Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerMIS - 14
5. Roberto Bolano'nun yapıtlannda yetmişli yıllann siyasi atmos.
ferini bulursunuz. Dünya tarihine yön veren olaylara yaptığı gon-
dermeler, aynı karakterleri başka çehreler ve farklı kimliklerle
okurun karşısına dikmesi, sevdiği yazarlann metinlerinden sızan
özdeyişleri metnin can alıcı yerlerine nakletmesi ve yapitin an-
latımına renk katan ironisi onu diğer yazarlardan farklı kılan çar-
pict yönleridir. Yapıtlarını okura ilk bakışta kolay görünen ancak
okumaya başlayınca zorluğu fark edilen bir anlatımla kurgula-
mıştır. Bolano'nun kendi yazınsal kimliğini belirgin kilan bir kur-
maca üçgeni vardır. Bu üçgenin dışındaki alan, bir lunapark ka-
dar eğlenceli gibi görünse de her an işıklann sönüp gizemli ve
uğursuz olaylann başlayacağı bir atmosferle karşılaşabiliriz.
Ortak noktaların olduğu
II. Belli bir dönemi anlattığı
III Yaşadığı döneme eleştirel göndermelerde bulunduğu
IV. Başkalarına ait özlü sözlere yer verdiği
V. Farklı katmanları ve sürprizli yönlerinin olduğu
Bu parçadan Roberto Bolano'nun yapıtlarıyla ilgili olarak yu-
karıdakilerden hangilerine ulaşılamaz?
A) I ve II
B) Il ve Il
C) Yalnız ti
D) III ve v
E) IV ve V
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler25. O sabah ana mektebinin bahçesinde fevkalade bir telaş ve
canlilik vardı. Talebe bayramı günüydü. lik ve orta
mektepler, kafile kafile marşlar söyleyerek sokaklardan
geçiyor, şehrin uzak mesirelerine çil yavrusu gibi
dağılıyorlardı. En ihtiyar talebesi altı yaşında olan bu ana
mektebinin o kadar uzaklara götürülmesine imkân yoktu.
Onlar, bayramlarını kendi minik ve paytak adımlarıyla yirmi
dakika çeken bir dere kenarında yapacaklardı. Nihayet
hazırlık bitti, kafile yola düzüldü. Bir elleriyle taburda
arkadaşlarının ellerini tutuyorlar; ötekiyle renkli paketler,
küçük sepetler, yiyecekler ve oyuncaklar taşıyorlardı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer
verilmemiştir?
7
A) Kalıplaşmış sözlere
BY Sessel
yinelemeye
C) Karşılaştırmaya
D) Nitelendirmelere
E) Kişileştirmelere
E)
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler7.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde "-maz, -mez” eki
farklı bir görevde kullanılmıştır?
PALME
YAYINEVİ
(A) Bir hırçın çocuğum, değişmez huyum
Seneler geçse de ben yine buyum
B) Dünyanın tükenmez kederlerinden
Kalbim kırılsa da böyle derinden
C) Hülyan bir saray olmuştu bize
Hapsolmuş gibiydim bir çözülmez bilmecede
D) Ömür gelip geçiyor, vakti ganimet bil
Uyanılmaz uykulara varmadan
E) Görünmez duvarlar var aramızda
Beni sana, seni bana yasaklayan
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler22. Bir edebî eseri meydana getiren iki temel öge vardır: biçim (şe-
kil) ve içerik. İçeriği; anlatılan şey, verilen mesaj, eski ifadey-
le muhteva olarak tanımlarız ki bu konuda herkes hemfikirdir.
