aldı özüm konuki Kanda erinç kanı-kı Emdi üdın odgarur Kördi meni emleyü Baktı manga imleyü Kaldım köngül tumliyu Kadgu meni torgurur

Özcük 11. Biz dalgalar, fırtınalar kahramanı yiğitleriz Ufuklardan ufuklara haber sorar, gezeriz Güneşlerde uyuklayan yamaçları Kalbi durgun tarlaları bıraktık. Gölge veren ağaçları Sevmiyoruz biz artık TOPR Sevgilimiz bundan böyle deniz Yukarıdaki dizelerde ek-eylem almış kaç sözcük kullanıl- mıştır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

2. Elmanın yarısı sen yarısı ben Günümüz gecemiz evimiz barkımız bir Mutluluk bir çimendir bastığın yerde biter Yalnızlık gittiğin yoldan gelir Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Teşbih (benzetme) yapılmıştır. B) "Bir" sözcükleri ifadeye farklı anlamlar kat- mıştır. C) "Gün" sözcüğü gündüz anlamında kulla- nılmıştır. D) Yakın anlamlı sözcüklerle kurulmuş iki- leme vardır. E) "Yalnızlık gittiğin yoldan gelir" dizesinde somutlaştırma yapılmıştır. fin

B AYT/ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİLİMLER-1 B 20. Türk şiirinde sosyal gerçekçiliğin ön plana çıktığı 1940'lı yıllarda âdeta bir derviş tevekkülü ile daha çok kendi iç dünyasında huzurlu bir hava oluşturmaya çalışan sanatçı, yaşama sevinciyle insan sevgisini, ev hayatını, fakirlere acima duygusu ile kadere boyun eğme ve ahiret özlemini işler. Sıradan insanların günlük yaşayışı, acı ve sevinciyle teslimiyet, Tanrı'nın rahmet ve merhametine sığınma onun şiir dünyasının vazgeçilmez unsurları arasında yer alır. Hayatı boyunca yapmacıktan uzak bir sanat anlayışından ayrılmayan şair; kendi devrinde görülen yeni modalara kapılmamış, edebî sanatlara, şüs unsurlarına hiçbir zaman rağbet etmemiş, hayatı ve dünya görüşü gibi son derece sade ve tutarlı bir şiir ortaya koymuştur. Bazı şiirlerinde serbest tarzı da denemiş olmakla beraber genellikle hece veznini tercih etmiş, sürekli şekilde kendine has bir şiir atmosferi kurma çabası içinde olmuştur. Hatıra tarzın- daki hikâyelerinde ise daha ziyade çocukluğu ile gençlik yıllarını, evliliğini ve İstanbul'un çeşitli semtlerine yaptığı gezintilerle evini ve aile sevgisi etrafında küçük mutlulukla- rını anlatmıştır. O, doğup büyüdüğü şehirde hızla değişen hayat karşısında hüzünlü bir duyarlılık ortaya koymuştur. Bu parçada hangi sanatçıdan söz edilmektedir? OA) Behçet Necatigil B) Fazıl Hüsnü Dağlarca C) Ceyhun Atuf Kansu D) Ziya Osman Saba E) Yusuf Ziya Ortaç

33. Fındık dalda sararmış Yaprakları kararmış Yârim beni kaybetmiş Bahçelerde ararmış Tek dörtlükten oluşan bu şiir türü ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi kesin olarak belirlenemez? A) Kafiye düzeni B) Nazım birimi C) Kim tarafından söylendiği D) Teması E) Ait olduğu gelenek

24. Al kâtip kalemi yaz bu selamı Mektup yâre selamımı ulaştır Bir yâr için terk eyledim sılamı Mektup yâre selamımı ulaştır Yukarıdaki şiirin konusu nedir? B) Özlem A) Aşk D) Sitem E) Kararsızlık C) Umut

Vicdan azabına eş, kayna kayna Sakarya, Öz yurdunda garipsin, öz vatanında parya! İnsan üç beş damla kan, ırmak üç beş damla su; Bir hayata çattık ki, hayata kurmuş pusu. Geldi ölümlü yalan, gitti ölümsüz gerçek; Siz, hayat süren leşler, sizi kim diriltecek? Kafdağını assalar, belki çeker de bir kıl! Bu ifritten sualin, kılını çekmez akıl! Sakarya, sâf çocuğu, mâsum Anadolunun, Divanesi ikimiz kaldık Allah yolunun! Sen ve ben, gözyaşiyle ıslanmış hamurdanız, Rengimize baksınlar, kandan ve çamurdanız! Akrebin kıskacında yoğurmuş bizi kader; Aldırma, böyle gelmiş, bu dünya böyle gider! Bana kefendir yatak, sana tabuttur havuz; Sen kıvrıl, ben gideyim, Son Peygamber Kılavuz! Yol onun, varlık onun, gerisi hep angarya; Yüzüstü çok süründün, ayağa kalk, Sakarya!.. (1949) Necip Fazıl Kısakürek Kayıt Tarihi: 21.6.2000 18:14:00

