Cümlede Söz Konusu Olanlar Soruları

7. (1) Göz tansiyonu olarak adlandırılan glokom, göz içi ba- sıncının yükselmesi sonucu oluşan göz siniri harabiyeti şeklinde tanımlanır. (II) Fark edilmesi oldukça zor olan ve körlüğe kadar varabilecek ciddi sonuçlara yol açabilen glokom, gözde en sık rastlanan sinsi hastalıklar arasında- dır. (III) Glokomun oluşumunda göz içi basıncı yavaş bir şekilde artar ve görmeyi etkileyen sinir hasarı da bununla birlikte yavaşça ilerler, ciddi ağrılarla kendisini hissettir- meyebilir. (IV) Özellikle orta yaş döneminde her hastada görülebilir ve tedavisinde geç kalınması hâlinde görme ala- nında daralmalar ile başlayarak körlüğe kadar varabilecek ciddi sonuçlar oluşturabilir. (V) Türkiye'de 40 yaş üzerinde- ki yaklaşık her 100 kişiden birinde görülür ve toplam kör- lüklerin %30'unun sorumlusudur. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede göz tansiyonu olarak da bilinen bir göz rahatsızlığının tanımı yapılmıştır. B) II. cümlede glokomun görme duyusuna ciddi zararlar verebilen tehlikeli bir hastalık oluşundan söz edilmiştir. C) III. cümlede, II. cümlede belirtilen durumun nedeni üzerinde durulmuştur. D) IV. cümlede erken teşhis edilip tedaviye başlanması hâlinde tehlikenin azalacağı veya ortadan kalkacağı sezdirilmiştir. E) V. cümlede yaş ve genetik yatkınlığın önemli risk fak- törleri arasında olduğu kanıtlanmaya çalışılmıştır.

za Er- simler danı" amir- eviz arını var: en (1) Alibeyköy Baraj Gölü, geçtiğimiz yıllarda kuraklık yüzünden tamamen susuz kalmıştı. (II) Çevresiyse araba kullanmayı öğrenmek isteyenler için ideal bir parkura dönüşmüştü. (III) Son dönemlerdeki yağış- larla bu baraj gölü hayat buldu, yeni bir çehreye bü- ründü. (IV) Yağışların azlığı ve yer altı sularının bi- linçsiz kullanımı, İstanbul ve diğer iller için önemli bir tehdit. (V) Alibeyköy Barajı'nın yüzü şimdilik gülüyor ama su kaynaklarının dikkatli kullanılması gerektiği hiç unutulmamalı. 13. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, neden- sonuç ilgisi söz konusudur. B) II. cümlede, baraj çevresinin farklı bir amaç doğ- rultusunda kullanıldığından söz edilmiştir. C) III. cümlede, gölün yeni bir görünüme kavuştuğu anlatılmıştır. D) IV. cümlede, saptama yapılmıştır. E) V. cümlede, tehlikenin tamamen sona erdiği an- latılmıştır.

Z YZ TYT Dene 25. Doğan Aksan, "Şiir; gerek içerik, öz gerekse söze dönüştürme, sunuluş açısından özgün, etkilemeye, duygulandırmaya yönelik yaratı niteliği taşıyan bir söz sanatı ürünüdür." demiştir. Ünlü düşünür, bu sözle aşağıdakilerden hangisini vurgulamak istemiştir? A) Şiir, anlatılmak isteneni en kısa ve çarpıcı şekilde aktarma sanatıdır ve bu nedenle de sözcük seçimimin bilinçli bir şekilde yapılmasını gerektirir. B) Şiir incelemek her anlamda bir bilgi birikimi gerektirmektedir çünkü şiir incelemesi yapan kişi, şairin iletmek istediği duygu ve düşünceleri, sözcüklere yüklediği ikincil anlamları da fark etmek zorundadır. C) İmgelerin aktarımındaki orijinallik, söz ve anlam sanatlarını kullanarak coşku verici olması, şiirin kalıc ve etkileyici bir nitelik kazanmasını sağlamaktadır. D) Şiir incelemek, şiir yazmak, öğrenilen biçemleri herhangi bir şiirde bulmak ya da uygulamak yazınsal anlayış kazanmada etkilidir. E) Biçem kavramı söz konusu olduğunda şair genelde şiirde aktarılmak istenilenin ne şekilde sunulduğundan çok ne olduğunu önemser oysaki duygu ve düşüncelerin aktarılış şekli, duygu ve düşüncelerin yoğunluğu konusunda önemlidir.

