Lise Türkçe Soruları

16. Hz. Muhammed, Muaz b. Cebel'i Yemen'e vali olarak gön- derirken ona "Sana bir dava geldiğinde nasıl hüküm vere- ceksin?" diye sorduğunda Muaz sırasıyla "Allah'ın kitabına, Hz. Muhammed'in sünnetine ve kendi görüşüme göre hü- küm vereceğim." cevabını vermiştir (Tirmizi, Ahkam, 3). Bu hadis-i şerifte; selim akıl, II. sadık haber, III. salim duyular bilgi kaynaklarının hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız T B) Yalnız II DI ve II C)Yalnız III E) II ve III

2. (1) Karagöz gölge oyunu, esnek yapısı sayesinde doğaç- lamaya ve güncel olayların işlenmesine son derece açıktı. (II) Bu nedenle de zamanının en önemli toplumsal yergi vasıtasıydı. (III) Halkın beğenmediği padişah kararlarını eleştirdiği ve kamuoyunu temsil ettiği dönemler vardı. (IV) Osmanlının son dönemlerinde Karagöz sanatçıları devlet ileri gelenlerinden bazılarının davranışlarını perdede can- landırdıkları için bu taşlamalar çok keskin bulunmuştu. (V) Sonrasında Karagöz oyunu sadece şive taklitlerinin yapıl- dığı bir güldürü durumuna düşmüştür. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre, "Oyunlar yasaklanmış, vezir ve paşaların perdeye yansıtılmaları ağır şekilde ce- zalara çarptırılmaya başlanmıştı." cümlesi getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V VaF 73

ğaçlar k sıyla elmiştir. tar i lır? E)V BAL Eleştirmen, yazın yapıtı hakkında hüküm verebilmek için yazın sanatının genel özellikleri hakkında geniş bir birikime sahip olmalıdır. İncelediği yapıtı tüm yönleriyle anlayıp yorumlayabilme niteliği taşımalıdır. Yapıtın biçim özellikleri ile içeriği arasındaki bağıntıları ortaya koyabilmelidir. Okura, yapıtlara ilişkin yol gösterici bilgiler sunabilmelidir. Bunu yaparsa mesleğinin gereğini yerine getirmiş olur. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A Fiil cümlesi Koşul cümlesi Basit cümle Birleşik cümle ÖSYM TADINDA 2 SORULAR E) Bağlı cümle

ranışına bağlı olarak iş akışının aksaması, 30. Ert bazı durumlarda şirketin ekonomik açıdan kayıp yaşamasına da neden olabiliyor. Bu da kişinin kariyerini doğrudan etkileyen bir faktör olarak ön plana çıkıyor. Sürekli erteleme davranışı; müşteri kayıplarına, satın alımların düşmesine, imaj ve itibar kayıplarına zemin hazırlıyor. Erteleme davranışı, mevcut yapıdaki tüm çalışanları ve sistemi etkilediği gibi bireylerin de zaman ve stres yönetimi hususunda başarısız olmasına zemin hazırlıyor. Bireyler, zaman ve stres yönetimini doğru ve etkin bir biçimde kurgulayamadığı için çeşitli fiziksel ve zihinsel sorunlarla yüzleşiyor. Erteleme davranışının devamlılığı ise başta bireyin mutsuzluğunu ve başarısızlığını tetikliyor. Erteleme davranışı sergileyen kişinin zaman içerisinde önce kendisinde, sonra da çevresinde hem fiziksel hem de psikolojik bazı sıkıntılar ortaya çıkıyor. Bu parçada erteleme davranışıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ekonomik olumsuzluklara yol açtığı B) İş stresinin artmasına neden olduğu C) Zaman yönetimini olumsuz etkilediği D) Sosyal ilişkilerde kırılmalar yarattığı E) Projelere düşünme zamanı bıraktığı

27. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların yazımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) Sınava hazırlanan çocukları motive etmek için İTÜ'ye gezi düzenlenecek. BT.C.ye vatandaşlık almak için üç gün önce başvurmuş- lar. C) Prof. Dr. Ayşe Turan konferanstan sonra dinleyicilerin sorularını yanıtladı. Ing.'yi öğrenmek için yurt dışına gideceğini bize söyle- mişti. E) Bu yol 3 km'ye kadar daha uzatılacakmış.

