Sözcük Türleri Soruları

10. Bu koruluk, gölgesinde serinleyemeyecek olduklarını bile bile toprağa çınar ağacı tohumu eken, sonra da unutan dedelerimizin hatırasıdır. Bu cümlenin yükleminde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Sifat-fiil B) İsim tamlamasi C) Zarf-fiil D) Bağlaç E) Edat

SİNAĞRIT BABA "Cehennem Nişanı"nda beş sandaldık. Güzel bir ocak akşamı. Hava lodos. Denize kırmızı rengin türlüsü yayılmış. Çok kaynamışthlamur rengindeki hayvan, geniş, ölü dalgalar. Sandallar ağır ağır sallanıyor, oltalar bekliyor, insanlar susuyor. Otuz sekiz kulaç suyun altındaki derin sessizliğe, dibindeki dallı budaklı kayalara yedi rengin en koyusu girer mi şimdi? Sinağrit baba döner mi avdan? Piripiri, eleğimsagma rengi pullarıyle ağır ağır, muhteşem bir ilk çağ kralı gibi zengin, comert, asil ve zalim mantosu ile dolaşır mı kim bilir? Altini, zümrüdü, incisi, mercani, sedefi lacivertliğin içinde yanıp yanıp sönen sarayını özlemiş acele mi ediyordur. Sinağrit baba ömründe konuşmamış, ömrü boyunca evlenmemiş, ömrü boyunca yalnız yaşamıştır. Onun kovuğundaki zümrüt pencereden ne facialar seyretmiştir. Sinağrit baba ne oltalar koparmıştır. Bu akşam kimin oltasını seçmeli de artık bitirmeli bu yorucu ömrü. Daha her yeri pinil pırılken, mantosu sırtında iken; dahi eti mayoneze gelirken bitirmeli bu ömrü. Sonra hesapta bir gün pis bir "Vatos"un bir sırtı renksiz, yapışkan ve parazitli bir canavarın dişine bir tarafını kaptırmak var. İyisi mi muhteşem bir sofraya kurmalı bu zaferle dolu ömrün sonunu beyaz şarapla, suların üstündeki başka dünyada yaşayan bir kıllı mahluka kendisin teslim etmeli. Sinağrit baba oltalardan birini kokladı. Bu balıkçi Hristo' dur; kusurlu adam. Gözü açtır onun Içinden pazarlıklıdır. Evet, o fikaradır ama kibirli değildir. Sinağrit baba fikaralikta gururu sever, öteki oltaya geçti. Kokladı. Bu balıkçı "Hasan" dır. Geç. Cart curt etmesine bakma! Korkaktır. Sinağrit baba cesur insanlardan hoşlanır. Bir başka oltaya baş vurdu. Balikçı Yakup iyidir, hoştur, sevimlidir, edepsizdir, külhanidir. Ama kıskançtır. Kıskançları sevmez Sinağrit baba. Geç. Şu olta, hasisin tuttuğu olta. Sinağrit baba cömertten hoşlanır. Ama bu oltaya bir baş vurmağa değer. Bir baş vurdu. Hasisin oltasının iğnesini dümdüz etti. Sinağrit baba iğneden kopardığı yarım kolyozu çiğnemeden yuttu. Hasis oltasını hızla topladı. "Vay anasını be Nikoli," dedi, "iğneyi dümdüz etti." Nikoli'nin oltasının yemini kuyruğiyle sarsmakta olan Sinagrit baba, Nikoli'nin bir kusurunu arıyordu. Onda kusur mu yoktu. Evvela sarhoştu. Sonra ahlaksızdı, kendini düşünürdü ama, cesurdu, cömertti, hiç kıskanç değildi. Fikara idi. Kibirli idi de. Sinağrit baba kibirli fikaray severdi ama, Nikoli'nin kibrini beğenmiyordu. İnsan oğlunda o başka bir şey, gurura benziyen şey, yerinde bir gurur, o da değil, insan oğlunun insanlığından, ta saçının dibinden oltasını tutuşundan beliren, istiyerek olmıyan, ama pek istemiyerek de gelmiyen bir gurur isterdi. Öyle bir elin oltasını düzleyemez, misinasını kesemez, bedenini fırdöndüsünden alıp gidemezdi. Beş sandalın beşini de kokladı, beğenmedi. Sinağrit baba, kayasının kenarında durmuş, lacivert alem içinde hafifçe yakamozlanan oltalarla, civali zokalardan aydınlanan saraymeydanı seyrediyordu. Oltalar gitgide çoğalıyordu. Sinağrit ve mercanlar şehrinin göbeğinde şimdi tatlı tatlı sallanan onbeş tane fener vardı. Ötede kovuklardan mercan balıkları çıkıyor, fenerlerden birine hücum ediyor, 13