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yay ayraç içerisinde verilen kavramla uyuşmamaktadır? A) O; öykülerinde, insanların kenarda bırakılmışlıklarını, unutulmuşluklarını, geçmişte kalan anılarını işliyor. (üslup) B) Son şiir kitabında yalnızlığı, yalnızları ve umutsuzluğu işleyeceğini düşünmüştük. (gerçekleşmemiş beklenti) Yazar, bu yapıtında toplumsal sorunları yansıtmayı amaçladığını söylüyor. (dolaylı anlatım) Yeni çıkan bu kitabın ana teması kaybolmuş bir küçük kızın hikâyesidir. (içerik) Çizmeye çalıştığı tarihsel ortamı ayrıntılarıyla yansıtamayışı, yapıtının inandırıcılığını büyük ölçüde azaltıyor. (eleştiri) 7.

uvardaki bu gibi duruyor; jderha ağız- k ile zavallı layamadığı a yere seril- öşek vardı; burunlu bir kalı, yılanı gilerinde Yalnız II ni kadar ayacak. ur) ola- ""suç" da uy- Bu yan- sindan ve aynı örülen mi ko- mi ile eyim- bilir? 15 8. Anar'dır. biri de İhsan Oktay Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Ebeveynlerin iyi bir çocuk yetiştirmeleri için iyi bir or- tam oluşturmaları, çocuklara önce evi sevdirmeleri gerekiyor. B) Türkiye'de yapılan araştırmalarda toplumun büyük bir çoğunluğunun, yaklaşık %75'inin, günde 7-8 sa- atlik uyuma alışkanlığına sahip olduğunu ortaya çı- karmıştır. 19. yüzyılda icat edilen fotoğrafın etkisi, çok geçme- den hareketli görüntü denen sinema sanatında kendi- ni göstermeye başlamıştır. D) Daha çok Afrika civarında ve Hindistan'da yaşayan Hint oklu kirpisi; Türkiye'de de Hatay, Antalya ve Ada- na yörelerinde yaşar. E) Türk toplumunun yenilenme ve Batılılaşma süreci, Tanzimat edebiyatı sanatçılarının çalışmalarıyla hız kazanmıştır. Gürültüye getirmekten hoşlanmasak da okkanın altına gitmekten başka çaremiz olmaz kimi zaman. Bazen yapıl- ması zor, çok uzun vakit alacak bir işle baş başa bırakılı- rız, deli pösteki sayar gibi... Bazen hariçten gazel okuruz çünkü karşımızdaki eski kulağı kesiklerdendir. Bu parçada geçen deyimlerin anlamını yansıtan bir kullanım aşağıdaki cümlelerin hangisinde yoktur? (A) Olan biteni en çabuk haber alan kişiydi o. B) Babasına, yıllardır haksız yere eziyet çektirip duru- yordu. Bu kadar karışık, sıkıcı bir işle uğraşacağım aklıma gelmezdi hiç. D) Bilmediği, üstüne vazife olmayan işlere karışmak gibi bir huyu vardı. E) Karışıklıktan yararlanarak istediğini elde etmeyi hep bilirdi.

TEMEL YETERLİLİK TESTİ (1) Höyük, çok eski bir yerleşme yerinin zamanla toprakla ör- tülüp tepe biçimine gelmiş hâlidir. (II) Höyükler genelde üst üste gelmiş çok evreli yerleşim yeri birikimleridir. (III) Höyük- ler, günümüze göre en yakını en üstte olmak üzere eskiye doğru uzanan bir katmanlaşma gösterir. (IV) Orta Anadolu höyüklerinde neolitik, kalkolitik ve tunç çağı yerleşmelerinin üzerinde, Frig, Hitit, Selçuklu ve Osmanlı yerleşimleri görü- lebilir. (V) Anadolu'da bilinen en büyük höyük, Aksaray ili si- nırları içinde Yeşilova beldesinde yer alan Acemhöyük'tür. 5. Höyüklerin konu edildiği bu parçadaki numaralanmış cüm- lelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? AY 1. cümlede, tanımı yapılmıştır. B) II. cümlede, nasıl bir yapısının olduğu üzerinde durulmuş- tur. III. cümlede, zaman icinde kendiliğinden oluştuğundan söz edilmiştir. D) IV. cümlede, Orta Anadolu'dakilerin sahip olduğu kültü- rel katmanlardan söz edilmiştir. E EV. cümlede, Anadolu'daki en eski örneğinden söz edil- miştir. X izomen 7. din nuclid (soais ir mo (1) go g Tur Marmaray kazıları sırasında ortaya çıkarılan arkeolojik bul ular, günümüzde dünyanın önemli yerleşim merkezlerin biri olan İstanbul'un MÖ 6000' yıllarda bile en büyük m