Ancak aynı şeyi biçim için söyleyemem. Biçim; üslup, ahenk,
metnin yapisi,
her türlü ifade ve dizim tercihi şeklinde geniş bir
yelpazeyle açıklanabilir
. Şüphesiz şekil incelemesinde en bü.
yük pay biçeme ait ama bunu sadece biçem (üslup) olarak ele
almak ne kadar doğru? Yahut koca bir edebi metni karşılama-
da yeterli olabilir mi? Bu, önemli bir indirgemeye neden olmaz
mı? Edebi eserde özellikle de şiirde biçem ve içerik dediğiniz-
de metnin yapı ve pek çok şekil unsurunu dışarda bırakmıyor
muyuz? Belki de bunu yapan çoğu eleştirmen işin kolay yolunu
bilerek seçiyor, kendilerince bir iş yükünden kurtuluyor.
Parçada yazarın karşı çıktığı düşünce aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Biçim ve biçem sözcüklerindeki anlam inceliğine dikkat
etmeme
B) Edebi metin incelemesinde iş yükünden kaçınma
Edebi eserleri şeklen inceleme metodundaki daralma
D) Edebi metin eleştirisinde ortak bir metoda sahip olamama
E) Eleştiride, içeriğe verilen değeri biçime vermeme
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerTÜREV
A
A
A
A
ens
NIYOTIKI Sayfa
35. ve 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap-
layınız.
Yahya Kemal, hatıra yazmak konusunda çok hassastır.
Ona göre hatıra edebiyatı başkalarına söylenecek de-
ğerde sözler barındırmalı; mühim, faydalı ve çok doğru
olmalıdır. Hatıra yazarı, söylenmesi fikir, sanat ve tarih
dünyasını aydınlatacak, acı ve tatlı hakikatleri, bütün
doğruluğu, siyahlığı ve beyazlığıyla kaleme almak mec-
buriyetindedir. Yahya Kemal Beyatlı’nın şiir kitaplarının
yanında hatıraları da kaleminden çıktığı gibi dijital orta-
ma aktarılmayı bekliyor.
35. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşa-
ğıdakilerin hangisidir?
A) Hatıralardaki olayların kronolojik olarak sıralanması
B) Yazarın aktardıklarında hiçbir değişiklik yapılmaması
C) Hatıraların günümüz Türkçesiyle yeniden yazılması
D) Yazarın kişisel düşüncelerine ağırlık verilmesi
E) Daha önce ortaya konmamış bilgilere yer verilmesi
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerA
TYT TÜRKÇE SORU BANKASI
3. Anlam genişlemesi yoluyla somut anlamlı bir söz-
cük soyut anlamda kullanılabilir. Örneğin “kafa”
sözcüğü, insanın bir organı olup somut anlamda-
dır. "Eğer kafana yatmayan durumlar varsa bun-
ları bilmek isterim." cümlesinde "kafa' sözcüğü
"akil, mantık” anlamına gelerek soyutlaşmıştır.
Bu açıklamaya uygun bir kullanım, aşağıdaki-
lerden hangisinde vardır?
A) Gariplerin, yoksulların sesini duymayan insan-
ları sevmem.
B) Sozun değerini bilmiyoruz artık; romana, hikâ-
yeye, şiire ilgi kalmadı.
O Vilelan yıla güzel bir şehre dönüşüyor ilimiz.
D) Çocuklara yetenekli olduğu meslekleri tavsiye
etmeliyiz.
E) Dizginlenmemiş at gibi özgürce yazıyordu.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler2.
4.
Sözcükler, zamanla cümle içerisinde kullanımına göre
anlam kazanabilir. "Dalmak" sözcüğü; "Babam denize
büyük bir keyifle dalıyordu." örneğinde “suyun içine
bütünüyle hızlı girmek anlamında, “Video oyununa o
kadar daldı ki şişede bulunan kimyasal maddeyi fark
edemeyip içti.” cümlesinde kendini bilmez duruma
gelmek, kendinden geçmuek" anlamında, “Çocuklar,
bulunduğumuz odaya da dalmışlardı." cümlesinde ise
"bir yerin içine girmek” anlamında kullanılmıştır. "Ocak"
girmek"
III
sözcüğü de “Balikçılar, taştan bir ocak yapmışlardı."
