Lise Türkçe Soruları

6. Otuz yıl önce birlikte edebiyata başladığımız arkadaşlar- dan en öndekiler önce başkalarıyla onları bulamadıkların- da da kendileriyle kavga ederek bizzat kendi kendilerini imha ettiler. İşe edebiyatla başlayıp zamanla edebiyatı, kültürü küçümsediler, kendi kişiliklerini etrafa dayattılar. havalarından yanlarına varılamadı Bazıları bürokrasinin ışıltısına bazıları da mal hırsına teslim oldular. Ortaya da bir şey koyamadılar.ilk dönemlerde atak olmasalar bi- le kendileri olmayı başaranlar ve çalışanlar ise bugüne taşındılar, var oldular. Onlarca eserle edebiyat ve kültür hayatını kuşattılar. Hayatta; sabır, zekâ ve adanmışlık ile hareket edildiğinde başarı kaçınılmaz oluyor. Kendini be- ğenmişlikle hareket edip etrafa kötülük yayarak hiçbir şey olunmuyor. Yazarın bu parçada sanatçılarla ilgili olarak vurgula- mak istediği aşağıdakilerden hangisidir? and dissona

B) Ama geyikli geceyi bulmadan önce Hepimiz çocuklar gibi korkuyorduk C) Yalnızlığım benim çoğul türkülerim Ne kadar yalansız yaşarsak o kadar iyi D) Ağlarım aklıma geldikçe gülüştüklerimiz Çiçekler, çiçəkler, su verdim bu sabah E) Amansız, acımasız kokuyorsun Gittikçe daha keskin kokuyorsun, daha yoğun

A TYT A 31. Aşka en yakışan türün masal olduğuna inanıyorum. 162 Çünkü masalı yazarken herhangi bir sınırlama yok. Is- mene tediğim her şeyi yapabilirim. Bir "Başkomşer Nevzat" ya da başka bir roman yazsam beni sınırlayan gerçeklikler var, günlük olaylar var. Onların tersine bir şey yaptığım zaman okur diyecek ki Ahmet Ümit saçmalama ne yap- tin. Ama masal yazarken her şeyi yapmam mümkün; Anka kuşuna binip dünyayı gezerim, beş prense bir gece aynı rüyayı gördürürüm, kimse de "Niye böyle bir şey yapıyorsun, böyle şey olur mu?" filan demez. Aşkta da bu böyledir. Bir insanı alıyoruz; o insana en güzel, en çekici, en erdemli, en kahraman, en soylu bütün bu och anlamları yüklüyoruz. Ama böyle bir şey yok aslında. ovu Gerçeklikte böyle bir şey yok; olumlu ya da olumsuz her Qeşey, bizim gerçeğimiz burada. Anlatıya dair unsurlara bütün bu anlamları biz yüklüyoruz. Tıpkı masallardaki gibi... ish haver Bu parçadan "aşk" kavram ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine ulaşılabilir? A) Her yönüyle olumlu duygu ve düşünceleri çağrıştırdığı B) Bireye geniş bir hayal kurma olanağı sağladığı Kras illa C) Sanat ve edebiyatın temel konularından biri olduğu Shibla 30 b) Aşk konusunu anlatmaya en uygun edebî türün masallar olduğu E) Evrensel bir tanımının yapılmasının mümkün ol- madığı 32. Müzik, tek başına bir eğlence ve sanat formu olarak yaygınlığı yanında, işitsel olanağa sahip her türlü med- yanın da ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Diğer yandan, müzik dinî, askerî işlevinden yaşamın öteki birçok alanına kadar hemen her türlü toplumsal alana da eklemlenmiş gibi görünmektedir. Bütün bu yaygınlı- Õına rağmen akademik bir konu olarak müzik, hiçbir za- gibi görünüyor. BILIM ANAHTARI YAYINLARI 33. 34.

