Temel Ögeler Soruları
Lise Türkçe
Temel ÖgelerOnw alonoy on
14. Geçişsiz - edilgen çatılı eylemlerin yüklem olduğu cüm-
lelerde gerçek özne ve sözde özne bulunmaz.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi bu açıklamaya örnek
olamaz?
A) Böyle havalarda pikniğe gidilmez.
B) Böyle bir işten kaçılmaz.
C) Bu gidişle eve akşamdan önce varılmaz.
• D) Terli iken soğuk su içilmez.
E E) Böyle bir günde uyunmaz.
Lise Türkçe
Temel Ögeler19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne sadece sifat
tamlamasından oluşmuştur?
A) Güneşin beni etkilemeyen sıcaklığı, herkesi birer birer
yerlere seriyordu.
B) Sabahın erken saatleri beni uykumdan uyandırdı ve
gideceğini söyledi
C) Gençliğin o heyecanlı, dinamik dönemi artik geride
kalmaya başlamıştı.
D) Gözlerini benden alamadığın an, beni benden almıştı.
E) Senin kahverengi gözlerin, her gece benim uykumu
böldü.
Lise Türkçe
Temel Ögeler4.
Şişesi is bağlamış bir lambanın ışığı
Her yüze çiziyordu bir hüzün kirışığı
Bu dizeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini
söylemek yanlış olur?
Igisi
yle-
A) İlk dize tamamen özneden oluşmuştur.
B) Dolaylı tümleç sifat tamlamasından oluşmuştur.
C) Yüklem birleşik zamanlı bir eylemdir.
D) İkinci dizedeki ad tamlaması belirtili nesnedir.
E) İlk dizede belirtili ad tamlaması vardır.
Lise Türkçe
Temel Ögelerol
I. Tiyatroda, sanatın zirvesini yaşıyordu.
II. Sanatkârın en büyük sanat göstergesi eserleridir.
1901
III. Süleymaniye Camii yüksek bir sanat eseridir.
IV. Sana hanlar hani Alp Aslan'ı, kitabım anlatsın.
Y
16. Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi, iki öğeli bir
cümledir?
De ruim
A) I. ve II B) II. ve II. C) III. ve IV.
.
D) I. ve III. E) II. ve IV.
Lise Türkçe
Temel ÖgelerSundüm yine bu akşamüstü
se hiçkimseyi bu kadar sevmemişim
de bir kuş dirilsin yine küllerimizden
Ekmekle tuz olsun yeterki sen ver
ukanda numaralanmış cümlelerin bangi ikisinde yazım y
ur:
ike II. B) II. ile III. C) II. ile IV. Dile HD E) II. ite i
şağıdaki dizelerin hangisinde özne ve nesne birlikte
lmamıştır?
Gurbet ceken gönüller kuşatmıştı pcağı
Bu geçit sanki yazdan kışı ayırıyordu
Burada son firtina son dalı kırıyordu
Biz menzile vararak atları çektik hana
Kalbime ateş gibi şu satırlar giriyor
sağıdakilerin hangisinde, cümlenin beş öğesi de
D42o
Serpilmeye başladı bir rüzgân ince inceli
Yollar bir şerit gibi jufka þağladı bizi O-IT-Ars
gözlerimin önünden geçti kervansaraylar
Bir dakika araba yerinde durakladı
Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar
yıl dağlarda gezerken keşfettiği bu kaynaktan akan suy
rebilmek için olabildiğince fazla kaldılar orada.
karıdaki cümlenin öğe dizilişi aşağıdakilerden hang
olarak verilmiştir?
arf tümleci
zarf ti
laci
Lise Türkçe
Temel ÖgelerNene
16. Bir haftaya kadar bu sorunu
Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa
cümlenin ögeleri sırasıyla "zarf tümleci, nesne, zarf
tümleci ve yüklem" olur?
Sil
A) bütün ayrıntılarıyla görüşmemiz gerekir.
B) yetkili kişilere ileteceğimizi söylemiştik.
C) kapsamlı bir biçimde ele alacağız.
D) yönetim kuruluna bildirmenizde yarar var.
E) çözmezseniz adınızı listeden sileceğim.
y
di.
Lise Türkçe
Temel Ögeler13 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere,
"sanatçı” sözcüğü getirilirse cümlenin en önemli
ögesi olur?
