Ünlü Düşmesi ve Ünlü Türemesi Soruları

DİL BİLGİSİ 10. Kenarında doğdum büyüdüm Huyum iklimine benzedi Tembelim, sıcağı severim Havana, suyuna alıştım Ayrılsam hasta olurum Ne kadar güzel maviliğin Akdeniz Beş kardeşim mavi gözlü Ben değil Her vakit üzülürüm Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? Aki heceli ve ikinci hecesinde ", i, u, ü" dar ünlüler- den biri bulunan ve ünlü harf ile başlayan bir ek alan sözcükte ikinci hecedeki dar ünlünün düşmesi BY Sert sessizle biten bir sözcüğe ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde kelime sonunda gerçekleşen sert ünsüz yumuşaması D Dudak ünsüzlerinden "b" sesinin kendinden önceki "n"yi "m"ye dönüştürmesi, DYSert ünsüzle biten bir sözcüğe yumuşak ünsüzle başlayan bir ek gelmesiyle ekin başındaki ünsüzün sertleşmesi E) Yönelme durum eki (-e) alan zamirde bulunan "e" sesinin "-a"ya dönüşmesi 12. E iç is e IS la Be ni va A) B) D) E) E E

1 5. (1) Şair Evlenmesi, Türk edebiyatında Batılı anlamda yazılmış ilk tiyatro örneğidir. (II) Eser, önce saray tiyatro- sunda oynanmak amacıyla yazılmış, sonra Tercümân-ı Ahvâl gazetesinde tefrika hâlinde yayımlanmıştır. (III) Bu eserde kahramanların kişilik özelliklerine uygun olarak konuşturulmaları, karşılıklı konuşmalarda sözcüklerin yanlış anlaşılmasının güldürü unsuru olarak kullanılması dikkat çeker. (IV) Bu özellikler Şinasi'nin, Şair Evlenmesi adlı eserinde Karagöz ve orta oyunu gibi geleneksel Türk tiyatrosu ürünlerinden yararlandığını gösterir. (V) Eser aynı zamanda dönemin gelenek ve görenek- lerini, sosyal yaşantısını yansıtması yönüyle de Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesine ve ünlü düşmesine yer veril- miştir? A) Yalnız I D) II ve V B) Yalnız II C) II ve III E) II, III ve V

Uzak ve bilinmez masal adalarından gelmişe benzeyen süt gibi beyaz martılar etrafımızda uçuşuyor; çıkardıkları tative derin sesleriyle şehirde kalmış kalabalıktan, bu- nalmış zavallı insanları sakin yerlere biraz aşk ve şiir tat- mak için çağırıyordu. Lacivert dalgalar içinde bir masal, bir efsane köşkünü andıran Kızkulesi, hayalime işliyor; ruhumu, hissimi beyaz ve aydınlık dualarıyla uyutuyordu. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok- tur? A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz benzeşmes C) Ünsüz türemesi D) Ünlü daralması E) Ünsüz yumuşaması

Gogol, kendisinden önce hiç kimsenin keşfetmediği yazınsal teknikler ortaya koymuş, sözel dokuyu popüler dille, günlük konuşma diliyle, mesleklere özgü sözcüklerle donatmış; bu sözcükleri, dilin incileri hâline gelinceye dek cilalamış, hissettiklerini bu sözcükler aracılığıyla okura aktarmıştır. Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünlü düşmesi (B) Ünsüz benzeşmesi C) Ünsüz türemesi D) Ünsüz yumuşaması E) Ünlü türemesi

1. SARMAL TEST Artık bülbül ötmüyor Gül dolu penceremde Yalnız hatıran kaldı SARMAL TEST Boş kalan çerçevede Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından han- gilerine yer verilmiştir? A) Hece (ünlü) düşmesi Üniu daralması B) Ünlü daralması-Ünsüz düşmesi C) Ünlü daralması-Ünsüz benzeşmesi D) Unsuz değişmesi (yumuşama) -Ünlü türemesi E) Ünlü türemesi-Ünsüz türemest

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü türemesini ör- neklendiren bir sözcük kullanılmıştır? A) Küçücük bir atölyede akşama kadar çekiç sallıyordu. B) Sağanak yağmura yakalanınca bir dükkâna sığındık. C) O küçük şehirde dikkatimizi çeken ilk şey daracık so- kaklardı. D) Dağlık olan bu bölgede dere ip gibi incecik akıyordu. E) Ben böyle bir sonuçla karşılaşacağımızı hissetmiştim.

