Şiirde Ahenk Unsurları Soruları

1. Vara vara vardım ol kara taşa Hasret ettin beni kavim kardaşa Sebep ne gözden akan kanlı yaşa Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm (Karacaoğlan) Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak I. Şiirin nazım birimi dörtlüktür. II. 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. III. Nazım biçimi koşmadır. IV. Nazım türü güzellemedir. V. Zengin uyak kullanılmıştır. numaralanmış bilgilerden hangileri yanlıştır? A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV D) III ve Vin E) IV ve V

9. E) Katar mani Başı bölük bölük dumanlı dağlar Duman eylenir mi kar olmayınca Bana derler güzel gönlünü eyle Gönül eylenir mi yar olmayınca Dağlar yakışığı kar olmayınca Eller yakışığı yar olmayınca Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Sade bir Türkçe ile söylenmiştir. B) Bir türküden alınmıştır. CIstifham sanatına başvurulmuştur. DY Yarım kafiyelidir. EX 11'li hece ölçüsüyle söylenmiştir.

8. Uzak çok uzağız şimdi ışıktan a Çocuk sesinden, gül ve sarmaşıktan a Dönmeyen gemiler olduk açıktan Adımızı soran, arayan var mi Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? telo poho A) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Ek hâlinde redif vardır. C) Uyak düzeni "aaab"dir. D) Tam uyak kullanılmıştı E) Dramatik şiir örneğidir. V E

6. Bir zafer müjdesi burda her isim. Sanki tek bir anda gün, saat, mevsim, Yaşıyor sihrini geçmiş zamanın, Hâlâ bu taşlarda gülen rü'yanın.b Güvercin bakışlı sessizlik bile d Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle..d Gümüşlü: Bir fecrin zafer aynası, Muradiye: Sabrin acı meyvası, Ömrünün timsali beyaz Nilüfer, Türbeler, camiler, eski bahçeler, Bu şiir parçasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? Belli bir durak düzeni yoktur. B) İlk iki dizede zengin kafiye kullanılmıştır. CDüz uyak düzeniyle yazılmıştır. D) Ritim, on birli hece ölçüsüyle oluşturulmuştur. E) Tam uyaklara ve rediflere yer verilmiştir. SAHİNKAYA

nobislenmi Alles egively elsi 2. og va ignont pism (3 Bu şiirin nazım biçimi nedir? t D) Bu şiirin söz sanatları nelerdir? E) Bu şiir gerçeklikle ilgili midir? qiries Böyle bir dersi alan ruha vatan dar görünür Daima başka sefer, başka ufuklar görünür O nesil duymuş akın zevkini rüzgârda bile Bu duyuş varmış akınlardaki atlarda bile Bu şiirin yapı özelliklerini bulmak için sorula- cak en uygun sorulardan biri hangisi olabilir? A) Bu şiiri kim yazmıştır? B) Bu şiir neyi anlatıyor? B L G i S A R M A S C B WD yarg A)

Spürür ar söyle- 4. Denize dalan bilir Gurbeti kalan bilir Sevda ateşten gömlek Giymeyen yalan bilir Bu dörtlük ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) 7'li hece ölçüsüyle söylenmiştir. B) Zengin kafiye ve redif kullanılmıştır. C) Üçüncü dize serbest, diğer dizeler kendi içinde kafiyelidir. D) Aşk teması ele alınmıştır. E) Kişileştirme ve benzetme yapılmıştır. (9

Her gün aynı manzara sıkıyor bizi niçin? Önünde yapayalnız dursan bile şimdilik, Yukarıdaki dizelerle Cevdet Kudret Solok, Seyahat I. için seni çekecek II. yollar seni bir sabah III. saracak iplik iplik, IV. bir gün seyahat için H-IV bu parçalar kullanılarak sarmal uyak düzeni A) I-IV ve II-III B) II-III ve I-IV Soru 9 Aşağıdaki dizelerin hangisinde ahenk unsurlarından ölcü kofiu 4 oluşturulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olur? C) III-I ve II-IV D) III-I ve IV-II E) IV-I ve II-III

A Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 1. Bağdat'ın kapısın Genç Osman açtı Düşmanın cümlesi önünden kaçtı Kelle koltuğunda üç gün savaştı Allah Allah deyip geçer Genç Osman 5. II. Dağda dolaşırken yakma kandili Fersiz gözlerimi dağlama gurbet Ne söylemez, akan suların dili Sessizlik içinde çağlama gurbet! Bu dörtlüklerle ilgili olarak 1. Koşma biçiminde bir şiirden alındığı II. Benzer temaların işlendiği III. 6 + 5 = 11'li ölçüyle oluşturulduğu IV. Aynı uyak düzeniyle söylendiği belirlemelerinden hangilerine ulaşılamaz? A) I ve II B) I ve IV D) II ve IV C) II ve III E) III ve IV A PALME YAYINEVİ 7. Kiz C parla ikinc Som ki... ve c Tür Ka Be Ala Ni Ba D A C G C

17. Seni görüyorum yine İstanbul a Gözlerimle kucaklar gibi uzaktan Minare minare, ev ev, Yol, meydan. Geliyor Boğaziçi'nden doğru Bir iskeleden kalkan vapurun sesi, Mavi sular üstünde yine Bembeyaz Kızkulesi. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Lirik bir şiir türünden alındığı B) Serbest şiirin örneklendiği C) Ahenk unsurlarına yer verildiği D) Kişileştirme sanatına başvurulduğu E) Görsel ögelerin kullanıldığı

7 Bir Ölüm, Çözülme, Denize Açılan Kapı adlı hikâye kitaplarını kaleme almıştır. 20. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde veri- len terimle uyuşmamaktadır? A) Şiirin dizelerindeki hecelerin sayısal eşitliğinin ya da hecelerin ses değerinin göz önünde bulundurulması ile elde edilen ahenk unsurudur. (Ölçü) B) Hece ölçüsünde yazılmış dizelerin okunurken belli bölümlere ayrılmasıdır. (Durak) C) İki veya daha fazla dize arasında, yazılışlarıyla be- raber anlamları da görevleri de aynı olan ek, kelime ya da kelime gruplarının tekrar edilmesiyle sağlanan ahenk unsurudur. (Redif) D) Dinleyici ya da okuyucunun zihninde oluşturulan, üre- tilen, çizilen görüntü ve duygulardır. (İmge) E) Düzyazıda, sözcüklerin uyaklı olacak biçimde sıra- lanmasıdır. (Cinas) Diğer sayfaya geçiniz.

6. I. Bağın duvarından aştim Kırmızı gülüne koştum Optüm sardım helallaştım Ne bağ duydu ne bağbancı II. Bahçenin kapısın açtım Sanırsın cennete düştüm Yar ile tenha konuştum Bir gül aldım yanağından Aşağıdakilerden hangisi, numaralanmış bu dörtlüklerin ortak özelliği değildir? A) Nazım türünün güzelleme olması B) 8'li hece ölçüsüyle söylenmesi C) Teşhis sanatına başvurulması D) Yarım uyak ve redife yer verilmesi E) Düz uyak şemasından yararlanılması

dığı biya- vgin- Criati intimaty enine 4. I. Hicrânımı duydum, seni tomuyak redif 11. II. (Tunç uyak) 11. Kenâr-ı âba dizilmiş, sükûn ile bekler Firkatzede bülbül gibi yandım na pag 2 Füsûn-i mâha dalan pür-hayâl leylekler (Zengin uyak) Annemle karanlık geceler bazı çıkardık Hon uyak Boşlukta denizler gibi yokluk ve karanlık (Tam uyak) V. Äheste çek kürekleri, (mehtab uyanmasın Bir âlem-i hayâle dalan âb uyanmasın (Cinasli uyak) you ek-Bil Geldikleri yol, ömrün ışıktan yoludur-fil Âlemde bir akşam ne semavi kosudur (Yarım uyak) - anlamlaring bak Collor aliniyorig SOR Numaralanmış dizelerin hangisinde yay ayraç içinde verilen uyak türü bulunmamaktadır? B) II C) III D) IV E) V

. Elimi beş yerinden dağladı beş parmağın, Bağrımda da yanmadık bir yer bırakmadan Bir yerin göçtüğünü, çöktüğünü bir dağın, Görmemek istiyorsan ardına bakmadan git! (Faruk Nafiz C c) Sarma (Sarmal) Kafiye Dört dizeli bentlerle kurulur, dörtlük sayısı sınırlı değildir. . Her dörtlüğün birinci ve dördüncü, ikinci ve üçüncü dizeleri ker düzeni şöyle olur: abba - cddc - effe... Biliyorum gölgede senin uyuduğunu Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin Hazların âleminde yumulmuş kirpiklerin Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu. (Ahmet Hamdi Tanp EK BİLGİ Örüşük Kafiye: Örüşük kafiye, "terzarima" nazım biçiminin uya dizeli bentlerden oluşur, en sonda tek bir dize bulunur. Uyak dü -ded... x Türk edebiyatında az kullanılmıştır. • Mani Tipi Kafiye: Maniler, tek dörtlükten oluşur. Kafiye düzen Koşma Tipi Kafiye: Şiirin kafiye düzeni halk şiirindeki koşm ölçüsünün genellikle 6+5 ve 4+4+4 duraklı biçimleri kullanılır. dddb, eeeb... 81

