Anlam Düzeyinde Anlatım Bozuklukları Soruları

B 2. (1) Türkler, İslamiyeti kabul ettikten sonra dilimiz, Arap- ça ve Farsçanın etkisi altına girdi. (II) Türkçe, Farsça, Arapça dillerinin kelime ve kurallarından meydana ge- len yapay bir dil oldu. (III) Osmanlıca adı verilen bu dili halk anlamıyordu. (IV) Bu yüzden bu dil hiçbir zaman konuşma dili olmadı ama edebiyat kitapları hep bu dil- le yazıldı. (V) Devletin resmî yazışmalarında hep bu dil kullanıldı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi- sinde anlatım bozukluğu vardır? A) I B) II CHIIT (D) IV *** fel Yayın EV

Anlatım Bozuklukları 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- zukluğu vardır? A) Tekdüze mutlulukların, uydurma tedirginliklerin şa- iri olmadı hiçbir zaman. B) Savaş yıllarında içecek su bir kenara, temizlik bile başlı başına bir işti. C) Önemli olan özgürlüğü istemek değil, onu devam ettirebilmektir. D) Genç yazar, yavan bir anlatımın sınırlarında dola- şıp duruyor hep. E) Son yapıtında insanlığın ortak dilini yakalamaya çalıştığı görülüyor.

n hangisinde anlatım sitmasi nisbeti oranında bilinmektedir. miza katkısını yadsımak, geleceklermiş. geç olduğu için panele em yoksullukla hem yor. yordu. E) Artık, işlerin düzeleceğini umut ediyordu. 6. (1)Yazarımız Cevat Şakir, Bodrum'u anlatmaktan zevk duyduğunu söyler. (II) Öykülerinde yalın halk dilini canlı bir şekilde kullanır. (III) Kendine özg bir dil yaratmayı becerebilmiş ender yazarlardan biridir. (IV) Çevreyi ana hatlarıyla yani etraflica anlatmayı sever. (V) Bu yüzden onun öykülerin okuyan herkes, orayı görmüş, orada yaşamış gib olur. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisin de bir anlatım bozukluğu vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 7. Deyimler, kültürel çevrenin ürünüdür; o çevreyi bilir Devimin A) Köy ile kent aras B) Kanımca, her in mesi gerekir. C) Şiir, asıl işlevin ulaşamamıştır D) Son günlerde E) Şirket onun yü 10. I. Yüzme e II. Arapça v III. Yatağını

ği bozar. viyor. n aşağıda- anılmıştır. kler birlikte iz kullanıl- tır. 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Değil ateşi yükselmek, hasta bile olmadı. B) Bu aşkın sonu hiç iyi olmayacak gibi geliyor bana Ayşe'm. C) Doktor, kolu kırık çocuğun kolunu alçıya alıp çocuğu eve gönderdi. D) Çocuklar beni görünce ellerime sarıldılar ve yanaklarımı öptüler. E) Buraya gelmek isteyen olduğu gibi, buradan gitmek isteyen de var. 255

kullan- belirsizliği zamanında çizilmeye cevabını ok etkile- da fark 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Uykusuzluğa dayanamayarak olduğu yerde sızdı. vid B) Kimi öğrenciler müzik eşliğinde ders çalışmaya alışmış. C) Elimizdeki bu mevcut stokla talebi karşılayama- yız. D) Yağmurun yeteri kadar yağmaması su sıkıntı- sına yol açtı. hib E) Bu yeni yapılan yollar da trafik sorununa çare olamadı. 20. Bu işi zamanında dereden su getirec Bu cümledeki an aşağıdakilerin ha A) Gereksiz söz B) Deyimin yan C) Çatı uyuşma D) Tamlama y: E) Öge uyuşm

