Cümlede Vurgu, Arasöz ve Cümle Dışı Unsurlar Soruları

PARAGRAF ÇIKMIŞ SORULAR UU **..... 8. 6. Edebiyatçının, yaşamını yapıtlarına ne ölçüde yansrt- tiğini tam olarak bilemiyorum. Çünki yazınsal Ürünler kurmacadır. Roman, öyko, şiir, sırasında anı bile...Olay. birinci kişi ağzından anlatılsa da o kişinin yazar olduğunu kim söyleyebilir? Bunu ancak yazarın kendisi söyter. Ote yandan yazar, başkasını anlatırken de kendisini anlatıyor olabilir. Neden mi? En yakından bildiği kişi, kendisidir de ondan. Once kendisini anlatacak başka "ben lerde. Onu da gözlemlediği, duyumsadığı ölçüde... Bu parçanın anlatmıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sonli benli bir hava taşıdığı B) Okurun ilgisinin diri tutulmaya çalışıldığı C) Sorulan soruların yanıtsız bırakıldığı D) Değişik türlerde omleler kullanildiği E) Nesnellikten kaçınıldığı (2009-TODAIE) KARA KUTU YAYIN

5. iyi bir öykü yazabilmek için iyi bir öykü yazmak yeterlidir . İyi bir öykü okuyabilmek için iyi bir öyküyü hakkıyla oku- mak yeterlidir. Edebiyatla, öyküyle, şiirle ilgili net şeyler söyleyebilmek kolay değil. Çünkü sınırları belirsiz, köşeleri kirilgan bir tür öykü. "Ben o köşelerde yürümeyi seviyorum. Ya da durmayı." diyen bir yazarın vurgulamak istediği nedir? A) Öyküde neyi önemsediği B) Öykü yazmanın güçlüğü C) Öykünün nasıl bir tür olduğu D) Öykünün edebiyattaki yeri F) Yazınsallığı sağlamanın zorluğu Bölüm

4. Aşağıdaki yargılardan hangisi kişisel düşünce içermemektedir? A) Engin denizlerde, dünyanın gürültüsünden patırtısından uzak, düşsel bir adanın şiiriyle büyülenmemiş insan sayısı azımsanamayacak kadar çoktur. B) Insanoğlu yüzyıllardır mutluluk, dirlik, düzenlik, ölümsüzlük yönündeki özlemlerini çoğunlukla uzak bir ada görüntüsüyle dile getirmeyi seçmiştir. C) Kendini issiz bir adada en çetin güçlüklerle karşı karşıya düşünen, parklarda Robinsonculuk oynayan çocuklar bugün de var. D) Bir edebiyat yapıtında anlatılan olayın yeri olarak değerlendirilen ada, yalnızlığın sembolü olmasıyla coğrafyacının veya haritacının adasından farklıdır. E) Coğrafyacı açısından ada; konumu, yüzey şekilleri, yüz ölçümü, nüfusu ve iklimi incelenecek her yanı suyla çevrili bir kara parçasıdır. Diğer sayfaya geçiniz.

3. Ödünç alınmış kelimelerle ödünç hayatlar kuramazsın. An- cak kendine ait kelimelerle kendi hayatın olur. Ve insan kendi kelimeleriyle yaşayıp ölmeyi de seçebilir, kelimeleriyle öl- dürmeyi de. Onlara söz geçirecek, onları ehlileştirecek ka- dar yetkin değilsen en çok kendini yaralarsın. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) İnsan yaşadığı yere benzer, o yerin suyuna, o yerin top- rağına benzer B) Hiçbir yararı olmayacağını bile bile insan kalmanın çok önemli olduğunu düşünüyorsan onları yendin demektir. C) Arabanın camlarını kapatıp kapılarını kilitleyince bütün dünya dışarıda kalsın istedin: kelimeler, vicdan azapları, utançlar, korkular... Peki kaldılar mı?.. D) Sanatkâr yaralarını göz önüne sererek merhamet dile- nen bir çanak yalayıcı değildir. E) Anlatımın evcilleştirme gücüne sığınıp şiddeti, orantısız güç ilan edelim; gerçekten kaçış dilde başlasın!

