Divan Şiiri Özellikleri Soruları

11. Edebiyata yerli unsurların, gelenek ve göreneklerin girmeye başlaması hareketi olarak tanımlanan mahallileşme hareketi, PR evresini şairlerin şürlerine yeni hayat sahnelerinin ve izlenimlerinin girmesini kolaylaştır- mıştır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi mahallileşme akımı- nın etkisiyle yazılmamıştır? A) Gel behey bigâne-meşreb gel yeter nâz eyleme Çık benimle seyr-i Sadâbâd-ı nev-peydâyı gör (bigâne-meşreb: yabancı huylu, nev-peydâ: yeni ortaya çı- kan) B) Gece yıldız sayarken bu dil-i nâlânım Doğdu nâgâh güneş gibi meh-i tâbânım (dil-i nâlân: inleyen gönül, nâgâh: ansızın, meh-i tâbân: ay yüzlü) C) Senin her cevrine bin cân ile sabr eylerim ammâ Beni pek öldürür ey bî-vefa illerle bâzârın (cevr: eziyet, bî-vefa: vefasız, illerle bâzâr: yabancılarla ya- pilan pazarlık) D) Sen böyle soğuk yerde niçin yatar uyursun Billahi döğer dur hele dayen seni görsün (daye: anne, döğ-: dövmek) E) Bir mihre eyleyüp yine dil âşinâ beni Mânend-i zerre eyledi ser-der-hevâ beni (mihr: sevgi, dil: gönül, ser-der-hevâ: perişan, mânend: gibi, benzer)

13. Evler göç göçe oldu İki derdim üç oldu Şirin nar dane dane Gel güzel döne döne Ben sevdim eller aldı Emeklerim heç oldu Şirin nar dane dane Gel güzel döne döne Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisine örnek gösterilebilir? A) Ninni B) Türkü D) Varsağı C) Mâni E) Destan

7. Aşk derdiyle hoşem el çek ilâcımdan tabîb Kilma dermân kim helâküm zehri dermânundadur Bende yok sabr u sükûn, sende vefadan zerre İki yoktan ne çıkar fikredelim bir kerre Fuzuli Nabi Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) İlk beyitte aşkın verdiği ızdıraptan hoşnutluk dile ge- tirilmiştir. B) İki beyitte de dönemine göre yalın ve anlaşılır bir üslup kullanılmıştır. C) İlk beyitte dert ve derman sözcükleri tezat sanatı oluşturacak şekilde kullanılmıştır. D) İkinci beyitte ima yoluyla sevgilinin vefalı olması is- tenmiştir. E) İki beyitte de sevgiliye ulaşmanın imkânsızlığı ifade edilmiştir.

21. Aşağıdaki beyitlerden hangisinde bir nasihatten söz edilemez? A) İnsanoğlu hile-bâzdır kimse bilmez fendini Her kime iyilik edersen sakla andan kendini B) Dünyâda sadakatden eyi kâr bulunmaz Gül-nahl-i dürüstîde hele hår bulunmaz C) Sen subh gibi sıdkıla neşr eyler isen nûr Cehlin zulumâtından olursun ebedî dûr D) Ne kendi eyledi râhat ne halka verdi huzûr Yıkıldı gitdi cihândan dayansın ehl-i kubur E) Aklın var ise ilme çalış gayrıya bakma Gafletdir aman kendini bî-ilim bırakma

Mesnevi, divan şiirinde bugünkü bî türdür. 75 A) roman - hatıra B) roman - hikâye C) deneme - roman D) hikaye-hatıra E) deneme - hikâye ve ---- yerini tutan ede- Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangl- sinde verilenler getirilmelidir?

ye (Halk Hikayesi, Mesnevi) Test c Öster- 2. Mesneviler için aşağıdakilerden hangisi söyle- Son- nemez? aktı ki ersin. Han A Mesneviler Türk edebiyatının manzum romanla- rıdır. B Mesnevilerde anlatılacak konuya doğrudan giril- mez, mesnevinin kendine özgü bir düzeni vardır. (C) Mesneviler, şairlerin divanlarında yer alır. DY Mesnevilerde; savaş ve kahramanlık, aşk, dinî ve tasavvufi konular, ahlak, şehirlerin güzellikleri konu edilebilir. Mesneviler her beyti kendi içinde uyaklanan, aruz ölçüsüyle yazılan genellikle olay çevresinde oluşan metinlerdir.

