Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Soruları

S-2- Gece yavas yavaş geliyor. Iniyor. Çukur yerlere dolmağa başladı bile. Oraları doldurup ovaya yayılmağa baslar başlamaz, her yer boza dönüşecek. Işıklar yanmayacak bir süre. Ne çukurda ne düzde. Tepelerin aydınlığı, bir süre, yeter gibi görünecek herkese. Sonra tepeler de karanlıkta kalacak. Dil bu karanlığın içinde yasayabilirmiş gibi görünen tek şey olacak. Hiçbir ağırlığın, hiçbir gerçekliğin kalmadığı bu yerde. Karanlığın gerçekliğe benzer tek yani, konuşulabilmesi olacak. Iki kişi arasında. Iki duvar arasında. Sonra soyunmağa başlayacak insanlar. Gecenin açtığı yaralar biraz daha acısın diye. Genç kasların gerginliği geceye girecek. A Yukandaki örek metin Cumhuriyet Dönemi roman anlayışlarından hangisine uygun olarak yazılmıştır? (5P) B Bu roman anlayışının özelliklerinden iki madde yazınız?(5P)

1-5. soruları aşağıdaki metne göre cevaplaymiz. Milli Edebiyat Dönemi romancılarım ılımlı toplumsal eleştirisinin yerini gerçek bir toplumsal eleştiri alır. Çünkü aruk yalnız, İstanbul'dan ve yalnız varlıklı ailelerin çocukları arasından değil, bütün Türki. ve'den ve toplumun değişik tabakalarından romancılar, şairler çıkmaktadır. Yazar ve şairlerin Tanzi mat'ta %79.5'i Servetifiinun Dönemi'nde %73'ü İstanbul doğumlu oldukları halde, bu oran 1923'ten sonra %29'a düşmüştür. Artık yalnız İstanbul yoktur edebiyatta; köyleriyle, kasabalarıyla, kentleriyle bütün Türkiye vardır. Bu gelişmeyle birlikte artık devletin sanatçıyı koruması, desteklemesi de tarihe karışır. Eskiden büyük bir şair, büyük bir romancı, zamanla, büyük bir elçi olabiliyordu; artık bu dönem sona ermiştir. Çünkü romancılar artık gerçek sorunlara el atmaya, memleketin gerçek durumunu gözler önüne ser- meye başlamışlardır. Gerçekçi-toplumcu bir edebiyat doğmaktadır. Kurtuluş Savaşı yeniden işlenmek- te, kahramanlarıyla, işbirlikçileriyle anlatılmakta, bu savaştan "güncel" dersler çıkarılmaktadır. Köy romanları, gerçek köyü, gerçek köy sorunlarını işlemekte; kimi romancılar kasaba gerçekliğini bütün çıplaklığıyla yansıtmaktadır. Fethi NACI, Cumhuriyet Dönemi'nde Roman 1. Millî Edebiyat Dönemi romancılarıyla Cumhuriyet Dönemi romancılarının temel farklılıkları ne- lerdir? Açıklayınız. 2. Metinde yazar, "Kurtuluş Savaşı yeniden işlenmekte, kahramanlarıyla, işbirlikçileriyle anlatılmakta, bu savaştan 'güncel dersler çıkarılmaktadır." derken Millî Edebiyat Dönemi romancılarına nasıl bir eleştiri getirmektedir? 3. Cumhuriyet Dönemi romanının gerçekçi-toplumcu olarak adlandırılmasını sağlayan özellik nedir? Açıklayınız. 4. Metinde hangi anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yollarından yararlamlmıştır? - 178

4. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra toplumsal alanda görülen yeniliklerden biri değildir? A) Mecelle Kanunu'nun kabul edilmesi. B)Takvim.saat ve ölçülerde değişiklik yapılması. C) Tekke ve Zaviyelerin kapatılması. D) Soyadı Kanunu. E) Kılık Kıyafet yasasi.

Sanatçını Adı: Köy Enstitüsü çıkışlı yazarlardandır. Özellikle Orta Anadolu bölgesini konu edin- miştir. Romanlarında Türkiye'deki köylü yaşamını halkçı ve devrimci bir bakış açı- sıyla ele aldı. Yılanların Öcü, Irazcanin Dirliği, Kara Ahmet, Onuncu Köy, Amerikan Sargisi, Tırpan, Kaplumbağalar önemli romanlarıdır. Sanat Anlayışı:

