Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar Soruları

Yalnız, çocukta kitap sevgisinin oluşabilmesi için mümkün olan en erken dönemde kendisine sunulan ki- tapları beğenmesi, daha doğrusu, okuduğu ilk kitapların iç dünyasına cevap vermesi, ruh yapısına uygun olma- si gerekmektedir. 8820 Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisinin geti- rilmesi uygundur? A) Kitap sevgisi, çocukluk çağında aşılanmalıdır. B) Kitap, çocuğun iç dünyasını zenginleştirmelidir. C) Kitap, çocuğun yaşına göre seçilmelidir. D) Kitap sevgisiyle büyüyen çocuk özgürdür. E) Kitap okumayan çocuk, başarılı olamaz.

19. Ekolojik denge dünya kabuğu üzerinde, insan varlığı dışında diğer canlıların yaşam alanlarını kısıtlamama ve kaynakların doğru kullanımı ekseninde olmalıdır. İnsanlık; yok edici, sal- dirgan, kendinden başka bir varlığın yaşam hakkını tanımaz tavrından vazgeçmeli. Empati kurarak başka canlıları, doğa- yı anlamalı ve buna uygun davranmalıdır. İnsan kendi türünü bile yok etmeye çalışan bu hastalıklı durumdan vazgeçme- lidir. Yoksa kendini de tüketecektir. Bu noktadan hareketle doğayla banışık, başka canlıların haklarına saygılı, doğayı tü- kettiği oranda koruyan katkılarda bulunmalı. İnsan, hırsının ve açgözlülüğünün sonucunda yarattığı vahşetin altında ezil- meye mahkûmdur. Burada insanlığın bir öze dönüşe ihtiya- cı vardır. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula- şılabilir? İnsanın kendi varlığını sürdürmesi, diğer varlıkların yaşam hakkına saygı duyan bir davranışı benimsemesine bağlı- dir Ekolojik dengenin her geçen gün bozulması insanın ya- şamını tehdit eder bir noktaya gelmiştir. Empati yeteneğinin sadece insanlara karşı değil hayvan- lara karşı da geliştirilmesi gerekir. O D) İnsanlığın, özünde var olan saldirgan ve yok edici davra- nışlarını değiştirmesi, doğayı koruma bilincine dönüştür- mesi gerekir. Doğal kaynakların adil paylaşılmaması insanların gittikçe kendi türlerini yok etme savaşına dönmektedir.

bunlar, mecazımürsel sanatının kaynağıdır; buna duz değişmece de denmektedir. ◆ İki tabak yedim. ◆ Arabalıya geç kaldık. ◆ Raketlerimiz, turnuvaya veda etti. ◆ Ankara, birlik ve dirlik mesajı verdi. ◆ Gemi, Samsun'da demirledi. ◆ Sabaha kadar rahmet yağdı. ◆ Ölüm indirmede gökler, ölü püskürmede yer.

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde diğerlerinden farklı türde bir uyak kullanılmıştır? Beni zaman kuşatmış, mekân kelepçelemiş Ne sanattır ki her şey, her şeyi peçelemiş B) Bir hırçın çocuğum, değişmez huyum Seneler geçse de ben yine buyum C) Senden umuyorum teselli yine Bugün şefkatine, muhabbetine D) Zanneder misin ki yok ihtiyacım Belki eskisinden daha muhtacım E) Dünyanın tükenmez kederlerinden Kalbim kırılsa da böyle derinden keder-ler 106

2. Babam çiftliğe gelir gelmez, işim var bahanesine sığınma- dan benimle uzun bir yürüyüşe çıkmak isterdi. Hem yürür hem de konuşurduk, Paramız vardı, bu yüzden çiftliğe dönük planlar yapardık. Bunların içinde kendimize dönük planlar da vardı. Her sabah saat altida yüzmeye gitmek bunlardan biriydi. Mutluyduk, kimse elimizden varımızı ve varlığımızı alamazdı. Bu parçada "var" sözcüğü aşağıdaki anlamların hangi- sine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır? A) Ruhsal birikim B) Yok karsit C) Düşüncede yer alan D) Elde bulunan her sey Sahiplik

26. ● Tavanarsene salam kalar. Kardeşlerim sizi bekliyor. Şaştım galdım. Bi de deve küleşi va dedile. Eski telefonunu 500 liraya okuttu. Yukarıdaki cümlelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Standart dil D) Argo B) Lehçe E) Şive C) Ağız

