Dil Bilgisi Düzeyinde Anlatım Bozuklukları Soruları

Halk Edebiyatı / Sanatçılar ve Ürünler 7. 15. yüzyıldan itibaren, halk arasında âşıklar tarafından söylenegelen nazım - nesir karışık ürünlere adı. verilir. Bunlar, yer yer masalsı ve destansı ögeler içer- mekle birlikte modern hikâyeye geçişte önemli bir adımdır. Türk edebiyatında bunların ilk örneği olarak bilinmektedir. —————▬▬▬▬▬ Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin han- gisi getirilmelidir? A) halk hikâyesi - Dede Korkut Hikâyeleri B) destan - Yaratılış destanı mensur şiir - Dede Korkut Hikâyeleri D) efsane - Kerem ile Aslı efsanesi E) halk hikâyesi - Leyla ile Mecnûn 11. 11. III

5. Yarım saat kadar önce odasında hararetli hararetli telefonla konuştuktan sonra çantasına birkaç eşya tıkıştırıp çıktı. Yukarıda verilen cümledeki anlatım bozukluğunun sebe- bi aşağıdakilerden hangisidir? A) Nesne eksikliği B) Ek eylem eksikliği C) Özne eksikliği D) Dolaylı tümleç eksikliği E) Özne yüklem uyuşmazlığı

9. Bugün öğrencileri odama tek tek çağırdım ve sıkıntılarını dinledim. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin han- gisinden kaynaklanmaktadır? A) Tamlayan eksikliğinden B) Tamlayan eki eksikliğinden C) Gereksiz bağlaç kullanımından D) Sözcüğün yanlış anlamda kullanımından E) Sözcüğün yanlış yerde kullanımından

5. (1) Her millet, dilini ve kültürünü yüzyıllar boyunca yoğurur. (II) Bu esnada o, akan bir nehir gibi, içinden geçtiği her toprak- tan bazı unsurları alır. (III) Her medeni milletin konuşma ve yazı dili, karşılaştığı medeniyetlerden alınma kelime ve deyimlerle doludur. (IV) Bu bakımdan her milletin dili, o milletin çağlar bo- yunca yaşadığı tarihin âdeta özetidir. (V) Dile bu gözle bakılırsa mana kazanır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

8. Çıkalım dağların başına Sen gül kokla, ben nergisi Bu dizelerdeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakiler- den hangisidir? A) Nesne eksikliği B) Noktalama eksikliği C) Yüklemin ortak kullanılması D) Tamlama yanlışlığı E) Çatı uyuşmazlığı

8. Sanatçı, herkesin ayakta alkışladığı bu son oyunuyla gazetelerin ve televizyonların da ilgisini kazandı. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir? A) "ayakta" sözcüğü atılarak B) "alkışladığı" yerine "alkışladıkları" sözcüğü getirilerek C) "ilgisini" yerine "alakasını" sözcüğü getirilerek "kazandı" yerine "çekti" sözcüğü getirilerek E) "de" bağlacı atılarak YAYINLARI

BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR 3.-4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Bir solukluk tatil için Aydın'dan İzmir'e doğru yol alırken Incirliova girişinde yol kenarında sıra sıra incir satıcılarını görünce dayanamayıp durdum. (II) Ve o anda hiç de alışık olmadığım bir görüntüyle karşılaştım, satıcı bayan elindeki mu kitaba öyle dalmıştı ki yanı başına gidinceye dek gözlerini hiç ayırmadı. (III) Elinde kitap olan birisini görmeyeli uzun zaman olmuştu, bir an için incirleri unutup hangi kitabı oku- eduğuna baktım. (IV) Buket Uzuner'in "Uzun Beyaz Bulut Gelibolu" kitabıydı elinde, bu kitabı bir solukta büyük bir heyecanla okuyup ilk otobüse binip Gelibolu'ya gitme is- teği duyumsadığımı anımsadım. (V) Bu arada gözüm incir kasalarının yanında sıralı diğer kitaplara ilişti, bura sanki incirlerin yanı sıra kitap satışı da yapılan bir tezgâh görü- nümündeydi. 3. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde an- latım zukluğu vardır? A)T B) II C) III D) IV E) V

2. Türkçede bir cümlenin öznesi birinci ve üçüncü tekil kişiden oluşuyorsa yüklemi birinci çoğul kişi olur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uy- mamaktan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Bir grup öğrenci de bahçenin köşesinde, sina- vin bitmesini bekliyordu. B) Maç bittikten sonra sahada yalnızca ben ve ar- kadaşım kalmıştı. C) Çimenlerin üstünde oynayan çocuklar, kuşlar kadar özgürdü. Dinsan, genellikle sahip olduğu güzelliklerin de- ğerini sonradan anlar. E Kazarın ve kardeşinin çocukluk anılarını hepi- miz üzüntüyle dinledik.