17. Evrende hiçbir şey başıboş, anlamsız ve amaçsız değildir. Her varlık, tesadüflerle açıklanamayacak bir düzen içeri- sinde hareket etmektedir. Bu da bize mevcut düzenin bir yapıcısının olduğunu gösterir. Her şeyin bir yapıcısı, bir us- tası olduğuna göre evrenin de bir yapıcısı, yaratıcısı; gö- rüp, gözeten güçlü bir sahibi bulunmaktadır. O da tek olan Yüce Allah'tır. Allah, evrendeki her şeyi yarattığı gibi aynı zamanda onların varlığını sürdürmesini sağlayan mutlak güç sahibidir. Bu parçada Allah'ın sıfatlarından hangisine değinil- memiştir? A) Basar B) Kudret B) Tekvin C Semi E) Vahdaniyet

8. Aşağıdaki parçada altı çizili ifadelerde yer alan noktalama işaretlerinin işlevini açıklayınız. (3x3p=9p.) Edebiyat-tarih ilişkisi ilk zamanlardan beri insanların kafalarını kurcalamıştır. Aristotales Poetika'sında dram sanatı ile tarihi kıyaslarken dramı tarihe göre daha değerli bulur. Ona göre dram sanatı (şiir), tarihî bilgiden daha yüksektir

12. Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır. 48 Aşağıdaki birleşik kelimelerden hangisi bu kurala örnek olamaz? A) katırtırnağı C) bülbülyuvası E) hanımeli X B) ayşekadın D) ustabaşı X

Yayınlan 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayı- niz. Türkiye'de ilk kez 2018 yılında Van'da üretilen "dolusa- var" sistemi, gün geçtikçe il il yaygınlaşıyor. Dolusavar uzun, ağzı oldukça geniş bir boru gibi bir cihaz. Yağışlı havalarda çalıştırıldığında kamyon lastiğinin patlaması gibi bir ses çıkarıyor. Sistemin üreticileri, makinenin yak- laşık 10 km yüksekliğe gaz püskürttüğünü, gazla birlikte çıkan sesin dolunun yere yağmur olarak düşmesini sağ- ladığını ifade ediyorlar. Ancak İTÜ Meteoroloji Mühendis- liği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, "dolusavar" adlı cihazın bir mucize arayışı olduğunu belirterek şunları söylüyor: Bilimin en ileri düzeyde olduğu ülkelerde "do- lusavar" diye bir şey yok. Yukarıya püskürtülen gazın eti- len gazı olduğu söyleniyor. On kilometre yükseğe etilen gazı gönderiyorsunuz; o gaz, havada dağılmadan nasıl gidecek? Makine on kilometreden doluyu görüyor, etilen gazı ile de dolu yağmura çevriliyormuş. Borudan çıkan seslerin ve söz edilen gazın böyle bir şey yapması müm- kün değil, tamamen umut tacirliği. 37. Bu parçada anlatılanlara göre "dolusavar"la ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? Dolu yağışını önlemek amacıyla üretilmiştir. B) Üretilme amacına uygunluğu kanıtlanamamıştır. Çalışma sistemi çok karmaşık değildir. İşlevi ile ilgili ileri sürülen iddia, inandırıcı bulunma- miştir. Zaman içerisinde geliştirilebilecek nitelikte bir cihaz- chir 38. Bu parçadan aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşı- labilir? A Önceden alınacak önlemlerle, doğa olaylarının verdi- ği zararlar engellenebilir. eis Doğa olayları karşısında insanların zor durumda ol- ması, bazıları için kazanç yolu olabiliyor. C) insanlar, kimi sorunlarını, deneme-yanılma yöntemiy- Je çözmeye çalışırlar. Bilimin kanıtladığı doğruları kullanmayan insan, gün- lük yaşamında sürekli sıkıntılar yaşayabilir. Başlangıçta işe yarayıp yaramadığı şüpheli olan tek- nolojiler, zamanla çok verimli hâle gelebilir. 39. 41