çağrıştırdığı tres lli B) Bireye geniş bir hayal kurma olanağı sağladığı C) Sanat ve edebiyatın temel konularından biri olduğu Saible Le D) Aşk konusunu anlatmaya en uygun edebî türün masallar olduğu E) Evrensel bir tanımının yapılmasının mümkün ol- madığı 32. Müzik, tek başına bir eğlence ve sanat formu olarak yaygınlığı yanında, işitsel olanağa sahip her türlü med- yanın da ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Diğer yandan, müzik dinî, askerî işlevinden yaşamın öteki birçok alanına kadar hemen her türlü toplumsal alana da eklemlenmiş gibi görünmektedir. Bütün bu yaygınlı- thepet ğına rağmen akademik bir konu olarak müzik, hiçbir za- man merkezî bir konuma ulaşamamış gibi görünüyor. Bunun en önemli nedenlerinden birisi, büyük ihtimalle, müziğin duygularla, mistik ve söylenemez olanla sıkça bağdaştırılan "temsil dışı" doğasıdır. Kant'ın dediği gibi müzik, "Kavramsız duyumsamalardan oluşur." ve bu yüzden diğer sanatlara göre insan zihnini "en derinden ve en farklı şekillerde etkileyeni" olsa da müziğe az de- ğer verilir. Bu parçaya göre müziğin akademik bir konu olarak yeterince ilgi görmemesinin nedeni aşağıdakiler- den hangisidir? A) Ortaya koyduğu ürünlerin ve etkilerin söze dökülerek tanımlanamaması B) Yaşamın her alanına yayılmış, geniş bir etki alanı- na sahip olması C) Yapısal açıdan, bilimsel bakış açısı ile değerlendi- rilebilecek unsurlar barındırmaması D) Bireyin ve toplumun yaşamında hiçbir zaman temel bir ihtiyaç olarak görülmemesi E) Müziğe yönelik değerlendirmelerin kısır, felsefi tartışmalar etrafında yoğunlaşması 192101 BİLİM ANAHTARI YAYINLARI 9 34.

Hey OVE üretimden söz edilemez. B) Sanatsal etkileşimde, sanatçının duygu ve düşünce evreni belirleyicidir. 1.. C) Farklı koşullarda oluşturulmuş eserlerde yaşa- ma ve insana özgü ortaklıklar bulabiliriz. or D) Sanatsal etkileşimi bütünüyle taklitçilik olarak değerlendirmek doğru değildir. E) Sanatsal başarı, toplumsal yaşamı gerçekçi bir bakışla ele almakla mümkündür. evsynub 36. (1) Kar yağıyor, kışın hükümdarlığı başladı. (II) Rad- yoda yol haberlerini dinliyorum, Bolu Dağı'nda zin- cirsiz araçların geçişine izin verilmediğini söylüyor spiker. (III) Orada, lapa lapa kar yağarken arabamı yol üzerinde bulunan, sayısını belki de hiç kimse- nin bilmediği lokantalardan birinin önüne çektiğimi düşlüyorum. (IV) Sonra beyaz adımlarla inip yeni demlenmiş bir bardak çay içtiğimi. (V) İstanbul ile Ankara'yı birbirine bağlayan ve Türkiye ulaşımının can damarlarından biri olan karayolunun neredey- se tam ortasında Bolu Dağı. (VI) Kimi zaman sis- lerle, kazalarla, dumanı tüten "kendin pişir kendin ye"cilerle anımsanan bir mola yeri. (VII) Ama ger- çek gezginler için, dört mevsimi dört ayrı güzellik kraliçesi olarak karşılayan Bolu'nun yüreği de aynı zamanda. BİLİM ANAHTARI YAYINLARI Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci sbb paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) VE) VI 10

