Anlam Bakımından Sözcükler Soruları

2. Anadolu'nun kadim (büyük) şehirlerinden biridir Tokat. i Yeşilırmak ve kollarının suladığı bereketli toprakları, mutedil iklimi ve eski kervan yollarının kavşağında yer alan konumu (pozisyonu) nedeniyle tarih boyunca önemli miş), köprüler, kervansaraylar, medreselerle gönenpe Um L 4. R bir merkez olmuş. Malazgirt zaferinin hemen ardından fethedilmiş. Anadolu'da geçirdiğimiz bin yılın her devrine şahitlik etmiş, Türk ruhu iliklerine kadar sinmiş bir şehir... Hakk erenlerin nefesiyle mayalanmış, Danişmentlilerle A Türk başlığını kuşanmış, Selçuklularla bezenmiş (süslen- 111 M S (sevinmiş), Moğol belasıyla içlenmiş, Osmanlı ile mühür- lenmiş bir güzel şehir... Yeşilırmak'a açılan yeşilden bir vadi üzerinde, bir kartal başı gibi vadiye uzanan görkemli to (muhteşem) kalenin gölgesinde, her birinde bir alperenin beklediği tepelerin eteklerinde dinlenen şehir... E) V A Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinin anlamı, ayraç içinde verilenle uyuşmamaktadır? Wi B) II C) III D) IV D 3

4. Çizgi roman, mecra itibariyle hem yazarlara hem üreti- çizerlere hem de iki işi birden yürütebilen cilere sahip. Genellikle bağımsız çizgi roman örnek- lerinde veya grafik romanlarda denk geldiğimiz bu üreticiler yanında, yazarı ya da çizerini öne çıkaran çizgi roman örnekleri de oldukça fazla. Bir fikri -- fikrin sahibi yazarla uyuşan bir çizer olmadan çizgi romanın varlığından pek bahsedemeyecek olsak da çizgi roman yazarlığı da günümüzde kendi başına önem arz eden bir unvan artık. O ‒‒‒‒ Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? AH A Kaliteli - betimlerken B) eğitimli - öyküleştirirken C) çok yönlü-görsele aktarırken DY çaplı-canlandırırken E) seviyeli - hayata geçirirken

4. Yansıma sözcükler doğadaki seslerin taklidiyle oluşmuştur. Buna göre aşağıdakilerin hangisindeki altı çizili sözcüğün sese dayalı bir yansıma sözcük olduğu söylenemez? Rüzgârın uğultusu, gecenin korkutuculuğunu bir kat daha artırıyor. BY Genç kızın gözlerindeki pırıltı, herkesin onu sevmesini sağlamıştı. Kahvelerini höpürdetirken havadan sudan konuştular. D içeriye paldır küldür giren bu yabani de kim dedi içinden. Çiçek tozlarına alerjisi vardı, peş peşe hapşırmaya başlıyordu.

me- an- an, arı de k www.pelikankitabevi.com.tr Duymazdan, görmezden gelerek bu sorunu aşmak mümkün değil. Bu sorunu aşabilmek için sorunun üze rine gitmek gerekir. Sorun belirlendikten sonra ne ya- pılabileceği düşünülmeli ve yapılmalıdır. Üstü kapati- lan ve çözüm üretilmeyen sorunlar ileride tekrar tekrar karşınıza çıkarak size engel olur. Bu engellerin zama- nında önlemi alınırsa rahat edilir. Günümüzde birçok alanda buna benzer durumlar yaşıyoruz. Bir sorunla karşılaşınca "En kısa yoldan nasıl çözeriz?" düşüncesi belirince hemen üstünü kapatmaya çalışıyoruz. Yıllar sonra benzer bir sorun gelince baş etmek daha da zor oluyor. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir? Bir sorunu çözebilmek için öncelikle atılması gere- ken adım nedir? B) Üstü kapatılan sorunlar zamanı geldiğinde çözüle- bilir mi? Göz ardı edilen sorunların daha sonra ayak bağı olmaması için zamanında çözüm üretilmeli midir? Üstünü kapattığımız sorunlar çözülmesi kolay olan sorunlar mıdır? E) Sorunları anında çözmek için cesaretli olmak yeter- li midir?

