Şiirde Ahenk Unsurları Soruları

8. Sarı saçlarına deli gönlümü Bağlamışım çözülmüyor Mihriban Ayrılıktan zor belleme ölümü Görmeyince sezilmiyor Mihriban Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylene- mez? A) "Mihriban" sözcüğü rediftir. B) Düz kafiye düzeniyle yazılmıştır C) Dörtlük nazım birimiyle yazılmıştır. D) 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır. E) 2 ve 4. dizelerde yarım uyak kullanılmıştır. PUANYAYINLARI

Aşağıdakilerin hangisinde redif vardır? A) Sever, ağlar, güler ve hatırlar Günler birbirini güden hoş anılar B) Ne yelken kâr eder ne kürek ne istim Aşk ile koskoca dağları düz ettim Kur bakalım çilingir soframızı Dinsin artık bu kalp ağrısı D) Dayandım aşk ile yürüttüm gemiyi Avladım sonunda o civan kekliği E) Kulağım unutmuş artık sesimi Bu omuz, bu ayak bu el benim mi adem

10. Çatma, kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl Bu dizede "hilâl" sözcüğü bayrak anlamında kullanılmış- tır. Kimi sözler benzetme amacı güdülmeden kendi anlamla- ri dışında başka bir söz yerine kullanılır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu örnektekine ben- zer bir kullanım vardır? A) Hekimsen bak nabzıma Cerrah isen yara sar. B) Behey ela gözlü dilber Vaktin geçer demedim mi C) Türklük yüreğini dağlasın gayrı Cihan da bizimle ağlasın gayrı D) Aç mısın, yok mudur ekmeğin aşın Buralar karanlık yok mu ateşin E) İğnem düştü yerlere Karıştı gazellere

1. Raymond Carver ile Fil adlı kitabı ile tanışmıştım. Bu kitabı çok beğenmiştim ve okunması gereken yazarlar listeme almıştım. Fil kitabı en iyisi mi de- ğil mi bilmiyorum ama dediğim gibi benim için güzel bir kitaptı. Sade ve net bir kitap. Sadeliği oldum ola- si çok seven benim için bu güzel bir kitap demekti. Sonrasında Katedral'i okumaya karar verdim. Ka- tedral'de birçok öykü yer alıyordu. Hatta bu öykü- lerden bir kaçı ödüllü öyküler. Ödüllü olup olmama- si benim için bir kriter değil. Hiçbir zaman buna gö- re değerlendirmemişimdir. Herhangi bir oluşumun verdiği ödül beni hiç ilgilendirmiyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisinde verilenlerden yararlanılmıştır? A) Açıklama, betimleme BÖyküleme, tartışma C) Tartışma, karşılaştırma D) Tanımlama, örnek gösterme E) Karşılaştırma, tanımlama 2

9. Bir sonbahar akşamı sahillerdeyim Gamlı bir heykel gibi kayalarda ben Dağınık saçlarımdan pervasız esen Rüzgârların elinde kırık bir neyima Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Sarma uyak düzeninde yazılmıştır. B) Hece ölçüsüyle yazılmıştır. C) Birinci ve dördüncü dizelerde yarım kafiye kul- lanılmıştır. D) Redife yer verilmiştir. E) İkinci ve üçüncü dizelerde tam kafiye kullanıl- mıştır.

68 TEST 6 1. Aşağıdaki şiir parçalarının hangisinde redif vardır? A) Belli ki yolum kesilmiş bir yerde Dört nala bir çıkmazın Kişnemeleri mi uğuldayacak X Dilimin dibinde hep X Sana gitme demeyeceğim. Üşüyorsun ceketim al Günün en güzel saatleri bunlar. Yanımda kal C) Bakışlarımla düğüm düğüm Sana bir şeyler söyleyebilsem Sabahlara kadar düşündüğüm Sana bir şeyler söyleyebilsem D) Güneş battı, Yıldızlar doğacak biraz sonra, xang befiye >Redif Şimdi karnın acıkmış olacaktı. Çantanda tayının ve konserven var. Aslında ada değil de Sanki tahtadan bir kaşık Sıcak bir çorba sunmadığından Sait Faik'in balıkçılarına Yüzü hep denize yapışık kafiyet

