Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Soruları

Deneme - 1 24/ 1. konuşmaci: Tarik , taşlarından biridir. Ben Tarik Buğra'nın öykü türündeki eserlerini okumadım ama romanlarında Osmanlı Devleti'nin kuruluşuna, Kurtuluş Savaşı'na ve Cumhuriyet Dönemi'nde sosyal yapıdaki değişime tanık oldum 2. konuşmace: Öykülerini okumayarak çok şey kaybetmişsin. Onun hikâyelerinde taşrada yaşayan sıradan insanların günlük, basit yaşantılarını görebilirdin. Ama onun romancılığı, öykücülüğünün bir adım önündedir. Özellikle tarihi romanlarından ben çok zevk aldım. 3. konuşmaci: Evet ya! İstanbullu Hoca, Çolak Salih gibi karakterler nasıl unutulur ki. Ama onun orta oyuncu Naşit'in çileli sanat hayatını anlattığı bir romanı var ki bence tam bir başyapıt. 4. konuşmacı: Onun Cumhuriyet'in ilk yıllarında Serbest Firkanın 0 kurulması sonrasında gelişen olayları anlattığı Yağmur Beklerken romanı bana Kemal Tahir'in bir romanını anımsatıyor. Yakın tarihimizin demokrasiye geçiş sancılarından biri olan bu gelişme iki yazarımız tarafından tüm derinliğiyle incelenmiş doğrusu. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. konuşmacı, Tarik Buğra'nın Oğlumuz adlı eserini okuramıştır. B) Osmancık, 2. konuşmacının zevk aldığı romanlardan biridir. C) 3. konuşmacinin sözünü ettiği karakterler, Küçük Ağa romanında yer almaktadır. D) 3. konuşmacının bir başyapıt olarak nitelendirdiği roman, İbiş'in Rüyası'dir. E) 4. konuşmacinin sözünü ettiği, Kemal Tahir'e ait roman; Bozkırdaki Çekirdek'tir.

TÜRK DİLİ VE EDI SOSYAL BİLİMLER wwwhocalarageldik.com 2 21. Inci Enginün'ün belirttiği gibi "hiçbir zaman üstün bir sanat yeteneğine yükselememiş" olmasına karşın halk şiiri geleneğini biraz da mekanik biçim uygulamalarıyla sürdüren (1908-1969), Cum- huriyet'in ilkelerini, kuruluş dönemi coşkusunu, Atatürk'e bağlılığını dile getiren şiirleriyle Memle- ket Edebiyatı'nın temsilcileri arasında sayılır. Bel- leklerde özellikle Faruk Nafiz ile birlikte yazdığı "--" adlı şiirle yer bulmuştur. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) Zeki Ömer Defne - Ilgaz B) Mehmet Emin Yurdakul - Cenge Giderken C) Behçet Kemal Çağlar - Onuncu Yıl Marşı D) Bedri Rahmi Eyüboğlu - Karadut - - E) Ömer Bedrettin Uşaklı - Yayla Dumanı

AYT EDEBİYAT 08 B. SARN 27. "Dinle oğul dedi Ertuğrul, doksanı bulan yaşına rağmen dinç- liği zedelenmemiş sesiyle, Edebalı'nın terazisi doğru tartar, dirhem şaşmaz. Bana karşı gel, ona gelme. Bana karşı ge- lirsen üzülür, incinirim; ona karşı gelirsen gözlerim bakmaz, baksa da görmez olur. Edebali soyumuzun işığıdır. Var git şimdi. Şu dediklerimi de vasiyetim say, unutma." (s.17) Romandan alıntılanan bölümden yola çıkarak 1. Ertuğrul Bey oğlu Osman Bey'e seslenmektedir. II. Romanın yazarı Tarık Buğra'dır. ✓ III. Romanın adı Küçük Ağa'dır. IV. “Tarihî roman” türüne örnektir. yukarıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yalnız! B) I ile 11 C) Il ile III D) Yalnız III E) III ile IV

