Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1950-1980) Soruları

t 24. MİDAS: Hay benim şaşkın vezirim, altın dağıtmak mı yıkımı oluyor ülkenin. İkide bir tepeme dikilip “Hazine tamtakır”, diyen sen de- ğil miydin? Şimdi çakıl taşları doldur hazineye hepsini altın edeyim. Eskiden halktan topluyorduk. Şimdi halka dağıtıyoruz. VEZİR: İşte felaket de bundan kopacak ya, anlamıyor musun? MİDAS: Altın altın... Kişisel tutkuma i, 1 hi ş a toplumsal bir giysi giydirebilirim. Çığırtkanlar salın ülkenin dört yanına, Midas altın dağıtıyor Gordium sokaklarında. a Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi yan- lıştır? A) Güç gösterme tutkusu ele alınmıştır. i- B) Absürtlükler (uyumsuzluk) sergilenmiştir C) Turan Oflazoğlu tarafından yazılmıştır. V D) Mitolojik ögeler içermektedir. E) Şiirsel bir dil kullanılmıştır.

C 24. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında tiyatro yazarı Orhan Asena, ---- Turan Oflazoğlu da---- adlı oyunlarıyla Türk tiyat- yosunun gelişimine katkıda bulunmuşlardır. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi yapıtların adları getirilmelidir? A) Hürrem Sultan-Harput'ta Bir Amerikali B) Kösem Sultan-Simavnalı Şeyh Bedrettin C) Ölü Kentin Nabzı-Yine Bir Gülnihal D) Fehim Paşa Konağı-Deli Dumrul E) Yağmur Duası-Deli İbrahim

19. Bir iç yaşantı yorumu olan, üç perdelik, on bir kişilik piyeste olay, hizmetçili bir evde geçer. Eserin kahramanı"her keli- mesini iç dünyasının derinliklerinden çekip çıkaran" elli-elli beş yaşlarında bir adam (Baba)'dır ki karısı, kızı, oğlu ve komşusunun oluşturduğu bir çevre tarafından ciddi bir hor görülmeye maruz bırakılmıştır. Oyunda, aile bireylerin ba- balarına karşı olan saygısız tavırlarıyla adamın bu tavırlar karşısında takındığı tavır ve psikolojik durum gözler önüne serilmektedir. Bu parçada özeti verilen “Gölgeler" oyunun yazarı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Güngör Dilmen B) Ahmet Muhip Dranas C) Haldun Taner D) Orhan Asena E) Recep Bilginer

23. Mitolojiden yararlanarak oluşturduğu “Midas Üçlemesi" ile tanınan yazar, şiirsel bir dile ve sağlam bir tiyatro tek- niğine sahiptir. Konularını genellikle Türk tarihinden ve Yunan mitolojisinden seçen yazar, klasik Yunan traged- yasının ögelerini ve kuruluş özelliklerini, çağdaş bir özü aktarmada ustaca kullanmış; aynı zamanda Türk tiyatro- sunda absürt (uyumsuz) tiyatronun ilk örneklerini veren isim olarak da önemli bir yer edinmiştir . Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen ya- zarin yapıtlarından biri değildir? A) Kurban C) Bağdat Hatun E) Tanrılar ve İnsanlar B) Ben Anadolu D) Deli Dumrul

