Dini - Tasavvufi Türk Şiiri Soruları

4. tarafından yazılan, Türk tasavvufunun önemli kaynaklarından olan Arapça olarak ve mensur biçimde kaleme alınmış- tır. Bölümler halinde yazılmış, her bölüm birbirinin devamı niteliğindedir. Eser, dört kapı (her kapının on makamı vardır) ve kırk makamdan oluşur. Bektaşiler arasında ya- şayan öğretideki dört kapı sırasıyla; şeriat, tarikat, marifet ve hakikattir. Bunun yanın- da Âdem'in yaratılışı, şeytan ve şeytani iş- ler, bunlardan sakınmanın yolları ve Allah'ın birliği gibi konular, başlık halinde ele alın- mış, kısa hikâye ve nüktelerle desteklene- rek açıklanmıştır. Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıy- la aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Gülşehri - Mantıku't-Tayr B) Mevlana - Mesnevi C) Yunus Emre - Risaletü'n-Nushiyye D) Hacı Bektaş-ı Veli - Makalat E) Kaygusuz Abdal - Budalaname

9. Cennet cennet dedikleri Bir ev ile birkaç hûrî İsteyene virgil ani Bana seni gerek seni Yukarıdaki metin parçasıyla ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Dönemi'nde oluşturulmuştur. B) Kişileştirme yapılmıştır. 190 Eski Anadolu Türkçesiyle oluşturulmuştur. Birim değeri dörtlüktür. Allah aşkının cennet nimetlerinden daha önemli olduğu düşüncesi işlenmiştir. N

6., yaşadığı çağda yetişmiş başka saz şairlerinin tersine, dil ve ölçü bakımından divan edebiyatının etkisinden uzak kalmış, Güney Anadolu insanının o çağdaki günlük konuş- ma diliyle yazmıştır. Yöresel sözcükleri yoğun bir biçimde kullanan sanatçı, deyimler ve benzetmelerle halk şiirinde kendine özgü bir şiir evreni kurmuştur. Bu da onun şiirine ayrı bir renk katar. Bu sözcüklerin birçoğunu halk dilinde yaşayan biçimiyle, söylenişlerini bozarak veya anlamlarını değiştirerek kullanır. Bazı şiirlerinde ölçü uygunluğunu sağlamak için hece düşmelerine başvurduğu da görülür. Mecaz ve mazmunlara çokça başvurması, söyleyişini etki- li kılan önemli ögelerdir. Koşmalar ve semailer şiirleri ara- sında önemli yer tutar. Bu parçada boş bırakılan yere getirilmesi gereken sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? Axarop Köroğlu Boli Bayburtlu Zihni E) Dertli B) Karacaoğlan D) Gevherî Diğer sayfaya geçiniz.

7. Sekiz cennet yapdun sen âdem içün Aldın büyük bağışla anın suçun Âdem'i cennetten çıkardun niçün Buğday nene lâzım harmancı misun Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Nutuk D) İlahi B) Şathiye E) Nefes C) Devriye 8. Güller kızarır utancından o gonca gül gülünce, Sümbül bükülür kıskancından kakül bükülünce. Bu dizelerde birden fazla olan edebi sanat aşağıdakl- Jorden hangisidir?

10 C) 1. Ahmet Haşim, şiirle ilgili düşüncelerini Şiir Hakkın- da Bazı Mülahazalar adlı yazısında dile gitirmiştir. II. Tevfik Fikret, Fecr-i Âti'nin kuruluşunu desteklemiş, onları yönlendirmiştir. III. Ahmet Haşim'in iki şiir kitabı vardır: Piyale ve Rü- bab-i Şikeste IV. R. Halit Karay ve Y. Kadri Karaosmanoğlu önce Fecr-i Âti'nin içinde bulunmuştur. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde bir bilgi yan- lışı yapılmıştır? A. ve II. B) ve IV. D) II. ve TV. C) II. ve III. E ve tv. ( 1

YAYINLARI TEST 3 LİMİT LPSB13EDE22-080 10. Aşağıdakilerin hangisinde tekke edebiyatına özgü nitelikler yoktur? A Tann'm seni kaybedip mekânda Sezdim sonu olmayan zamanda Sen, vasıtasız inandıransın Yer gösteremem, içimde cansın BY Bülbül ider zâr u efgân Işk odina yandı bu cân Benim gönülcüğüm hemân Hakk'tan geldi, Hakk'a gider For BÖLÜM Yüz bin mihnet çektim bin dahi gerek Hayli, ömür ister bir dahi görek Yâri elden aldı o kanli felek Aktı gözüm yaşı, sel aldı gitti Maksûd cihana gelmekten Kişi Rabb'in bilmek imiş Rabb'ini bilmekten murad Evliyasın bulmak imiş E) Mecnun olan gezer daim deştinde Aşkın dolusunu tutar destinde Seni taşırlar mı başlar üstünde Mürşit nazar edip gel olmayınca 3