11. Sinif / Türk Dili ve Edebiyatı lazer BA) 16. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere, ayraç içinde verilen sanatçı getirilemez? ----, eserlerinde aydın kesimin önem vermediği Ana- dolu insanını, köy insanının yaşayışını Memleket Hikâyeleri adlı kitabında nükteli bir dille anlatmıştır. (Refik Halit Karay) B) ----, Osmanlı tarihinden aldığı konuları millî duyarlı- likla işlemiş, zor şartlarda çalışan insanları ruh yapı- larıyla tasvir etmiş, Göç Zamanı, Bir Çınar Vardı gibi hikâyeleri yazmıştır. (Bahaeddin Özkişi) C) hikâyelerinde sıcak, etkileyici ve cana yakın bir hava vardır; romanlarının konularını ise genelde millî değerlerden ve tarihten alır, özellikle de Ağustos Ba- şağı adlı romanında Milli Mücadele yıllarını işlemiştir. (Tarık Buğra) D) ----, nehir roman denebilecek Kilit, Kapı gibi roman- larında Malazgirt Zaferi'nden başlayarak Osmanlının fetret devri ve İstanbul'un fethine kadar Türk tarihinin konularını ele almıştır. (Mustafa Necati Sepetçioğlu) E) ---- Tanzimat'tan bu yana yaşanan olayları, değişim- leri, bunalımları realist bir çizgiyle işlemiş, Sodom ve Gomore adlı romanında savaş yıllarını yansıtmıştır. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) Palme Yayınevi

{x-axth fix-xb Poros TÜRKÇE - TÜRK EDEBİYATI 52. Toplumsal gerçekçi çizgide sürdürdüğü yazarlık yaşa- minda eserlerinde yalın bir dil kullanmıştır. Diyaloglarla zenginleştirdiği karizmatik karakterler yaratmıştır. "Dev- let Ana"da Osmanlı toplumunun kölecilik ve feodalizm- den çok farklı ve insancıl bir temel üzerine kurulduğunu anlatmayi amaçlamıştır. En üretken romancilarimizdan biridir. Bu parçada sözü edilen romancı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kemal Tahir B) Yaşar Kemal C) Orhan Kemal D) Necati Cumall E) Orhan Pamuk a

7. Kocadığı, iş göremez duruma geldiği için kışa, açlığa terk edilmiş bir atın hikâyesi. Bir Orta Anadolu köyünde İbra- him, ahırdaki samanının öküzlere, taya ve kırat'a ancak ye- teceği düşüncesiyle Dorukısrak'"yılkilik" eder; yani emek- tar hayvanı ahırdan, köyden sürer. Zavallı kısrak, kışın dağ- da belde başının çaresine bakacak, çıplak doğa ile sava- şacak, ömrü var da bahara yılkıdan sağ dönebilirse, o za- man ona da yeni bir iş düşünülecektir. Sert kışta kendi ka- derine terk edilen kısrak, dağlarda, köyün kendisi gibi ko- vulmuş diğer atlarıyla birlikte bir ölüm-kalım savaşına gi- rer. Kış geçer, yaz gelir: İbrahim, Dorukısrak'ın ölmemiş ol- duğunu, kırlarda başıboş dolaştığını öğrenir, onu tekrar ya- kalayıp işe koşmak isterse de, Dorukısrak, köyde kalmış tay'ını da alır, uzaklara kaçar. Yaşlı ana ile yavrusunu bu- lamazlar bir daha. Bu parçada özeti verilen roman aşağıdaki sanatçılar- dan hangisine aittir? B) Sadri Ertem A) Kemal Bilbaşar C) Samim Kocagöz E) Abbas Sayar D) Yaşar Kemal

q Milli Edebiyat Dönemi Türk Edebiyatı - III 4.1 Türk Giderken 11 illi Ede III. "Üç Tar Hand 1. Aşağıdakilerden hangisinde eser kendisine ait olma- yan kahramanlarla eşleştirilmiştir? A) Yaban - Ahmet Celal, Emine By Vurun Kahpeye - Aliye Öğretmen Dudaktan Kalbe - Şahin Handan - Hüsnü Paşa, Refik Cemal Ey Ateşten Gömlek - İhsan, Ayşe - mizdir Verdina Numaral hangisip Mer B) Wha: C Yu D) EN Din dil kültür farkı gözetmeksizin toplumsal birlikte-

