Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar Soruları
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar1. Aşağıdaki özelliklerin Türk edebiyatının hangi
dönemiyle (İslamiyet öncesi, İslamiyet
etkisindeki, Batı etkisindeki) ilgili olduğunu
yazınız. (3x5=15 p)
a. Bu dönemde edebi metinlerde kahramanlık,
Türklük, Kurtuluş Savaşı gibi toplumu
derinden etkileyen konulara yönelmişlerdir.
(.......
...)
b. Şiirde yarım uyak, hece ölçüsü ve dörtlük nazım
birimi kullanılmıştır.
(...........
.....)
c. Şiirlerde hecelerin açıklılık kapalılık esasına
dayanan aruz ölçüsü kullanılmıştır.
(....
...)
d. Aşık adı verilen kişiler köy ve kasabalarda saz
eşliğinde şiirler söylemişlerdir.
(........
...)
e. Yeni dinin etkisiyle bu dünyanın geçiciliği, Allah
sevgisi gibi konular işlenmiştir.
(.........
...)
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar3.
(1) 1950'li yıllarda Dennis Gabor tarafından bulunan
holografi, kaydetme tekniğidir. (II) Hologram, bu yolla
elde edilen görüntülerdir. (III) Şimdilerde renkli,ve
hareketli de olabilen hologramlar, ilk dönemlerde siyah
beyaz ve durağan biçimdeydi. (IV) Genellikle baskılı
ürünler, çıkartmalar ve güvenlik bandrolleri gibi
alanlarda günlük hayatın içine giren hologramlar;
kendine bilim kurgu filmlerinde yer buluyor.
(M) Holografi tekniğinde kaydedilen, frekansların
kendisidir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
At. cümlenin yüklemi, belirtisiz isim tamlamasıdır.
B) II. cümlenin yüklemi, sifat tamlamasıdır.
CIII. cümlenin öznesi, sifat tamlamasıdır.
V. cümlenin öznesi, belirtisiz isim tamlamasidir.
E cümlenin yüklemi, belirtili isim tamlamasıdır.
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar(20.)-Onu bu arayışa iten tabii ki sadece ruhsal durumu değil
aynı zamanda içerisinde bulunduğu sosyoekonomik koşul-
lardır da. Çünkü karakter, Tanzimat romaniarinda da sıkça
O görülen bir biçimde, babasından kendisine kalan miras ile
rahat bir yasam sürmektedir. Ancak bu rahatlığı sadece
ekonomiktir. Ruhsal olarak ise büyük bir boşluk içerisinde-
dir. Kendisini sık sık İstanbul'un zengin muhitlerinden olan
Beyoğlu, Nişantaşı, Harbiye gibi yerlerde gördüğümüz ka-
rakterin esas aradığı ise hayalindeki kadındır.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıda-
kilerden hangisi getirilmelidir?
A) Türk edebiyatında aranan aylak tipinin kırılma noktası,
"Aylak Adam" romanıdır.
AYDIN YAYINLAR
B) Yazar, romanıyla eski anlatıyı yıkmış: yerine yepyeni bir
"kahramanlık" hikâyesi oturtmuştur.
C) Roman boyunca isminin sadece baş harfini bildiğimiz
karakter, bir arayış içerisindedir.
D) Uslup arayışındaki yazar, "Aylak Adam'da hem teknik
hem konu olarak bir dizi yenilik bulmuştur.
E) Yusuf Atılgan. "Aylak Adam'da C. isimli karakterin yaşa-
mindan bir yıllık kesit sunar bizlere.
AYDIN YAYINLARI
Z
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar5. Kitaptaki şiirler, sıcak ve samimi bir dille örülmüş. Ince
1
||
duygularla bezenmiş bu şiirleri okudukça hayal evreniniz
hoblibelotin ne
neluche
gul zenginleşiyor. Bu şiirler, sizi yaşadığınız olumsuzlukardan
IV
the nut od
Xem
dan kurtarıp farklı dünyalara götürüyor.mellisbiog
V
Spubley minellusid peoplidato
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi
sifat değildir?