1. Başı büyük büzürg himmet olur Küçük olursa aklı kıllet olur Kaşı odur kim siyah u ince olur Nazı vü şivesi yirince olur Gözi büyüğün ıssı kâhil olur Küçük olsa hafif ü muhmîl olur İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Kıyafetname C) Gazavatname B) Surname D) Pendname F) Sefaretname

1. Bu şehr-i Sitanbul ki bî-misl ü behâdır Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedadır Bir gevher-i yektâdır iki bahr arasında Hurşid-i cihân-tab ile tartılsa sezâdır Altında mı üstünde midir cennet-i âlâ El-hak bu ne hâlet bu ne hoş âb u havâdır Bu dizeler bir kasidenin hangi bölümünden alınmış olabilir? A)teşbib (nesib) B) tegazzül C)methiye D) taç E)dua

11._1. Yine uğradı bir kapıya dahi Ki muhkem kilit idi onun bağı Dutulmaz idi çün kilit pasludi Anahtarı üstün yana asludi II. Hudavenda kulum hükmüne ferman Zira sensin benim derdime derman Senün işlerüne kimse karışmaz Alimler cümlesi yolunda hayran Numaralanmış dizelerle ilgili olarak, 1. Nazım birimleri aynıdır. II. Nazım biçimleri farklıdır. III. Birincisi halk şiiri ikincisi divan şiirine aittir. yargılarından hangisi/hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I, II ve III B) I. ve II. E) II. ve III. C) I. ve III.

4. Divan edebiyatı nazım biçimlerinden olan terkib-i bent ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinde bilgi yanlış- liği vardır? A) Genellikle 5-15 arasında değişen bentlerden oluşur. B) Felsefi düşünceler, dinî ve toplumsal konular işlenir. C) Bentlerin arasındaki beyte vasıta beyti denir. D) Uyak düzeni mesnevi gibidir. E) Her bent 5-10 beyitten oluşur.

12. Fuzulî'nin eserleriyle ilgili olarak aşağıda verilen açık- lamalardan hangisi yanlıştır? A) Leyla ile Mecnun, divan edebiyatındaki en güzel aşk mesnevilerinden biridir. B) Hadikatü's-Süeda, tarihte acı bir sayfa bırakan Kerbela olayını anlatır. Şikâyetname, şairin hiciv türünde yazdığı uzun kaside- sidir. DY Şah İsmail'e sunduğu Beng ü Bade adli mesnevisi ale- gorik bir eserdir. Şiire dair görüşlerini anlattığı mensur bir mukaddimey- le başlayan Divan'ı; kaside, gazel, musammat, kit'a ve rubailerden oluşur.