A) gerçek hayatı yeniden yorumlayıp sanat eseri
hâline getirir.
B) Toplumsal yaşamı tüm yönleriyle anlatmayı başaran
-- çok beğenilir.
C) Aşk, ölüm, tabiat gibi konuları her ---- kendisine
özgü şekilde işlemelidir.
D) Toplumsal iletişim aracı olan dili en iyi şekilde eser-
lerinde kullanır.
E) İnsanların farkına varamadığı ayrıntıları ---- bam-
başka bir hâlde ortaya koyar.
126
Lise Türkçe
Temel ÖgelerAşağıdaki cümleler ögelerine yanlış ayrılmışsa ayraç içine (1)
doğru ayrılmışsa (D) yazınız.
1) Destan; / çok eski zamanlarda yaşanan doğal afetler ve toplumsal
olaylar sonucunda / ortaya çıkan bir edebi türdür. O
2) Destanlar, / bir toplumun yaşayışıyla ilgili savaş, göç, felaket gibi olay-
ların ve kahramanların olağanüstü özelliklerle verildiği manzur
öykülerdir.
3) Yunan edebiyatı ozanı Homeros'un/"İlyada” ve “Odysseia" adlı yapit-
ları / doğal destan örneğidir.
7 l
4 Fazıl Hüsnü Dağlarca, / "Üç Şehitler Destani achi-yapitiyla / yapma
destana / damgasını vurmuştur.
5) Destan, / halk edebiyatındaki / en uzun nazım biçimidir. ( )
6) Oğuz Atay, / "Bir Bilim Adamının Romanı" adlı yapıtında / üniversite-
deki hocası Prof. Mustafa inan'ın yaşamini / anlatmıştır. ( )
7) Nurullah Ataç, / düzyazıda / devrik cümlenin / kullanılmasının doğru-
luğunu / savunmuştur. ( )
8) İstanbul öykücüsü olarak tanınan Sait Faik Abasıyanık, / öykülerinde
sıradan insanlarin yaşamlarını / şiirsel bir dille / anlatır. ( )
9) Toplumsal gerçekleri / yansıtan / birçok roman / bir tutanak niteliği
taşır. ( )
10) Necip Fazıl Kısakürek, / şiirlerinde / madde-ruh tezadını / anlattığı için
/ öne çıkmıştır. ( )
Lise Türkçe
Temel Ögeler4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde hem belirtili hem de
belirtisiz nesne kullanılmıştır?
belirtili
A) Dün yapılan yönetim kurulu toplantısında Serkan Çakmak'ı
başkan seçtiler.
B) Gözlerini ufuktan ayırmayan yaralı adam, bütün gece
düşündü.
C) Dünyadaki iyi insanlar daha çok çalışmalı ki kötüler birer
birer yok olsun.
D) Seni bütün dağların doruklarında aradım yalnız bir ceylan
gibi.
E) Her gece sabaha kadar seni bekler, seni içerdim saf sular
misali.
Lise Türkçe
Temel Ögeler11
dk.
Ideal çözme süreniz
dk
Cozdoganoz SUPE
EN ÖGELERİ
7e Ara Söz)
4.
Genellikle cümle biçiminde olan ara cümleler, anla-
tılanlarla ilgili bir duyguyu, bir düşünceyi belirtmek
için kullanılırlar ancak öge açıklayıcıları gibi bir
ögeyle beraber düşünülemezler; yani ara cümleler,
cümle dışı unsurdur, cümlenin hiçbir ögesi olmazlar.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu açıklamaya
uygun bir kullanım yoktur?
A) Sen, karıştırıyorsam kusura bakma, sosyete dişçisi
Haluk Nur'un üçüncü karısı olmalısın.
B) Bu şapkalı adam, hayatı boyunca karlı havalarda
bile sokağa çıkmamış bile, merakı ve aptallığı yü-
zünden öldü.
C) "Yılanların Öcü"nde ana rolünü Fatma Girik, ki daha
önce çekilende Aliye Rona oynuyordu, üstlenmiş.
D) Bir dil, bir başkasından -eğer bir yakınlıkları, bir ak-
rabalıkları yoksa- seslerinin niteliği açısından bütün
bütün ayrılır.
E) Recai Bey -otuz beş yaşlarında, ince uzun boylu,
Ciçek bozuğu sevimsiz bir adam- sabah erkenden
evinden çıkmış.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz veya ara
cümle kullanılmamıştır?
urolhimden başka yerde, inan, seni bulamadım.