A) I
od nab
B) II
bis C) III
D) IV (E) V
loo ug (0
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar17. Tam yirmi beş yıl oldu. Her sabah erkenden gelir, (1) bu
duvarın dibine serer kitapları. Geçenler bakarlar, inceleyip,(II)
bırakırlar. Cağaloğlu'ndaki bu kitapçı, (III) yokuşu tırmananların
görmeye alışık olduğu, (IV) vazgeçemediği bir parçası gibidir.
Yalnız bir derdi vardır: Güvercinler. Onlar kitapçıdan daha eski
sahibidirler bu duvarın,(V) vazgeçmezler yerlerinden.
Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden (,) hanisi
yanlış kullanılmıştır?
A) I. B) II. (C) III. p)IV. EV.
E
24
Y
A
2
fi
A
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar0
rk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 Tes
34), Coğrafya-1
1. Bir profesör konferans vermek için salona girmiş fakat bir
de bakmış ki salonda yalnızca bir kişi var. Gidip kürsü-
deki yerini almış fakat önce bir sorayım diye düşünmüş.
"Beyefendi gördüğünüz gibi salon boş. Ama siz bana ve
fikirlerime değer verip buraya kadar zahmet etmişsiniz. Siz
anlatmamı isterseniz ben konferansı yalnızca sizin için de
sunarım. Ne dersiniz?" Adam cevap vermiş: "Vallahi efen-
dim ben anlamam! Ben seyisim. Ahira bir at gelse de yem
veririm, yüz at gelse de yem veririm!" Profesör mesajı almış
hatta biraz da aşka gelip anlattıkça anlatmış. Normalde iki
saatlik konuşma hazırlamışken bu hızla beş saat anlatmış.
Konuşmasını bitirdiğinde adama sormuş: "Beyefendi nasıl
buldunuz konuşmamı? Beğendiniz mi?" Adam cevap ver-
miş: "Vallahi efendim ben anlamam! Ben seyisim. Ahıra bir
at gelse de yem veririm, yüz at gelse de yem veririm! Ancak
ahira bir at gelirse diğer doksan dokuz atın yemini de o ata
vermem!"
A) Eşit paylaşma
e) Ölçülü olma
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgu-
lanmaktadır?
3. O
fi
E) Aktif dinleme
B) Adil davranma
D) Saygı duyma
XXINLARI
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklarst
5.
Kız... bana kaş göz etme
Bu kadar telaş etme
Beni seviyormuşsun
İnanmam tıraş etme.
Bu dörtlükte "bıkkınlık verecek kadar uzun konuşmak" an-
lamında kullanılan altı çizili söz aşağıdakilerden hangi-
sine örnek oluşturur?
A) Jargon
D) Ağız
B) Şive
E) Argo
C) Lehçe
9.
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklarinize sema
comutlasta
rdir? Bun
lletiler
laulma
er ves
iniz
3. METIN
MUHAMMED HANIFE BENİ GATAFAN CENGİ
Kayzer Kızı Hanife Hatun
Raviyân-t ahbâr ve näkilän-1 åsår şöyle rivayet ederler
Insanlığın önderi, cümle varlıkların iftihar kaynağı, diğer bir deyişle arifler sultanı, arındırıcı, yük-
seltici, seçilming Muhammed Mustafa -Allah'in salat ve selamı üzerine olsun- bir gün sabah namazını
kıldırmış, mübarek sırtını mihraba vererek oturmuş, ashapla sohbet ediyor, onlara öğütler veriyordu.
af Fa
Ashap da onun baldan tatlı sözlerini can kulağıyla dinliyordu.
Bu sırada bir kişi geldi, "Müjdeler olsun ya Resulullah, Imam Ali geliyor!" dedi.
Meğer müminlerin emiri Imam Ali altı ay önce Anadolu topraklarına, Rum imparatoruyla gazaya
gitmişti.
