Tanzimat Döneminde Şiir Soruları

15. . Sanatçının Harabat öncesi metinlerine baktı- ğımızda Namık Kemal ile onun ortak bir ede- biyat projesine dâhil olduğu apaçık ortadadır. Bu dönemin temsil edici metni Şiir ve İnşa'dır. 1868'de Hürriyet gazetesinde yayımlanan bu metinde eksikliklerle yaralı bir edebî ortam tas- vir edilmektedir. Bu parçada eserlerinden söz edilen sanatçı aşağı- dakilerden hangisidir? A) Ahmet Mithat Efendi B) Recaizade Mahmut Ekrem C) Muallim Naci D) Ziya Paşa E) Ahmet Vefik Paşa

11. Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hamit Tarhan ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yan- lıştır? A) İkisi de eserlerinin tamamında realizm akimin- dan etkilenmiştir. B) ikisinin de tiyatro türünde eseri vardır. C) Her ikisi de “Sanat, sanat içindir.” anlayışıyla eser vermiştir. D) iki sanatçı da şiirlerinde metafizik konuları işle- miştir. E) İkisi de Tanzimat II. Dönem'i sanatçısıdır.

1 11. Aşağidaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlısı vardır? 3 1 plan A) Esirlik konusunu işleyen Sami Paşazade Sezai'nin Sergüzeşt adlı romanı da yazarın yakından tanıdığı bir çevreyi, osimler ve cariyeler çevresini anlatmasına kar- sin romaitiklerin etkisinde kaldığından kişilerin psiko- lojik dramami varsitmaz. na ve öyküsünde insan bütün bovu 1 1 1 an- idi.

11. SINIF EA-SÖZEL TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 4. For 12. (1) Recâizâde Mahmut Ekrem, 1860'lı yıllarda Şinâsi ile başlayıp Nâmık Kemal ve Abdülhak Hamit'le gelişen yenileşme hareketinin öncü isimlerindendir. (11) Şiirde realizm akımının etkisinde kalan şair, çocuklarını arka arkaya kaybetmiş olmanın verdiği duygularla ölüm, yalnızlık ve karamsarlık konularını işlemiştir . (III) Galatasaray Lisesindeki öğretmenliği sırasındaki otoriter tavrıyla öğrencileri tarafından çok sevilmiş ve "Üstat Ekrem” olarak anılmıştır. (IV) Şiirde "Servetifünûn” şiirinin doğmasını sağlayan “kulak için kafiye" anlayışını savunmuştur. (V) Kafiye konusunda, yine aynı okulda öğretmenlik yapan ve “göz için kafiye" anlayışını savunan Muallim Naci ile sert tartışmalara girişmiştir. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde Recâizâde Mahmut Ekrem'le ilgili bir bilgi yanlışlığı së konusudur? hotel A) T. E) V. B) II. C) III. D) IV.

14. Çik Fatima! Lahdden kıyam et, Yâdımdaki hâline devam et. Bir tatlı bakışla, bir tatlı gülüşle, Eyyâmı hayatımı tamam et, Makber mi nedir şu gördüğüm yer? Ya böyle revâ mi ey cây-1 dilber? abustuck hanitt Aşağıdakilerden hangisi bu şiirin şairine ait bir eserdir? A) Siyah İnciler B) Târih-i Kadim C) Sahra DY Rübâb-ı Şikeste E) Elhân-ı Şitâ

5. Görüp ahkâmi asrı münharif sidk u selâmetten Çekildik izzet ü ikbal ile bâbi hükümetten Vücûdun kim hamiri mâyesi hâki vatandandır Ne gâm râhı vatanda hak olursa cevr ü mihnetten. Felek her türlü esbâbı cefasın toplasın gelsin Dönersem kahbeyim millet yolunda bir azimetten ? Ne efsunkâr imişsin ah ey didârı hürriyet Esîri aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten Tanzimat Dönemi'nde yazılmış Hürriyet Kasidesi şii- rinden hareketle aşağıdaki konulardan hangisinin bu dönem şiirlerinde çok az kullanıldığı söylenebilir? AYAürriyet By Adalet C Vatan D) Eşitlik E) ASK

11. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı yoktur? A) Senin umutların nerede kayboldy peki? B) Yine çepeçevre kuşattı kalbimi eskimiş yalnızlıklar. C) Bu yazarımız Anadolu'nun her ilini hatta her ilçesini adımlamıştı müfettişlik yıllarında. D) Sessizliği icice bir yağmur tanesi bozmuştu bu gece. E) Yapılan teklifi o da reddetmişti.