Romanın on beş yaşındaki kahramanı yedi yaşından beri dizindeki tam olarak teşhis edilemeyen bir hastalıktan dolayı sıkıntılar çekmektedir. Hayatı hastane kapılarında geçmiştir. Son olarak yapılan tetkikler sonucunda dizinde- ki rahatsızlığın kemik veremi olduğu anlaşılır. Bu hastalık hayatına veya bir bacağına mal olabilecek bir hastalıktır. Bu arada çocuk, küçüklüğünden beri arkadaş olduklan kendisinden dört yaş büyük olan paşanın kızı Nüzhet'e aşık olur. Aşkı karşılıksız kalmaz. Ne var ki Nüzhet'i Dr. Ragip adında biri daha istemektedir. Kahramanımız, ameliyat için hastaneye yatırılır. Doktorların olağanüstü gayretiyle bacağı kesilmekten kurtulur ama biraz kısal- mıştır. Bunun yanında hastalığı tamamen iyileşmiştir. Hastaneden çıkacağı gün yaklaşmıştır çocuğun. Bu sıra- da Nüzhet'in Doktor Ragip'la evlendiğini öğrenir. Bu parçada tanıtılan eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir? A) Sabahattin Ali - Kuyucaklı Yusuf B) Peyami Safa - 9. Hariciye Koğuşu C) Tank Buğra - Gençliğim Eyvah D) Ahmet Hamdi Tanpınar - Huzur E) Semiha Ayverdi - Aşk Bu İmiş

1. 1 Roman türünün dünya edebiyatındaki ilk örneği. Cervantes'in Don Kişot adlı eseridir. II. Anlatıcı, romanlarda olan biten her şeyi anlat- makla görevli kurgusal bir varhktır. III. Romanda kişilerin kendine özgü ayırt edici özellikleriyle diğerlerinden ayrılanlarına tip de- nir. Romanla ilgili numaralanmış cümlelerde veri- len bilgilerin "Doğru (D)-Yanlış (Y)" değerlendir- mesi aşağıdakilerden hangisidir? 1 11 D Y D A) B) C) Y D El a o > D D D) Y D E) D Y

Nabizade Názuna in Karabibik romanı ile ilgi gagner den hangisi soylenemet? ir ara. angi A) Olaylann gerig yer Anita ya nn kas esineb Be * koyour e) Edebymeta kolore eser dans les mes C) Eserde romantizm aconsoreret D) Kahramanlar, yoresel abizoze denge on tuntuu 6) Karabb n babasindan meas kalan araziyi konuma muca de esi anlatilmiştir

1-5. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Milli Edebiyat Dönemi romancılarının alımlı toplumsal eleştirisinin yerini gerçek bir toplumsal eleştiri alır. Çünkü artık yalnız İstanbul'dan ve yalnız varlıklı ailelerin çocukları arasından değil, bütün Türki- ye'den ve toplumun değişik tabakalarından romancılar, yairler çıkmaktadır. Yazar ve şairlerin Tansi- mar'ta %79.5 i Serverifūnun Dönemi'nde %73'ü İstanbul doğumlu oldukları hålde, bu oran 1923'ten sonra %29'a düşmüştür. Artık yalnız İstanbul yoktur edebiyatta: köyleriyle, kasabalarıyla, kentleriyle bütün Türkiye vardır. Bu gelişmeyle birlikte artık devletin sanatçıyı koruması, desteklemesi de tarihe karışır. Eskiden büyük bir şair, büyük bir romancı, zamanla, bilyük bir elçi olabiliyordu, artık bu dönem sona ermiştir. Çünkü romancılar artık gerçek sorunlara el atmaya, memleketin gerçek durumunu gözler öntine ser meye başlamışlardır. Gerçekçi-toplumcu bir edebiyat doğmaktadır. Kurtuluş Savaşa veniden işlenmek- te, kahramanlarıyla, işbirlikçileriyle anlatılmakta, bu savaştan "güncel" dersler çıkarılmaktadır. Koy romanları, gerçek köyü, gerçek köy sorunların işlemekte; kimi romancılar kasaba gerçekliğini bütlin ciplaklığıyla yansıtmaktadır. Fethi NACI, Cumhuriyet Dönemi'nde Roman 1. Milli Edebiyat Dönemi romancılarıyla Cumhuriyet Dönemi romancılarının temel farklılıkları ne- lerdir? Açıklayınız. 2. Metinde yazar, "Kurtuluş Savaşı yeniden işlenmekte, kahramanlarıyla, işbirlikçileriyle anlatılmakta, bu savaştan 'güncel' dersler çıkarılmaktadır." derken Milli Edebiyat Dönemi romancılarına nasıl bir eleştiri getirmektedir? 3. Cumhuriyet Dönemi romanının gerçekçi-toplumcu olarak adlandırılmasını sağlayan özellik nedir? Açıklayınız. 4. Metinde hangi anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yollarından yararlanılmıştır?