2. (AYINLARI Montaigne, "Ah, keşke Paris'in sebze pazarında kul- lanılan sözcüklerle konuşabilsem..." der bir dene- mesinde. O düşünce ortamında Montaigne, bir an- latim devriminin özlemlerini duyar bu sözleriyle. Çün- kü bu dönemde, belirli bir azınlığın iletişimini sağla- yan dil de, düşünce gibi dizgeleşmiştir. Bilim adam- ları kendi aralarında, sanatçılar kendi aralarında an- laşabilmektedirler ancak. Halk, toplum yoktur dü- şünce döneminde. Montaigne ise insanın insanı da- ha yürekten, daha geniş boyutlarıyla anlayacağı bir dil bulmak istiyordu. Bu parçadaki altı çizili sözle Montaigne aşağı- dakilerden hangisini vurgulamak istemiştir? A) Düşüncelerini kalıplaşmamış, özentilerle kimli- ğini yitirmemiş halk diliyle ifade etme B) Bilim adamlarının ve sanatçıların kullandıkları ifadelere yer verme C) Akici ve anlaşılır anlatıma yer verme D) Çeşitli ilkelere bağlı bir dil ve üslupla yazma E) Geniş bir kesimin kullandığı dil ve üsluptan uzak- Naama

8. Yazmaya yeni başlayanların ilk ürünlerini, kuşlanın kanat alıştırmasına benzetirim. İlk uçuşlarla, kanat alıştırmalarıyla ilgili ne güzel belgeseller yapılmıştır. Bu belgesellerde yavru kuşlar uçma aşamasına gelince ilkin başlarını yuvalarından dışarı çıkarır, şöyle bir bakarlar mavi boşluğa; uçma güdüleri uyanmıştır, civildayıp dururlar. Ama göze alamazlar uçmayı. Sonra annelerinin kılavuzluğu başlar; birlikte birkaç metreyi geçmeyen kısa uçuşlar yapar, yuvaya dönerler. Bu belgesellerde ilk uçuşlardan duyulan heyecandan, sevinçten de söz edilir. Civildaşmalar, civildaşmaların tinısındaki değişmeler örnek gösteri- lir buna. Yazar, şair adayları için de gerçekten böyle- dir bu. İlk ürününü basılı görmekten duyulan sevince sinir çizilemez. Sıradan bir benzetme olacak ama tay tay duran, ardından ilk adımını atan çocukların duydukları bir sevinç vardır ya tipki ona benzer. Bu parçanın anlatımında, aşağıdakiterden han- gisi yoktur? A) Olayları oluş sırasına göre verme B) Örnekten hareketle asıl düşünceye ulaşma C) Görsel ve işitsel ögelerden yararlanma D) Nitelendirmelere başvurma E) Karşıtlıklardan yararlanma

5. Aşağıdakilerin hangisinde edebiyatın diğer bilim dallarıyla ilişkisi yanlış eşleştirilmiştir? A Bip edebî metni, yazıldığı dönemi_göz önünde bulundurarak değerlendirmek gerekir. (Edebiyat- Tarih) B) Olaylar, bir mekânda ortaya çıkar ve o mekânın izlerini taşır. (Edebiyat-Coğrafya) C) İnsanın ruh dünyasına ağırlık veren eserler, onların rub çözümlemelerini de yapar. (Edebiyat-Psikoloji) D) Edebî metinler yazıldıklarrdönemin önemli olayları- ni konu olarak işler. (Edebiyat-Tarih) E) Edebiyat insanı, insanın diğer insanlarla ilişkilerini, dolayısıyla toplumu etkiler. (Edebiyat Psikoloji)

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne vurgulanmıştır? A) Ne zaman ferahlığı arzulasam kendimi bu sahil kasabasında düşlerim. B) Belki yemyeşil bir ağacın altında dinleniyorsunuz. C) Sakinliğin hüküm sürdüğü bu beldede neşe ve huzur seziliyordu. D)) Kardeşim böyle bir etabı hızla tamamlayarak birinci olabilir. E) Bu haberin aslı astarı olmadığını belirttiler. 356

by- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "3. çoğuliyelik eki" ne yer verilmiştir? A) Gelecek nesiller için farkındalık yaratmayı he- defleyen müze, sel taşkınlarına karşı tedbirli olmayı hatırlatıyor. B) Coğrafi özellikleri; ülkenin sakinlerini tarih bo- yunca dışarı açılmaya, keşfe ve ticarete yönlen- dirdi. C) Sularıyla ilgili sorunu çözmek, yaratıcı ve iş bir- likçi bir yaklaşım geliştirmelerini sağladı. D) Fisiltidan coşkun dalga seslerine kadar değişen seslerle kulaklara bir resital ziyafeti yaşatır. E) Çuvaş masallarında ise titrek kavak, çocuğa dö- nüşür. at lari-lem » 3.6k iger Felaler im 3.Tk rych Türk dilinin ustalarından biri o Memduh Şevket 9.