örneğinde "ateş yakmaya yarayan, pişirme, isitma gibi
IV
10
amaçlarla kullanılan yer" anlamındayken *Çay ocağına
üç yaşlı girmişti.” örneğinde ise "kahvelerde,
kuruluşlarda çay ve kahvenin yapıldığı yer” anlamında
V
kullanılmıştır.
sh
POV
Bicy
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi verilen
örnek cümleyle östüşmemektedir?
So..
21221203
All
ABY 11
D) IV en
vv
w
1
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler6. Ne kadar yaşarsan yaşa,
Sevdiğin kadardır ömün...
Gülebildiğin kadar mutlusun
Üzülme, bil ki ağladığın kadar güleceksin
Sakın bitti sanma her şeyi,
Sevdiğin kadar sevileceksin.
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yok-
tur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz yumluşaması
D) Ularha/
E) Ünsüz türemesi
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerDavranışçı hareket, 1913'te John Watson'ın meto-
doloji ve davranış analizi ile ilgili birtakım temel var-
sayımları ortaya koyan Davranışçı Gözüyle Psikoloji
başlıklı bir makale yazmasıyla başlamıştır.
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabile-
cek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Bizim belirlemelerimize göre yıllık yirmi beş binin
üzerinde makale yayımlanmakta ve TÜBİTAK ta-
rafından desteklenen yaklaşık 28 bin proje bulun-
maktadır.
B) Bu çalışma ile Türkiye'de yapılan bilimsel çalış-
maların gazetelere nasıl yansıdığını görmüş, ya-
pilan haberlerin içeriklerinin çözümlemesini yap-
mış olacağız.
C) Eserlerde yazarların anlatmayı amaçladıkları, eleş-
tirmenler tarafından farklı anlaşılıp yorumlanırsa
ortaya çıkan eleştirel değerlendirme yazar tara-
fından kabul görmez.
D) Tiyatro çevirilerinde uyarlama yöntemiyle verilmek
istenen ileti, anlamsal bağlamlarla verilebilir.
E) 19. yüzyıl, Osmanlı coğrafyasında yaşanan siyasi
hareketliliğin paralelinde sosyal değişimlerin de
hız kazandığı bir dönemdir.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerParagrafın Şifresi
20. (1) Insanoğlunun doğuştan sahip olduğu en önemli
iletişim aracı dildir. (II) Bir toplum içerisinde yaşıyorsak
dilek ve isteklerimizi belirtmek amacıyla kullandığımız
bir dil mutlaka vardır. (III) Yurt, insanın üzerinde doğup
büyüdüğü, beslenip barındığı yerdir. (IV) Bu yüzden
ulusların ana dillerinin kutsallığı ve bağımsızlığı eş
değerdedir, birbirinden ayrı düşünülemez. ) Ona ó
yüce değeri verdiren, üzerindeki yurttaşların özgür ve
bağımsız yaşamıdır.
(
ir
SI
er
Numaralandırılmış cümlelerin hangileri yer
değiştirilirse anlam akışı sağlanmış olur?
A) I-II
B) 11-111
1-111
D) II-IV
E) III-IV
158
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler4.
1.
"Uzun" sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde öteki-
lerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?
AY Uzun bir tren yolculuğuyla görev yerine varmıştı.
BY Şehrin en uzun caddesi, bizim semtin ara sokak-
ları kadar.
Sohbet aralarındaki uzun sessizliklerden kork-
muşumdur hep.
DY Uzun aralıklarla da olsa görüşüyoruz okul arka-
daşlarımla
O uzun tatilde ne çok yer gezmiştik.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler2.)
2.
1. Yüz yıl öncesine kadar pek çok bilim insanı, cansız
nesneler ve yaşayan varlıklar arasında net bir çizgi Ol-
duğuna inanıyordu.
2 II. Watson ve Crick tarafından 1953'te Nature'da yayım-
lanan makale, bilim tarihinde bir dönüm noktası olarak
kabul edilmişti.
YAYINLARI INFORMAL YAYINLARI AK INFORNAL YAYINLA
III. Aniden gelen bu şöhret, 128 satırdan ibaret makalenin
içerdiği bilginin, hayatın şifresini çözmesinden kaynak-
lanıyordu.