6. Aşağıdaki eserlerden hangisi toplumcu - gerçekçi anlayışı benimseyen sanatçılardan birine ait değildir? A) Bir Varmış Bir Yokmuş B) Kürk Mantolu Madonna C) İstanbul'un iç Yüzü D) Tütün Zamanı E) Çıkrıklar Durunca

24. Nurg01: Dün derste Orhan Kemal'e ait bir romanı arkadaşlarıma sunum yaparak tanıttım. Bu romanda ismi anılmayan bas- kahraman gencin Hasan Hoseyin ve Gazi adında iki yakın arkadaşı vardır ve olaylar Istanbul ile Adana'da geçer Yazar, bu eserinde her tarla güçlüğe karg mutlu olmaya çalışan bir grup insanın yaşantısını başarıyla yansıtmistir. Şevval: - Ben onun 1954 yılında yayımladığı bir öykü kitabını oku- mustum Antlanna ve gözlemlerine dayanarak o dönemin ce zaevlerindeki zor koşullar, mahkomlar arasındaki ilişkileri, cezaevlerinde yaşanan hayatın insanlar üzerindeki yıpratici etkisini konu edindiği bu eseri beni çok etkilemişti. Damla: Orta Anadolu köylerinden geçim derdi sebebiyle Çukuro- va tarlalarına ve fabrikalarına çalışmaya giden Iflahsızın Yu- suf, Köse Hasan, Pehlivan Ali'nin şahsında bu iş kollarında çalışan işçi ve irgatlanin ekmek parası için verdikleri yaşam savaşını anlattığı romanı yazarın en yetkin yapıtıdır bence. Zeynep: Ben Orhan Kemal'in yapıtlarını beğenerek okudum. Emin olmamakla birlikte, bir yapıtında, fabrikada bekçi olarak ça- lışan, işine ve mesai anlayışına tutkuyla bağlı eser kahra- manının, bu aşırı duyarlılığı dolayısıyla neden olduğu bir al- le faciasının anlatıldığı şeklinde bir bilgi kalmış aklımda. Gülşah: Ben başka bir yazardan bahsetmek istiyorum. Yazarın bu romanı insanı gizemli bir yolculuğa çıkarıyor. Babası, Raif Efendi'yi sabunculuk tekniğini öğrenmesi için Almanya'ya gönderir. O, sabun fabrikasına gitmek yerine, müzelere ve resim galerilerine giderek vaktini geçirir . Raif Efendi, bir re- sim galerisinde gördüğü bir tablodan etkilenir. Günlerce sa- dece bu tabloyu seyretmek için galeriye gider. Sonunda tab- lonun sahibi Maria Puder'le tanışır ve ona aşık olur. Roma- nin kalan kısmında da sözünü ettiğim gizemli yolculuk baş- lar ve insanı büyüler. Bu diyaloglardan yola çıkılarak aşağıda verilen bilgiler- den hangisi yanlıştır? At Nurgül, sunumunda. Avare Yillar adli eseri tanıtmıştır. By Şevval'in sözünü ettiği yapıt, 72. Koğuş'tur. Damla, Bereketli Topraklar Üzerinde romanını Orhan Ke- mal'in en başarılı eseri olarak görmektedir. Dy Zeynep, Murtaza adlı eseri okumuştur. E) Gülşah'ın etkilendiği yapıt İçimizdeki Şeytan'dır. M. AYT DENEME-1