An 12. 14 -- şiiri; işlediği temalar, bir türlü bulmadığı kendine özgü ses ve söyleyiş tarzı, şekil denemeleri, dilde- ki kararsızlık ve karmaşa, hayal ve fikir dünyasında yokladığı kapılar, varlığındaki estetik karmaşa ile söz konusu geçiş dönemini çok iyi temsil eden ve ortaya koyan bir belge durumundadır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Halk B) Tanzimat C) Servetifünun -D) Divan E) Milli Edebiyat

7. 1883'te Ahmet Mithat Efendi'nin önerisiyle Tercüman-ı Hakikat gazetesinin edebiyat sayfa- sini yönetmeye başladı. "Mesud-i Harabi" takma adıyla yayımladığı aruzla yazılmış gazelleriyle ün yaptı. 1884'te Ahmet Mithat'ın kızıyla evlendi. Kayınpederi tarafından Tercüman-ı Hakikat'i eski edebiyat yanlılarının sözcüsü durumuna getirmek- le suçlanınca istifa etti. Aruzla ve divan edebiya- tinin hemen her türünde yazdığı şiirler yüzünden eski edebiyatın temsilcisi sayıldı. Ama yeni edebi- yata karşı çıkan, eskiyi savunan bir yazar olmadı, divan şiiri kurallarını da tam olarak uygulamadı. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakiler- den hangisidir? A) Ziya Paşa B) Namık Kemal C) Şinasi D) Muallim Naci E) Recaizade Mahmut Ekrem

9. “Sanat için sanat" ilkesine bağlı kalan sanatçı "Güzel olan her şey şiirin konusudur." diye düşünmüştür. Şiirin konuşma dilinden ayrı bir dille yazılacağı inancında olan şair, bu yönüyle Servetifünuncular etkilemiştir. Şiirlerinin yanı sıra yanlış Batılılaşmayı konu edinen bir romanıyla da tanınır. Bu paragrafta sözü edilen Tanzimat dönemi sanatçısı kimdir? A) Ziya Paşa B) A. Hamit Tarhan C) Şinasi D) Recaizade Mahmut Ekrem E) Namık Kemal

YAYINLA 8. 5. Bir önceki edebî akımda üst sınıfların hayatı, üst bir dille an- latılırken bu yazarımızın dahil olduğu akım sanatçıları geniş halk yığınlarının dili ile yazmanın gerekliliğine inandıklarından mahalli dillerin edebiyatını, folklorunu, tarihini ve genel ola- rak kültürünü ele almak gerektiğini savundular. Edebî türlerin belli kurallar çerçevesinde kaleme alınması fikrine karşı çıktık- larından nesri ve nazmı birbirine yaklaştırarak mensur şiire ya- kın örnekler kaleme aldılar. 1 Bu parçada "bu yazar" diye belirtilen sanatçının ait olduğu akım aşağıdakilerden hangisidir? A) Parnasizm BRomantizm 2 C) Klasisizm D) Realizm E) Natüralizm O

8) Tanzimat edebiyat Servetifünun edebiyatı D) Milli Edebiyat E) Cumhuriyet Dönemi edebiyatı 16. () Türk edebiyatında yenileşmenin başlatıcısı ve yürütü- cüsü İbrahim Şinasi'dir. (II) Türk edebiyatının Doğu me- deniyeti dairesinden çıkarak çağdaş bir görünüm kazan- masını isteyen Şinasi, yaşanan hayatı ifade edebilecek bir edebiyat kurmanın peşine düşmüş, bunun için de şiirin önce mazmun sistemini, hayal dünyasını çözmek istemiştir. (III) Şiirde eski nazım şekillerini bırakarak Bati- li nazım biçimleriyle başarılı örnekler ortaya koymuştur. (IV) Dili sade söyleyişe yaklaştırma çabasında girerek şiiri, yaşanan hayata ve hatta düşünceye, politik fikir- lere açmıştır. (V) Akıl, kanun, hak, adalet, millet, devlet, medeniyet, reis-i cumhur gibi çağdaş kavramları şiire dâhil etmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) B) II CHT D) IV E SONUÇ YAYINLARI