11 asli Uyak Sesteş sözcüklerin uyak oluşturmasıdır. Bak şu garip bülbüle Zemheride yaz arar Cihanda bir yar sevdim Ya faydadır ya zarar Örnek. 2 6 Kıyamet haşre dek beklerim seni 6 Görmeden gönlümün kervanı tez gel 11 6 Ahu tek çöllerde ağlatma beni ağlatma Bu garip gönlümün mihmanı tez gel Yukarıdaki dizelerden hareketle, aşağıdaki değerlendirme- lerden hangisi yapılabilir? 11 A) Dizelerin tamamında, 11'li hece ölçüsünün (6 + 5) duraklı şekilde kullanıldığı görülmektedir. 3 (oni) B) Ahenk sağlamak amacıyla hem tam hem de zengin kafiye- den faydalanılmıştır. 2 ve 4. dizelerde hem kelime hâlinde redife hem de ek hâ- linde redife yer verilmiştir. D) 1 ve 3. dizelerde sadece tam kafiyeye yer verilmiş, rediften faydalanılmamıştır. E) Yabancı kökenli sözcük ve tamlamalardan faydalanılması, divan edebiyatı geleneğini yansıtan bir şiir olduğunu gös- termektedir. Çözüm an

11. BATI TÜRKÇESİ KUZEYBATI TÜRKÇESİ (KIPÇAKÇA) A) Kutadgu Billig ORTA TÜRKÇE GÜNEYBATI TÜRKÇESİ ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ OSMANLI TÜRKÇESİ D) Divanu Lügati't-Türk DOĞU TÜRKÇESİ KARAHANLI TÜRKÇESİ Bu tablodaki kırmızı kutucuğa aşağıdaki eserlerden hangisi getirilemez? B) Diyan-ı Hikmet HAREZM TÜRKÇESİ ÇAĞATAY TÜRKÇESİ C) Atabetü'l-Hakayık E) Kitab-ı Dede Korkut htto kalan en büyük padisahı olarak kabul edilen Kanuni Sultan Süleyman

9. Sembolizmle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Büyük ölçüde melankoli, hüzün ve karamsarlık atmos- feri şiire hâkimdir. B) Sanat eserinin yaratılmasında hayal gücünü önemser- ler ve dünyaya hayal gücünün şekil verdiği görüşü sa- vunulur. (Sürre a lram değil mi?) Şiir salt biçim olarak görülür ve biçim güzelliği her şe- yin üstünde tutulur. D) Şiirde açıklıktan uzak durulduğu için söz sanatlarına sıkça başvurulur. E) Yeni imge ve düşünceleri anlatmak için yeni sözcükler türetme yoluna gidilir.

4 5 3 1 2 SIRA SENDE Aşağıdaki açıklamaları uygun kavramla eşleştiriniz. Hazar Denizi'nin kuzeyinden batıya yayılan Türklerin konuştuğu dil olup Kıpçakal Türkçesi ve Tatarca olarak da adlandırılır. Manage sinisay ish Türklerin VIII. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar kullandıkları tek yazı dilidir. Köktürk, Uygur ve Karahanlı dönemlerini kapsar. and 1862 Doğu ve Batı Türkistan şivesine dayanan bu yazı dili Harezm Türkçesinin devamıdır. XV. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar sürmüştür. svaren 1908 yılından bu yana 100 yıllık bir zaman dilimini içine alan bu devrede Türkçe yabancı gramer şekillerini bırakmış ve kendi yatağında akmaya başlamıştır. JoyenA Batı Türkçesinin özellikle Anadolu sahasında XVI. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar devam eden şeklidir. as Gay blabibogA Doğu Türkçesi Eski Türkçe Kuzey Türkçesi Osmanlı Türkçesi Türkiye Türkçesi b e

20. Ünsüz harfler ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Ses yolunda boğumlanarak çıkan sesler ünsüz ses olarak adlandırılır. B) Ünsüzler, tek başlarına telaffuz edilmez. C) Türkçede kelime başında iki ünsüz bir arada yer almaz. "Bre" ünlemi istisnadır. D) Türkçede birkaç istisna dışında "b, c, d, g" ünsüzleriyle sözcükler bitmez. E) Ses tellerinde herhangi bir titreşme olmadan oluşan seslere yumuşak ünsüzler denir.

Aşağıdakilerden hangisi, Türkçenin de mensup olduğu eklemeli dillerin bir özel- liği değildir? A) Bu dillerde tek veya çok heceli sözcük kökleriyle ekler vardır. B) Yeni sözcükler türetilirken veya sözcük- lerin geçici durumları belirlenirken ekler kullanılır. C) Türetme veya çekimleme sırasında kökte büyük bir değişme olmaz. D) Bu gruptaki dillerden bazıları sözcüğün sonuna, bazıları da başına ek alır. E) Sözcük türleri özel seslerle ayırt edileme- diği için aynı sözcük yerine göre isim, sifat ya da fiil olur.

