Divan Şiiri Özellikleri Soruları

8. Aşağıdakilerin hangisinde Ali Şir Nevayi'nin yapıtlarından biri yanlış açıklanmıştır? A) Mecalisü'n Nefais: Türk edebiyatında yazılan ilk şuara tez- kiresidir. B) Mizanü'l-Evzan: Aruz ölçüsü ile ilgili incelemelerin yer aldığı ilk eserdir. Muhakemetü'l-Lügateyn: Türkçenin Farsçadan üstün bir dil olduğunu göstermek amacıyla yazılmıştır. Münşeat: Mektupların yer aldığı bir eserdir.V Hayretü'l-Ebrar: Şiirlerini topladığı divanlarının genel adıdır. 2

1. Kutadgu Bilig V II. Hayretü'l-Ebrar III. Sedd-i İskenderî IV. Şecere-i Türki V. Babürname nesi Yukarıdaki eserlerden hangileri mesnevi biçiminde yazıl- mamıştır? A) I ve II. D) III vev. B) I ve IV. E) IV ve V. C) II ve III.

4. Ilm okudum dünya içün ömrü geçürdüm heva içün. Te ederim zebandan dua okurum lisandan. Her ne amelum ki sanam görürem bir canibinden riya karışmış ve her ne f ki halis sanam bakaram bir tarafından heva girişmiş. Saka ağardı henüz uslanmadum kırk yıl oldu uyurum uyanmadi Bu parçanın biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığın aşağıdakilerden hangisine ait olduğu söylenebilir? A) Sinan Paşa B) Kâtip Çelebi C) Âşık Paşa D) Hoca Dehhani E) Ali Şir Nevaî lied nyoun 18:

4. Aceb nitdüm yâra virmez selamı Bu zalim müddei komaz ola mi Menüm iki cihanda yârum olur Menem anun ahir kemder gulami Şu cefalar ki sen bana kilursan Aceb kâfir müselmana kila mi Yusuf'a kalmadı bu hüsn bakî Kıyas eyle sana yarum kala mi Seni sevmez mi yohsa Şeyyad Hamza Deninün biridür bu kaltabâni Bir gazelden alınan bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Telmih sanatına başvurulmuştur. B) Âşıkane gazele örnektir. Matla ve makta beyitlerine yer verilmiştir. D) Musammat gazele örnek gösterilebilir. E) 13. yüzyılın şiir özelliklerini taşımaktadır.

poup padn end insert del A Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 HOM 13. Divan şairlerinin en önemli özelliklerinden biri, şiirlerini tabiattan topladıkları malzemelerle vücuda getirmeleridir. Tahayyül ettikleri tabloyu bir kimyager dikkatiyle ve malzemesi tabiat olan bir ressam titizliğiyle şekillendiren divan şairleri, kültür ve estetik unsurları şiirlerine katarak gerçek hayattan ve tabiattan kopuk olmadıklarını ispatlamış olurlar. Bu parçaya göre aşağıdaki beyitlerden hangisi divan şairlerinin malzemesini tabiattan aldıklarına örnek olamaz? A) Gonca-i dil açılıp hatır nice şâd olmaya Bağda güller mi yok gülşen de bülbüller mi yok BY Ne tende cân ile sensiz ümid-i sıhhat olur Ne cân bedende gam-ı firkatinde râhat olur C) Ey bülbül-i dil haste melûl olma kafeste Kim menzilin ol bağ ü gülistan ola bir gün D) Çar-su-yı bağ seyranı bu gün merğubdur Kim şukûfe anda sarraf oldi vü attar gül E) Ser-sebz oldi işret-i bağı şu resme kim Sebz oldi kış u yaz u harif ü bahar serv A PALME YAYINEVİ 15. Yaşadı sanato sosya kaygıy artan nede sekte PALME YAYINEVI Bun Dön A) B) C C 16

Divan Şiiri (Nazım Biçimleri ve Türleri) 3 ŞİİR UNITE "Şarkı" ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru de- ğildir? 1. A) Divan şiirine Arap edebiyatından geçmiştir. B) Uyak düzeni genellikle abab, cccb, dddb... biçimin- dedir. C) Nedim, şarkının en başarılı örneklerini vermiştir. D) Dörtlük sayısı 3 - 5 arasında değişir. E) Her dörtlüğün son dizesi nakarat olarak tekrarlanır. 5. Ba S F

5. Divan edebiyatı nazım şekilleriyle ilgili aşağıdaki cümlelerden hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir? A) Divan edebiyatının en uzun nazım şekli olan mesnevilerde beyit şayısı sınırsızdır, bazı mes- nevilerde beyit sayısı 20-25 bine kadar çıkabilir. B) Edebiyatımıza İran edebiyatından giren rubâinin edebiyatımızdaki en usta temsilcileri Azmizâde Haletî, Nâbî ve son dönemde de Yahya Kemâl'dir. C) Dörder dizelik bentlerden oluşan kıtalarda felsefi ve toplumsal düşünceler işlenmiş, nükte ve yer- giye yer verilmiştir. D) Beyitlerden oluşan kasidelerin kafiye düzeni ga- zelin kafiye düzeni ile aynıdır. E) Türk divan şairlerinin edebiyatımıza kazandırdığı şarkının nazım birimi benttir, bent sayısı 3 ile 5 arasında değişir. 7 YE RENK SORU BANKASI SİİR