Resul-i Ekrem bu haberi duyunca çok sevindi, "Ya ashabım, kalkın Imam Ali'yi karşılayalım!"
buyurdu.
2012
Ashap hemen hazırlık yaptı, bir menzil yol giderek Imam Ali'yi karşıladılar, izzet ve ikramla alıp
Medine-i Münevvere'ye getirdiler.
201
z.f
PYS
Hazreti Ali, Mescid'i Nebi'ye kondu.
Hazreti Resul, "Ya Ali, bize Kayzer'i anlat, dinleyelim!" buyurdu.
Imam Ali, "Ya Resulullah, Kayzer ilini ve memleketini harap eyledim. Kayzer'i imana davet eyle-
dim, gelmeyince (...) mallarını ganimet olarak aldım. (...)" diyerek gazasını kısaca anlattı.
() ta(F
Muhammed Hanife Dünyaya Geliyor
Isom fat
2.F
Hazreti Ali ile Hanife Hatun'un nikahlanmalarının üzerinden aylar geçti. iünü saati gelince Imam
Ali'nin Hanife Hatun'dan ayın on dördü gibi bir oğlu dünyaya geldi: Kara kaşlı, koyun gözlü, yüzü
nurlu, ak tenli. Bu niteliklerde bir oğlan ki âlemde mislini kimse görmüş değil.
Oğlunu muştuladılar, Hazreti Ali şad oldu, hemen Resulullah'ın huzuruna vardı.
Hazreti Resul çocuğa Muhammed Hanife adını verdi.
Muhammed Hanife dört yaşına girdi. Gayet akıllı bir çocuktu. Hemen hocaya verdiler. On iki yaşı-
na dek ilimde olgunluğun son derecesine erişti, edep tahsil eyledi. Silahşorluğu da gereği gibi öğrendi.
Silahşorlukta tam yüz yirmi türlü hüner belledi.
F
(Hanife artık büyüdüğünü düşünür ve silahlanıp ava gitmek, çölde dolasmak ister. Hz. Ali, düş-
manlarının oğluna zarar vermesinden korktuğu için onun bu isteğine karşı çıkar fakat oğlunun isra-
z.f
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar10. ---- alfabesi, Türklerin kullandığı ilk yazı sistemlerinden
biridir. Bu ilk milli alfabemiz, 4'ü Üünlü olmak üzere 38
harf içermektedir. Her harf bir tamgayı (sembol) gös-
terir. 7. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar Türkler tarafından
kullanılan tamgalar bütünü olduğu görünmektedir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Uygur
B) Göktürk
C) Kiril
D) Latin
E) Arap
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar13. Burası ahım şahım (çok iyi) bir düğün salonu değildi. Ama
1
bizim çocuklar bazı uygulamalarına tav olmuşlar (beğenmek),
||
burayı tutmuşlar. Hâlbuki bu işlerden az buçuk (biraz) ben
de anlarım. Keşke anlaşmadan önce benimle fikir teatisinde
IV
(alışveriş) bulunsalardı. Neyse bu semttekilere nazaran burası
ehvenişer (kötünün iyisi).
V
Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı
parantez içinde verilen açıklamaya uymamaktadır?
A) I
B) I
C) III
D) IV
E) V
16
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklaralk ede-
türüdür.
şitli.ad-
eşleş-
şlık ya-
azım
llanı-
Halk Si
5. Yârim İstanbul'u mesken mi tuttun
Gördün güzelleri beni unuttun
Sılaya gelmeye yemin mi ettin
Gayri dayanacak özüm kalmadı
Mektuba yazacak sözüm kalmadı
Yukarıdaki siirin nazım biçimi göz
önüne alınarak verilen bölümler sıra
sıyla asağıdakilerin hangisini örnek
lemektedir?
A) Dörtlük - nakarat
B) Kita - kavuştak
C) Dörtlük - kavuştak
D) Bent - kavuştak
E) Bent - tapşırma
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar6. Metnin dil özelliklerine bakıldığında metinde nazım ve nesir bölümlerinin olduğu görülmektedir.