19 (1) Değerlerimiz öğretim programlarının perspektifi- ni oluşturan ilkeler toplamıdır. (II) Kökleri gelenekle- rimiz ve dünümüz içinde, gövdesi ve dalları bu kök- lerden beslenerek bugünümüze ve yarınlarımıza uzanmaktadır. (III) Temel insani özelliklerimizi olus- turan değerlerimiz, hayatımızın rutin akışında ve kar- şılaştığımız sorunlarla başa çıkmada eyleme geç- memizi sağlayan kudretin ve gücün kaynağıdır. (IA Bir toplumun geleceğinin, değerlerini benimse- miş ve bu değerleri sahip olduğu yetkinliklerle ete kemiğe büründüren insanlarına bağlı olduğu tartış- ma götürmez bir gerçektir. (V Bundan dolayı eğitim sistemimiz her bir üyesine uygun ahlaki kararlar al- ma ve bunları davranışlarında sergileme yeterliliği- ni kazandırma amacıyla hareket eder. (VI) Eğitim sis- temi sadece akademik açıdan başarılı, belirlenmiş bazı bilgi, beceri ve davranışları kazandıran bir ya- pi değildir. Sa ler AS ne 39. Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan han- ndp gisine ulaşılamaz? A) Değerlerimiz toplumumuzun kaynaklarından da- mitılarak dünden bugüne ulaşmıştır. B) Değerlerimiz insana yaşam yolunda kılavuzluk eden bir kaynaktır. C) Toplumumuzun geleceği değerlerimizi pratiğe dökmüş insanların omuzundadır. D) Eğitim sisteminin değerlerimizi de kazandırma işlevi bulunmaktadır. E) Eğitim programı eğitim sisteminin tüm unsurla- ri göz önünde bulundurularak.yapılır. 2.

B 31. Uzamsal zeka görsel dünyayı algılama, değişiklik yapma ve kişinin ilk algılarında farklılık yaratma ve görsel deneyimini yeniden oluşturma olarak özetlenebilir. Bu tür zeka, kişinin renkler, çizgiler, şekiller, uzay ve aralarındaki ilişkiyi yonetme" becerisiyle alakalıdır. Resim ve fotoğrafları uzamsal olarak düşünmeye meyilli insanlar, onları görsellestirir, tasarlar ya da çizer; düz yazıyı sevmezler. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada açıklaması yapılan zekâ türünü kullanan kişilere örnek olarak gösterilebitis? AV Elindeki çubuğu ya da sadece ellerini kullanarak tempoyu belirleyen orkestra şefi By Roruduğu kaleye top girmesini oyun kuralları dâhilinde en gellemeye çalışan kaleci Hayvanların anatomik ve fizyolojik özelliklerini inceleyen ve onları özelliklerine göre sınıflandıran zoolog Dy Yeni binalar tasarlayan, eski binaları düzenleyen ve mev- cut binaları kullanmanın yeni yollarini geliştiren mimar E) Yayıncılık sektörü ya da internet gibi dijital ortamlarda yara- tici içerikler üreten yazar 32 /Alman filozof ve psikolog Hermann Ebbinghaus. "Öğrenme Eğrisi" adını verdiği iki değiskenli bir şema ortaya koydu. Bu şemadaki yatay doğru, öğrenilecek konu ya da alınacak bilgiyi doğru ir harcanan zamanı temsil ediyor.

23. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç A) Boş sözlerle dolu, bilinen ve kullanılanın tekrarından beğinde ve Cü şağıdaki yar- yle uyuşma- içindeki söz getirilemez? ABO tak noktalar yakın görü- k benzedik- ak nitelikleri oteye gitmeyen beylik anlatımlardan kaçınmaya denir. (duruluk) B) Cümlede ---- insanı zorlamadan okunabilen, ses ba- kımından uyumlu sözcükleri özenle seçmekle olur. Ay- rica işlenen duygu ve düşüncelerin uyumu da bunda önemli bir etkendir. (açıklık) ukların gö- ariplik var- abildiğince melerinde, der vardı; gizliydi.) i emek ve . (Bu ka- u. Yoksa la aldığı eliyordu.) C) Bir sözcük, söz, olay, olgu, nesneden anlaşılan şeye; -- denir. bunların hatırlattığı düşünce ya da nesneye Başka bir deyişle sözcüğün söz içerisindeki diğer öge- lerle bağlantılı olarak zihinde yarattığı kavramlardan her biridir. (anlam) D) süse, özentiye kaçmadan yapılan anlatıma denir. İçtenlik bu anlatımın önemli bir özelliğidir. Uzun cümle- ler, karışık fikirler,zorlayıcı benzetmeler, edebi sanatla- rin yerli yersiz kullanılması bu anlatımı engeller. (yalın- lik) yer ve- şi yanlış üğü bu imasız- Y ay Ini a E) Cümle yapmacıklıktan, süsten uzak olmalıdır. Aksi tak- dirde cümlemiz özünü saklayan boyalı bir palyaçoya benzeyecektir. güzel bir anlatımın temel taşların- dandır. (doğallık) A B C ( DE mışlardı kimi de dandir . ne ya-

Cümlede bir ögenin açıklayıcısı veya cümle dışı unsur olarak bulunan ilave ifadelere ara söz denir. Aşağıdaki sümlelerin hangisinde farklı türde bir "ara söz vardır? A) Şiir yazmak, siz de takdir edersiniz, hem yetenek hem de birikim ister. B) Üniversite yıllarmi - hayatımın en güzel anlarını - unut- mam mümkün değil. C) Denizi - sonsuz maviliği - saatlerce seyrederdi. D) Ertesi gece, cumartesi gecesi, tekrar geleceğini söyle- mişti. E) Dün sokakta yıllardır görmediği arkadaşlarıyla, ortaokul kankasıyla, karşılaştı. R

8. (1) Hayatı algılayışımız ve değerlendirme ölçütlerimiz ne denli farklı, ne kadar çelişkili; böyle olması da do- ğal. (II) Hepimiz, hayata farklı açılardan bakıyor, on- dan farklı şeyler bekliyor, farklı biçimlerde haz almayı umut ediyoruz. (III) Bazılarımız sadelik, ciddiyet, hu- zur ve tutarlılık; kimimiz ölçüsüzlük, çılgınlık, heyecan ve coşku arıyoruz. (IV) Yine de değer yargılarımızın değişkenliğine değinmek ve kimi ortak noktalar belirle- meye çalışmak eğlenceli bir iş gibi gözüküyor. (V) Ba- zılarımız hesaplı, milimetrik, çok iyi planlanmış hayatı; Bazılarımız bir nehir gibi kendi yolunda akan hayatı arzuluyoruz. Numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın an- lam bütünlüğünü bozmuştur? A) I. B) II, C) I. D) IV. E)V.

en önce, muh- urunu ve düş- yordu. 4. an, hırsızlığı z takımı ola- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yalınlık vurgu- lanmıştır? akan kaba- 2 indaki ma- A) Bir sanatçının yapıtında sözcükler, sayısal de- ğerlerinin ötesinde anlamlar taşımalıdır. B) Bir eserde sözcükler, söz oyunlarıyla bulandırıl- madan aktarılmalıdır. üvenliğini gözeten, nanla te- adayılığa C) Gerçek bir sanat eseri, az sözcükle çok şey an- latan atasözü gibi olmalıdır: D) Gerçek bir eser, okurun hem yüreğine hem de beynine seslenmelidir urumun tırarak E) Şair, sözcükleri elekten geçirmeden kullanma- malıdır. carpan nce bu ünler- .. İşte icinde kazanılmis en

hangisinde Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem vurgulanmıştır? yasını zen- sinda çok rçekçi bir A) Söz verilen değişikliklerin gerçekleşmemesi nedeniyle bazı çalışanlar yönetime tavır aldı. B) Farklı şeyler bulmak ve öğrenmek isteği bir süre sonra kişiyi yazmaya zorlar. C) Problemlerden kaçmanın yararından çok zararı olduğunu henüz bilmiyorlardı. D) Bir devletin zenginleşip gelişmesi için öncelikle gençlerin iyi eğitilmesi gerekir. E) Yazıya dökülmeyen şeyler, sadece düşünce ya da duygu olarak kalmaya mahkûmdur. nya bağlı olmasını 315