8. Bain B) II. cümlede, bünyesinde farklı tarihî dönemlere ait nitelikleri barındırdığı belirtilmiştir. E) 14. cümlede, farklı amaçlarla kullanılabileceği ön- görülerek inşa edildiğinden söz edilmiştir. DV. cümlede, öteden beri merkezi bir konuma sa- hip olduğu dile getirilmiştir. (1) Ağzımız açık onlara bakıyorduk) (II) Hepimiz aynı şeyi düşünüyorduk. (III) Müdürün eşi kulağıma eğile- rek "Onları evlendirsek mi, ne dersiniz?" diye fısılda- dı. (IV) Nedense hepimiz aynı anda Belikov'un bekâr olduğunu hatırlamıştık. (V) Bir arkadaşımızın yaşan- d'sine tısındaki böyle önemli bir ayrıntının şimdiye dek dik- katimizi çekmemiş olmasına şaşıyorduk. 3 Explica E) V/cümlede, geçirdiği pek çok değişikliğe rağmen yapıldığı döneme ait bazı özelliklerini koruduğu açıklanmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşa- ğıdaki açıklamalardan hangisi yantistus? A) I. cümlede, yüklem hikâye birleşik zaman kipi ile niedpled çekimlenmiştir. BI. cümlede, aynı türden zamirlere yer verilmiştir. C) III. cümlede, birleşik çekimli fiil kullanılmıştır. obrt D) IV. cümlede, bağlaç kullanılmıştır. E) V. cümlede, yönelme hal eki ile birlikte kullanılmış bir edat vardır. Diğer sayfaya geçiniz.

4. Derecelendirme zarfları kendilerinden sonra gelen sıfatların ve zarfların anlamını güçlendirir. Aşağıdakilerin hangisinde derecelendirme zarfı ötekilerden farklı bir görev üstlenmiştir? A) Oldukça cesur bir çocuktu. B) Kurum çok sıkı denetleniyor. C) Gayet şık giyinmişsin. D) Epey uzun sürdü işiniz. Daha nazik davranmalısın.

TYT 23-24. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. On ve Üzerinde uğraştığım metin, ilk fikir aşamasından itibaren kendi türünü de çoğunlukla yanına alarak geliyor. Edebî fikrin kendi yükü, genellikle hangi türde yazılması gerektiğini de zaman zaman da- yatıyor. Diğer taraftan, henüz fikir düzeyindeyken çıkış noktasından sapan metinler de var elbette. Örneğin Yüce Lider'e Dair, "ölüleri saksılara göm- mek" fikrini odağa alan bir şiir olarak belirdi zihnim- de. Sonra üzerinde çalıştıkça dallanıp budaklandı. Veya bir başka örnekte, küçük bir öykü fikri, biraz daha zihnimde geliştikçe bir tiyatro oyununa dö- nüştü. Bunun gibi örnekler olmasına rağmen, gelen görüntü-fikir-çağrışım, bende büyük oranda türü de yedeğine alarak beliriyor. Fikrin üzerinde ça- lıştıkça, kalem oynattıkça ve düşüncenin etrafında dolandıkça "hikâyeyi" daha iyi anlatacak olan türe karar vermek de kolaylaşıyor. 23. Bu parçada düşüncelerini açıklayan sanatçının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklene- mez? A) Yazı, denetimi tümüyle yazarın elinde olan bir süreç değildir. B) Benim yazma sürecimde bugün için net olarak bir türün hâkimiyeti bulunmuyor. C) Sanatçının amacı bence, biçim ve içeriğin bir- birini sırtladığı metinler yazmak olmalı. SOD D) Yaratıcılığı besleyen güç, yazarın bir türün kuralları içinde var olma kavgasıdır. E) Biçimsel denemeler benim açımdan içeriğe hiz- met ettiği sürece makbuldür. 24. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine veril- miş bir cevaptır? A) Şiir türünde devam etmek yerine öykü türüne ağırlık vermenizin nedeni nedir? R) Bir metnin "öykü" olacağına nasıl karar veriyor- BİLİM ANAHTARI YAYINLARI 25 25. (1 O ya Va O V a C W

