Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerParagraf
22. - 23. soruları bu parçaya göre cevaplayınız.
189
gal
sos
edi.
sos
atfe
çalo
ürel
Ece Ayhan, sinema ile şiir sanatı arasında büyük bir yakınlık
olduğunu düşünmektedir. İki sanat arasındaki ortak ögeler
olarak her iki sanatın da kendisine has bir dilinin olmasını
ve yöntemleri arasında yakınlık bulunmasını gösterir. Çeşitli
aşamalardan geçmiş, köklü ve uzun bir geçmişi olan şiir
sanatıyla henüz yüzyıllık bir mazisi olan sinemanın yan yana
düşünülmesinin yeni perspektifler (bakış açıları) getireceğini
1
belirtmektedir. Onun sinema ile şiir arasında akrabalık kurma
sebeplerinin başında, geniş bir ortak alan olarak nitelendirdiği
"görüntü” kavramı gelmektedir. Ona göre sinemada kavramlar
görüntü, şiirde ise imgeler yoluyla anlatılmakta ve çağdaş
şiir, imgeye geçmişe oranla daha başat (baskın) bir görev
II
vermektedir. Şiirdeki yeni açılımların, uzanımların imge yönünde
III
(doğrultusunda) geliştiğini belirterek bunda sinema sanatının
Psi
Alg
sav
77
ara
tür
anl
sür
Jõhünde
az?
işlevinin
da tesirinin (işlevinin) bulunduğunu savlamaktadır (iddia
IV
etmektedir).
24.
22. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi, ayraç
içinde verilen açıklamasıyla anlamca
uyuşmamaktadır?
A) W
B) V
C)
D) IV
E) III
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler3. 1. Başladı güneşli yağmurlar
Islandı umudun saçları
II. Ben her bahar âşık olurum
Filizlenir anılarda gururum
III. Söndürür gönlümün ateşini
Küllerini savururum
IV. Ona çiçek yolladım
Akasyalar açarken
Numaralanmış dizelerin hangisi ya da hangile-
rinde alışılmamış bağdaştırma yoktur?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) III ve IV
D) I ve IV
E) Yalnız IV
11
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1. Tanzimatçılar, edebiyatın edep kavramıyla ilgisine önem
vermişlerdir. Onlara göre toplumu kalkındırmak ve yücelt-
mek amacını taşıyan edebiyat, edep dışı, bayağı sözlerle
yapılamaz. Ahlaksızlığın ve çirkinliğin edebiyatta yeri
olmaması gerekir. Öyle ki Şinasi ünlü bir tartışmasında,
kendisine eleştiride bulunan birine şu sözlerle karşılık
vermiştir: "Edebiyat bilimi öyle bir marifettir ki insanlara
terbiye ve ahlak öğrettiği için ona ‘edep' ve kendisine
mensup olanlarına da 'edip' demişlerdir."
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabile-
cek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Kaşgarlı Mahmut, "Dîvânu Lugati't-Türk'teki birçok
yerde Kaşgar'la bağlantısını açıklamış ve ona ilgisini
dile getirmiştir.
B) Osmanlı yenileşme süreci, Osmanlı toplumunun si-
niflara ve milletlere göre farklılaşmasında önemli de-
ğişiklikler meydana getirmiştir.
C) Demir Özlü, Sartre varoluşçuluğunun açık etkilerini
bireyi ve onun bunalımlarını anlattığı "Bunaltı” ve
"Soluma” hikâyelerinde göstermiştir.
D) Sanatın zanaattan kesin çizgilerle ayrılması ancak
18. yüzyıldaki sanat olgusuyla birlikte meydana gel-
miştir.
E) Belirgin bir değişimle oluşan modern toplum, artık
geleneksel köklerden sıyrılarak yeni bir forma dönüş-
müştür.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerB
A
13. Her şey birdenbire oldu.
16.
Birdenbire vurdu gün işığı yere;
Gökyüzü birdenbire oldu;
ol
ni
Mavi birdenbire.
Her şey birdenbire oldu;
ÇE
(
Birdenbire tütmeye başladı duman topraktan;
Filiz birdenbire oldu, tomurcuk birdenbire.
e
b
Yemiş birdenbire oldu.
is
b
b
d
Birdenbire,
Birdenbire;
Her şey birdenbire oldu.
Kiz birdenbire, oğlan birdenbire;
Yollar, kırlar, kediler, insanlar...
Aşk birdenbire oldu,
Sevinç birdenbire.
Bu dizelerde;
2ef
I. Durum belirteci
II. Hem yapım hem çekim eki almış yüklem
III. Tamlayanı belgisiz sifat olan sifat tamlaması
IV. Ögeleri “Zarf tümleci, yüklem, özne, dolaylı tümleç"
şeklinde sıralanan cümle
numaralanmış bu unsurların hangisi ya da hangileri
Derm
vardır?
A) Yalniz !