'sir 9. je en - Ya- 1. Metin len de- yön nizi; clar ali SULTAN MURAT: Gel beri topal zorbabaşı! RECEP PAŞA: Hâşâ Padişahım! Hünkârımın rızasın- dan zerre miktar dışarı çıkmış değilim ben! SULTAN MURAT: (Haykırarak) Abdest al bre kâfir! (Paşa'nın eli ayağı dolaşır.) Bostancıbaşı! Kara Ali! Tez boğun şunu. II. Metin Recep Paşa, Padişahın eteğini öpeceği sırada Sultan Murat: ar. U- lü afa n 50 ziy e ird in Gel berü topal zorbabaşı! diye seslendi. Çünkü Recep Paşa nikristen mustarip ol- duğu için topallayarak yürürdü. Bu sözden canı başına sıçrayan Recep Paşa: - Hâşâ Padişâhım; vallah ve billâh Padişâhımın rızasın- dan hariç zerre kadar vazu, hareketim yoktur, dediyse de artık sabrı taşan Padişâh: Bre kâfir! Abdest al, diye haykırdı. Çünkü Recep Paşa, ayak divanı günü padişâh dışarı çıkacağı zaman "Padişâhım, abdest alıp öyle dışarı çıkın." sözleriyle Sultan Murat'ın öldürülmesi ihtimalinin olduğunu imâ etmek istemişti." Okuduğunuz I. metin Turan Oflazoğlu'nun IV. Murat adlı oyunundan, II. metin ise tarihçi İsmail H. Uzunçarşılı'nın tarih kitabından alıntılanmıştır. Bu iki metinden hareketle, Turan Oflazoğlu'nun ese- ri için aşağıdakilerin hangisi düşünülebilir? a id nd IS ar A) Gözleme dayalı bir eserdir. B) Betimleyici özelliği ağır basmaktadır. C) Tarihî gerçekliğe bağlı kalmıştır. D) Tarihî bir olayı bütün detaylarıyla, yer yer abartılı bi- çimde yansıtmıştır. E) Tarihe farklı bir yorum getirmiştir.

6. Sari Naciye adlı oyunu sinemaya da uyarlanan yazar Karım ve Kızım, Kıskanç adlı oyunlarıyla Kültür ve Tu- rizm Bakanlığının en iyi tiyatro yazarı ödülünü kazan- mıştır. Sadece oyun yazarı değildir; şiir, roman, senaryo ve denemeleri de vardır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Güngör Dilmen B) Turgut Özakman C) Orhan Asena D) Sabahattin Kudret E) Recep Bilginer

14. 1. Milattan sonra 8. yüzyılda ortaya konulan bu yazıtlar, Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleridir. Yazıtlarda dağılan Kök Türklerin, Bilge Kağan ve kardeşi Kül Tigin tarafından bir araya getirilişi ve Kök Türk Devleti'nin yeniden kuruluşu anlatılmaktadır. II. Orhun Yazıtları, dikili üç büyük taştan ibarettir: Vezir Tonyukuk Anıtı, Kül Tigin Anıtı ve Bilge Kağan Aniti. Bu kitabelerin yazarı Dilmaç Tigin'dir. III. Dil, yabancı etkilerden uzak ve yalın bir Türkçedir. Yazıtlarda yer yer gerçekçi bir tarih dili, yer yer eleş- tiri cümleleri, yer yer de güçlü bir söylev dili kullanıl- mıştır. Yazıtlarda aliterasyonlu (ses tekrarına dayalı) bir söyleyiş vardır. IV. Orhun Yazıtları'nda Türk ulusunun benliğini unutma- ması ve birlik olması gerektiği, düşmanların tatlı söz- lerine, güzel hediyelerine aldanmayıp uyanık olması gerektiği vurgulanmıştır. Orhun Yazıtları'nın varlığın- dan ilk kez, 13. yüzyılda, İranlı tarihçisi Firdevsi, "Şeh- name" adlı eserinde söz etmişse de yazıtlar pek ilgi görmemiştir V. Orhun Yazıtları'nı bilim dünyasına, ilk kez, İsveçli bir subay olan Strahlenberg tanıtmıştır. Anıtlar üzerindeki yazıları ise ilk kez Danimarkalı bilgin Thomsen 1893'te okumuştur. Kök Türk Kitabeleri ile ilgili verilen yukarıdaki öncülle- rin hangi ikisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) I ve II B) II ve III C) Ill ve v Il ve IV E) IV ve v LD)