1 14. Yaşam aslında tercihlerimizden ibarettir ve bir- çoğumuz bazen yalnız kalmayı tercih ederiz. Yanında birinin olması, karşılıklı kahve içmen elbette güzel ama yalnızlığın ayrı bir tadı var. İnsana kendini anlama şansı veriyor ve insan gerçekten kendini anladığı zaman istemsiz bir şekilde yalnız kalıyor. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İsimden fiil yapma eki B) Birleşik fiil C) Belgisiz sifat D) Durum belirteci E) Sifat - fiil

Yer-yön zarfları, ad durum ekini alınca adlaşır. Aşağıdakilerin hangisinde buna örnek bir kullanım vardır? AT Odasından koşarak çıktı velasağı ihdi. B çocukların hepsini içeri çağırdı. C) Aracın biraz daha geri gelmesi gerekiyor. DBu paketleri dışarı bırakmamı istedi. E) Atatürk, ileriyi gören bir liderdi. Sorma neden gittiğimi Gittim böyle, sebepsiz Ağladın bazen, ansızın Nefret ettim alabildiğine, Anladım ki içerimi derinden acıtmış Bir çift ela göz. Bu dizelerde zarf görevli kaç sözcük kullanılmıştır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 6. Zarflar, kimi zaman belirttikleri fiilin hemen önün- de kullanılmaz, zarf ile fiil arasına farklı sözcükler cirebilir:

II. sü çoğul eki almıştır. sü, çoğul ve belirtme eki almıştır. V. si eylem adıdır. Soru 8 Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcüklerin ikisi de ad değildir? Al Bu aşkın zindanı yıkılır bir gün Tuttuğun tek yer kıblegâh olur B) Yasemin kokulu bir rüzgâr eser Elmas bakışlıdır yalnızlık susar 7 C) Arzu kıvrım kıvrim göğe uzanır uskler, ruhun irfanıyla bezenir D] En acı duygularla bakıyorum göklere Bahçıvanlar şimdi hep diken yetiştiriyor Enderede çemberim, küçük arabam Kar yağmış içimin tepelerine Soru 9

Mavi yaz akşamlarında özgün gezeceğim 1 Ayaklarımın altında nemli, serin kırlar II Başakları devşirip otları ezeceğim IV Yıkayıp arıtacak çıplak başımı rüzgâr V Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) B) 11 C) 111 D) IV E) V

39. "Normal insanlar, hayatlarında bir defa ergenlik acisi çekerler." der Goethe; ar- 1 II dindan "Fakat" diye devam eder: "De- hanın çocukları olan sanatçılar bu acıyı IV birçok kere yaşarlar ve böylece her de- fasında gençleşirler." V Bu parçadaki numaralanmış sözcük- lerden hangisi yapısı bakımından di- ğerlerinden farklıdır? (2017) A) B) II C) III D IV E V

11. 8 1. Ne zaman kapıdan girse II. Kamaşırdı sözcükler III. Canımı tazelerdi sesi IV. Içimde bir yalnızlık telaşı Yukarıda numaralanmış dizelerin hangilerinde tamlayanı düşmüş ad tamlaması kullanılmıştır? FEN BİLİMLERİ YAYINLARI A) I ile 11 B) I ile IV C) Il ile III E) III ile IV D) Il ile IV

18. Zamirler, isim tamlamalarında tamlayan göreviyle kullanılabi- lir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır? A) Ne işıkta gezeyim ne göze görüneyim Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları B) Gökyüzünün başka rengi de varmış -251 Geç fark ettim taşın sert olduğunu C) Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin D) Ben sana mecburum bilemezsin Adını mıh gibi aklımda tutuyorum E) Ateşten zehrini tattım bu okun Bir anda kül etti can elmasimi