1. Bir sanat eserinin başka bir sanat dalında yeniden şekillenmesi konulu bir panele katılan sanatçılar, konuşmalarının ilk bölümünde, yaptıkları çalışmalarla ilgili şöyle bilgiler verdiler. Piyanist Fazıl Say, Metin Altıok'un şiirlerini bestelediğini ve bunu Metin Altıok Ağıdı albümüyle halka sunduğunu söyledi. Şair Ahmet Ertan, Yalçın Gökçebağ'ın pek çok tablosundan hareketle pek çok şiir kaleme aldığını hatta en çok sevdiği şiirin bunlardan biri olduğunu özellikle vurguladı. Yönetmen Özge Cihan ise Sabahattin Ali'nin Ses adlı öyküsünün bir tiyatro eseri olarak sahneleneceğini, Hasan karakterine de Erdal Beşikçi'nin hayat vereceğini açıkladı. Ressam İsmail Akça ise olaya biraz esprili yaklaşarak Sait Faik Abasıyanık'ın Hişt Hişt öyküsünü nasıl yağlı boya bir tabloya dönüştürdüğünü anlattı. Buna göre, 1. Edebiyat alanında verilmiş iki eser, dramatik sanatlardan olan tiyatro ve görsel sanatlardan resimle ifade edilmiştir. II. Edebiyat alanında verilmiş bir eser, kendi gibi işitsel sanatlardan biriyle ifade edilmiştir. III. Görsel sanatlara dâhil edilecek bir eser, işitsel sanat dallarından biriyle yeniden hayat bulmuştur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III D) Il ve III C) I ve II E) I, II ve III

5. Bu öyküler, içerik olarak toplumun bireye yaşattığı haksız- lığa uğrama duygusu üzerine kurulu; bu duyguyu okura geçirmeyi de başarıyor. Çünkü anlatılanlar sizden bizden, sıradan insanın hikâyesi. Gösterişten, süsten uzak bir üs- lup ve ince bir zekâ ile eleştiriliyor insanların başkalarının uğradığı haksızlıklara tavrı. Yazar, kurgu tekniğiyle okuru öykülerine dâhil ederek okurun kendince anlamlar ürete- bilmesine imkân tanıyor. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen hikâye- lerin bir özelliği değildir? A) Yoruma açıklık C) Yalınlık herpes E) Sorgulayıcılık B) Didaktiklik VUI D) Etkileyicilik uğuban

6. I. Develi'yi -çocukluğumu geçirdiğim o şiirin ilçeyi- unutmam mümkün değildi. II. Binanın I, II ve III. katlarında ofisler; IV, V ve VI. katlarında ise konutlar vardı. Telstoy (insan Ne ile Yaşar?) adlı yapıtında insanın kanaat- kâr olmadığını vurgular. IV. Yazar bu hikâyedeki kötü karakterin, mahallelerinde oturan ... olduğunu yıllar önceki bir röportajında dile getirmiş. V. Boğaz'ın kenarındaki bu yalı, 1950'li yıllarda bir tadilat gör- müş, 1975'ten itibaren de müze, sergi sarayı ve resim gale- risi olarak kullanılmaya başlanmış. -32 B06 BY101 1216 Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangilerinde bir nokta- Hama yanlışı vardır? A) I ve III DHL ve V B) Ive V E) IV ve V C) II ve III

ili r; 32. Türkçe kelimeleri kullanıma getirme, Türkçe köklerden ve eklerden sözcükler, terimler türetme işinin başladığı 1930'lu yıllardan bu yana aradan yaklaşık 60-70 yıl geçti. Şüphesiz birtakım olumlu sonuçlar alındı. Dilde Türkçe sözcük oranı yükseldi. Ancak bu çalışmalar boyunca pek çok da tartışma yapıldı, sert eleştiriler yayımlandı. Konu siyaset ortamına çekildi. Yıllar içinde önerilmiş sözcük ve terimlerden biri vaktiyle çok tartışılan "boyut" idi. Arapça "uzaklık" anlamına gelen bu'ud ile ilişkilendirildi. Boyut sözcüğünü şimdi pek çok alanda kullanılırken görüyo- ruz. Bunun gibi "amaç, ortam, toplum" da çok tartışıldı. Tartışmalara en çok konu olan bu tür sözcükler bile yazı dilinde yer etti. Kısacası sözcük türetme işi her ne kadar pek çok tartışmaya maruz kalsa da başarıyı elde etti. sb Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A Bir dönem, türetilen bir sözcük tartışmalara sebep olmuştur. 1594 B Türkçe sözcük türetme işi geçen yıllar içinde bir ka- zanım elde etmiştir CSözcük türetme işinin başladığı tarihten beri sert tar- tışmalar gerçekleşmiştir. L D) Başka bir dille ilişkilendirilen bir sözcük yazı dilinde kendine yer bulmuştur. E) Sözcük türetme çalışmaları ile Türkçe yabancı söz- cüklerden arındırılmıştır.