HOCAM Divan Edebiyatı Diyalog Yorumu İki öğrenci Nabi ile Nedim'in şiir anlayışları üzerine bir çalış- ma yapacaklardır. Bu çalışmada öğrenciler, şairler arasında şairlerin kendi şiir anlayışlarını yansıtan bir tartışma kurgular. Aşağıdakilerden hangisi bu tartışmada geçebilecek bir diyalogdan alınmıştır? A) Nabi: Şiiri ince hayallerle, girift sözlerle süslemek gerek- lidir. Sözün değeri ve gücü yalnızca sanatsallığı ölçüsün- dedir. 1 Nedim: Ne ince hayali, ne girift sözü? Sözün değeri, toplumsallığıyla ölçülür. Konu; toplumsal olmalı, okuyan kendini bulmalı. B) Nabi: Bir divan sanatçısı, öğüt vermekten kaçınmalı. Sanata düş gücüyle yaklaşmalı. Yerel söyleyişlerden faydalanmalıdır. Nedim: Yerel söyleyişin zamanı çoktan geçti. Şiirde divan geleneğine bağlılık söz konusu olmalıdır. Ancak bu şekilde soyut sevgili resmedilebilir. C) Nabi: Şiir, derin düşüncenin ürünüdür. Derin anlamlar içeren bir düşünceden söz ediyorum. Akıl dolu, hikmetli sözlerle örülmeli şiir. 2. Nedim: Bırakın şu soyutluğu şiirde. Artık değişmeli alış- kanlıklar. Dış dünya ve alışkanlıklar somut olmalı. Hatta anlaşılır olmalı ve bunun için günlük dilden faydalanılmalı. D) Nabi: Aşkı şiirin odağına koymalı. Siz, bunu başarama- sanız da ben bunun ardından gideceğim. Şiirin odağında aşk ve aşkın verdiği acılar bulunmalıdır. Nedim: Ben, sofiyane sözlerin şairiyim. Anlam derinliğini bulursun şiirimde ama derdim yoktur aşkla. Değil mi ki aşk, bir hayaldir. /benimhocam E) Nabi: Ben deyimlerden, atasözlerinden faydalanırım şiirde. Düşünce değil duygudur derdim. Duyguyu anlat- maktır. Bunun için değil mi her sözüm mana denizinden bir inci? Nedim: Bırakınız günlük söyleyişleri. Günlük dile dair ne varsa biz şairlere yabancı sayılmaz mı? İnce mecazlar ve söz oyunları yoksa inci kapkara sayılmaz mı? Binnaz, oyun ku kendi şi Aşağıd diyalos B A) Ne or Şir Ş B) E

9. Yazılış amacına göre "münacat, naat, hicviye, mersiye ve methiye" gibi türlere ayrılan kaside; beyitlerden oluşur ve aruz vezniyle kaleme alınır. Fuzuli'nin kaleme aldığı Su Kasidesi, bu parçada söz edilen kaside türlerinden hangisine örnektir? A) Naat B) Mersiye C) Hicviye D) Münacat E) Methiye "kitabın başkenti" 1

9. Geçti cânânın firâkı cânıma G Tîr-i cevri gibi girdi kanıma Nâleden bir kimse gelmez yanıma Söyle ey bâd-ı sabâ cânânima Bahr-i aşkına olal'dan âşinâ 8 Yad oluptur cümle-i âlem bana Yalınız kaldım garîb ü mübtelâ Söyle ey bâd-ı sabâ cânânima a dörther bestesiz Qarkı Yahya Bey'e ait olan bu dizelerle ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Mecazlı bir anlatıma sahip olduğu B) Murabba nazım şeklinin kullanıldığı CDünyanın geçiciliği tema'sının işlendiği D Tekrir sanatına yer verildiği E)Kafiye ve rediften yararlanıldığı rajoso Nozim

hangisine matik 4. ao Rindâne gazel - Pastoral şiir II. Âşıkâne gazel - Lirik şiir III. Hâkimâne gazel - Didaktik şiir DUF03 IV. Şuhâne gazel - Satirik şiir Yukarıda numaralanmış tür eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV C) I ve IV E) III ve IV

e- 13. Yüz kuşa irer-iseñ bir murg ola Kamusina pâdişâh sîmurg ola Kuşlara yüz dürlü dürişmek gerek Pâdişâhlarına irişmek gerek Kuşlara hüdhüd meger rehber ola Kim bu kuşlar yoriyalar ol yola Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır? A) Harnâme C) Mantıku't-Tayr E) Sihâm-ı Kaza B) Şikâyetnâme D) İskendernâme C 16. A ta A B C C E AYT Der