Divan Şiiri Özellikleri Soruları

2. Sakın terk-i edebden kûy-ı mahbûb- i Hudâ'dir bu Nazargâh-ı İlâhîdir makâm-ı Mustafa'dır bu (A Felekte mâh-ı nev bâbü's-selâmin cilvegâhıdır Bunun kindîlidir hûr matla'-i nûr u ziyadır bu Habib-i kibarîyanın hâbgâhıdır fazilette Tefevvuk-kerde-i arş-i cenâb- Kibriyâdır bu İçerik özellikleri dikkate alındığında bu beyitlerin aşağıdaki türlerden hangisine ait olduğu söylenebilir? A) Tevpít Bons bisoo eimic (1) B) Münacat nemvelua ell ism D) Mersiyete inud i wibe DC) Naa Les ninsms auto ns² E) Fahriye

. Kan ağlasın bu dîde-i dür-bârım ağlasın Ansın benim o yâr-ı vefâdârım ağlasın Çeşm ü dehân u ârız u ruhsârm ağlasın Bağdan bağa bu cism-i siyehkârım ağlasın mald Ağyârım ağlasın bana hem yârım ağlasın Gûç eyleyen hikâyet-i Esrârım ağlasın Nâdîde bir güher telef etdim dirîg u âh Hak içre defn edüp gerü gitdim dirîg u âh porna Tem Bu parça aşağıdaki nazım şekillerinin hangisinden alınmıştır? A) Terbi B) Myhammes Ardua D) Murabba E) Müsemmen nesib C) Şarkı

5. Nedim'in Damat İbrahim Paşa için yazdığı adam beyitlik kasidesinin 62. beyti şöyledir: Nedim kendi kulun kendi müstmendindir Unutma zerreni ey âftâb-ı feyz-âsâr Bu beyit, aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturmaktadır? Ca E) Girizgah beytine A) Makta beytine B) Matla beytine D) Tegazzüle

1. • Rûh-bahı oldi Mesîhâ sifat enfâs-ı bahâr Açdılar dîdelerin hâb-ı ademden ezhâr • Esdi nesîm-i nev-bahâr açıldı güller subh dem Açsın bizim de gönlümüz sâkî meded sun câm-ı Cem • Zamân-i îşu şâdîdür dem-i ikbâl devrândur Felek evzâ-i nâ-hem-vârma şimdi peşîmândur bismio Farklı kasidelerden alınan bu beyitler ile ilgili; 1. matla beyti olmalary, II. bahar mevsimini konu edinmeleri, III. mahlasa yer vermeleri, IV. fahriye bölümünden alınmaları özelliklerinden hangileri ortaktır? Aalnız I D) II ve III B) Yalnız III P E) III ve IV c she C) Ive Il

7. Bir şarkıya ait üç dörtlük şu şekildedir: 1. O cây-ı nüzhet-efzâya nice meyletmesin hâtır Ki ol yerlerden olmuşdır nice ehl-i hüner zâhir Zuhûr etmiş hususa kim Nedîmâ gibi bir şair Çırâgan fasli îyd eyyamıdır şevketlü hünkârum II. Gülistân lâle-i ahmerle pür-zîb oldu ser-te-ser Çırâgan fasli îyd eyyamıdır şevketłu hünkârum Karâr etsin mi İstanbul'da şimdi sonra hatırlar number Çırâgan faslı îyd eyyamıdır şevketlü hünkârum III. Senin çün besledi ezhârı bir yıldan beri gülşen Haber sormaktadır her lâhza teşrif-i hümâyundan Tebâh olur iki günde eger lütfunla gelmezsen Çırâgan fasli îyd eyyamıdır şevketlü hünkârum Bu dörtlüklerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A I - III - II B) IA16 D) III-II-I E) III-1 -11 60 C) I-III-I

4. Dil-i mecruhuma rahmeyle kalsın dâm-ı zülfünde Şikeste-bal olan mürgu edüp âzâd neylersin (dil-i mecruh: yaralı gönül, dâm: tuzak, şikeste-bal: kırık kanat, mürg: kuş) Bu beyitle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Sevgiliye seslenilmektedir. B) Dil-i mecruh sözü, seven kişi için kullanılmıştır. C) Birinci dizede "I" ve "m" sesleriyle aliterasyon ya- pılmıştır. D) "Azâd etmek" sözüyle "eziyete son vermek" kas- tedilmiştir. E) Aşık, kendisini kanadı kırık kuşa benzetmiştir.