SAKARYA TÜRKÜSÜ Insan bu, su misali, kıvrım kıvrım akar ya; Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya. Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak; Benimse alın yazım, yokuşlarda susamak. Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir, Oluklar çift; birinden nur akar; birinden kir. Akışta demetlenmiş, büyük, küçük, kâinat; Şu çıkan buluta bak, bu inen suya inat! Fakat Sakarya başka, yokuş mu çıkıyor ne, Kurşundan bir yük binmiş, köpükten gövdesine; Çatlıyor, yırtınıyor yokuşu sökmek için. Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin? Rabbim isterse, sular büklüm büklüm burulur, Sırtına Sakaryanın, Türk tarihi vurulur. Eyvah, eyvah, Sakaryam, sana mı düştü bu yük? Bu dâva hor, bu dâva öksüz, bu dâva büyük!.. Ne ağır imtihandır, başındaki, Sakarya! Binbir başlı kartalı nasıl taşır kanarya? İnsandır sanıyordum mukaddes yüke hamal. Hamallık ki, sonunda, ne rütbe var, ne de mal, Yalnız acı bir lokma, zehirle pişmiş aştan; Ve ayrılık, anneden, vatandan, arkadaştan. Şimdi dövün Sakarya, dövünmek vakti bu ân; Kehkeşanlara kaçmış eski güneşleri an! Hani Yunus Emre ki, kıyında geziyordu; Hani ardına çil çil kubbeler serpen ordu? Nerede kardeşlerin, cömert Nil, yeşil Tuna; Giden şanlı akıncı, ne gün döner yurduna? Mermerlerin nabzında hâlâ çarpar mı tekbir? Bulur mu deli rüzgâr o sedayı: Allah bir! Bütün bunlar sendedir, bu girift bilmeceler; Sakarya, kandillere katran döktü geceler.

24. Ve gönül Tanrı'sına der ki: 25. Pervam yok verdiğin elemden; Her mihnet kabulüm, yeter ki: Gün eksilmesin penceremden! Bu dörtlükle ilgili, I. Sözcük hâlinde redif vardır Ek hâlinde redif vardır III. Tam uyak kullanılmıştır IV. Zengin uyak kullanılmıştır V. Hece ölçüsü kullanılmıştır numaralanmış ifadelerden kaçı doğrudur? D) 2 A) 5 B) 4 13 Tahammü mülkünü yıktın Hulâgü Hon EX

3. 1. Sanmam bizi kim şire-i engâr ile mestiz kech Biz ehl-i harabâttaniz mest-i elestizo II. Orhan zamanından kalma bir duvarpe Onunla bir yaşta ihtiyar çınarod.10 III. Eliyor dört yana sakin bir günü hüznü Bir r rüyadan arta kalmanın hüzums zorg IV. İçinde gülüyor bana derinden subbed one reda Yüzlerce çeşmenin serinliğinden mbyluH VI omnühö V. Ovanın yeşili göğün mavisi 168 Ve mimarilerin en ilahisiever inys qoH V lutu resentie varied ex iniprev lüp gel Numaralanmış dizelerin hangilerinde diğerlerinden farklı ihveç türde kafiyeler vardir? obvolosib gimnsistemul A) Ive lit ./c. onl Sulex sbnseib isipneri obniğiblihifeples B) I ve V (3 C) II ve IV if (A VL (0 D) Il ve V E) Ill ve V

GENEL 1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur? A) Kendi ötesini saklar her perde Sonsuzluğun sona erdiği yerde B) Eklenir yarama her dost yarası Et oldum bıçakla kemik arası C) Kâinatı yarattın, donattın, rızık verdin, Kimine sonsuz körlük, kimine ışık verdin. D) Çiğdem devşirelim, çiçek bicelim Susayınca hep ezgiler içelim ŞİİR BİLGİSİ - II E) Avuçların uyudu avucumda Saçların yüzümde, omzumda 2. İşte böyle geçti yıllar boz bulanık Ben sevdim, ben ağladım, başkalarıydı gülen Ne zaman uzattıysam ellerimi, parçalandı izlerimde yüzen Mem Ne z Mem Yaşa Olur Bu SÖ A) B C C 5.

3. Ölü bir camdan ağlayan korku İniyor serseri ve boş geceye Kaldırım bütün sükût ve boş uyku Her duvar, her kovukta şimdi niye Bir büyük göz niyaz eder ağlar Bitsin artık bu gizli şüphe ono C b Bu dizelerin kafiye örgüsü aşağıdakilerden hangisidir? A) Örüşük kafiye C) Çapraz kafiye B) Sarmal kafiye D) Düz kafiye E) Mâni tipi kafiye 17

11. Bir gonce râz-ı aşkı sarar pembe bir güle Bir gül bugün nişanlanacak andelîb ile Güller açınca kendini her kalb-i derbeder Güller açınca arş-ı hayâlâtı devreder a b b Cûlar güler uzakta, çemenlerde bâd-ı sâf Eyler harem-serâyım eş kuşların tavâf Bu dizelerin uyak örgüsü aşağıdakilerden hangisidir? A) Örüşük uyak C) Çapraz uyak E) Mâni tipi uyak O B) Serbest uyak D) Mesnevi tipi uyak

10. I. Bu defa farkına vardım ki ihtiyarlamışım tamu. Hayatı bir camın ardında gösteren tilsim de dif penglo II. Bozulmuş, anlıyorum, çıktığım seyahatte Cihan ve ben değiliz artık eski hâlette III. Mısır ve Suriye, pek genç iken hayalimdirk O ülkelerde gezerken kayıtsızım şimdi IV. Bu gözlerim, medeniyetlerin bıraktığını Beş on yıl önce, görür müydü, böyle taş yığını songnu. V. Dışımda bir dünya var, zıp zıp küçülen İçimde homurtular, inanma diye gülen Redif Numaralanmış dizeler uyak türleri bakımından ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) 1 B) II C) III D) IV E) V