Her taraf, yıkanmış gibi parlak ve aydınlıktı. Gökyüzünü kaplayan ve güneşi örten bulutlar karşıdaki dağların tepelerine kadar uzanıp orada sis halinde yerleşiyor ve ovanın üzerinde gitgide yükseliyordu. Güneş olmadığı halde ortalık o kadar ay- dinlik ve temizdi ki, Salâhattin Bey, karşı dağların sislere yakın yerlerindeki köyleri bile seçiyordu. Başını sağ tarafina çevirince denizi gördü. On kilometre kadar uzanan ağaçlı ve bahçeli bir araziden sonra başlayan bu deniz, bulutların arasından yer yer firlayan güneşin altında kâh parlıyor, kâh kararıyordu. Çok uzaklarda, ufka yakın bir yerde, tamamen sislere gömülü Midilli adası vardı. Herhalde şimdi oraya yağmur yağıyordu. Salahattin Bey başının dönmeye başladığını farketti. Bu kadar geniş, güzel ve sıcak bir tabiatın ortasında kendini şaşırmış gibiydi. Fakat gözlerini tekrar etrafta dolaştırırken, aşağıda mor bir duman tabakasıyla örtülmeye başlayan kasabayı gördü ve irkildi. Oraya, o küçük ve çukur yere gidip gömülmek mecburiyeti ona pek acı geldi. Fakat bunun üzerinde düşünmekten korkarak, çabuk adımlarla derhal aşağı inmeye başladı. Içinde biraz evvelki genişlikten eser kalmamıştı. Sadece bir yorgunluk ve başında bir zonklama duyuyordu. Kasabaya yaklaşınca birkaç sığırtmaca rastladı. Önlerine kattıkları beş on sıska öküzü bağıra çağıra bir araya toplamak istiyorlardı. Çamurlu yolda insanın burnuna rutubetli ve ekşi bir gübre kokusu vuruyor ve oralardaki birkaç basık evin bacasından etrafa reçineli çam odunlarının dumanı yayılıyordu. Daha çok karanlığa kalmamak için çamurlu yollarda hızlı hızlı yürüdü. Hava kapalı ve nemli olduğu halde soğuk değildi. Pardesüsünün içinde adamakıllı terliyor ve vücudunu bir ateş kaplıyordu. Eve gelir gelmez soyundu, sırtına bir hırka alarak tulumbada yıkandı. Sonra odasına çıkıp yatağına uzandı. Yarım saat sonra kendisini yemeğe kaldırdılar. Alt katta, sokak üstündeki bir odada kurulan yer sofrasına, karısı ve kızı ile birlikte oturdu. Bir şey söylemiş olmak için: "Yusuf gene yok mu?" diye sordu. 108 Şahinde, hiçbir fena maksadı olmadan, yalnız hep o dilini alıştırdığı ifade tarzı ile, cevap verdi: "Ne zaman vardı ki?" Kaymakam sorduğuna pişman olup sustu. Muazzez önüne bakarak: "Yusuf Ağabeyim son günlerde eve uğramaz oldu. Bilmem nesi var?.. Siz de kendisiyle hiç konuşmuyorsunuz..." dedi. Kaymakam omuzlarını silkti. Artık bu dünyada hiçbir şeyin kendisini fazla alakadar etmediğini anlatmak istiyordu. Kenarda, sofra bezinin üstünde duran çinko hoşaf tasını alıp ortaya koydu. Üçü birden içmeye başladılar. Loş odada demir kaşıkların kâseye dokundukça çıkardığı hafif şıkırtıdan başka ses yoktu. Yemek böylece bitti. Bir kenara çekilen Kaymakam, Muazzez'e: "Şuradan bana bir kitap ver!" dedi Muazzez içinde kahve takımı ile çamaşır mandalı torbasının da bulunduğu bir dolabı açarak orta gözde üstüste yığılı duran kitaplardan en kalınını çekti ve babasına götürdü. Salahattin Bey, yaslandığı duvarda, başının üstündeki bir çi- vide asılı duran lambanın ışığı altında eski ve sararmış sayfalara göz gezdirmeye başladı. Bazı yapraklan kopup fersudeleşen ve kaim siyah cildinden tamamen ayrılmış bulunan bu kitap, Ser-vet-i Fünun mecmuasının eski senelere ait bir koleksiyonuydu. Kaymakam, sayfaları birbiri arkasına çevirirken, bu mec- muanın yazılarını içer gibi okudu. Ve şimşir üzerine oyulmuş "çeşmeye giden kız" tasvirlerinin altındaki şiirleri ezberlediği zamanları hatırladı. Yarım saat sonra odasına çekildi. Şahinde ile Muazzez de erkenden yattılar... Gece yarısına doğru Şahinde yanı başındaki yatakta boğuk öksürükler duyarak uyandı: "Ne oluyorsun, bey!.." Bir inilti cevap verdi ve Şahinde sofradan idareyi almaya giderken kocası boğuk bir sesle: "Kolonya şişesini de getir!" dedi. Kadın ayaklarına terliklerini zor geçirip dışarı firladı. Mer- diven başından idareyi alıp paldır küldür aşağı indi. Sokak üs- 109

2. Yağışlı havanin bu hafta da devam edeceğini tahmin ediyoruz. cümlesindeki anlatım bozukluğu aşağıdaki deği- şikliklerin hangisiyle giderilebilir? A) "devam edeceğini" sözü "devam etmesini" şek- linde değiştirilerek B) "Yağışlı havanın" sözü "Yağışların" yapılarak C) "tahmin ediyoruz" söze "tahmininde bulunduk" şeklinde yazılarak D) Cümledeki "de" bağlacı çıkarılarak E) "havanın" sözcüğü çoğul yapılarak karekök 6.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir anlatım bo- zukluğu yapılmıştır? A) Giydiğiniz kravat size çok yakışmış. B) Bu iki sınıf arasındaki ayrıcalık tespit edilmelidir. C) Öğrenciyi başarısızlığa iten etkinler araştırılıyor. D) Türkiye'de hem karasal hem de Akdeniz iklimi görülür. E) Evler bu şehirde birbirine çok yaklaşıktı. Devimin yanlış kullanılması