E) Bayburtlu Zihni 10.Tasavvuf edebiyatının en önemli sanatçısıdır. 13.yüzyılda yaşadığı bilinmektedir. Konya'ya gelip belli bir süre burada kalmıştır. Farsça yazdığı "Mesnevi" adlı eseriyle tanınmıştır. Engin görüşüy- le ve insan sevgisiyle tüm insanlığı etkileyen şairi- mizin en önemli eserleri: Fihi Ma Fih. Mektubât, Mecalis-i Seba Yukarıda bahsedilen şairimiz aşağıdakilerden hangisidir? A) Mevlana B) Yunus Emre C) Kaygusuz Abdal D) Pir Sultan Abdal E) Hacı Bayram-1 Veli 111 1 ) incon sevgisini iceri- edebiyatokulu.com

UYAK REDIF BULMA 1 Aşağıdaki beyitlerde ve dörtlüklerde bulunan kafiyeleri bularak kafiye çeşitlerini belirtiniz, rediflerini bulunuz, beyit ve dörtlüklerin kafiye şemasını çıkarınız. 1.Sümmani'yem ya Rab gönlüm hoş eyle Ya sabır ver ya bağrımı taş eyle Ya bir çift kanat ver ya bir kuş eyle Tez varayım yar bağında talan var 2.Ne zaman geleceksin, yıllar yorduğunda mı? Seni bekleyen kalbim bir gün durduğunda mi? 3.Gel bakma kimseye hor Halkı yorma kendin yor Yıkmak için çok düşün Yıkmak kolay yapmak zor 4.Sana meftun olalı sevdalandım belaya Mecnun bile bu kadar tutulmadı Leyla'ya 5.Sabrum alup felek bana yüz bin belâ virür Az olsa bir meta ona el çok bahâ virür 6.Garibim namima Kerem diyorlar Aslı'mı el almış harem diyorlar Hastayım derdime verem diyorlar Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış'ım ben 7.Gel, kurudu köklerim, bir damla su ver zalim Gel, dindir bu acıyı, kalmadı benim halim 8.Bir gün dedim ki "İstemem artık ne yer ne yâr!" Çıktım sürekli gurbete, gezdim diyâr diyâr 9.Şah verdi, filiz sürdü sinemde yara dali Şu cihanda gülmedim yaradan yaradali 10.Ben aldandım karanfilin alına Selam, tomurcuklu defne dalina 11.Gözyaşım coşkun nehir selidir İçimi coşturan bahar yelidir 12.Değirmen değirmen beni de öğüt Ben meyvesiz ağaç, yürüyen söğüt 13.Aramızı kesti dumanlı dağlar Artıyor efkarım yine bu çağlar 14.Bu islıkla uzayan, dönen, kıvrılan yollar Uykuya varmış gibi görünen yollar 15. Susuz değirmenlerin ne ile döner çarkı Kerem etmeyen beyin fakirden nedir farkı? 16.Doğru söylerim halk razı değil Eğri söylerim Hak razı değil 17.Bülbül eyler güle naz Ağlayan çok gülen az 18.İncecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif diye 19.İçimizde sonsuz çalkanan deniz Gülümseyen yüzü kaderin bize Yıldızların altın bahçesindeyiz Ebediyetinle geldik diz dize 20.Her yalana kanmışım Her söze inanmışım Ben artık sevgiden de Bıkmışım usanmışım

anlış- Bülbül havalanmış yüksekten uçar; Has bahça içinde gülüm yar, deyi. Seni seven yiğit serinden geçer, Güzeller içinde yârim var, deyi. Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? ALÇapraz uyak düzeni vardır. BEpik şiir türündedir. C) 11 li hece ölçüsü kullanılmıştır. DRedif kullanılmıştır. EXYarım uyak vardır. FL