TYT/Türkçe Bir baykuş efsanesine göre Hz. Süleyman Dönemi'nde, Tek- ke-i Mürgan (Kuşların Tekkesi) adı verilen bir tekke varmış ve senede bir kere bütün kuşlar bu tekkeye gelip toplanırmış. Kuşların birbirleriyle sohbet edip dertleştikleri bu tekkenin padi- şahı "Anka kuşu" imiş. Bir zaman sonra Anka kuşu padişahlığı bırakır ve yerine baykuş, padişah olup kuşların başına geçer. 1 Hz. Süleyman'ın eşi, kuş tüyünden yastıklar yapıyormuş. Bir gün kuşların hepsinden kendisine tüy vermelerini iste- miş. Bu durumdan muzdarip olan kuşlar, bu sorunu bir türlü || 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. cesaret edip de dile getirememiş. Bunun üzerine baykuş, ||| Hz. Süleyman'ın huzuruna çıkarak "Biz kuşların tüyden başka IV hiçbir şeyi yoktur, tek varlığımızı da daha yüce bir uğurda har- camak isteriz." demiş. Bu söz karşısında oldukça etkilenen Hz. Süleyman, baykuşun ona karşı bu dürüst ve bilgece duruşunu ödüllendirmiş ve eşini kuşların tüylerinden vazgeçirmiş. V 37. Bu parçadaki numaralanmış sözlerin sözlük anlamı aşağıda karışık olarak verilmiştir: · Niyetten veya karardan caymak Farkında değilmiş gibi davranmak Belirtmek, açıklamak, ifade etmek Bir işin yönetimini ele almak Acı ve ızdırap çekmek Buna göre, numaralanmış sözcüklerden hangisinin anlamı yanlış verilmiştir? A) I B) II . 0 C) III DIV 39 Şii Ze E) V me SC A 39. ya m TOPP ru t r

m k- in bir ca de ģi- 3 4. Göstergelerle kuşatıldığımız bir çağda göstergelerin an- lamsal değerini belirleme, çözümleme, değerlendirme ve gerekli durumlarda göstergeleri yeniden anlamlandırma süreçlerini bir bilim dalı olarak gösterge bilimi; ge- bir üst bilim dalı olarak lecekte tüm bilim dallarını kendine yüklenen değer ve önemi daha da ----. Bu cümlede boş bırakılan yerlere anlam akışına uy- gun olarak aşağıdakilerin hangisinde verilenler sıra- sıyla getirilmelidir? A) eleştiren-ayrıştıran - verecektir Bhızlandıran - sınırlandıran - bulacaktır C) hazırlayan - oluşturan - kolaylaştıracaktır. düzenleyen kapsayan artıracaktır E) temellendiren - güncelleştiren - görecektir Diğer sayfaya geçiniz.

16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu yapılmıştır? A) Ayşe, her zamanki gibi kulak kesilmiş, dikkatle dersi- mi dinliyordu. B) Bugün içinde bulunduğumuz bu şartlar, ileriye dönük hamlelerimizi sınırlıyor. Şu ana kadar bana hâlâ geçerli bir cevap vermemiş olmasını anlayamıyordum. D) Bunca işinin arasında bize de zaman ayırmaya, bizi mutlu etmeye çalışıyordu. E) Belediye, caddenin ortasındaki yaşlı çınar ağacını, yol yapım çalışması nedeniyle kesecekmiş. 17

Beceri Temelli Yeni Nesil Soru 2. Öfke baldan tatlıdır. (Kızarak bağırıp çağırmak insanı rahatlatır.) Öfke ile kalkan zararla oturur. (İnsan öfkeli olduğu zaman iyi düşünemez.) Bu atasözlerinde olduğu gibi bazı atasözlerimiz anlamca birbiriyle çelişir. Buna göre aşağıdaki atasözlerinden hangileri arasında böyle bir durum yoktur? A) İyilik eden iyilik bulur. Besle kargayı oysun gözünü. ● B) Aklı başa yaş getirir. Akıl yaşta değil, baştadır. C Taşıma suyla değirmen dönmez. Damlaya damlaya göl olur. SOPHUL 133

5. Doğayla iç içe, tamamen ahşap bungalovlardan oluşan Zigana Tatil Köyü, 11 Zigana Dağı'nın zümrüt yeşili ormanları içerisinde saklı bir hazinedir. Çam ağaçlarının arasında ||| alabalık havuzlarının bulunduğu bu keyifli tatil IV köyü, yayla mimarisine uygun tarzdaki evleri ile yaz ve kış sizleri bekliyor. V Bu parçada altı çizili sözlerle ilgili olarak aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? I., gerçek anlamlıdır. B) II., terim anlamlıdır. III., 'değerli' anlamında kullanılmıştır. D) IV., dolaylamadır. EX V.de, zıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır.

B 5. Otelimiz, müşterilerin rahatı için elinden geleni yapıyor. Bu cümlede altı çizili sözcükteki söyleyiş özelliği, aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Yapmam gerekenleri defterime yazmadığım için çoğu zaman unutuyorum. B) Böyle parlak beyinlerin katıldığı yarışmayı geleneksel hâle getirmek istiyoruz. C) Sergiye gelenler, ressamı göremeyince hayal kırıklığına uğradı. D Yol kenarındaki çöplerin bir arabadan atıldığı belli. E) Sokak lambalarının çoğu yanmadığı için geceleri buralar karanlık oluyor.