B) Yalnız TV C Yalniz
E), II, III, IV
D) I ve III
O
17.
al etmiyor, (0
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerB
"Kullanmak" sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin han
gisinde "sarf etmek" anlamında kullanılmıştır?
Ali, otomobildeki yedek lastiği şu ana kadar tiç
kullanmadı.
Yasin, uzun süre bilgisayar kullanmanın olum
suz etkilerini araştıracak.
Hatice, kendisine gönderilen parayı idareliku
lanması gerektiğini biliyordu.
Sema, sabahları evinden işine giderken toplu ta
şıma araçlarını kullanıyordu.
E) Eymen, elindeki şemsiyeyi on yıldır kullandığına
kimseyi inandıramadı.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler2.
Oğuz Atay öykülerini, besbelli (herhangi bir aracı kullanma-
dan) hak verdiği kişilerinin değil, karşı safın merceğinden
yazmaktadır. Bu da onun öyküsüne çok gizli bir ironinin
yanı sıra (birlikte) özel bir estetik tavır katmaktadır. Bireysel,
11
(benzerlerinden ayrı ve üstün olan) hastalıklı durumlar denip
geçilemeyecek (reddedilemeyecek) bir genelliğe ulaşabilmiş
IV
durumlar (kişiden beklenen davranış biçimi) aracılığıyla söy-
V
ler sözünü Atay.
Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisi, yay ayraç
içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmaktadır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler8.
Harbe giden sarı saçlı çocukl
Gene böyle güzel dön;
Dudaklarında deniz kokusu,
Kirpiklerinde tuz;
Harbe giden sarı saçlı çocuk!
"Dönmek" sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde
bu dizelerdeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Ünlü romancı, birdenbire bana döndü ve "Senin
kitabını imzalamaz olur muyum?" dedi.
B) Yayınevinin bahçesinde yaptığımız tartışmalar iyice
şiddetlenince ortalık âdeta savaş alanına dönüyordu.
CY Yatağında sabaha kadar dönüp durdu ve öykünün
finalini nasıl oluşturması gerektiğini düşündü.
D) O nitelikli sanatçının davetime gelmediğini duyunca
burada bir şeylerin döndüğünü anlamıştım.
E) O gazete senin düşüncene uygun değil; hemen
oradan ayrılıp aramıza dönmelisin.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler7. Kanayan bir öyküdür içimizdeki bozgun
Her gün yeni bir hüznü takıp koluna
Bütün saatleri acıya kuruyor sanki
Şarkıların hüzzam makamındayız
Bu parça ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıstır?
A) Tüm dizelerde sifat tamlaması kullanılmıştır.
B) Zincirleme ad tamlamasına yer verilmiştir.
C) Birden fazla belirtme sıfatı kullanılmıştır.
D) Birinci dizede türemiş, ikinci dizede basit sifatlar
kullanılmıştır.
E) Tamlayani düşmüş isim, aldığı ekle sifat olmuştur.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerTYT
4. Toplumların birbirine benzeştiği bir dünyada sosyoloji ilminin
6.
Özellikle taşra ve merkezin birbirine karıştığı, küreselleşmenin
yaşandığı günümüzde, yerliliği tanımlamak kolay değildir. Top-
lumların birbirine benzediği, ülkeler ve şehirler arasında sinir-
ların kalktığı bu süreçte, toplumların davranış biçimlerinin fark-
lılığının kıstası nedir sorusu, bu bağlamda büyük önem kazan-
maktadır. Bu nedenle yerlilik olgusuna bütüncül bakmak ge-
rekir.
Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kul-
lanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Video paylaşım sitelerinde "Kanalıma hoş geldiniz." diyen
çocukların medyatik hâli, yavrularımıza da egemen oldu
ve nihayetinde aynı cümleyi tekrar eden çocuklarımızla yüz
yüze geldik.
B) Sosyal medyanın veya video paylaşım sitelerinin dezavan-
tajlarından biri, çocuk mahremiyetinin ihlal edilmesidir.
C) Günümüzde bir öğrencinin başarılı olup olmadığının tek
ölçütü öğrencinin, ders kitaplarını okuyup okumadığı ola-
rak görülmektedir.
D) Medya okuryazarlığı; çeşitli türden medya mesajlarına eri-
şebilme, erişilen medyaları eleştirel bakış açısıyla çözüm-
leyip değerlendirebilme becerisidir.
E) Okuryazarlık kavramı, sadece okuduğunu anlama veya an-
ladığını yazma ilişkisinden ibaret değildir.
7
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerDer
KÇE TESTİ
lan kısmına işaretleyiniz.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "dikkati üzerine çek-
mek" anlamında bir söz kullanılmıştır?
A) Çok hızlı bir kültürel değişim gösteren bizim gibi top-
lumlarda yabancılaşma kaçınılmazdır.
B) Delice top koşturduğumuz arsalar, yangın yeri; uçurt-
ma uçurduğumuz tepeler, hâkim tepe olmuştur artık.