lar şlar irü kul- 1. ÜNİTE / ŞİİR BİLGİSİ KAFİYE-REDİF 9. Aşağıdakilerden hangisinde verilen ahenk unsuru yoktur? A) Duruh kalabalıklar, bu cadde çıkmaz sokak (ulama) Haykırsam, kollarımı makas gibi açarak B) Durun, durun, bir dünya iniyor tepemizden (redif) Çatırtılar geliyor karanlık kubbemizden (zengin) Çekiyor tebeşirle yekun hattını afet Alevler içinde ev, üst katında ziyafet Durum diye bir laf var, buyurun size durum (tunç) Bu toprak çirkef oldu, bu gökyüzü bodrum Bir şey koptu benden, şey, her şeyi tutan bir şey (tam uyak) Benim adım bay Necip, babamın ki Fazıl bey

Bin mübtelâyı mihnet ile her dem öldürür Dilber mülayim olmayacak âdem öldürür 11. Bu dizelerde aşağıdaki uyak türlerinden hangisi kullanılmıştır? A) Yarım kafiye B) Tam kafiye D) Tunç kafiye E) Cinaslı kafiye Zengin kafiye VRAMA TESTI

1. Bu testte 1-24 Türk Dili ve Edebiyatı, 25-34 Tarih, 35-40 Coğrafya olmak üzere toplam 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 2 Bu parçada boş bırakılan yerlere 1. - 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 1. Tuba kazı gibi göğsü nakışlım Boynu misk-i amber gibi kokuşlum Melike sifatli melül bakışlım Söyle sırma telli kimin yarısan Efendim, sözü fazla uzatmayayım. Siz dinleyicileri de sıkmayayım. Emrah, bir şekilde oraya gitti. Nasıl gördüyse kızı, tanıdı. "Bu can alıcı cellât burada, Selvi bu!" dedi. Pencereyi açtı, aldı sazı eline ve görelim hele ne diyordu Selvi'ye: -Kapında yayılır koyunla kuzu Yerin çiçeğisin göğün yıldızı Emrah bir gedâdır sen bir bey kızı Söyle ince belli kimin yarısan Selvihan bakti ki pencereden bir âşık onu gözlüyor. Öyle bir baktı ki ne görsün, rüyada ona både verdikleri oğlan. Hemen o anda Selvihan döndü, emir verdi Nazlı'ya ve dedi ki: III. Söyle şirin dilli kimin yârisan Kız senin aşkından derbeder oldum Söyle dudu dilli kimin yârisan Yâr senin derdinden derbeder oldum - Bırakın kuzular koyunları emsinler, serbestler, bugün süt sağmak yok. dörtlükleri hangi sıralamaya göre getirilmelidir? A) ||- |- ||| B) CHI Selvihan'ın emri asla yere düşmezdi. Kuzuları bıraktılar, kuzular koyunları emmeye başladı. Değerli dostlar, hak verirsiniz ki Emrah, Selvihan'ı görünce dayanamaz. İkinci kıtasını, şöyle söyledi: - E) III- B Selvihan dinliyordu ve Emrah aldı, söyledi son bendini:

6. Şiir aklın değil kalbin sesidir. Bir fikre değil duyguya yaslanır. Olabildiğince özneldir. Şair anlatmak istediğini açıkça söylemez ama bütünüyle de kapatmaz. Mananın etrafına bir duvar örmez, yalnızca bir tül çeker. Musiki, sözcüklerin tınısı, olmazsa olmazıdır şiirin. I Aşağıdakilerden hangisi böyle diyen bir şaire ait olamaz? A) Kaplasam her yerleri mavilerden bir soluk bilsem Olmazsa biçip biçip denizlerden giyinsem B) Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenli Gidişin seçtiğin akşam saatinden belli C) Dağ dağ o güzel ses bütün etrafı gezindi Görmüş ve geçirmiş denizin kalbine sindi D) Başkadır çünkü bu akşam bütün akşamlardan Güneşin vehmi saraylar yaratır camlardan E) Cehennem olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz, yürürüz S 46