n 6. al DENEME-2 I. lyi bir yazar olup geleceğe kalabilmek için en önemli şart çok fazla yazmak değil, çok fazla okumaktır. II. Çok fazla yazarak kendini geliştirmek isteyen yazar- ların en büyük sorunlarından biri kendilerini tekrar ediyor olmalarıdır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Çok üretme kaygısıyla yazmayı aşmış bir yazar, oku- maya önem verdiği ölçüde yetkin olabilir. B) Gelecekte de varlığını sürdürmeyi hedefleyen yetkin olmayı başarmış yazarların ortak özelliği çok yazma kaygısını aşıp okumaya vakit ayırmalarıdır. C) Kendini geliştirmek isteyen ve tekrara düşmek iste- meyen bir yazar yazmaya ayırdığı vakitten çoğunu okumaya ayırmalıdır. D) Özgün olmak niyetiyle yola çıkan yazar, çok fazla yazarak kendini geliştirmek yerine okumaya zaman ayırmalıdır. TIK TESTI tabletler sat- nedeniyle ta- nca bilgisayar al dağılımı Şe- visine gönde yüzdesi (%) E) Nitelikli bir yazar olup geleceğe kalabilmek, okumaya yazmaktan çok vakit ayırmakla mümkün olur. P C Mar er tamir ane s önde rinda içtir

30. Diller onları konuşan toplulukları bir araya getirir. Aynı dili konuşan topluluklar, milletler dünyaya dillerden bakar; dünyayı diller yoluyla kavrar. Dil; ferdin oluşumuna katı- lan, durmadan yenilenen bir süreç olarak tanımlansa da ferdin elini kolunu bağlar. Ferdin kullandığı en etkili araç olan dil onun fermanını dinlemez. Bazı durumlarda dil toplumun dahi fermanını dinlemez, deyim yerindeyse topluma ferman dinlettirir. Bu parçada anlatılmak istenen düşünce aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Bireyler zaman içinde dile yön vererek dili yoğurur ve onu yüceltir. B) Dil toplumdan doğmuştur ancak toplumda dilin sö- zu geçer. C) Dil bir milleti diğer toplumlara bağlayan önemli bir etkendir. D) Dil evrenselliğinden ödün verdiğinde bilim ve felse- feden de uzaklaşır. E) Daha ilk çağlardan beri milletler dil yoluyla iletişim su kurmuştur.

29. Orhan Veli'nin öykücülüğünü değerlendirenler, biçemindeki Çehov etkilerinden sıklıkla söz ederler. Süsten uzak ve akıcı bir dille kaleme aldığı öyküleri, günlük hayatımızda görebileceğimiz sıradan insana odaklanır. Onun çoğunluğa hitap eden edebiyat" ve "halkla kucak kucağa gerçek" anlayışı gündelik yaşamda sıradan insanın eyleminde, düşüncelerinde vücut bulur.Öykülerini okurken bir gün- lüğü okuyormuşsunuz hissine kapılırsınız. Büyük olaylar, şaşırtıcı gelişmeler yoktur bunlarda. Örneğin "Kan" öykü- sünde bir şey olacağı beklentisine kapılırsınız, bir gerilim sarar vücudunuzu ilk girişte. Ama okuyup bitirdiğinizde sadece başarısız bir av macerasına tanıklık ettiğinizi fark edersiniz. Günlük hayatta başınıza gelebilecek olağan bir olaydır bu. Açıkçası Orhan Veli, bizim hayatımızı bize anlayacağımız bir dille anlatmıştır. Bu parçadan hareketle Orhan Veli ile ilgili aşağıda- sbs kilerden hangisine ulaşılabilir? A) Öykülerini genel kitleyi kapsayacak, onların da için- de kendinden bir şeyler bulacağı şekilde yazmıştır. B) Olayları günlük dille kaleme alması açık anlatımın yanında samimi fakat dobra bir üslup edinmesine yol açmıştır. aparm C) Eleştirmenler, eserlerinde sıradan durumları anlatır- ken Çehov'dan alıntılar yaptığını sıkça söylemektedir. D) Öykülerinin girişinde okurun merakını canlı tutmak Con için gerilimi ön plana çıkarma çabası içinde olduğu görülmektedir. F) Gündelik hayatın sıradan işlerini kaleme alması sa- natsal unsurlardan fazlaca yararlanmasına sebep olmuştur.