Aşağıdaki eserlerden şaire aittir? A) Çengnâme C) Harâme E) Şikâyetnâme B) Iskendernâme D) Feleknâme 9. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A Sebkihindi akımının başarılı şairlerinden olan Naili, 17. yüzyılda yaşamış, şiirlerindeki karamsar ve kötümser ruh hâlini tasavvufun içinde eriterek vermiştir. B "Siham-ı Kaza", Nef'i tarafından kaside nazım biçimiyle yazılan, klasik Türk edebiyatının en güzel hiciv örneklerinden biridir. C) Şeyh Galib, şiirlerinde anlamdan çok ahenk kaygısı gütmüş, sade bir dille öğüt veren lirik şiirler yazmıştır. D) Zevk ve eğlenceye düşkün olan Enderunlu Fazıl'ın edebî yönden fazla başırılı olmayan eseri "çenginame", devrin örf ve âdetlerini yansıtması açısından önem taşır. E) Asıl ismi Ahmed olan; mütercimlik, naiplik gibi görevlerde bulunan Nedim, klasik şiirle halk şiirinin yakınlaşmasını sağlamıştır.

1. Tevhit II. Ciharyar-ı güzin III. Medhiye IV. Sebeb-i telif V. Ağazı destan VI. Hatime Yukarıdaki bölümlerden oluşan nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Mesnevi B) Kaside D) Terkibibent E) Destan C) Gazel

beş ile on arasında değişir. Bu parçadaki numaralı ifadelerden hangisi ter terciibentte ortak bir özellik değildir? A). B) H C) III. DYTV. E)V. S 8. Aşağıdakilerin hangisindeki tanımlama ayraç içindeki ifade ile örtüşmez? A) Bir gazelin her beytinin misraları arasına aynı vezinde iki, üç, dört mısra eklenerek oluşturulmuş bentlerden meydana gelen bir nazım şeklidir. (Murabba) B) Divan edebiyatında, başka bir manzume örnek alınarak aynı ölçü ve uyakla yazılan şiirlere verilen addır. (Nazire) C) Beş mesnevinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlerdir. (Hamse) D) Hz. Muhammet'i övmek, ondan şefaat dilemek için yazılan şiirlere verilen addır. (Naat) E) En güzel örneklerini Kadı Burhanettin'in verdiği, divan edebiyatında kullanılan, Türklere özgü bir nazım biçimidir. (Tuyuğ)

A) Nefi C) Nabi E) Kınalızade Hasan Çelebi B) Fuzuli GRON D) Baki 6. Aşağıdakilerin hangisindeki tanımlama ayraç içindeki ifade ile örtüşmez? A) Divan şairlerinin yaşamlarını ve şiirlerini genellikle öznel bir bakış açısıyla değerlendiren eserlerdir. (Tezkirey B) Halk edebiyatındaki âşık tarzıyla divan tarzı söyleyişinden doğan bir harekettir. Asıl kurucusu Nedim'dir, şiirde İstanbul ağzına yaklaşma amacı vardır. (Mahallileşme) C) Ahilerin el kitabı sayılan, en önemlisi Haliloğlu Yahya Burgazi'ye ait olan, ahilik teşkilatının esaslarını anlatan yapıtlardır. (Letaifname) D) Akımın öncüsü Aydınlı Visali'dir. Divan şiirindeki mazmunlar yerine halk şiirlerindeki mecazları ve deyimleri kullanmayı, Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalardan kaçınmayı amaçlayan bir akımdır. (Türkî-i Basit) E) Din düşmanlarıyla yapılan savaşları, kahramanlıkları, zaferleri konu alan yapıtlardır. 15. yüzyıldan itibaren görülmüştür. (Gazavatname) 111