Bu durum metnin dil ve anlatımını nasıl etkilemiştir?
7. Bu metinde hangi bakış açısı tercih edilmiştir? Metinden örneklerle açıklayınız.
8. Metindeki got
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar7.
6. İnsanlara maddi yardımda bulunmaktan haz duyarım.
Omuzlarımdan bir yük atmış, bir çeşit kölelikten kurtul
muş gibi olurum. Ayrıca doğru bir iş yapmanın, başka-
sını memnun etmenin keyfini duyarım. Pazarlık isteyen
alışverişlere yanaşmam. Bu türlüsünü benim yerime ya-
pacak kimse olmadı mı işin uzamasına meydan vermem.
Tabiatıma çok ters gelen o sevimsiz konuşmalara düş-
mektense bırakır kaçarım.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre, aşağı-
dakilerden hangisi getirilmelidir?
Dünyada pazarlık kadar beni rahatsız eden bir şey
yoktur.
B) Pazarlıktan kaçmayr kendime yediremeyişimin nede-
ni budur.
C) Bu konuşmalar uzadıkça bendeki alışveriş isteği aza-
D) Yerime birinin pazarlık etmesi için dua ederim.
E) Alışverişte pazarlığın olması bence de şaşırtıcı bir
durum.
O, başkalarının yapabilecekleri veya yapamayacakla-
9.
Her
yas
bu
lar
SI
yc
ya
g
A
10
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan FarklılıklarD. metinde bilgi verme amaçlanmıştır.
E) Her iki metinde de dil, sanatsal işlevde kullanılmıştır.
4. Farklı takımları tutan iki arkadaş beraber maç izlerken gençlerden biri tuttuğu takımın galip geleceğini söyler.
Bu durumda diğer genç aşağıdaki cevaplardan hangisini verirse dili heyecana bağlı işlevde kullanmış olur?
A) En son yedi yıl önce yenmiştiniz ama.
B Televizyonun sesini biraz açar misin?
Eyvah! Beyimiz aşka geldi.
D) Boşboğazı ateşe atmışlar, odunum yaş demiş.
E) Takım diri görünüyor değil mi?
8
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan FarklılıklarIZ.
yirt
C. Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi insanı insan yapan özelliklerden biri değildir?
A) Sevgi ve saygı
B) Dayanışma
C) Beslenme
D) Duyarlılık
2. İnsanın temel haklara sahip olabilmesinin koşulu hangisidir?
A) Çalışkan olmak
B) Özgür olmak
C) Zengin olmak
D) İnsan olmak
3. Aşağıdakilerden hangisi çocukların sorumluluklarından birisi değildir?
A) Odasını düzenli tutmak
B) Okula zamanında gitmek
C) Bir işte çalışmak
D) Okul eşyalarını özenli kullanmak
İNSAN OLMAK
4. Günlüğümüzün, mektuplarımızın ve özel eşyalarımızın karıştırılması hangi hakkın ihlali
örnektir?
A) Kişi dokunulmazlığı
B) Özel hayatın gizliliği
C) Konut dokunulmazlığı
D) Haberleşme özgürlüğü
5. Aşağıdakilerden hangisi temel haklarımızın özelliklerinden değildir?
A) Vazgeçilmez olması
B) Devredilmez olması
C) Dokunulmaz olması
D) Sınırlı olması
21
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik yapılı sözcük,
Aydiğerlerinden farklı bir yolla oluşturulmuştur?
A) Buzdolabında oluşan ağır kokular için elma sirkesi öne-
riliyor.
B) Bilgisayar, bilgiye kısa sürede ulaşılmasını sağlayan
elektronik bir cihazdır.
C) Özellikle çalışan yurttaşlar için fırsat niteliğindeki yılbaşı
tatili nedeniyle bazı tedbirler alındı.
D) Kış mevsiminde kuşburnu çayı içmek, içimizi ısıtmanın
en iyi yollarından biridir.
E) Hükûmetler, yasama organından güvenoyu alarak göreve
başlarlar.