7. A KİTAPÇIĞI Hastalığm etkisi sürdüğünden berizi hälà so gun görünüyor. Elimden gelen her şeyi yapmama rağmen bu olay sabrımı iyice taşırdı. 4. Deneme H. Iletişim sorunlarına neden olan en dikkat çe kici durum, emredici bir üslup kullanması idi. IV. Bir zaman sonra bahtı açıldı, şans artık onun da yüzüne güldü. 9. Aşa var Ezbere dayanan öğretim yöntemlerinin devri artık geride kaldı. TYT/T (D) T Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ünlü düşmesine uğramış sözcük yoktur? AT B) II C-M EV

Korkuyorum seni kaybetmekten En büyük günahı işlemekten Sen de benim gibi hissediyor musun Bıkmadın mı acı çekmekten YAY Bu dörtlükte aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünlü daralması D) Ünsuz benzesmesi COnsuz turemesi DÜnlü düşmesi -EÜnsüz yumuşaması

5. Bakıp imreniyorum akınına I Şehrin üstünden geçen bulutların || Belki gidiyorlardır yakınına IV Rüyamızı kuşatan hudutların V Bu şiir parçasında altı çizili sözcüklerden hangisinde ünlü düşmesi (hece düşmesi) vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

O Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi türetilirken ünlü kaybına uğramıştır? A) Onun farklı bir fikre sahip olduğunu söyleyebilirim. B) Aklımdan geçenlerin hiçbirini söyleyemedim ona. ayrıntıla C Olayları ayrıntılara inerek anlatmayı çok seviyor. J 5) Duygularıyla mantığını gönlünde kaynaştırmış. A E) Onunla fikir ayrılığımız bu resmin yorumunda biraz daha derinleşti.

18. Görünürde kimseler yoktu. Sana yalvarırım, diye diz çöktü ça- murun içine. Sen onu almazsın, ben evleneceğim. Sen olmasan bu iş çoktan olacaktı. Bizim dükkânımız var; orada çalışacağım. Hemen evleneceğiz. Yapma, ne olur? Bak biliyorum yarın ran- devunuz var. Gitmeyiver. Ne olur? Ne kaybedersin? Bırak. Sen başkasını da bulursun ama gidersen bak... Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünsüz benzeşmesi B) Ünlü daralması C) Ünlü düşmesi D) Ünsüz türemesi E) Ünlü değişimi

→ Ünlüyle biten sözcükler "-idi / -imiş / -ise", ek fiil ekleriyle ya da "ile" sözcüğüyle birleşince araya bir kaynaştırma ünsüzü girer, ünlülerden biri düşer. ✓geldi i-se > geldi - y - se hatalı - imiş > hatalıymış alsa idi > alsa - y - di arkadaşı ile > arkadaşı - y - la UNLU DUMES VAR MI

Aşağıdakilerin hangisinde ünlü türemesi vardır? A) Çocuk minicik parmağını bize sallıyor. B) Müdür, velilerin çağrılmasını istedi. C) Zincir takmayan arabalar polis tarafından durduruldu. D) Bu, bir devrin sergisiydi sanki. E) Biricik oğluna kavuşacak sonunda.

D) Turkçede E) Türkçede o, ö ünlüleri sadece ilk hecede bulunur. 18) Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde ön seste ünlü türemesi gerçekleşmiştir? A) plaj B) iskele C) akıl D) sapasağlam E) tren 19) Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde gerileyici yarım benzeşme bulunmaktadır? A) hasta B) çünkü C) fitil D) saray E) pembe

6. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi türerken ünlü düşmesine uğramamıştır? A) Besle kargayı oysun gözünü. B) Zenginin tavuğu çift çift yumurtlar. C) Ayrılık, ölümden beterdir derler. D) Yalnızlık Allah'a mahsustur. E) Yanlış hesap Bağdat'tan döner. Süreksiz sert ünsüzlerle (p, ç, t, k) biten sözcükler ünlü ile başlayan ek aldıklarında ünsüz yumuşaması olur. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala aykırı bir sözcük kullanılmıştır? A) Bir kez doğan bir daha ölmez inancım bu. B) Bu gerçeği bilişimdendir baş eğişim. C) Varlık sebebim, gerçek yaşama sevincimsin D) Seçtim hürriyeti kaderimi zorlayarak E) Aşkı arayayım dedim, kendimi buldum kendim. Eskiden ülkelerin zenginliğinin ölçütü, sahip olunan toprak ve doğal kaynakların miktarıydı; zenginleşmenin yolu, daha geniş topraklara hükmetmekten geçiyordu. 20. yüzyılın ikinci yarısında bilimsel araştırmalara ağırlık verilmesiyle bu anlayış değişti, bilgi üretimi önem kazandı. O 8. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünlü düşmesi yumuşaması C) Ulama sertleşmesi B) Ünsüz D) Ünsüz E) Ünlü türemesi leuranan

9. Kafa nakli denildiğinde pek çoğumuzun aklına Frankenste- 1 || in geliyordur. Mary Shelley'nin yazdığı ve aslında felsefi bir roman olan bu yapıt, film versiyonu nedeniyle daha çok bir korku romanı olarak bilinir. İşlediği tema bir tıp öğrencisinin IV ve onun kötü ruhlu asistanının ölmüş insanların vücut par- çalarından oluşturdukları bir vücudu elektrik akımı ile can- V landırmasıdır. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur? A) I B) II C) III D) IV E) V 13