8. "Kit'a" nazım biçimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Kit'alar, iki veya daha fazla dörtlükten oluşan nazım biçimidir. B) Felsefi, tasavvufi bir düşünce, bir hayat görüşü, bir nükte, bir olayın tarihi; kit'aların konusu olabilir. C) Aruzun herhangi bir kalıbıyla yazılır. N D) Genellikle şairin mahlasına yer verilmez. E) Kafiye düzeni, matla beyti olmayan gazel gibidir. YAYINLARI

A AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 23 ve 24. soruları aşağıdaki numaralı metinlere göre cevaplayınız. A I. Beni candan usandırdı cefadan yâr usanmaz mı Felekler yandı âhımdan muradım şemi yanmaz mi II. Karac'oğlan der ki bakın geline a Ömrümün yarısı gitti talana a Sual eylen bizden evvel gelene Kim var imiş biz burada yoğ iken b 23. Farklı yüzyıllarda yaşayan iki şaire ait bu dizeler değerlendirilirken aşağıdaki çıkarımlardan han- gisi yapılamaz? A) Şiirlerinde kullandıkları nazım birimlerinin ne ol- duğu B) Hangi şiir ölçüsünü kullandıkları C) Dil ve anlatım özellikleri D) Tasavvufa ağırlık verdikleri E) Hangi şiir geleneğiyle yazdıkları 25.

14. Harnâme ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? A) Türk edebiyatının ilk fabl örneği olarak kabul edilir. B) Eserde toplumun kötü yönleri hicvedilmektedir. C)) Nazım ve nesir karışık olarak yazılmıştır. 126 beyitten oluşan bir mesnevidir. E) Şairi bir hekimdir ve Germiyan beyini iyileştirmiştir. kr

17. Yürü bre yalan dünya Sana konan göçer bir gün İnsan bir ekine misal Seni eken biçer bir gün Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Nefes D) Devriye B) Türkü E) Nutuk C) İlahi 20

11. Aşiyan-i mürg-i dil zülf-i perişanındadır Kanda olsam ey peri gönlüm senin yanındadır Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabib Kilma derman kim helakim zehri dermanındadır (Gönül kuşum, dağınık saçlarının arasında yuva kurdu ey sevgili! İki elim kanda da olsa gönlüm senin yanındadır. Aşk derdiyle başım hoş benim ey tabip, bırak bana ilaç vermeyi. Bana derman verme ki senin dermanın beni helak edecek zehrin ta kendisidir.) Bir şiirin ilk iki birimini oluşturan yukarıdaki beyitlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hikemi şiir örneğidir. B) Bir gazelin matla ve hüsnümatla beyitleridir. C) Tam uyak ve redif vardır. DAşk acısından duyulan mutluluk anlatılmıştır. ESöz sanatlarına yer verilmiştir.

? 54 8. 1. Sakın terk-i edebden kûy-i mahbüb-i Huda'dır bu Nazargâh-ı İlâhî'dir makâm-ı Mustafa'dır bu II. Senin medhinde şirket eylesem Mevlâ'ya ma'zûrum Bu bâbda cürm ü isyâna bakılmaz yâ Rasûlallâh Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebi lir? A) Aruzun aynı kalıbıyla yazılmıştır. B) Münacaat türünde şiirlerden alınmıştır. Irsalimesel sanatına yer verilmiştir. D) Naat nazım türünde şiirlere aittir. E) Her ikisinde de mübalağa yapılmıştır. Far Diğer sayfaya geçiniz deg ara da E