1. Muhabir: Anlatımınızı özetlemek isterseniz ne diyebi- lirsiniz? nimeno löyüd Yazar: Bir tutanak yazmanı. Muhabir: Bununla demek istediğinizi biraz açar mi- sınız? Yazar: Yani roman kişilerimi mesleklerine, sınıflarına, yaşlarına ve kültür seviyelerine göre konuştururum. Gerçeğe bakışta insani duygu ve düşüncelerimi bir yana bırakırım. Kahramanlarımın geldikleri yer ve çev- releri nasılsa romanımda da öyle konuşurlar. Mesela küfretmeleri gerekiyorsa küfrederler. Bu parçada üslubunu açıklayan yazarın dâhil oldu- ğu akım aşağıdakilerden hangisidir? A) Realizm B) Romantizm-C) Natüralizm D) Parnasizm E) Sürrealizm

1 8. Bir sarsıntı uyandım uzun süren uykudan Geçiyordu yaylımız yola benzer bu sudan Bu dizelerdeki uyak türü aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli B) Tanrı yardımcı olsun gayrı yolda kalana Bir menzile vararak atları çektik hana C) Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır Dağlar, gümbür gümbür seslenmelidir D) Bilseydim sorar mıydım senden o asılsızı Yüzüme bakma doktor kalbimde asıl sızı E) Nerede kardeşlerin cömert Nil, yeşil Tuna Giden şanlı akıncı ne gün döner yurduna

Aşağıdaki dizelerin hangisinde cinas yoktur? A) Nedir can kim anı sen nâzenin cânâne vermezler Sana âşık olanlar yoluna cânâ ne vermezler B) Bir nefeste eyledik yüz bin günah Bir günaha etmedik hiçbir gün ah C) Kısmetindir gezdiren yer yer seni Arşa çıksan akıbet yer yer seni D) Ey garip çizgilerle dolu han duvarları Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları E) Dönülmez akşamın ufkundayız vakit çok geç Bu son fasıldır ey ömrüm nasıl geçersen geç

Bir neş'eli hengâmede çepçevre yamaçlar Hep aynı tehassüsle meyillenmiş ağaçlar; Dalgin duyuyor rüzgärın ähengini dal dal. Baktım süzülüp geçti açıktan iki sandal; Bir lahzada bir pancur açılmış gibi yazdan Bir bestenin engin sesi yükseldi Boğaz'dan. Coşmuş gene bir aşkın uzak hatırasıyle, Aksetli uyanmış tepelerden sırasıyle, Dağ dağ o güzel ses bütün eträfı gezindi; A Görmüş ve geçirmiş denizin kalbine sindi. Yahya Kemal'in Ses şiirinden alınan bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Mesnevi biçiminde kafiyelenmiştir. B) Öz şiir anlayışıyla yazılmıştır. C) Görsel ögelere yer verilmiştir. D) Söz sanatlarından yararlanılmıştır. E) Anlam, biçime göre daha çok önemsenmişti A R

06 8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde veri- len edebî sanat yoktur? AYSöğüdün yaprağı narindir narin Içerim yanıyor dışarım serin (Tezat) B) Garip bülbül gül dalına konuyor Hangi dala konsa dallar kuruyor (Hüsnütalil) C) Güzel keklik gibi kafeste olsa Altun vezne ile cevahir tartsa (Teşbih) D) Başım ayık değil kederden yastan Ah ettikçe duman çıkıyor festen (Tariz) E) Bunda yorgan döşek yastık var mıdır Bu geniş dünyada yerin dar mıdır (Tenasüp)

7. 2₁.9 Kömür gözlüm ne salının karşımda Gündüz hayalimde gece düşümde b Bir güzelin sevdası var başımda Yâr sevdası çetin olur Yaradan b Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Nazım türü güzellemedir. B) Tam uyak kullanılmıştır. e Teşbih sanatına yer verilmiştir. D) 11Ti hece ölçüsü vardır. E) Kosma tipi uyak düzeni vardır. 0