E) Tuyuğ min bölümlering B) Girizg Difam 9. 13. yüzyıl, divan edebiyatının başlangıç dönemidir. Bu dö- nemde tasavvuf düşüncesinin sanatçılar üzerinde önemli oranda etkili olduğu görülmektedir. Bu dönemde tasavvuf düşüncesinin en önemli temsilcisi olan ----, eserlerinde Farsçayı kullanmış; Mesnevi, Fihi Mâfih ve Divan-ı Kebir gibi yapıtları yazmıştır. ---- ise bu dönemde din dışı konu- larda şiir yazan ilk divan şairidir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakile- rin hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Hoca Dehhânî - Şeyhî B) Ahmedî - Hoca Dehhânî C) Mevlana - Bakî Süleyman Çelebi - Âşık Paşa E) Mevlana - Hoca Dehhânî 12. 1. Grup Nedim Baki Nefi Fuzuli Kadı Burhanet 1. grupta verile len nazım biçi tir? A) Nedim C) Nef'i

çimle A) Gazel Darks Kit'a 1 5. Beyit sayısı 5-15 arasında değişen gazel, divan tinin en yaygın nazım biçimidir. Gazelin "matla", son beytine "makta", en guzel bey ||| 11 "beytü'l gazel" denir; yek-âvâz gazeller, beyitlera V IV da konu bütünlüğü bulunan gazellerdir. ilk Bu parçadaki bilgi yanlışının giderilmesi için aşa değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? PLA I. nin yerine "33-99" getirilmeli B) II. nin yerine "makta" getirilmeli C) III. nün yerine "matla" getirilmeli D) IV. nün yerine "hüsn-i makta" getirilmeli E) V. nin yerine "yek-ahenk" getirilmeli gibi Hay ne ha in B C

3. 3186. heq nebrnabae tinige Bütün sizin efendiler konak, saray, gelin alay Bütün sizin, bütün sizin, hazır hazır, kolay kolay 10 Bu dizelerin aruz ölçüsüne göre hece değerleri aşağı- dakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) .-.-.-.-.-.-.-.- B) ___/____/__ C) ___/___/____ D) ___/_ _/___| _ - _ E) ___/___/.../___

((1/161 8. Ok atılır kal'asindan a 8 Hak saklasın belasından Köroğlu'nun narasından Dağlar gümbür gümbürlenir Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a A) Halk edebiyatına ait bir şiirdir. BY aaab biçiminde uyaklanmıştır. Sekizli hece ölçüsü kullanılmıştır. D) Redif kullanılmıştır. E 2.ve 3.dizesinde tam uyak kullanılmıştır. KONU KAVRAMA TESTİ

6. Ey kör! Bu yer, bu gök, bu yıldızlar boştur boş! Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hoş! Şu durmadan kurulup dağılan evrende Bir nefestir alacağın o da boştur boş! B Ömer Hayyam'a ait bu rubainin aşağıdaki bilim dallarından hangisiyle ilgili olduğu söylenebilir? A) Tarih B) Felsefe C) Sosyoloji D) Psikoloji E) Astronomi 10

2. Rûh-bahş oldi Mesîhâ sifat enfâs-i bahar Açdılar didelerin hâb-ı ademden ezhâr Taze can buldi cihân irdi nebatata hayat Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenar Döşedi yine çemen nat'-ı zümürrûd - fâmın Sîm-i hâm olmuş iken ferş-i harîm-i gül-zâr Bu dizeler bir kasidenin hangi bölümünden alınmış olabilir? A) teşbib (nesib) C) methiye E) dua B) tegazzül D) taç 3. Aşağıdakilerden hangisi mahlas beyti olamaz? A) Seher kılıp gelir Ahmed diye ki şehrimizin Güzelleri nicesin, hoş musun, safâca misin? B) Yine sihr-etti Necâti, nice söz, nice gazel

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde divan şiiri ile ilgili bilgi yanlışlığı yapılmıştır? A) Konuya değil konunun işleniş biçimine önem ve- rildiğinden aynı konu değişik dönemlerde birçok şair tarafından işlenmiştir. B) Divan şairinin ustalığı, belirli kurallara uyarak benzetmeler yapmak, sanatlı söyleyişler ortaya koymak, mazmunları yerinde kullanmak ve bu şartlar içinde etkili bir söyleyiş güzelliğine ulaş- maktır. C) Ahenge çok önem verildiği için "redif"e özellikle yer verilmiş ve genellikle "zengin ve tam kafiye" kullanılmıştır. D) Amaç, şiirde ustalık göstermek olduğundan (sa- nat için sanat anlayışı), şairler Farsça ve Arapça tamlamalara, söz oyunlarına, süslemelere şiirle- rinde sıkça başvurmuşlardır. E) Arap ve Fars edebiyatından alınan "gazel, kasi- de, mesnevi, tuyuğ" gibi nazım şekilleri ağırlıklı olarak kullanılmıştır.

2. 1. Sinan Paşa II. Veysi III. Şeyhülislam Yahya IV. Ahmet Paşa V. Taşlıcalı Yahya Numaralı sanatçılardan hangileri divan şairle- rinden değildir? A) 1. vett. B) 1. ve D) #11. ve IV. C) II. 11. E) IV. ve V.

ngisi E) V 7. I. Hayret ey büt sûretün gördükte lâl eyler beni Sûret-i hâlüm gören sûret hayâl eyler beni Mihr salmazsan mana rahm eylemezsin bunca kim Sâye tek sevdâ-yı zülfün pây-mâl eyler beni II. Bûs-la'lin şöyle sîr-âb-ı zülâl eyler beni Kim gören âb-ı hayât içmiş hayâl eyler beni (Fuzûlî, XVI. yüzyıl) Şâ'ire söz bulmağa minnet ne amma neyleyeyim Âh kim hayret seni gördükçe lâl eyler beni D) Muamma Aşağıdakilerden hangisi, farklı şairlerden alınmış bu şiir parçaları arasındaki ilişkiyi en iyi ifade eder? A) Mazmun B) Nazire C) Lugaz nustuv (Nedim, XVIII. yüzyıl) E) Tehzil