Sözcükte Yapı Soruları

6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinin aldığı ek, ötekilerden farklıdır? A) Kitapları yan yana koydular. B) Her çocuk, düşe kalka büyür. C) Kavun, karpuz yata yata büyür. D) Elbette insan koşa koşa yorulur. E) Gide gele ne yollar aşındırdık!

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gövdeden türemiş isim vardır? A) Yolculuk sırasında kitap okuduğundan zamanın nasıl geçtiğini anlamazdı. B) Çocuklarına özel günlerde hediye almayı çok severdi. C) Caddenin ortasındaki ağaç, trafiğe engel olduğu için kesilecekmiş. D) Mola verdiğimiz yerdeki manzaradan kendimizi ala- madık uzun süre. E) Şirketin ihtiyacı olan malzemeler bu marketten alınıyor.

Zamirler, ismin yerine kullanılan sözcükler olduğu için ismin aldığı tüm ekleri -birkaç istisna dışında- alabilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili zamirin aldığı ek ile parantez içerisindeki bilgi uyuşma- maktadır? A) Yanımdan ayrılırken "Seni asla unutmayacağım." dedi. (Belirtme bali eki) B) Kimse baha olayların bu şekilde gerçekleştiğini söylememişti. (Yaklaşma hâli eki) Özcan Bey, bunun sonucunu hesap etmiş, ona göre bir tavır sergilemiştir. (Tamlayan eki) D) Sizler gibi benim de birçok olaydan dolayı kırgınlı- gim ve kızgunlığım var. (İyelik eki) E) Toplumun birer ferdi olarak bizler, üstümüze dü- en görevi yapmak zorundayız. (Çoğul eki) O YAYINDA TE

Ölü bir yılan gibi yatıyordu aramızda || 1 Yorgun, umutsuz ve kirli geçmişim ||| Oysa bilmediğin bir şey vardı sevgilim IV Ben sende bütün aşklarımı temize çektim V Bu dizelerdeki numaralanmış sözcükler için aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) I. sözcük türemiş bir sözcüktür. B) II. sözcük hem yapım hem çekim eki almıştır. C) III. sözcük gövdeden türemiştir.? D) IV. sözcük sesteş köklüdür. E) V. sözcük birden fazla çekim eki almıştır.

10. Aşağıdaki altı çizili kelimeler yapısı yönüyle gruplandırıldığında hangisi yalnız kalır? A) Bu kitabı sana bir şartla verebilirim. B) Köpek yavaşça kediye yaklaşıp saldırdı. C) Evin işini sabaha kadar çalışıp bitireceğim. D) Kardeşinin saçlarını her gün özenle tarardı. E) Köye gelen eskiciyi köylüler kandıramadı. YAYIN

11. 1. Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. II. Kitabın yaprağını yavaşça kıvırdı. III. Bunu senin için yaptığımı bilmelisin. IV. En güzel mevsimleri seninle yaşadım. V. Sizin kadar beni zorlayan olmamıştı. 1. ADIM Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden han- gisi belirtme hâli eki almamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

rdu; ndan mgi- izili pim ALTIN ANAHTAR 470 ekidir. C) II-III ve IV'te iyelik eki, diğerlerinde kişi (şahıs) ekidir. D) I-IV ve V'te kişi (şahıs) eki, diğerlerinde iyelik ekidir. EM-IV. ve VI'da isim çekim eki, diğerlerinde fiil çekim ekidir. Aşağıdakilerden hangisinde verilen sözcüklerle ilgili bilgi yanlışı vardır? Evcil-çağdaş - topak - kumsal (Tümü isimden isim yapım eki almıştır.) B Çatlak-çürük-kaçak - yığın (Tümü birer ya- pim eki almıştır.) C) Dalgıç umut - güleç - ölçü (Tümü fiilden isim yapım eki almıştır.) D-Secren - DSeçmen-yağmur- uçarı - ikiz (Hepsi türemiş sözcüktür.) E) Kelebek dünya - balık - sancak (Hiçbiri ek almamıştır.) soncas -

-in ak n ALTIN ANAHTAR 10. I. O yıllarda en yüksek oyu yeni bir parti almıştı. II. Artık kimseye soru sormuyor, cevaplarını kendisi arıyordu. III. Kuşlar, Kaf Dağı'na ulaşmak için yolu yarılamış- Tardı. IV. Yaşı geçkin bir bayan elinde şemsiyesiyle kaldı- rıma çıkıverdi. V. Buranın binlerce çiçekten süzülen bali her derde deva idi. Yukarıdaki altı çizili sözcüklerde kullanılan ekler işlevlerine göre eşleştirilirse hangisi dışta kalır? A) I B) II C) III D) IV E) V