Türk Dili ve Edebiyat 23.101 l. On İkiye Bir Var 7838 (II. Fazilet Eczanesi Smelho III. Huzur Çıkmazı Tiehis VV. Şişhaneye Yağmur Yağıyordu W. Keşanlı Ali Destanı Numaralanmış eserlerden hangileri Haldun bilen Taner'e ait tiyatro eserlerinden değildir? A) I ve II alido B) I e IV C) II ve III D) III ve IV E) V ve V sbmisismo setid miblios bene al sbminismo u boh -slum sed silmined uds Isemb wilep sono alcuni unud -o nismos

24. MIDAS: Hay benim şaşkın vezirim, altın dağıtmak mı yıkımı oluyor ülkenin. İkide bir tepeme dikilip "Hazine tamtakır”, diyen sen de- ğil miydin? Şimdi çakıl taşları doldur hazineye hepsini altın edeyim. Eskiden halktan topluyorduk. Şimdi halka dağıtıyoruz. VEZİR: İşte felaket de bundan kopacak ya, anlamıyor musun? MİDAS: Altın altın... Kişisel tutkuma toplumsal bir giysi giydirebilirim. Çığırtkanlar salın ülkenin dört yanına, crisi Midas altın dağıtıyor Gordium sokaklarında. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi yan- liştır? A) Güç gösterme tutkusu ele alınmıştır. B) Absürtlükler (uyumsuzluk) sergilenmiştir. C) Turan Oflazoğlu tarafından yazılmıştır. D) Mitolojik ögeler içermektedir. E) Şiirsel bir dil kullanılmıştır.

Turk tiyatrosunun kurulmasında büyük gayret ve çaba har- camistir Tiyatrolar genelde komedi türündedir , Moliere'den uyarlamalar yapmıştır. Tiyatro türünde olduğu kadar mizah ve seyahat edebiyatı alanlarında da önemli çalışmaları vardır. Tanzimat'tan sonra çıkarılan ilk mizah mecmuası Diyojen'de mizah yazılar yazmıştır. Bunun yanında Türk edebiyatında ilk mizah sözlüğü olan Lehçetü'l Hakayık isimli eseri de yazmıştır. Bu parçada söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ali Suavi B) Şemsettin Sami C) Direktör Ali Bey D) Şinasi E) Ahmet Vefik Paşa

n- ri, =rí, de _n- e- ? en 23 Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler - 1 1. On İkiye Bir Var II. Fazilet Eczanesi III. Huzur Çıkmazı W. Şişhaneye Yağmur Yağıyordu X. Keşanlı Ali Destanı Numaralanmış eserlerden hangileri Haldun Taner'e ait tiyatro eserlerinden değildir? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III Il ve IV EV ve V

27. Son zamanlarda adı daha sık duyulmaya başlanan bu ko Platonov benim en sevdiğim yazar. Romanı Mutlu Moskova'yla tanıştığım günden beri bu değişmiyor. Dünyanın ortasında unutulmuş dertli ve şaşkın ka- rakterlerin büyüme, yaşama ve istikametlerine var- ma uğruna yorgun düşmelerini anlatan Platonov için büyümek zorlu, ölüm ise çocuksu. Insana dair bütün ayrıntılar muntazam çizilmiş birer harita gibi önümüze seriliyor. Amaçların derman olamadığı, haritaların ve teknik bilgilerinse istikamete varmayı kolaylaştırmadı- ğı bir dünya bu. Bu parçaya göre, yazar Platonov ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Yaşamı gerçekçi bir şekilde anlatmasından dolayı okuyucusu çok olan bir yazardır. B Başarılı eserleri olmasına rağmen özellikle bir ro- manı ile üne kavuşmuştur. C) Okuyucularına, karşılaştıkları olumsuzlukları nasıl aşacaklarını göstermek istemektedir. insanın yaşam mücadelesini karamsar bir bakış açısıyla anlatmaktadır tahlillerinde başarılı olmasına tabrillerinde Romanı psikoloji rağmen kurgu yönünden iyi değildir. acagin oldu yere Uşki Skin /benim kara