C) Dostoyevski'nin biyografisini hazırlarken neredeyse
yüzlerce biyografi okudum ve çalışmamın üslubu için
en uygun olanı aradım.
-Dj İnsanlara ve olaylara fazla anlam yüklüyoruz ama en
çok da kendimize.
E juttu
El Mutlu yaşama özleminin göze çarpan ilk özelliği, ço-
cukluğa ve geçmişe dönük yoğun yaşama isteğidir.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerSize beylik deneyimleri özgünmüş gibi göstermeye kal-
kışmayan, acıları abartmayan, toplumun yaşamını yönlen-
dirmeye heveslenen bir yazarın duyarlığından bahsediyo-
rum.
Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam, aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Sıradan edinimleri orijinal bir havada yansıtmaya ça-
lışmamak
B) Bilinen gerçekleri süslü bir anlatımla okuyucuya ulaş-
tırmak
C) Toplumun etkisini çekmeyecek eylemlerde bulunmak
D) Deneyimleri, okuyucuya hayal ürünüymüş gibi verme-
ye uğraşmak
E) Evrensel değerlerin yazar tarafından değiştirildiğini
göstermek
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler21. I. Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına. (Nasıl davranırsan
öyle karşılık görürsün.)
II. Ağaç ne kadar uzasa göğe ermez. (Insan ne kadar yükse-
lirse yükselsin, bir yerde durur.)
III. Baş nereye giderse ayak da oraya gider. (Küçükler büyük-
lerin izinde gider, her işte onları örnek alırlar.)
IV. Evimiz bezden, ne umarsın bizden. (Kendisi yardıma muh-
taç olandan yardım beklemek boşuna umutlanmaktır.)
V. Kar ne kadar çok yağsa yaza kalmaz. (Elverişli bir ortamda
çoğalan şeyler, ortam elverişliliğini yitirince yok olur.)
Yukarıda numaralanmış atasözlerinden hangisi, birlikte
verilen anlamıyla uyuşmamaktadır?
B) II
C)
D) IV
E V
of
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerV 10.
10. İyi bir eleştirmen, değerlendirmeye çalıştığı yapıtlarda ke
di ruhunu gezdiren kişidir
.
Bu cümlede geçen “kendi ruhunu gezdirmek” sözü
anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Duygularını katmadan eleştiri yapmak
B) Nesnel ölçütlere göre davranmak
C) Kendine göre kurallar koymak
D) Yapıtı farklı açılardan ele almak
E) Yapıtı kendi beğenilerine göre değerlendirmek
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerDENEME - 4
14. 1. Edebî Hatıralar ve Siyasi Hatıralar adlı anılarıyla dev-
rine ışık tutmuştur. (Hüseyin Cahit Yalçın)
II. Sansar, Pençe ve Cidal adlı tiyatroları da yazan
sanatçı, Servetifünun'un ikinci büyük romancısıdır.
(Mehmet Rauf)
III. Kabus, Fare ve Füruzan adlı oyunları da yazan
sanatçının Sanata Dair adlı deneme - makale kitabın-
da sanatla ilgili görüşleri yer alır. (Halit Ziya Uşaklıgil)
IV. Yalan, Körebe ve Küçük Beyler adlı tiyatroları da
kaleme alan sanatçının Tiryaki Sözleri adlı özde-
yişleri de hâlâ okuyucu bulmaktadır. (Hüseyin Suat
Yalçın)
V. Tarih-i Kadim, Doksan Beşe Doğru, Sis, Han-!
Yağma, Ferda. Haluk'un Amentüsü gibi sansasyon
yaratan şiirlerin şairidir. (Tevfik Fikret)
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde
ayraç içindeki sanatçıyla verilen bilgi uyumlu değildir?
AT B) || C) III D) IV
E) V
.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler18.
15. Hüzün kovan kuşu gelmiş
1
Caecenin yanağına konuvermiş
11
Ay tenli âşık
Aşk şarkılarını dinlemiş
IV
Bu dizelerdeki numaralanmış bölümlerin hangi-
lerinde alışılmamış bağdaştırma yoktur?
A) Yalnız
-B)+vet
C) ve !!!
D) III ve IV
E) Yalnız IV
10
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler3. Şair, sahici bir tutumla kendi hikâyesini
yazıya dökme ve ortaya koyma cehdini
sergileyebiliyorsa buna saygı duymamız gerekir.
Tabii son kertede şairin paylaşılmaya değer bir
hikâyesinin olup olmadığı önemlidir.
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca
karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerden
hangisinde vardır?
AT Kendine güvenmiyorsan yaşam yarışında iki
kere yenilirsin.
Herkes dünyanın düzene girmesini ister, fakat
çabayı komşusundan bekler.
C) Risk almak için yeterince cesur olmayan,
hayatta hiçbir şey başaramaz.
D) İnsan tehlikeyle karşılaşmadan ona nasıl tepki
vereceğini anlayamaz.
E) Ne kadar az bilirsek o kadar çok kuşkulanırız.