IV. DNA'nın moleküler yapısının açıklandığı bu makale ile
moleküler biyolojinin temelleri atılarak bu görüş derin-
den sarsıldı.
3
w
V. Pek fazla tanınmayan bu gençlerin başarısı, birden,
dünyanın en ünlü bilim insanları arasına girmelerini
sağladı.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
üçüncü olur?
A)!
B) II C) III DW E) V
tono
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler3
12. Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcük, kökteş
veya sesteş köke örnek değildir?
A) Bu kimsesiz topraklarda içecek bir damla su bile yoktu.
kölefe
B) Birkaç parçası boyalı olan yeni model bir araba almış.
C) Maaşını aldıktan sonra oturma odasına yeni bir takım
beğendi.
D) Her yıl bir ay ormanın ortasındaki yazlıklara giderlerdi.
sestes
E) Köy ve kır hayatından sıkılmış ve büyük şehre taşın-
mıştı. Sega
kelless
eler-
aki-
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerHVNAVANGAU
1. Aşağıdakilerin hangisinde doğrudan
anlatım vardır?
A) Savurganlık yapıp elindekini bol bol
harcayan, düşünceli davranmayıp ileri-
si için bir şey bırakmayan kimse, yarın
geçimini temin edecek bir şey bulamaz.
B) Borçlu olan, borcunu hemen ödemenin
yollarını aramalıdır.
C) Dolayısıyla insanın borcunu ödemesi
güçleşir, gün geçtikçe de borcu artar.
D) Gelecek günlerin ne göstereceği belli
olmaz, insanın eli daha da darlaşabilir.
E) "Elim genişleyince, ileride öderim." diye
düşünmek son derece sakıncalıdır.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler14. Sanat, kendimizi ve bizim dışımızda var olan her şeyi
keşfetme, sorgulama, anlama ve öğrenme alanıdır.
1
Sonsuz veri alanına sahip bu alan içinde doğanın
II
sunduğu tüm biçemlere, renklere, seslere yani içeriklere
olan duyarlılığımız ve yaşadığımız hayatın gerçeklerine
olan tanıklığımız ölçüsünde varlık kazanırız. Bu var olma
IV
süresinde kendimizi ve bizim dışımızda var olan her şeyi
V
anlamlandırabilmenin en pratik sorgulama yolu ve öğrenm
VI
alanı olarak karşımıza "sanat" olgusu çıkmaktadır.
Bu parçada numaralanmış sözlerin hangileri bağlamı
uygun kullanılmamıştır?
B) II ve IV
A) I ve III
Clive v
D) IV ve VI
E) V ve VI
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerJRKCE TE
in ayrılan kısmına işaretleyiniz.
2. Okuma referansları (tavsiyeleri) sadece o kişiyi bağlar
k-
mi-
ve genelleştirilemez. Herkesin kendine göre bir okuma
ir.
iş
re
listesi olmalıdır. Kuşkusuz her yazar, okur bireysel bir
okuma serüveni yaşar; kendi okuma listesini oluşturur.
Özellikle edebiyatta kitap tavsiyesi, içinde zevk, anla-
yış, beklenti gibi kimi sorunları (meseleleri) da taşır.
Kitap okuma; biraz da savruluş, yenilgi ve kazanımlar-
la ilerleyen (süregelen) bir keşif (ortaya çıkarma) yol-
HI
IV
culuğudur. Hatta bazı yazarlar kitap tavsiyesinin oku-
ra "kötülük" olduğunu bile söyler. Çünkü bu listelerin
yolundan gidip tatmin olmazsa kendi yolunu da kay-
bedecek, kendi keşiflerini engelleyecektir. Böylesine
AYDIN YAYINLARI
biriciktir (benzeri olmayandır) kitap okuma serüveni.
y
Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin
anlamı, ayraç içindeki sözün anlamıyla örtüşme-
mektedir?
A)
B) ||
III
p)
D) IV
EV