karekök 18. 1950 sonrası modern tiyatro; sanata verilen önemin art- ması, tiyatro eğitiminin yaygınlaşması, devletin tiyatroya daha çok destek vermesi ve özel tiyatroların açılmasıyla teknik açıdan gelişmiş, geniş bir izleyici kitlesine ulaşmış- tır. Tiyatronun hayatla bağının kurulmasının yanı sıra tarih, mitoloji, toplumsal değişimler; bu dönemde tiyatromuzu içerik yönünden beslemiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi 1950 sonrası Türk tiyatrosundaki gelişmelere örnek olamaz? A) Keşanlı Ali Destanı adlı oyunuyla Haldun Taner'in, ge- Neneksel Türk tiyatrosunun anlatım özelliklerinden ve toplumsal, siyasal içerikten yararlanarak epik tiyatro- nun bizdeki ilk örneğini yazması B) Hecenin beş şairinden biri olan Yusuf Ziya Ortaç'ın hece ölçüsüyle, ilk manzum piyesimiz Binnaz'ı kaleme alması C) Cumhuriyet'ten sonra ortaya çıkan değişimleri mizah unsurlarını kullanarak anlattığı Buzlar Çözülmeden oyunuyla ünlenen Cevat Fehmi Başkut'un, dış ülkeler- de oyunu sahnelenen ilk Türk yazarı unvanını alması D) Turgut Özakman'ın, ilk oyunlarından olan Pembe Evin Kaderi ve Kanaviçe'de kuşaklar arasındaki kopuşu, yabancılaşmayı ele alarak tiyatronun konularını ge- nişletmesi E) Türk tiyatrosunun Shakespeare'i olarak anılan Orhan Asena'nın ilk oyunu Tanrılar ve İnsanlar'da mitoloji- den yararlanarak evrensel temalara yönelmesi 7 20.

Sevgileri yarınlara bıraktınız Çekingen, tutuk, saygılı Bütün yakınlarınız Sizi yanlış tanıdı Bitmeyen işler yüzünden Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Fiilden isim yapım eki B) İsimden fiil yapım eki C) Kip eki D) Çoğul eki E) İsimden isim yapım eki 1.

11. Absürt (uyumsuz) tiyatro II. Dünya Savaşı'nın olumsuz sonuçlarının bulunduğu bir ortamda, insanların boşuna çabalarından ve bekleyişlerinden kaynaklanan bir umutsuzluk içinde oluşmuştur. Amaçsız oyun anlayışıyla yola çıkılmış, savaştan bunalan insanlar anlatılmış, büyüyerek geniş kitlelere ulaşılmıştır. 1950'de özellikle Fransa'da yaygınlık kazanmıştır. Yazarlar, insanların ruhsal durumunu yansıtarak onların çelişkilerini ve karşıtlıklarını sahneye uyarlamışlardır. Absürt tiyatronun amacı, seyirciyi düşündürmek ve tedirgin etmektir. Bu parçada sözü edilen tiyatro türünün Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Güngör Dilmen B) Ahmet Hamdi Tanpınar C) Namık Kemal D) Turan Oflazoğlu E) Recep Bilginer

7. Cumhuriyet Dönemi'nin önemli tiyatro yazarlarında Orhan Asena, Tanrılar ve İnsanlar (Gilgamış) ile bir Güneydoğu Anadolu söylencesini sahneye taşıdıktan sonra, İlk Yillar (Roksalan), Tanrılar ve İnsanlar, Yıldız Yargılaması, ---- ad- li oyunlarıyla Osmanlı tarihine uzanmıştır. V Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilebilir? » Ture ofereau AYKösem Sultan B) Elif Ana Bağdat Hatun Dy Bizans Düştü ) El Ya Devlet Başa ya Kuzgun Leşe Turon Düştü Oflarda Kängor Dilmer