3. YAYINEVİ PALME YAYINEVİ 4. Eşrefoğlu al haberi 9 Bahçe biziz gül bizdedir b Biz de Mevla'nın kuluyuz Yetmiş iki dil bizdedir b d d Erlik midir eri yormak Irak yoldan haber sormak Cennetteki on dört ırmak Coşkun akan sel bizdedir e Hüsnü Dede İki dörtlüğü örneklenen bu nefes"le ilgili olarak aşağıdaki belirlemelerden hangisine ulaşılabilir? Çapraz uyak düzeni ile oluşturulmuştur. B Insanın yüceliği tasavvufi bir anlayışla aktarılmıştır. C) Sinin son iki dörtlüğünden alınmıştır D) Ahenk unsurlarına yer verilmemiştir. E Sosyal bir aksaklığı dile getirmiştir. 5

A Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 16.1. Biz Urum Abdallarıyız Maksadımız yardır bizim Geçtik ziynet kabasından Gencinemiz erdir bizim II. Buyruğun tut Rahman'ın Tevhide gel tevhide Tazelensin imanın Tevhide gel tevhide III. Ben ezelde var idim Maşuk ile yar idim Hak beni bunda saldı Âlemi göre geldim Nefes B) Deme C) Naat D) Nefes E) Deme REFIA BAYIK REHBER ÖĞRETMEN Yukarıdaki dörtlükler tekke-tasavvuf şiirine ait hangi nazım türünden alınmış olabilir? || Nutuk ✓ Şathiye Nutuk ✓ İlahi Devriye A ||| Devriye İlahi Devriye / Nutuk Şathiye

3. biçiminde bir şiir okumuştur. Faruk'un okuduğu şiir, Dadaloğlu'na aittir. C) Esra'nın okuduğu şiir, anonimdir. D) Öğretmenin öğrencilere örnek olarak getirdiği defterin adı "cônk"tür. (E) Öğretmenin dersin sonunda içeriği ile ilgili bilgi verdiği eserin adı, Makalattır. Divan-ı İlahiyat II. Gülistân III. Müzekki'n-Nüfus IV. Kitâb-ı Miglâte V. Gevhernâme "INLARI (B) I ve III D) Yalnız IV >Nefes ve deme ustası ola irin San Tamburam şiiri, Emre'nin ünlü Dertli Dol ni hatırlatır Yukarıdaki eserlerden hangileri, Kaygusuz Ab- dal'a ait değildir? A) I ve II E) IV ve V Aziz Mahmut Hüday! (17. Yüzyil) » Celvetiye tarikatının olan mutasavvif şair bazen hece, bazen kullanmıştır. > Ibnü'l Arabi'nin sis "vahdetivücut an bir mutasavviftir. > "Sahib-i Zaman mil" unvanlarıyl ünü, halkın aras menkibe ve kera kesimlere yayılm C) II ve III > Yapıtlarının çoğu Kur'anı Kerim'd leri açıklamış. Eserler Divan (Divan katname, Me Mevàiz, Mirà calis, Tecelli

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 17. Hak yaptı nurumu saldı cihana Eserdim âlemde rüzgâr idim ben Nutkoldu Mevla'dan indim bir hana Arzumanım yolda derkâr idim ben Kün nutkunu izhar etmezden Yezdan Kaf ü Nun tahtında sultan idim ben Kurulmadan yer gök çarh u asuman Saray-ı mahfuzda mihman idim ben Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Devriye B) Güzelleme C) Münacaat D) Nutuk Şathiye

6. Şiirlerini oldukça sade ve akıcı bir Türkçe ile yazmıştır. Tasavvuf ile ilgili en zor konular bile onun şiirlerinde oldukça yalın bir anlatımla okurun karşısına çıkmaktadır. Bu bağlamda tasavvufu millî unsurlarla birleştirerek farklı bir tasavvuf edebiyatı vücuda getirmiştir. Onun böylesine sevilen bir şair ve mutasavvıf olmasını sağlayan unsurlardan biri de sahip olduğu bu üslup ile ilgilidir. Öte yandan onun şiirleri Allah, evren, nefis, tecelli vb. konuları anlatan birer belge niteliğindedir. Dolayısıyla o, şiiri tasavvufa dair duygu ve düşüncelerini ifade edebilme amacına hizmet eden bir araç olarak kullanmıştır. Heceyle de aruzla da yazmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen yazara ait bir eserdir? A) Mevlid Fîhi Mâ Fîh Ⓒhi E E Risâletü'n-Nushiyye B) Garipnáme D) Mantyku't-Tayr