1 1 12. Çocuklar için yayımlanan gazete ve dergiler, ders kitabı ile gerçeklerin arasında var olan kaçınılmaz boşluğu doldurmaya yarar. Yeterli ve dikkatli yayımcıların yönetimi altında hazırlanan, çekici bir biçimde basılan ve uygun bir fiyatla satılan bu gaze- te ve dergiler, haberleri ve olayları değerli bir okuma materyali hâline getirebilir. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A Çocuklara okuma alışkanlığı kazandırma Bocuklara güncel bilgiler kazandırma Cocukların anlama düzeyini artırma D) Çocukların ilgisini çekebilme E) Çocukların deneyimlerini anlatma

B Saman altından su yürütür Ciçten pazarlıklıdır Bal alacak çiçeği bilir E Suya götürüp susuz getirir Sbalık baştan kokari yapılan bir işte aksaklığın başta olanlardan kaynaklandığını anlatır. 12. Atasözlerimizin en belirgin özelliklerinden biri, anlatımda somutlaştırmaya; gerçekleri, doğadaki nesnelerin, özellikle de hayvanların niteliklerine dayanarak somut bir biçimde dile getirmeye yönelmeyken, bir başkası ise konularındaki çeşitliliktir. Buna örnek durumlar şunlardır: Sürekli olarak kişisel çıkarları peşinde olan kimselerin sonunun kötü olacağını anlatan - (1); güçlü ve toplumda hatırı sayılan kişiler arasındaki çatışmada güçsüz olanların zarar göreceğini anlatan ---- (II); sahip olamadıkları şeyleri beğenmediğini söyleyerek kötüleyen kimseler için kullanılan - (III); bir toplulukta, o topluluk için kötülükler planlayan, zararlı kimselerin dışarda değil, (IV); bir gerçeğin içeride aranması gerektiğini belirten belirtilerinin bulunduğu durumlarda bunların hesaba - (V) atasözleri, aynı katılması gerektiğini anlatan ==== eğilimin örneklerindendir. ‒‒‒ ‒‒‒ ==== Bu parçada numaralanmış yerlere aşağıda verilenlerden hangisinin getirilmesi uygun değildir? Doğru A) I. gözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz B) II. atlar tepişir, arada eşekler ezilir C) III. kedi, uzanamadığı ciğere murdar, der D) IV. balık baştan kokar E) V. ateş olmayan yerden duman çıkmaz Yanlış

Mare Şiir kitaplarının "çok satan kitaplar" listesinde yer almayışı Ale şiirin ölümü arasında hiçbir ilişki kurulamaz. Türkiye'de "roman"ın bir yazınsal tür olarak öne çıktığı, şiirinse görece çok daha geriye itildiği söylenebilir ve bu da anlaşılır bir şeydir. Gelgelelim, Türkiye'de şiir okurunun sayısında bir azalma olmamıştır ki! Roman türü yapıtları satın alanların sayısı ar- tinca şiir okurlarının sayısı, oran olarak düşmüştür elbet ama şiir kitaplarının satışında bir azalma yoktur. Bundan yirmi yıl önce de bugün de nitelikli okur tarafından satın alınan şiir kitaplarının sayısı 1000-2500 arasındadır. Bu parçanın yazarına göre şiir kitaplarının satışıyla ilgili yanlış kanı aşağıdakilerden hangisinden kaynaklanmak- tadır? A) Roman türü yapıtların şiir kitaplarına göre çok satılmasın- dan B) Günümüzde şiir kitaplarının satışındaki azalmadan C) Şiir kitaplarının sınırlı bir okur kitlesine sahip olmasından D) Şiir kitaplarının romanlar kadar beğenilmemesinden E) Çok satan kitapların içinde şiir kitaplarının bulunmama- sından

C 15/ B 23. Insan kendisine içbükey ya da dişbükey aynada değil, düz aynada bakmalıdır. Çünkü eleştiride güvenilir olmak, gerçek kuyusunun karanlığına ışık tutabilmek demektir. Insanın kendi gerçeği ile karşılaşması, kurşun bir kütle gibi çöker üstüne. Kuytuya yatmış öteki yüzleriyle karşılaşmak, eğlenceli bulunan bir yolculuk olmasa gerek. Bu yolculuk, kılavuzsuz olmalı ki sürprizlerin hem tedirginliği hem hoşluğu bir arada yaşanabilsin. Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler ara- sında aşağıdakilerden hangisi yoktur? Graziell sinde Stedhal in Bu cümleden labilir? AL Görünenlerin ardındaki görünmeyenleri ortaya çıkarmak B) İlk anda akla gelmeyen anlamları öğrenmek C) Güçlük çekmek DY Tarafsız, bir gözle değerlendirmek E) Kendini tanıma merakının sekteye uğratılmaması gereği A) Insanla B) Psiki leri C) S D

1. .....güzel anlatışın niteliklerindendir. Gereksiz sözcükler, anlatımı uzatmakla kalmaz, anlamı da boğar. Güzel yazı ve şiirlerde gereksiz sözcükler birer pürüz gibi göze batar ............ise anlatımda dil pürüzlerinin olmamasıdır. Bir yazarın taklitten uzak olması, kendinehas olması..... süsten, sanattan uzak olması ise Yukarıda boş bırakılan yerlere uygun anlatım ilkelerini yazınız. (özgünlük, özlülük,