12. Ah bu türküler, köy türküleri Dilimizin tuzu biberi Memleket ahvâlini onlardan sor Kitaplarda değil, türkülerde ara Yemen'i Öleni, kalanı, gidip gelmeyeni Ben türkülerden aldım haberi Ah bu köy türküleri, köy türküleri Mis gibi insan kokar, mis gibi toprak Bu dizelerde, aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Edat ve ünlem türündeki sözcükler B) Sifat görevinde kullanılmamış ortaçlar C) Tamlayanı düşmüş isim tamlaması D) Üç fiilimsi türüne de en az birer örnek E) Tasarlama kipiyle çekimlenmiş birden fazla eylem

24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türden zartlar bir arada kullanılmıştır? A) Şimdi çıkıyorum saat dokuz gibi dönerim. B) Yemeği az ama meyveyi çok yiyebilirsin. C) Bu konuyu yarın uzun uzun konuşuruz. D) Ocak ayında Ankara'da, mayısta Adana'da olacakmış. E) Sabah okula gitti, öğleye doğru eve döndü.

Lim 3. Asağıdaki dizelerin hangisinde "gib" edatı ile oluş, turulmus soz öbeği ötekilerden farklı bir görevde kullanilmiştır? A) Bir göz gibi süzüyor beni camlardan gece, 2 Dönüyor etrafımda bir sürü kambur cüce, B) Söndürün lâmbaları, uzaklara gideyim; Dz Nurdan bir şehir gibi ruhumu seyredeyim, D D C) Göğsümden havaya kattığım zehir, Solduracak bir gül gibi ömrünü, El D) Ana gibi yâr olmaz, İstanbul gibi diyar; ( Güleni şöyle dursun, ağlayanı bahtiyar... E) Bir bardak su aile / CalkandDdünya; Söndü istikamet, yıkıldı boşluk.

6 34 32. Aşağıdakilerin hangisinde isim tamlamasının unsurlarin- dan biri cümle biçimindedir? 1- 1- e A) Ağaçların çiçeklenip ekinlerin büyümeye başladığı gün- lerde köyüne gitmek ister, çocukluk günlerine dönme- nin arzusuyla yanıp tutuşurdu. B) Tarih bilinci, bir bakıma geçmişin olgularını günümüzün evrensel düşüncesi ve dünya görüşüyle yeniden ele al- mak demektir. Uzun boylu, zayıf bir adam olan profesör; koltuğunun altında tuttuğu kalın kitabı çantasına usulca yerleştirdi. Açık balkon kapısından içeri süzülen akşam esintisi, çi- çeklerin kokusunu evin yanı başındaki bahçeden oda- sına taşıyordu. E) Arabayı daha yüksek bir fiyata satarım düşüncesi eko- nomik belirsizliğin egemen olduğu bu zaman diliminde elbette zarar etmesine yol açacaktı.

58/ Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çokluk eki almadığı halde çokluk bildiren bir isim yoktur? A) İyi ve uyumlu bir ekip ile bu işi on beş günde bitireceğimizi düşünüyorum. B) Dersten önce sınıfa giren öğrenciler kitap ve defterlerini - karıyordu. C) Polis, birkaç gün içinde yaptığı operasyonlarla çete liderini kıskıvrak yakaladı. D) Gönderilen malların ikinci partisi aradan bir hafta geçtiği hal- de henüz elimize ulaşmadı. E Doktor, kurul karan olmadan rapor veremeyeceğini özel k- le belirtti. 4. FASİKÜL

4. Dünyaya geldiğim anda Yürüdüm aynı zamanda Iki kapılı bir handa Gidiyorun gündüz gece Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur Ax Kişi eki B) Kipeki Ey Durum eki D) Birleşik isim E) Napım eki

MSÜ 2020 16 12. Dört yaşında olduğunuzu ve birinin size şunu teklif ettiğini döşünün: Eğer yapmakta olduğum görevi bitirmemi beklersen iki lokum alabilirsin. O zamana kadar bekleyemezsen hemen simdi ama sadece bir tane alabilirsin. ÇocuğunOanonteachte bulunduğu, onun kendi yaşamında izleyeceği yol hakkında sizce de bir fikir vermez mi? Bu parçada aşağıdaki sözcük türlerinden hangisi yoktur? At Belgisiz zamir BY şi zamini oru zamiri D) Is dret zamini E) Dönüşlülük zamiri