19.1. Yahya Kemal bugün Makedonya sınırı içinde kalan Üsküp'te dünyaya geldi. II. Çocukluğunu geçirdiği bu Balkan şehrinin, sa- natçı kişiliği üzerinde önemli etkileri olmuştur. III. Okumak için gittiği Paris'te tarihçi Albert So- rell'ın etkisi ile milli kimliğini keşfetmiş, Türk tarihine yönelmiştir. IV. Kurtuluş Savaşını destekleyen yazılar yazmış, Lozan heyetine danışmanlık yapmıştır. V. Milletvekilliği ve elçilik görevlerinde bulunmuş- tur. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede zincirleme isim tamlaması vardır. BI. cümlede bulunma ve belirtme hål eki vardır. ill. cümlede birden fazla özel ad vardır. D) IV. cümlede tekil ve çoğdi ad kullanılmıştır. E) V. cümlede ismin belirtme hål ekine örnek var- dır. holme

Çocuk dünyasıyla ilgili iç içe bulunan birçok folk- lor ürünü, dilden dile aktarılarak değil, çeşitli uygu- lamalar sonunda büyükten küçüğe geçmekte ve uzun yıllar değerlerinden bir şey kaybetmemektedir. Bu cümlede geçen "dilden dile aktarılmak" sözündeki gibi, sözcüklerin benzetme amacı olmadan ken- di anlamları dışında kullanılması olayı aşağıda- kilerin hangisinde vardır? NU (0 A) Karşı tarafta bir el bizi işaret ediyor. B) Durup dinlenmeden saatlerce okudu. C) Susuzluktan dili damağı kurumuş. D) Şurada ağız tadıyla bir şeyler yiyemedik. F) Herkese burun kıvırdığı için hiç sevilmiyor.

1. Kendini yenilemekte usta ozanımız, en doğru, en güzel sesi bulmuş: Halkın sesini. Böylelikle ondaki ses, artık bir şiir sesi olmaktan çıkmış; bunca yıllık bir geçmişin, acının, dilin ortaklaşa sesi durumuna gelmiştir. Yine de açıklanmaz bir büyü ile kendi sesi olmuştur. Ozanın şiirlerinin en belirgin özelliği, aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Etkileyicilik B) Nesnellik D) Doğallık C) Özgünlük E) Sürükleyicilik 2. "Sen Olsaydın Yapmazdın. Biliyorum", yazarının ayrıntılarda ustalığını, gücünü kanıtlayan bir kitap. Bildiğimiz konuların değişik boyutlarını, modern bir anlatımla dile getirmek güçtür. Yazar, bunu gerçek- leştirmiş. Konular, temalar, tipler benzeyebilir ya da benzeşebilir. Onları benzersiz kılan, anlatımdaki ki- şisellik ve özgünlüktür. O bunu yakalamış. 4. Bu parçaya göre, bir esere üstünlük kazandıran, ona sanat değeri katan en önemli özellik aşağı- dakilerden hangisidir? Çağdaş bir anlatımla yaşamın gözden kaçan önemli taraflarını yansıtması Bu yaz recek, ceğim B Konuların farklı bir görüş ve yöntemle ele alın- mış olması, yazarının damgasını taşıması Doktrin Yayınları Elbett bilirim C) Yaşamı olduğu gibi, gerçeğe bağlı kalarak yan- sıtması D) Geçmişle bugünü kaynaştırması, yaşama bir süreklilik kazandırması zayıf kada yer yan par işe ye SE E) Günlük yaşamdan başarılı bir biçimde kesitler vermesi 3. Sabahın erken saati, okul kapılarında tenhalık... Kokular, leylakların açtığını haber verir. Sahil yolun- da dolaşanlar geleceğe gülerek bakarlar. Martılar B C