20. Shakespare, Michelangelo ya da Raffaello'nun dile getir- ud diklerinden bambaşka bir üslupta söyleyebileceğiniz bir Manşey yoksa sayfalarca oyun yazmanın, tuval tuval resim yapmanın ne yararı var? Bu cümleden yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisi- nin bir sanatçıda bulunması gereken en önemli özel- lik olduğu söylenebilir? A) Evrensellik C) Özgünlük E) Tutarlılık B) Açıklık D) Yerellik

1. Eleştirmen: Günümüzde oymacılık, Bursa'nın İnegöl ilçesinde yaşam mücadelesi veren bir meslek olarak karşımızda duruyor. Gelişen teknolojiyle birlikte üretilen modern tasarımlı mobilyaların gölgesinde kalan bu meslek, ilçedeki bazı yürekli oymacı tarafından, bir yandan ülke içinde var olmaya çalışırken diğer yandan uluslararası düzlemde yer edinmeye çalışıyor. Oyma işine gönül verenler, her iki pazarda da yer almak için uğraşıyorlar. Birçoğu atadan dededen devraldığı atölyesini oğluna devretmek için ayakta tutmaya çabalıyor. Yıllardır gele- neksel sanatlarımızdan olan ağaç işçiliğinin değerle- neceği günleri bekliyor, yaptıkları oymaları satmak için kazançlı ticaret yapacakları günü iple çekiyorlar. Bu parçada bazı oymacıların "yürekli" olarak nitelen- dirilmesinde; Atadan kalma atölyelerini oğullarına bırakabilmek için ayakta tutma II. Ülke dışında ve içinde kendini kanıtlamaya çalışma Yaptıkları oymaları kazançlı bir şekilde satmaya çalışma davranışlarından hangilerinin etkili olduğu söylene- bilir? A) Yalnız I D) I ve 11 Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III Yeni bi taşıyar engell araştı örtüle göre di. Ar yava son görü rin: nin dah bin Kafa Dengi ola an

Tarih ve Zaman" ünitesinin anlatıldığı derste Sinan Öğretmen Batılı tarihçi R.C. Cheny'e ait olan "Kayıtlar çok eski zamanlardaki küçük çocuklar gibi ancak kendileriyle konuşanla konuşurlar, asla yabancılarla konuşmazlar." sözünü aktardıktan sonra Alman tarihçi Leopald Von Ran- ke'nin "belge yoksa tarih de yoktur." sözünü hatırlatmıştır. Buna göre, Eda'nın aşağıdaki çıkarımlardan hangisini işaretlemesi metinde verilen sözlerin anlamını doğru Kavramadığını gösterir? Tarihe kaynaklık eden belgeler tenkit süzgecinden geçirilmelidir. Yazılı kayıtlar olmadan tarihi değerlendirme yapılamaz. Tarih, olgular ve belgeler bilimidir. Gerçeğin ne olduğu belgelerde saklıdır. Tarihçinin işi geçmişin bilgisini kaynaklara dayandırarak açıklamaktır.

1. Olaydan sonra yüzüme acı acı gülümsedi. (Pekiştirme) H. Bu patika yolda bata çıka ilerledik. (Zorluk) III. Arkadaşıyla görüşmeyeli aşağı yukarı on yıl oldu. (Şüphe) IV. Köprünün yapımı için işçiler gece gündüz çalıştı. (Aralıksız) V. Ortalığı topladıktan sonra ivir zivir eşyaları atın. (Değersiz) Numaralanmış cümlelerin hangisinde yer alan iki- leme, ayraç içinde verilen anlamıyla kullanılma- mıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Dy tartışılmakta- etkisiz - sorgulanmaktadır Ekolaylaşmakta - anlaşılabilir - gerilemektedir Yazdıklarımız üzerine her zaman okuduklarımızın bir parıltısı düşer. Bu bir eksiklik değil, aksine bir yetkinliktir. Siz benim eserlerimi okurken çoğu yerde buna şahit olursunuz. Siz onları okurken satır aralarında bir Tanpınar'la, bir Orhan Kemal'le, bir Nazım Hikmet'le karşılaşabilirsiniz. Bu parçada konuşan yazar, altı çizili sözle yazılarının hangi özelliğini anlatmak istemiştir? A Gelişime ve yeniliğe dayalı olduğunu B) Yazınsal etkileşimlere açık olduğunu C) Her türlü duygu ve düşünceyi içerdiğini DYAraştırma ve bilgiyle şekillendiğini EXOkurların beklentileri doğrultusunda oluşturulduğunu ENEME-2