13 Kırık karneden çok, kırık kalp vardır bu ülkede. Dünyada ne çok insan, ne çok dünya var! III. Beyaz gelinlik giyen doğa, bahar geldiğinde ye- şile boyanır. IV. Gözde yazarlar, törenden büyük alkışlarla ayrıl- dılar. V. İçimde anlatılmaz bir sıkıntı vardı. Yukarıda numaralanmış cümlelerde kullanılan "de" için aşağıdakilerden hangisi şöylenemez? A) I, II ve V'te "bulunma" anlamında kullanılmıştır. BIll'te "zaman" anlamı katmıştır. C) Ill'te "-dığında" kalıbıyla zarf tümleci görevini yüklemiştir. DY V'te isme, sifat görevini yüklemiştir. E) Tüm cümlelerde çekim eki görevindedir. ALTIN ANAHTAR

6 9. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi "hem iyelik hem tamlayan eki" almıştır? A) Başkalarının yaptığını yapanlara iyi insan denir. B) Ağaçlar giysilerini soyunup sonbahara hazırla- nıyordu. C) İnsan davranışlarının çoğunun temelinde taklit yatar. D) Saygın kişi, alışkanlıklara ayak uyduran kişidir. E) Sanatçımızın dünya çapında tanınması bizi onur- landırır. 475

11. Su olsam ateş olsam Göklerdeki güneş olsam Konuşmasam taş olsam Yine de oynar mısın benimle? Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Olumsuzluk eki B) Dilek-şart eki C Geniş zaman eki D) İsimden isim yapım eki Ünlü düşmesi Sreki A

Türemiş Birleşik 11 4. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi gövdeden türemiş değildir? A) Hazırladığım yazıların çıktısını evde almak için küçük bir yazıçı alacağım. y02-1-CI B) Herkes yaşam savaşı içerisinde kendine bir yer edin- meye çalışıyordu. C) Evimizdeki muhabbet kuşuna yeni bir yemlik almanın vakti geldi. D) Kapıdan içeri iri yapılı, sakallı ve tok sesli bir adam gir- di. E) Beni gözcülük yapmam için giriş kapısının üst kısmına koydular.

3. Öykülerim okurlarda bir yaşanmışlık duygusu uyandırır. Bu yüzden "Ben yaşadım." yerine "Yaşanmış öykülerdir onlar." diyorum. Öykülerimde geçen olayları, serüvenleri benim yaşadığımı sananlar yanılırlar. Kişi olarak değil, yazar olarak yaşadığım olaylardır bunlar, yarı yarıya düşleyerek, yaratarak. Öykülerimde yaşantımdan izlere rastlanır ama tümüyle "ben" hiçbirinde yokum. Bu parçada türemiş yapılı kaç fiil vardır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 263

11. Dünya dısında hayat var mı? Doğal afetler önce- den tahmin edilebilir mi? Asırlardır merak edilen bu soruların yanıtları bir derginin bilim dizisinde ince- leniyor. Uzmanların teorilerine göre evrende yalnız değiliz ve yeni yaşam formları bulunmak üzere. Yukarıda altı çizili sözcüklerden kaçı türemiş yapılıdır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

2. Aşağıdaki cümlelerde yer alan birleşik sözcükler yapılışlarına göre eşleştirilirse hangisi dışarıda kalır? A) Bir zamanlar biz de çocuktuk, mahalleye kurulan atlıkarıncayı dört gözle beklerdik çünkü o, tek lük- sümüzdü. B) Hüseyin Rahmi'nin romanlarındaki tipler Şıpsevdi adlı eserinde de karşımıza çıkar. C) Duvarları yıkılmaya yüz tutmuş bir gecekonduda yaşamaya devam ediyormuş. D) Çocuklar, evdeki çekyatın üstünde zıplaya zıplaya yaylarını bozmuşlar. Çok eskiden binerdik kaptıkaçtılara, şimdi onların yerini minibüsler aldı.

11. Anlamdan kaçan çağımızın şiiri, görüntüye daha çok yer 1 || veriyor. Görüntü şiirde etkiyi en iyi şekilde sağlar. Bun- IV dan başka, görüntünün ortaya koyduğu anlam şiire daha V yakındır. Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki almamıştır? A) BI CII D) IV EV