28 ag söz daga giam Örnek: "Hasta dün gece eks oldu." cümlesi sözlüklerd Standart (Ölçünlü) Dil: Bir dili toplum olarak konuşan ve yazanların hep birlikte uydukları, a oluşmasında dilde anlaşma ve birlik sağlanması gerekir. Bunun için dildeki ağızlardan yaygın ve işlen özelliklerinden arındırılmış, belirli ölçü ve kurallara bağlı ortak dildir. Bir milletin yazılı kültürünü belirtilir. Standart Türkçe, İstanbul Türkçesi esas alınarak biçimlendirilmiş olan konuşma ve yazı dilid miş olanı ortak kültür dili durumuna gelir. Standart dilin kuralları yazım kılavuzlarında ve s ÖLV Aşağıdaki cümlelerin, dilin kullanımından doğan hangi türleri (standart dil, ağız, şive, lehçe, argo jargon) örneklediğini nedenleriyle belirleyiniz. Etkinlik Döviz piyasalarında bu hafta dalgalanma bekleniyor. Adamı sokakta kıstırıp bir güzel marizlemişler. • Haydah oloroğut? (Nasılsın?) . Bir toplumun gelişmesi, eğitime verdiği öneme bağlıdır. Menden heç ne soruşma. (Bana hiçbir şey sorma.) • Sene diyirem! Gaç gündür ariram, yoksan, e ben sene neyidim? . • . . artırmak amacıyla b Tanımlama: Varlık avramla ilgili "nedi Örnek Dil, sözlü ve yaz mız, doğrudan d izgesidir. Örnekleme: vi anlaşılmasın Örnek Bilimsel bir erde tipatip C kuyoruz: "İn şılaştık mı, bi bu.

Maya alerjisi, bazı yiyecek ve içeceklerin içinde bulunan maya proteinine vücudun duyarlılık gös- termesidir. Vücudun bu duyarlılık durumu bağışıklık sisteminin verdiği bir cevaptır ve alerji yapan maddeyi vücuttan atabilmek için çeşitli antikorları üretmesiyle kendini gösterir. Bu şekilde duyarlılığı gıda alerji tes- tiyle belirlenmiş kişide maya içeren herhangi bir be- sin tüketildiğinde çeşitli belirtilerle karşılaşılır. Maya alerjisinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Genelde tüm vücudu etkilemekle birlikte en büyük belirtisi cilt reaksiyonlarıdır. Deride döküntüler ve yanma şeklinde görülebileceği gibi baş dönmesi, yorgunluk, eklemler- de ağrı, şişkinlik, mide ekşimesi ve buna bağlı olarak bulantı şeklinde de gözlemlenebilir. Böyle diyen bir diyetisyenin bu sözleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birinci kişi ağzından anlatılmıştır. B) Karşılaştırma yapılmıştır. C) Sayıp dökmeye yer verilmiştir. D) Bir durum sonucuyla birlikte verilmiştir. E) Tanımlamaya başvurulmuştur. rulmuştur. L

Serv ile kametüne kimse dimez hem-serdür Müntehâ kametün andan dahi bâlâ-terdür Gül derin gülmez açılmaz bana ol gonce-dehen Galibâ hep yüzine gül didügüme terdür Seyr-i deryâya ne hâcet dem-i sahrâ geldi Gûyiyâ sahn-ı çemen şimdi yem-i ahdardur N'ola gül şevkine çalup çağırursa bülbül Mutribâ ol dahi başka başına mehterdür Söyle şol kan olacağı bize sunsun Bâkî Nev-bahâr irdi gedâlar içecek demlerdür Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birim değerinin beyit, birim sayısının beş olduğu B) Gazel nazım biçimine örnek olabileceği C) Dini - tasavvufi bir konuyu işlediği D) Aruz ölçüsü, tam uyak ve redifle ahenk sağlandığı E) Ilk beyitin matla son beyitin makta olduğu

IT YAYINLARI 5. Bilirsin ki burada değilim artık Ihlamurlar çiçek açtığı zaman Gelir benim yüreğimde toplanır Dağların üstünden sıyrılan duman. Bir yanım mosmordur, bir yanım beyaz, Bir yanım karakış, bir yanım ilkyaz. Can evime bakışların saplanır; Ihlamurlar çiçek açtığı zaman. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Karşıt anlamlı sözcükler C) Ad aktarması E) İmgeli soyleyiş B) Mecazlı söyleyiş D) Duxu aktarması