sinde tan A) I B) II C) III Doktrin Yayınları 2. Onun öykülerinden okur, neyi anlarsa anlasın, yazar için fazla önemi yoktur. Çünkü o, okuruna herhangi bir ipucu vermek niyetinde değildir. Hatta çoğu za- man, kasıtlı olarak ipuçlarını saklar. Okur her şeyi bilmek zorunda değildir ancak yazdıklarından ya da bir başka deyişle yazılanlardan kendine göre bir şeyler çıkarmak durumundadır. Bu parçada anlatılan yazarın temel amacı aşağı- dakilerden hangisi olabilir? A) Okuyucularını öyküler üzerine düşündürmek ve onları yorumlamaya yönlendirmek B) Özel dünyasını anlattığı için bunu okuyucula- rından gizlemek 4. Okuyucuların öykülerinden anladıklarının yazar için öneminin olmaması D) Okuyucuların kültür ve anlayış seviyelerini dik- kate almamak E) Okuyucularını düşünmeye sevk edecek ipuçla- ri vermemek TÜRKÇE SORU BANKASI 12

- E YAPI BİLGİSİ 24 TEST-2 1 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- cükte kullanılan yapım eki sözcüğün türünü de- ğiştirmiştir? İnsanca bir yaşam istemek suç mu? Giderken, gözlükçüye de uğrayıver. Sınıfça, yıllık hazırlamak istiyoruz. Kışlık odunları taşıdık. B) C) D) E) Kalemliğini hızlıca boşalttı. 11. Öldük ölümden bir şeyler umarak 1 11 Rir büyük boşlukta bozuldu büyü V niklerden hangi-

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil çekim eki kullanılmamıştır? A) Etrafa gülücükler dağıtmaya özen gösteriyor- du. B) Sözcüklere saygısı var bu adamın, çünkü bu adam şair. C) Zavallıcık, bu dünyada yapayalnız kaldı Köyden koca bir kavanoz kızılcık reçeli gön- dermişler. E) Boşuna endişelenme, şuncacık yara kimseyi öldürmez. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde basit, türemiş ve birleşik sözcükler bir arada kullanılmıştır? A) Pek çok şair şiiri sadece biçimsel bir olgunluk sanıyor. 4. B Şair olmak salt yeteneklerle donatılmak olsay- dı, çalışmaya gerek kalmazdı. Doktrin Yayınları Sanatçı, yarına kalırlığını yıllar geçmeden bile- mez. D) Son kitabı ünlü bir yönetmen tarafından beyaz perdeye aktarıldı. E) Yazarın düşünceleri hayatıyla paralel ise oku- yucu için önemli bir kriter olur. Aşağ söze 3. "-e, -a" eki aşağıdaki cümlelerde altı çizili söz- cüklerin hangisinde farklı bir göreyde kullanıl A) B) D) E) 5. [

TOALDEN TE YAPI BİLGİSİ DOKERIN YAHNILAR 4. "- de" eki aşağıdakilerin hangisinde diğerlerin- den farklı bir anlamda kullanılmıştır? Arkada fısıldamayın diye uyardı çocukları. B) Hastanenin önünde uzun bir süre bekledik. Bu akşamki maçı evde seyredeceğim. D) Bu konuda sizinle konuşmak istemiyorum. Okuldaki arkadaşlarımı özledim. E) 5. Aşağıdakilerin hangisinde yüklemin aldığı yapım eki sözcüğün türünü de değiştirmiştir? A) Bugün Abdullah Tan'ın doğum günüydü. B) Doğum günü hayatımızın önemli bir anıdır. C)) Güzel bir anıdır, doğum günü hediyesi. 7.

E YAPI BİLGİSİ Y 10. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcük- lerden hangisi, hem yapım hem çekim eki almış- tır? TEST 1 A) Düşünce, dizini incitmişti küçük kız. Yazını beğendim, yazın yarın dergide çıkıyor. Kışın soğuğundan korunmak kolay değil. C) D) Çok ileriye gitme, ipini çekerler sonra. E) Annesine içini dökerek rahatlamıştı biraz. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili cük birden çok yapım eki almıştır? A) Sakacılığını tüm arkadaşları biliyordu. Il manzaralarına dalmıştık.