22 8. 1. $iirlerde, tasavvuf terimleri yer alır. II. Amacı, aşk ve doğa konusunda insanlarda duyarlılık ya- ratmaktır. KONU TESTİ III. Başlıca konu, Tanrı aşkı ve ona kavuşmak için çekilen çitelerdir. orad IV. Hecenin yanında aruz da kullanılmıştır. V. Divan ve halk edebiyatlarını etkilemiştir. Tekke (tasavvuf) edebiyatıyla ilgili yukarıdaki bilgiler- den hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

13. 1. Ölüm konusunu işleyen şiirlerdir. (ağıt) II. Tanrı'dan doğup Tanrı'ya dönüleceği felsefesini işle- yen şiirlerdir. (nefes) III. Kendine özgü bir ezgiyle söylenen, genellikle anonim şiirlerdir. (türkü) IV. 7'li hece ölçüsüyle söylenir, anonim halk şiirinin en yaygın nazım biçimidir. (mani) V. Aşk konusunu işleyen, doğa güzelliklerini anlatan şiir- .lerdir. (güzelleme) Yukarıdaki numaralanmış cümlelerdeki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen terime ait değildir? A) I. B) 11. C) III. D) IV. E) V.

9. Âşık tarzı halk edebiyatıyla ilgili aşağıda- ki açıklamalardan hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Nazım birimi dörtlüktür, çoğunlukla yarım uyak kullanılmıştır. B) Genemikle hece ölçüsü kullanılmıştır ancak aruz ölçüsüyle şiir yazanlar da olmuştur. Şiirler saz eşliğinde ve doğaçlama söy- lenmiştir. DY Bazı şiirlerde dinî-ahlâkî öğüt verilmiş- tir. E) Âşık tarzı halk edebiyatı nazım tür- lerinde son dörtlükte şairin adı veya mahlası geçmektedir.

14. Anadolu'da tasavvur akımının ve Türkçe şiirin öncüsü- dür. İnsan sevgisine dayanan bir görüsü gelistirmiştir. Yaşamı konusunda yeterli bilgi olmadığı gibi onunla ilgili kaynaklarda anlatılanlar da birbirini tutmaz. Nerede, hangi yılda doğduğu kesinlikle bilinmiyor. Kimi kaynaklarda Anadolu'ya Doğu'dan gelen Türk oymaklarından birine bağlı olup 1238 dolaylarında doğduğu söylenirse de kesin değildir. 1320 dolaylarında Eskişehir'de öldüğü söylenir. Batı Anadolu'nun birkaç yöresinde onun adını taşıyan ve onunla ilgili görüldüğünden "makam" adı verilen yer vardır. Yapılan araştırmalara göre şiirlerinin toplandığı Divan ölümünden yetmiş yıl sonra düzenlenmiştir. Anadolu'da onun adını taşıyan ve ondan çok sonraları yaşamış başka şairlerin yapıtlarıyla karışan şiirlerinin bir bölümü dil incele- meleri sonunda ayıklanmış, böylece 357 şiirin onun olduğu konusunda görüş birliğine varılmıştır. Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinden söz edilmektedir? A) Ahmet Yesevi B) Yusuf Has Hacip e) Yunus Emre D) Kaygusuz Abdal E) Pir Sultan Abdal 44 APE= CAS 16.

Çağ 22. 16. yüzyıl tekke edebiyatının en büyük şairidir. Bektaşi geleneğine bağlı olan şairin, Aleviliği yay- mak amacıyla söylediği şiirlerde coşkun bir lirizm vardır. Şair, ayrıca aşkı, doğa güzelliklerini, halkın gerçek yaşamını dile getirdiği din dışı konulara ilişkin şiirler de söylemiştir. Divan edebiyatından hiç etkilenmemiş, bütün şiirlerini duru bir halk diliyle ve hece ölçüsüyle söylemiştir. Bu parçada sözü edilen tekke edebiyatı şairi, aşağıdakilerden hangisidir? A) Pir Sultan Abdal C) Hacı Bayram Veli B) Hacı Bektaş-i Veli D) Kaygusuz Abdal E) Yunus Emre