SÖZLÜ ANLATIM 1. (1) Dinleyenlere belli bir düşünceyi anlatmak, bir duyguyu aşılamak amacıyla yapılan coşkulu, güzel konuşmalardır. (II) Bir sözlü anlatım türü olmakla birlikte yazılı biçimde topluluk karşısında da okunabilmekte ve kitap halinde düzenlenebilmektedir. (III) Nutuk olarak da bilinen bu anlatım türünde "hatip" adı verilen konuşmacı, içtenliğe, duygusunu gür bir sesle aktarmaya dikkat etmelidir. (IV) Dilin alıcıyı harekete geçirme, heyecan bildirme gibi farklı işlevleri, bu anlatım türünde bir araya gelmektedir. (V) İlk örnekleri Eski Yunan edebiyatında verilen bu anlatım türü, edebiyatımızda Cumhuriyet Dönemi'nden sonra görülmeye başlanmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde "söylev" ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır? B) Still D) IV E) V

Türkçe 31. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Anlatının gidişatı içinde değişiklik gösteren, günlük hayattakine benzer zaaflar ya da kırılganlıklar sergileyen, kısacası başlangıç ve bitiş arasında dönüşüm yaşayan roman ya da film kahramanlar karakter' olarak adlandırılır." ifadesine uzak düşmektedir? A) Tezer Özlü'ye ait Çocukluğun Soğuk Geceleri, otobiyografik ögeler taşıyan bir roman. Özlü, burada anlatıcının toplumsal normları geride bırakıp yersiz yurtsuz bir yaşama kavuşma özlemini metnin odağına yerleştirir. B) Flaubert'in Madame Bovary'si psikoloji literatürüne “Bovarizm" kelimesini armağan etmiştir. Madam Bovary'nin çağının kaliplarını aşmadaki isteği ve neredeyse elle tutulur, gözle görülür ihtirası, onu çağdaşlarından ayırır. C) Adalet Ağaoğlu, "Dar Zamanlar" üçlemesiyle Türk edebiyatında çığır açmıştır. Özellikle üçlemenin ilk kitabı olan Ölmeye Yatmak'ta başkahraman Aysel, toplumun dayattıklarını reddedip iç sesini dinleyerek "kendi olma" mücadelesine girişir. D) Yaşar Kemal'in İnce Memed'i köy edebiyatının önemli örneklerindendir. Bu romandaki Abdi Ağa; toprak ağası denince akla gelen işçilerin hakkını yemek, onlara kötü muamele etmek, kaba davranmak gibi pek çok yaygın, baskın ve sabit özelliği bünyesinde barındırır. E) Melankolik bir ruh hâliyle çevrelenmiş olan Selçuk Baran; kadın-erkek ilişkilerini, sıkışmış bireyi kendince bir duyarlılık ve seziş dünyası içinde sunar. Öğle Saatleri adlı öykü kitabındaki kahramanlarının da her biri, kendi sesini bulmayı arzulayan gerçek karakterier olmakla beraber kenarda kıyıda kalmış kimseler olmalan bakımından benzerlik arz ederler.

22. Roman, mütareke yıllarının İstanbul'unda geçer ve bir mahalleden şehrin geneline doğru genişler. Cemal'in ak- rabaları, sokağındaki ve çevresindeki komşuları romanın kişileridir. Öte yandan yazar yoksul ve yoksun bir İstan- bul anlatır bize Cemal'in bakışından. Geriye dönüşlerle Dünya Savaşı'nın sıkıntısını, fakirliğini; avantacı savaş zenginleri ile onların düşkün yaşamlarını ve “sahnenin di- şindakileri" yani Anadolu'ya yardım edenleri de kurtuluş fikirleriyle anlatır. Bu parçada sözü edilen romanın yazarı aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu B) Ahmet Hamdi Tanpınar C) Halide Edip Adivar D) Tank Buğra E) Kemal Tahir

53 <O akşam Sabiha Hanım'ın misafirleri olduğu için Rabia bir şey söylemedi. Ertesi akşam cesaret edemedi.Emine'nin pek az sokağa çıkması, belki komşularının eve pek seyrek gelmesi Tevfik geldiğinde ona haber vermedi. Konak Rabia 'nın öğleden sonra gelmesine dikkat etmedi. Bir hafta bu durum sürüp gitti.(......... de yer alan zamirleri bularak çeşitlerini yazınız.( 15 p.)