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- zukluğu yoktur? A) Uygarlığın yerleşmesinde en büyük görev kadın- ların omuzlarına düşmüştür. B) Onun şiirlerinde ne yeni bir ses ne de yeni bir hava sezilmiyor. C) Tiyatro kişiye, konuşma yeteneği kazandırmakla kalmaz, öz güven, çekingenlik ve utangaçlığı da ortadan kaldırır. D) Son zamanlarda, işlerinin açılması dolayısıyla keyfinin çok rahat olduğunu söyleyebilirim. E) İş ve trafik kazaları ne yazık ki her yıl yüzlerce in- sanın sakat kalmasına, hatta ölmesine yol açıyor.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- zukluğu vardır? A) Sanatçılar geçiş dönemlerinde içeriğe, oturmuş düzenlerde biçime daha çok önem verir. B) Eğitim sistemimiz, başlangıçtan günümüze kadar uzmanlarca sorgulanması gerekir. C) Amatör şairler şiirierinde duygudan çok akla önem verirler. D) Sanatın en önemli görevi öğreticiliktir; bunu göz ardı eden sanat işlevini yitirir. E) Bilimsel araştırma bulgularının günlük yaşama uy- gulanması zaman alır.

2. Çekimi bitmek üzere olan dizinin birinci bölümünde, Kurtuluş Savaşı'nın orijinal görüntülerine yer verilmiştir. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni, aşağıda kilerden hangisidir? A Gereksiz sözcük kullanılması B) Yanlış anlamda sözcük kullanılması Tamlama yanlışlığı Özne eksikliği Sözün yanlış yerde kullanılması

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) İnsan hayatını kolaylaştıran birçok bilimsel buluşun, doğadaki canlıların gözlenmesiyle ortaya çıktığı bilinen bir gerçek. B) Japonya'da bir metro istasyonunda, bilet ücretini geri dönüşüm kutusuna plastik şişe atarak ödeyebiliyorsunuz. C) Tasarımi tamamlanıp kısa süre önce üretilmeye başlanan bu ayakkabılar, topukları değiştirilebildiği için çalışan bayanlarca tercih ediliyor. D) Köpek balığının vücut yapısının incelenmesiyle profes- yonel yüzücüler için hızlı yüzmesini sağlayacak mayolar üretilmeye başlandı. E) Yalnızca bilim adamları değil, üniversitede okuyan öğren- ciler de insanlığın kaderini değiştirecek buluşlara imza atıyor.

6. (1) Oynamam için teklif edilen filmin senaryosuna bakarım; önce bir seyirci gözüyle okurum, sonra profesyonel bir gözle incelerim. (II) İzlenimlerim olumsuz olursa filmde rol almayı asla hiçbir zaman kabul etmem. (III) Çok yüksek rakamlar teklif edilse, beni ikna etmek için araya hatırlı dostlar konsa bile bu düşüncem değişmez. (IV) içime sinmeyen bir projede yer almak beni mutsuz eder, rahatsızlık verir. (IV) inanıyorum ki bugün sinemada geldiğim konumu, bu tavrıma ve seyircilerin bana verdiği desteğe borçlu olduğumu düşünüyorum. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde anlatım bozukluğu yoktur? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

3. Bir değerin kültür adını alabilmesi için toplumun bütün üyeleri tarafından benimsemesi gerekir. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangi- sinden kaynaklanmaktadır? A) Özne-yüklem uyuşmazlığından B) Gereksiz yere tamlayan eki kullanılmasından C) Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanılmasından D) Dolaylı tümleç eksikliğinden E) Fiilimsinin çatı eki almamasından

13. Türk halıları, gerek zengin renk ve desenleri gerek günümüz dünyasında el sanatlarına verilen değer nedeniyle büyük bir alıcı kitlesi bulunmaktadır. 8 Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Çatı uyumsuzluğu B) Tamlayan eki eksikliği C) Dolaylı tümleç eksikliği D) Yanlış bağlaç kullanılması E) Gereksiz sözcük kullanılması AmeseAACHIN MONOK.COM DANMAR

12. Üniversite yönetimi, bu sistemle öğrencilerin kütüphaneye daha kolay erişeceğini sağlayacak. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişiklikler- den hangisiyle giderilebilir? A) "üniversite yönetimi" yerine "yönetim" sözcüğü getirilmeli. B) "bu sistemle" yerine "bu sisteme göre" sözü getirilmeli. C) "kolay" yerine "hızlı" sözcüğü getirilmeli. D) "erişeceğini" yerine "erişmesini" getirilmeli. E) "sağlayacak" yerine "sağlamayı amaçlıyor" sözü getiril- meli.