Dilin Kullanımından Doğan Türler Soruları

29. O, her şeye karşıdır, kendine bile. Her şeyden anlaşıl- ması gereken de bayağılıklar, kolaycılıklar, tekdüzelik- ler, hep aynı olma durumları; velhasıl sistemin insanı karıncalaştırdığı ve kurguladığı her şeydir. Bu nedenle Bu parçanın sonuna aşağıdakilerin hangisi getirilir- se parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur? A) eserlerinin çağdaşlarınınkilerden pek farkı yoktur. B) yarattığı roman karakterlerinin neredeyse hepsi aşı- ri muhaliftir. C) kendisi sevmese de robotlaşmış insanı takdir eder. D) onun eserlerinde başkaldırı ve anarşiye yer yoktur. E) okuyucu kitlesi çoğunlukla rutini yaşayan ve bunu sevenlerdir. 32

2. Aşağıdakilerden hangisi, kelime türetimi "terk > metrûk > metrûkât > metrukiyyet"Hami - örneğindeki gibi olan bir dille yapı yönünden ben- zerdir? Ekleneli dil/bas-orta-s A) Farsça B) Türkçe C) Çince Almanca E) Tibetçe Gövde bükümlü Tek heceli

20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, büyük harflerin kullanımı ile ilgili bir yazım(imla)yanlışı vardır? A)Bugün rüzgâr kuzeydoğudan esiyor. B)Doğu Karadeniz'de daha çok, çay yetiştirilir. C)Irak'ın Kuzeyi sarp dağlarla çevrilidir. D)Yarın, Batı Akdeniz yağışlı olacakmış. E)Bu ağaç, Güneydoğu Anadolu'da yetişiyormuş. Luoktur?

Bir dilin, bilinen ve izlenebilen tarihinden önce, bilinmeyen dönemde kendisinden ayrılan büyük ses ve biçim değişiklikleri gösteren kollarından her biridir. Türk dilinde Yakutça ve Çuvaşça söz konusu ayrımın örnekleridir. Bu parçada sözü edilen dil aşağıdakilerden hangisidir? A) Ağız B) Şive D) Jargon C) Lehçe E) Standart dil

4. (1) Osmanlıca, Doğu Türkçesinin ikinci devresidir. (1) XV. yüz- yılın sonlarından XX. yüzyılın başlarına kadar devam etmiş bir yazı dilidir. (III) Türkçe bakımından, Osmanlı Türkçesi devre- sinde önemli bir değişiklik olmamış, Eski Anadolu Türkçesin- den sonra günümüze kadar Türkçenin başlıca biçimleri hemen hemen hep aynı kalmıştır. (IV) Yani gramer şekilleri bakımın- dan Osmanlı Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasında belirgin bir ayrım yoktur. (V) Türkçe bakımından ancak bu son iki devre ile Eski Anadolu Türkçesi arasında belirgin ayrımlar vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde, bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) V E) V

7. Ortaya konan bir eserin çoğunluk tarafından okunması nasıl bir ---- ölçüsü sayılmazsa okunmaması da bir ölçüsü sayılamaz. Parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerin hangisinde verilenlerin getirilmesi uygun ol- maz? A) değerlilik - değersizlik B) başarı - başarısızlık C) niteliklilik - niteliksizlik Döznellik - nesnellik E) kalite - kalitesizlik

5. Ziya Paşa'nın Osmanlı, Çağatay, Fars ve Arap şiirle- rinden oluşan üç ciltlik divan şiiri antolojisidir. 1. ciltte manzum bir ön söz, Türkçe, Farsça ve Arapça kasi- deler; 2. ciltte Türkçe, Arapça, Farsça yazılmış çeşitli puneso şiirler; 3. ciltte ise Arapça ve Farsça mesneviler var- dır. Eserin "Mukaddime" (ön söz) bölümü önemlidir. Eser, Ahmet Paşa'dan İzzet Molla'ya kadar eski şiirin belli başlı şairlerinin biyografileri ve edebî değerleri hakkında özet bilgiler içerir. Eser, edebiyat tarihine SITED THE uygun bilgileri içeren ilk kitap sayılabilir. -ideb Bu parçada tanıtılan eser, aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Demdeme mends funds of C) Defteri-i Amal -uvez tevidobe B) Zafername E) Tahrib-i Harabat D) Harabat 2:11 (8 jautqunlur Ismisnst en 1920 bila 7