1. Aşk, ölüm, tabiat, metafizik Tanzimat II. Dönem şiirinde yaygın olarak kullanılır. II. Tanzimat şiirindeki değişimler ilk olarak şiirin tür ve şek- linde başlamıştır. III. Tanzimatın ilk dönem şairleri şiiri bir araç, ikinci dönem şairleri amaç olarak görmüşlerdir. IV. Abdülhak Hamit Tarhan, şiiri toplumun yararına sunmak- tan yana değildir. V. Şinasi; akıl, kanun, adalet, medeniyet gibi yeni kavram- ları şiirlerinde ele almıştır. Tanzimat şiir ve şairleriyle ilgili olarak yukarıda verilen numaralanmış yargılardan hangisi yanlıştır? A) I. B) M. c) III. D) IV. E) V.

B B 15. Gel bu akşam da ser-be-ser güzelim Levha-yı kâinatı seyredelim Gölge, hep gölge, her taraf gölge Gölgelerle bütün zemin mestür Asuman yalnızca ním-manzur Görülen başlıyor görülmemeğe Bir dumandan kefenle cism-i cihan Kalıyor ka'r-i leyl içinde nihan (levha-yı kâinat: kâinat manzarası, ser-be-ser: baştan başa, mestür: örtülmüş, nîm-manzûr: yarısı görünen, ka'r-i leyl: gecenin derinliği, nihan: gizli) Bu dizelerin bir akşam vaktindeki manzarayı resmettiği düşünüldüğünde şiir aşağıdaki edebi-akımların hangisinin tesirindedir? A) Sembolizm B) Parnasizm C) Romantizm D) Fütürizm E) Sürrealizm 00 REMIJL

16. (1) Türk edebiyatında yenileşmenin başlatıcısı ve yürütü- cüsü İbrahim Şinasi'dir. (II) Türk edebiyatının Doğu me- deniyeti dairesinden çıkarak çağdaş bir görünüm kazan- masını isteyen Şinasi, yaşanan hayatı ifade edebilecek bir edebiyat kurmanın peşine düşmüş, bunun için de şiirin önce mazmun sistemini, hayal dünyasını çözmek istemiştir. (III) Şiirde eski nazım şekillerini bırakarak Bati- li nazım biçimleriyle başarılı örnekler ortaya koymuştur. (IV) Dili sade söyleyişe yaklaştırma çabasında girerek şiiri, yaşanan hayata ve hatta düşünceye, politik fikir- lere açmıştır. (V) Akıl, kanun, hak, adalet, millet, devlet, medeniyet, reis-i cumhur gibi çağdaş kavramları şiire dâhil etmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Bu parçanın basına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Eğitimin temelini oluşturan hayata uyum sağlama becerileri- nin birçoğu 0-6 yaş arasında kazanılır B) Ihsan gelişimi, genetik ve çevresel faktörlerin karşılıklı etkile- şiminin ürünüdür C) Gelişim, belli aşamalara bölünmüş ve her aşamanın bir son- rakine temel oluşturacağı bir süreç içinde gerçekleşir D) Çocukların bireyleşme sürecinde sevgi, saygı ve kabul görme güdülerinin doyurulmasının büyük önemi vardır E) Kalıtım yoluyla elde edilen kimi becerilerin çocuğa ileriki dö- nemde sağlayacağı pek çok avantaj olacaktır F Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci isim tamlama- sından oluşmuştur? A) Eski zamanlarda bu yol kervan güzergâhı olarak kullanılırmış. B) Aylar içinde ben en çok haziran ayını severim. c) Evin arkasındaki geniş bahçeyi sık sık sulardım. Dr Ilkokulun ilk gününü şimdi gülümseyerek hatırlıyorum. E) Ben köy hayatını sadece yaz tatillerinde tanıdım. 6. Eğri dallar gibi hâlsiz, yorgunsun Birikmiş sulardan daha durgunsun Görünmez bıçakla içten vurgunsun Seni öz yurdunda bir sürgün gördüm Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çöylenemez? A) "Eğri" sözcüğü, niteleme sifatida B) "daha" sözcüğü, üstünlük belirtecidir. "Görünmez" sözcüğü, sıfat-fiildir, ile ", . Fürün" sözcüğü. fiilden isim yapım eki almıştır. lo (-a. -le)". baðlag görevindedir. Due dirse hagles ve