7. Bir tıp doktoru olan yazarın, edebiyatla kurduğu uzun yıllara dayanan arkadaşlığından satırlara düşen ilk öykü kitabı Zaman Sevmeye || Yetmeyecek yayımlandı. Usta kalemin hayat ||| tecrübesinin birikimleriyle deneme ile öykü türünü harmanladığı ve özgün bir üslupla yazdığı kitabının merkezinde, kıymetini ve anlamını IV yeterince bilmediğimiz sevgi sözcüğü yer alıyor. V Bu parçada altı çizili sözlerle ilgili olarak aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? A 1. sözcük, terim anlamıyla kullanılmıştır. BY II. sözcük, mecaz anlama gelmektedir. CY III. sözcükte, ad aktarması (düz değişmece) yapılmıştır. D) IV. sözde, yakın anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır. EV. sözcük, soyut anlamlıdır.

10. Edebiyatımızı şiirde Batı ile boy ölçüşecek seviyeye getiren Abdülhak Hamit Tarhan'ı tarihin tozlu sayfalarına terk etmek olacak iş değildir. Bu cümlede geçen "tarihin tozlu sayfalarına terk etmek" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Bir daha anımsamamak B Yeterince önem vermemek Olması gerektiği gibi anlayamamak D) Düşüncelerini tarihe mal etmek Sanatını önemsemek

ayrılan 3. Dağlara kar düşende aklıma düşen yar Düşürmem zamanı senden hasret yanar Üstüne düşerdim, titrerdi zambaklar Sana düşen tebessüm bende hep efkår Bu parçada "düşmek" sözcüğü aşağıdaki an- lamlardan hangisine karşılık gelecek şekil- de kullanılmamıştır? A) eksilme, azalma C) değeri azalmak B) yağmak D) yakışık olmak E) özen göstermek

2. Edebiyat dergileri; edebiyatın yoğrulduğu, kalbinin attığı yer- ler olmuştur hep. Ondan önce edebî muhitler vardı. Bazı ev- ler, konaklar, dükkânlar...Toplanılıp edebî -daha çok şiir- sohbetlerin yapıldığı bu mekânlarda şairler kendi dünyala- rına ayna tutardı. Gazete ve dergilerle bu muhitler onların mutfaklarına da taşınmış oldu. Dergiler ve bu türden bir ara- ya gelinen mekânlar; edebiyatın geliştiği, yeni anlayış ve akımların filizlendiği yerler olmuştur çoğu zaman.is mag APOLEMI Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözler- den herhangi birinin karşılığı değildir? A Canlılığını sürdürmek PieRiermek Gelişmeye başlamak Yetenekler sergilemek Yansıtmak TÜRKÇE SKED TYT D olabi

miz- uyla eleri mler a da za- ina- öykü sferi iraz eğil, Tür- T. den çe- an ciz- in- ta- BILIM ANAHTARI YAY 25. Kavramlar zihnin, kelimeler dilin malzemesi malum. Edebiyat ise bu ikisini bir araya getiren müthiş bir imkânlar bahçesi. Bu yüzden, kelimelerle ve onların zihindeki asılları olan kavramlarla kurulan ilişkiy- le, edebî metni bir çiçek tarhina, bostana, labirent bahçesine ya da bir ormana döndürmek mümkün. Yazımızın bu noktasında, giderek açılan "us keke- mesi" bir Türk edebiyatından da söz etmeliyiz. Kendi üzerine kapanan, "ben ben... ah yine ben" demekten öteye gidemeyen, hayata ve insana dair bir şeyler söyleyemeyen çağdaş yazının biraz olsun dilinin çö- züldüğünü ve hatta teklemeden ilerlediğini görmek her sahih okurun hakkı. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Düşünsel zenginlikten yoksun olmak B) Öznel bir bakış açısı içine hapsolmak C) Sözü gereğinden çok uzatmak D) Düşüncelerinde yeterince tutarlı olamamak Akıcı bir dil ve anlatım ortaya koyamamak Diğer sayfaya geçiniz.

2. Yansıtmaya çalıştığımız sahte imgeler (hayaller, imajlar) 1 yüzünden ne çok insan acı çekiyor! İnsanlar çok önem- li olduklarını iddia ederken (öne sürerken) bir yandan || da bir hiç olduklarına inanıyor. Başkalarınca tanınıp kabul görmek (onaylanmak) amacıyla toplum içinde bir III rol kapabilmek (zorla elde etmek) için didinip duruyoruz. IV Dişimizle tırnağımızla girdiğimiz her savaştan galip çık- maya; güç, servet, ün sahibi olmaya; kişisel düşümüzü ifade edip hâlihazırda (şu anda) çevremizdekilere de zorla V benimsetmeye çabalıyoruz. Neden? İnsanlar düşü gerçek sandığı, çok da ciddiye aldığı için. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamakta- dır? A) I B) II C) III IV E) V