TYT/Türkçe BB 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Yazmak çoktan unuttuğumuzu sandığımız pek çok şeyi, içimizde birikmiş acıları, yenilgileri, aldanışları keşkeleri, uygun dille kâğıda dökmek, başkalarıyla bölüşmektir. Edebiyat insan olmanın dramını derinden bir kavrayışla anlatabilmektir. Bir yazar yarattığı kahramanlar yoluyla kitaplarında kendi acısını, mutsuzluk ve yoksunluklarıyla yaşamdan farklı kesitler sunabilir. Bir dergideki söyleşim- de hep kendimizi yazarız aslında demiştim. Doğrudur bu. 37. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenilen aşağı- dakilerden hangisidir? A) yi insan olmanın zorluklarını dillendirmek B) Devamlı iç sıkıcı Konulardan bahis açmak C) Insanın üzüntülerini eserine malzeme yapmak D) Eserlerinde yaşam karşısında yenik insanı resmetmek E) Insan olmanın acılı yönlerini yüzeysel olmayan bir algıyla anlatmak 38. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir yazarı hayatta karşılaştığı acılar olgunlaştırır. B) Yazar keşkeleri olmayan acısını yazdıklarıyla dindiren kişidir. C) Yazmak toplum yaşantısına ayna tutmak demektir. D) Yazar kendi öyküsünü parça parça aktararak yaşamın değişik dönemlerini göz önüne serebilir. E) Kendinden yola çıkan bir yazar yazdıklarıyla ancak kendini daha iyi tanıma imkanı bulabilir. ya 12

6) Onları besleyen yabancı sanatçılar vardır. Şairlerden biri yurt dışında elçi olur, Baudelaire okur, etkilenir, gelir kendi ülkesinde Baudelaire gibi şiirler yazmaya başlar. Taşınan sanatın plastiğidir. Ama ba- zen içerik de taşınır. Gogol'ün ezik memurlarını Memduh Şevket'te görmemek mümkün müdür? Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A Sanatçı sadece okuduklarıyla birikim edinmez. B) Bir sanatçı sadece kendi toplumunun sorunlarına sözcülük yapmaz. C) Bir sanatçı öncelikle kendi ulusunun başarılı yapıtla- rını örnek alarak olgunlaşır. ● D) Sanatçılar bulundukları her ortama kolayca uyum sağlar. E) Bir sanatçı sadece yaşamdan beslenmez.

13. (1) Ornitorenk, Avrupalılar tarafından keşfedildiği zaman Kaptan John Hunter tarafından İngiltere'ye bir post gön- nam derilmişti. (II) İngiliz bilim insanları bu garip fiziksel özellik- Bruileri görünce bunun bir aldatmaca olduğunu sandılar. (III) 1799 yılında Naturalist Miscellany dergisinde hayvanın ta- nıtımını yapan George Shaw, gerçekliği hakkında şüphe duyulmamasının imkânsız olduğunu belirtti. (IV) Robert Knox ise Asyalı bir hayvan doldurucusunun işi olduğuna inanıyordu. (V) Bir ördek gagasının, kunduz benzeri bir hayvanın vücuduna dikildiği sanılıyordu hatta Shaw, kuru- muş deriyi dikiş vardır diye makasla kontrol etmişti. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır? gonderilmisti AT. cümlede birleşik çekimli eylem vardır. bilim görünce B) II. cümlede isim, sıfat, zamir ve zarf türlerinden söz- cükler bulunmaktadır. C) III. cümlede anlamca kaynaşmış birleşik sıfat kullanıl- nesne almoyon, mıştır. danenin içinde D) IV. cümlenin yüklemi durum filidir. durumuny diy gosteen fiiller E) V. cümlede hem edat hem bağlaç vardır. rümekloon

AYINLARI 19. Biber bitkisi, 1498'de Vasco de Gama sayesinde kendine çok uygun doğal koşullar sunan Asya topraklarına taşınmış. Maca- ristan'da ise sosyal yaşamın, gündelik kültürün bir parçası ol- muş. Macarların çok sık kullandığı "biber gibi olmak" tabiri dil- lerine yerleşmiş. Öfkeli, sinirli veya heyecanlı anlamında yüz- yıllardır kullanılması biberi neredeyse Macaristan'ın ulusal kimlik sembolü, cesaret abidesi haline getirmiş. Acı biberin sağlığa faydaları konusunda ise dünyanın her yerinde yayınlar yapılıyor. Bazı doktorlar acı biberin sindirimi kolaylaştırdığını, metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye katkı sağladığını, iş- tahi frenlediğini, yağ yakılmasına katkıda bulunduğunu ve ba- ğırsak sağlığına iyi geldiğini söyleyerek hastalarına acı biber tavsiye ediyor. Biber bitkisi askeri ve koruyucu silahların bile- şenleri olarak da kullanılıyor. 2007-2018 arasında dünyadaki yeşil acı biber üretimi 27 milyon tondan 37 milyon tona kadar yükselmiş. Bu parçada sözü edilen "biber bitkisi"yle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Tibbi amaçlı yararlanıldığı B) Sadece gida amacıyla kullanılmadığı C) Tüketiminin giderek arttığı D) Yetişmesi için en uygun koşulların Asya topraklarında ol- duğu E) Kimi zaman sembol niteliği taşıdığı