05 7. Gökhan, takım arkadaşı Tuncay'ı çok seviyor ve her firsatta yardım ediyor. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağı- dakilerden hangisidir? A) Özne eksikliği B) Nesne eksikliği ANLATIM BOZUKLUK (Dil Bilgisi Düzeyind Dolaylı tümleç eksikliği D) Yüklem eksikliği E) Çatı uyuşmazlığı 8. Aşağıdaki açıklamaların hangisine ayraç içinde yanlış örnek verilmiştir? A) Özne, soyut çoğul adsa yüklem tekil olur. (Fikirler, baskılarla yok edilemez.) B) Özne belgisiz zamir ise yüklem tekil olur. (Herkes, dünkü maçta çıkan olayları konuşuyordu.) C) Belgisiz sifat öznenin içindeyse yüklem tekil olur. (Birçok oyuncu dünkü maçta sakatlandılar.) D) Özne tekil ise yüklem de tekil olur. (İhtiyar, yavaş adımlarla ilerliyordu.) E) Özne kişi ve çoğulsa yüklem tekil de olur çoğul da. (Çocuklar, her gün bir kitap okuyorlardı.) 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozuk- luğu vardır? 10. () C den Yayınları A) Osmanlı Devleti, ekonomisini düzeltebilmek için ka- pitolasyonlardan kurtulmak istemiş ama bunu geç do olon h 112/7 serb kon (IV) Avi ala ülk Br ta b 11. 1

Kalfa Usta Prof gibi eye üy- un da di; a- ak di, ne GASYON 4. Blış yerde kullanıldığı için "İzinsiz inşaata girilmez." cümlesinde "izinsiz" sözcüğü yan- - bozulmuştur. Bozukluğun gide- rilmesi için "izinsiz" sözcüğü "inşaata" sözcüğünden sonra kullanılmalıdır. CO Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) yalınlık B) açıklık D) duruluk C) akıcılık É) özlülük 5. Onun eserleri öyle bir değere sahiptir ki üzerinden asırlar da geçse koca bir çınarın asilliğinde yaşayacaktır. Bu özel- liğini yazar tutumuyla açıklayabiliriz elbette. Örneğin onun metinlerinden herkesin aynı anlamı çıkarması, anlamı bilin- meyen sanatlı sözcüklere yer vermemesi, samimi üslubu.. İşte bunlar sayesinde de eserlerinde bir nevi parmak izir Gıkarmış diyebiliriz.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Yemeğini yedikten sonra hemen televizyonun karşısına geçti. B) Ayda bir kez sinemaya ya da tiyatroya gitmeye çalışıyo- rum. C) Hazırlıklarımızı tamamladıktan sonra yüzmeye, Şile'ye, gi- deceğiz D) Babamın eve ne zaman geleceği konusunda hiçbir fikrim yoktu. E) Bebeğin durumu iyice kötüleştiğinden yoğun bakıma alın- dj. NA yer

2. Sayı bakımından çokluk bildiren sıfatların ta- mamladığı adlar tekil olmalıdır. Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uyulmamasından doğan bir anlatım bozuklu- ğu vardır? A) Ona pek çok seçenekler sunduk ama o bun- ları değerlendiremedi. B) Birçok araştırmacı bu varsayımı destekliyor. tel C) Bu sokakta birkaç gündür asfaltlama çalış- ması yapılıyor. D) Arkadaşları söz konusu ise hiçbir yardımı esirgemez. E) Uçak biraz gecikince bekleyenler endişelendi. 2 5. 6.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı eylemin gereksiz kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? Bu olayda benden kuşku etmen açıkçası çok yaraladı beni. B) Soru çözümünde nasıl bir yol takip etmem gerektiğini anlattı. C) Zamanı doğru kullanamadığım için istediğim sonucu elde edemedim. D) Bu alışkanlıkları terk etmezsen yarın çok üzülürsün. E) Ona yardım edelim ki işler çabuk bitsin. 11 6. 7. A A B C D E A

5)Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunun sebebini söyleyip doğrusunu altına yazınız? (IOP) *Diplomalarını alacak öğrenciler salona sırayla giriş yaptılar.. (5P) *Yemeğini erken yemesi gerektiği halde, hasta bu yasağa uymuyor.. (5P)

4 immadığı Ten hep etil Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır? A) Bugün okulda yeni gelen öğretmenlere tebrik ve kutlama ziyaretlerinde bulunduk. B) Kitap, seni öfkelendirmeyen, üzmeyen ve öğüt veren en yakın arkadaşındır. C)Yazarlarımızın köy yaşantısıyla ilgilenmeleri toplumumuz açısından çok yararlıdır. D) Yolsuzluk yapanlara gereken ceza verilmelidir. E) Bugün öğleden sonra başlayan yağmur, insanları işlerinden alıkoydu.

2 1. ANLATIM BOZU (1) Neden meraklı olduğumuzu açıklamak için savunulan bir görüşe göre, yeni ve karmaşık şeyler beyinde belir- sizlik hissine neden oluyor. (II) Merak dürtüsü, canlıla- rın kendilerini hoşnutsuz hissetmesine neden olan bu histen kurtulmayı sağlıyor. (III) Yeni ve karmaşık şeyler hakkında daha fazla bilgi edinmek, bunların sebep oldu- ğu hoşnutsuzluğu azaltıyor. (IV) Bu kuramın en büyük eksiği, insanların yeni ve karmaşık şeylerle karşılaşma- dıkları zaman da meraklanmalarını açıklayamamasıdır. (V) Örneğin canı sıkılan birinin kendisini eğlendirecek ilginç şeyler bulmaya çalışması bu kuram ile açıklana- miyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V