✓ ögretici tam in 8. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Hep o Şarkı'da Abdülaziz döneminin yaşamını, Bir Sürgün'de baskıcı yönetimle mü- II cadele etmek için Fransa'ya kaçan Jön Türkleri, Kiralık Konak'ta Tanzimat'tan I. Dünya Savaşı'na kadar yetişen üç kuşaktaki görüş ayrılığını, Sodom ve Gomore'de Meşrutiyet IV devrindeki Bektaşi tekkelerinin durumunu, Nur Baba'da Mü- V tareke döneminde, işgal altındaki İstanbul'da ortaya çıkan ahlaki çöküntüyü anlatmıştır. Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için hangi yapıtların yer değiştirmesi gerekir? (A) I ve II B) II ve IV c/live I v ne D) N ve Am Dievo EV 4 Diğer sayfaya geçiniz

TEST 20 Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Türk Romani Jesti 1. Bu romanda zaman 1920 yılıdır ve mekân İstanbul'dur. Türk milletinin yaşadığı bu ateşten günlerde geçen roman Cemal'in ağzından anlatılır. Huzur romanının kahramanlarının gençlik yıllarını içine alan bu roman, onların olgunlaşma tecrübelerinin başlangıcıdır. İhsan henüz gençtir ve Milli Mücadele'ye İstanbul'dan yardımcı olmaya çalışır. Nuran ve Mümtaz henüz küçük birer çocuktur. Bu parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir? A) Saatleri Ayarlama Enstitüsü Mahur Beste e) Abdullah Efendi'nin Rüyalari D) Yaz Yağmuru E) Sahnenin Dışındakiler

3."Yergi ve gülmece (hiciv ve mizah) yazılarıyla deneme, fikra ve anılarını ayrı ayrı kitaplarda toplamış olan yazar, edebiyat alanında, konularını Birinci Dünya Savaşı yıllarında yakından gördüğü Anadolu halk ve yaşamından alan hikâyeleri ile tanındı. 1938'de Suriye'den döndükten sonra edebi çalışmalarını roman türünde sürdürdü." Yukarıda sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir? (1979) A) Ahmet RasimB) Halide Edip AdıvarC) Refik Halit KarayD) Resat Nuri GüntekinE) Aka Gündiiz.

2. Bu dönem Türk romanında, Türk toplumunun geçirdiği siyasal, toplumsal, kültürel, değişik . likler, bu değişikliklerin insan üzerindeki etkileri, yabancılaşma, aydınların edilgenliği ve kent- leşme olgusunun yarattığı bunalımlar gibi geniş bir konu yelpazesi ortaya kondu. Bu cümlede özellikleri verilen edebî dönem aşağıdakilerden hangisidir? A) Cumhuriyet B) Servetifünun C) Fecriati D) Millî Edebiyat E) Tanzimat

ilk romanı Aşk Budur'dan sonra, daha çok fikir ve tarih eserlerine ağırlık vermiştir. Yapıtlarında, ta- rihi yoğun biçimde kullanan yazarın Batmayan Gün ve insan ve Şeytan adlı romanları geçmişi arayışının ürünleridir. Geçmişe duyduğu özlemi en iyi yansıtan romanı İbrahim Efendi Konağı'dır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Tarık Buğra B) Rasim Özdenören C) Mustafa Kutlu D) Sâmiha Ayverdi E) Bahattin Özkişi

20. Bireyin sorunlarına ağırlık veren, onun günlük yaşamin- daki açmazlarını derinlemesine işleyen öyküleri ve ro- manlarıyla tanınan ----; çağrışımlara yaslanan, eğretile- me ve simgelerden bolca yararlanan bir dil aracılığıyla kendine özgü bir üslup geliştirmiştir. Farklı dil ve anla- timıyla, biçim özellikleriyle dikkati çeken Troya'da Ölüm - Vardı Türk edebiyatında deneysel, yenilikçi edebiyatın uç örneklerini verecek bir yazarın habercisi gibidir. Nitekim geleneksel yazı, yazar, anlatı ve öyküleme kavramlarının de tek tek değişikliğe uğratıldığı Gece'de gerek öznel gerek- se nesnel düzlemde dilin ve konu edilen yaşam gereçle- rinin varlık sınırlarını yok ettiği görülür yazarin. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) Nazlı Eray C) Orhan Pamuk gab B) Bilge Karasu D) Latife Tekin E) İhsan Oktay Anar

24. Henüz iki yaşındayken savaş sebebiyle terk etmek zorunda ol- duğu Makedonya topraklarından Urla'ya göç etmesi ve bir dö- nem icra ettiği avukatlık mesleğinden edindiği deneyimler,ya- pitlarini şekillendiren önemli unsurlardır. Avukatlık süresince elde ettiği tecrübelerinde toplumun sıkıntılı hâllerini gözlem- leme fırsatı bulmuş, bu yıllarda Urla halkının aile içi ve top- lumsal ilişkilerinden ilham alarak çok sayıda eser vermiştir. Bunlardan en tanınmışi, tütün işçilerinin acı dolu yaşamlarını anlattığı Tütün Zamanı'dır. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Samim Kocagöz B) Talip Apaydın C) Fakir Baykurt D) Necati Cumal E) Kemal Bilbagar