Fuzuli Azeri Türkçesiyle Şikâyetname adlı eseri edebiyatımızda mektup tü- rünün ilk örneğidir. 1. Herhangi bir nesnenin ya da varlığın özellikleri anlatı- larak yazılan manzum bilmecelere denir. (lūgaz) II. Karagöz oyununda gösterimi yapan kişiye hayali ya da hayalbaz denir, hayalinin yardımcısına ise ---- adi verilir. (dayrezen) III. ---- 1 atlar için yazılmış kasidelere verilen addır. Nesib bölümünde atlar övülür. (Rahşiye) 1 1 IV. Peygamberlerin hayatlarını anlatan eserlere ---- den- mektedir, bu eserlerin bazıları uzun mesnevi biçimin- de kaleme alınırken bazıları kaside, gazel biçiminde yazılmıştır. (menakipname) V. İnsanlara öğüt vermek amacıyla yazılmış manzum ve mensur eserlere denmektedir; bu türün en önemli eseri, Feridüddin Attar'a aittir. (pendname) ➖➖➖➖ Numaralanmış cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere, parantez içinde verilen kavram getirilemez? A) I B) II C) III D) IV E) V (2021-2022)

10. Ne doğan güne hükmüm geçer Ne halden anlayan bulunur Ah aklımdan ölümüm geçer Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İyelik eki alan sözcükler vardır. B) Ünlü düşmesinin örneği vardır. C) Adlaşmış sıfata yer verilmiştir. DYZamir kullanılmıştır. E) Bağlaç kullanılmıştır. P

3. Aşağıdakilerden hangisinde verilen açıklama parantez içindeki kavramla ilgili değildir? A) Bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikle- riyle oluşturan kelimelerin bütünü. (metin B) Kelime ve cümlelerin dil bilgisi kurallarına uygun olarak bir araya gelmesi. (bağlaşıklık) C) Sözcüklerin yeni bir anlamı karşılamak için yan yana gelerek oluşturdukları söz öbekleri. (bağdaştırma) D) Kendisi dışında bir başka şeyi düşündüren, onun yerini alabilen nesne, olgu. (gösterge) E) Yorumu yapılmadığı takdirde kesinlikle anlamı olmayan doğal gösterge türü. (ikon)

16. Biliyorum sana giden yollar kapalı. Anlamına Göre: Yapısına Göre: Yüklemin Yerine Göre: Yüklemine Göre: 17. Eşeğini sağlam bağla, sonra Allah 'a ismarla. Anlamına Göre: Yapısına Göre: Yüklemine Göre: Yüklemin Yerine Göre: 18. İlkbaharın tatlı rüzgârlarıyla sarhoş olan martılar, Akdeniz ufuklarında uçuşuyordu. Anlamına Göre: Yapısına Göre: Yüklemine Göre: Yüklemin Yerine Göre: 19. Bizi ne arayan ne soran... Anlamına Göre: Yapısına Göre: Yüklemine Göre: Yüklemin Yerine Göre: 20. Öğretmenimiz: “Soruları sessizce okuyun.” dedi. Anlamına Göre: Yapısına Göre: Yüklemin Yerine Göre: Yüklemine Göre:

Oğuz zamanında Uşun Koca derler bir kişi vardı. Yalnız iki oğlu vardı. Büyük oğlunun ach Egrek idi. Kazan'ın di- vanıda buna hiç kapı baca yoktu: beyleri çiğneyip ka zan'ın önüne otururdu. Gene bir gün beyleri çiğneyip oturunca Oğuz'da bir yiğit: "Bre Uşun Koca oğlul Bu oturan beylerin her biri oturduğu yeri kilicinin emeğiyle almıştır. Bre sen baş mı kestin, kan mı döktün, ac mi do yurdun, çıplık mı giydirdin?" dedi... Yiğidin sözü Egrek'e işledi. Kalkt Kazan Bey'den akan diledi, akıncı diledi. Akında esir düştü. Uşun Koca'nın evi önünde yas oldu... Segrek iyi, kahraman, alp bir yiğit oldu. Kardeşinin esir olduğunu öğrendi. Anasının ağzını aradı. Anası burada soylamış görelim ne soylamış: Ağzin için öleyim oğul! Dilin için öleyim oğul! Karşı yatan kara dağın Yıkılmışt, yüceldi yine Akıntılı, güzel suyun Kurumuştu, çağladı yine Ne duruyorsun oğul koşsana! Bu parçadan Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Manzum ve mensur parçalar içerdiğine B) Oğuzlann yaşamı etrafında şekillendiğine C) Kahramanlık temasının hikâyelerde yer bulduğuna D) Aile birliğinin önem verilen bir değer olarak yansıtıldı- ğına E) Gerçeğe uygun olay ve kişilerin yanı sıra olağanüstü- lüklere de yer verildiğine