a AYT EDEBİYAT SORU BANKASI SAYFA 301. SORU-3 YAYIN DENIZ 3. Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun eserleri ve bu eserlerin içerikleriyle ilgili aşağıdaki- lerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Yakup Kadri'nin Sodom vé Gomore adlı romanı, siyasi ve toplumsal tarihimizi ya- zacaklar için belgesel niteliği taşır. B) Yaban, Milli Mücadele Dönemi Anadolu'su- nun ele alındığı yapıttır. C) Kiralık Konak, yazarın ilk romanıdır. Ger- çekçi bir eserdir. Üç ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu, yaşayış ve ayrılıklar üzerin- de durulur. Ayrılıklar yüzünden ailenin çö- zülüşü gösterilir. D) AOX Baba, Aliye adındaki genç bir İstan- bullu öğretmenin, kimsenin gitmek isteme- diği Anadolu topraklarında yaşadığı acıyı anlatır. Aşkla karışık bir vatan sevgisidir onunki. Vatanı uğruna fedakârlık eden acı nin ve kahramanca ölüme gidişinin öykü südür. E) Panorama I, Cumhuriyet'ten sonraki de rimler döneminin ele alındığı yapıttır.

Aşağıda tanıtılan sanatçıların kim olduklarını karşılarına yazınız? Sanat hayatına Fecriati'de başlayan yazar daha sonra Milli Edebiyat anlayışına katıldı. Eserlerinde realizm akımının etkisiyle güçlü gözlemle Milli Mücadele, Anadolu, toplumun geçirdiği değişimi ele aldı. Yaban ve Kiralık Konak en meşhur eserlerindendir. Sanat hayatına şiirle başlayan yazar daha sonraları romana yöneldi ve toplumcu gerçekçi roman anlayışının en önemli isimlerinden birisi oldu. Eserlerinde daha çok kendi yaşamında da izler bırakan Çukurova'yı ve pamuk tarlalarında çalışan işçileri anlattı. Daha sonraki yıllarda İstanbul'un yoksul sokaklarında yaşayanları işledi. Baba Evi, Avare Yıllar, Hanımın Çiftliği tanınmış romanlarındandır. Sanat hayatına şiirle başlayan yazar edebi anlayışında üniversiteden hocası Yahya Kemal Beyatlı’nın etkisinde kalmıştır. Hikaye ve romanlarında bireyin iç dünyasını ele almıştır. Bunun dışında doğu-batı çatışması en çok ele aldığı temalardan olmuştur. Huzur ile Saatleri Ayarlama Enstitüsü gibi önemli romanları vardır.

Deneme - 1 24. 1. konuşmacı: Tarık Buğra, modern Türk romanının önemli mihenk taşlarından biridir. Ben Tarık Buğra'nın öykü türündeki eserlerini okumadım ama romanlarında Osmanlı Devleti'nin kuruluşuna, Kurtuluş Savaşı'na ve Cumhuriyet Dönemi'nde sosyal yapıdaki değişime tanık oldum. 2. konuşmacı: Öykülerini okumayarak çok şey kaybetmişsin. Onun hikâyelerinde taşrada yaşayan sıradan insanların günlük, basit yaşantılarını görebilirdin. Ama onun romancılığı, öykücülüğünün bir adım önündedir. Özellikle tarihi romanlarından ben çok zevk aldım. 3. konuşmacı: Evet ya! İstanbullu Hoca, Çolak Salih gibi karakterler nasıl unutulur ki. Ama onun orta oyuncu Naşit'in çileli sanat hayatını anlattığı bir romanı var ki bence tam bir başyapıt. 4. konuşmacı: Onun Cumhuriyet'in ilk yıllarında Serbest Firkanın kurulması sonrasında gelişen olayları anlattığı Yağmur Beklerken romanı bana Kemal Tahir'in bir romanını anımsatıyor. Yakın tarihimizin demokrasiye geçiş sancılarından biri olan bu gelişme iki yazarımız tarafından tüm derinliğiyle incelenmiş doğrusu. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. konuşmacı, Tarık Buğra'nın Oğlumuz adlı eserini okumamıştır. B) Osmancık, 2. konuşmacının zevk aldığı romanlardan biridir. C) 3. konuşmacının sözünü ettiği karakterler, Küçük Ağa romanında yer almaktadır. D) 3. konuşmacının bir başyapıt olarak nitelendirdiği roman, İbiş'in Rüyası'dır. (E) 4. konuşmacının sözünü ettiği, Kemal Tahir'e ait roman; Bozkırdaki Çekirdek'tir.