Lise Türkçe
Temel Ögeler3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne ne
vurgulanmıştır?
rey
A) Geçen hafta yemeğe biraz geç katıldım. 2.T.
B) Bir maliyeci, yeni vergi sistemleri üstüne bizi
aydınlattı. kimi ? t belirtili resne
C) Denemede, olaylar daha nesnel bir açıdan ele
alınmış.
Z.T.
D) Bazıları da yöneticilik dönemindeki anılarına yer
veriyordu.
D.T.
E) Bu politikanın sanatçıları sürükleyeceği
açmazlar üzerine yöneliyordu.
Lise Türkçe
Temel Ögelerya Hak
35. Abdallimelerin hangisinde Ogeler doğru
aynimur
was boyok sermaye, / en zengin mis
dogruluktur
Bayat,/ mokifatini / zorluklara tahammol
edeplere verir
es Otizm / duygusal okuryazarlıgın
gelişmemesinden kaynaklanır.
DJ Sadece / gördüklerimizle / yetinirsek ne zevki
kali/ hayal kurmanın
E) Milletler, / bireylerin eğitimine verdikleri onem
derecesinde / yükselirler
Lise Türkçe
Temel Ögeler5.
Bulutlar hâkim olmuş gökyüzüne ve yağmurun sesi klasik
müzik gibi dinlendiriyor ruhumu. Ertesi sabah erkenden
uyanıp tekrar görsel bir şölene tanık oluyorum. Havanın bu
denli temiz olması iki günlük uykusuzluğumu unutturuyor
ve altı saatlik bir uyku yeniden canlandırıyor beni.
Bu parçada nesne alabilen kaç fiil kullanılmıştır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Lise Türkçe
Temel ÖgelerDil Bilgisi
1. İncelediğiniz metinlerden alınan aşağıdaki cümlelerin ögelerini bulunuz.
Rüzgâr potansiyeli bakımından zengin olan bölgelerimiz Ege, Marmara ve Doğu Akdeniz kıyılarıdır.
ABD'nin uzay çalışmaları ile saptadığı meteorolojik veriler, Türkiye'nin rüzgâr enerjisi bakımından zen.
gin olduğunu göstermektedir.
İnsan doğada yaşam bulan, yaşamını doğa içindeki koşulların etkisiyle şekillendiren ve zorunlu olarak
da bir şekilde doğayla ilişki içinde var olabilen bir varlıktır.
Çevresel sorunların ortaya çıkışının da çözümünün de insan merkezli olduğu göz önünde
bulundurulursa çevre bilinci oluşturmada çevre etiğinin ne kadar önemli olduğu da açık olarak görü-
lecektir.
Çevre söz konusu olduğunda "saygı” ve “sorumluluk” kavramları etik birer kavram olarak karşımıza
çıkar.
2. "İran numunelerini taklit ederek saraylarda ve medreselerde vücûde getirdiğimiz eski edebiyat, gaze
Lise Türkçe
Temel Ögeler8.
Söz yazarı ve besteci olarak halk müziği, pop müziği
ve caz müziği alanlarında birçok eser veren bir müzik
üstadının film müziklerine de dokunmuş olması bizim için
büyük bir şanstır.
Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı
aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Özne - zarf tümleci - yüklem
-
B) Zarf tümleci - Özne - yüklem
C) Özne - yer tamlayıcısı - zarf tümleci - yüklem
D) Özne - yüklem
E) Yer tamlayıcısı - Özne - zarf tümleci - yüklem
Lise Türkçe
Temel ÖgelerAşağıdaki cümlelerden hangisi özne ve
15. yüklemden oluşmuştur?
A) Masanın üstünde duran kitaplara göz ucuyla
baktığından aradığını bulamamıştı.
B) Bu şehirde yaşayan insanlak hiçbir zaman
mutsuzluktan kurtulamayacaklarını
biliyorlardı.
C) Atatürk'ün insan haklarına ve dünya barışına
ne kadar saygılı bir lider olduğunu ifade etti.
D) Bir medeniyetten öbürüne geçerken
kaybolan şeylerin yanı başında gerçek
saltanatlar da vardır.
E)
Bu halk çocuğunun sağduyusu, temiz bir
yüreği, yiğitliği ve hepsiyle beraber saflığı
vardır.