Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

1. Mersiyeler bir kaside türü olmasına rağmen Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üzerine kaleme alınan ve Türk edebiyatının en ünlü şiirlerinden biri olan "Kanuni Mersiyesi'ni 'ter- kib-i bent' ile yazmıştır. ESIT AGIRLIK II. Şiirinde zevk, neşe ve coşkunluk hâkim olup üzüntü, acı ve keder yoktur. Ayrıca Türklerin Divan şiirine kazandırdığı şarkı nazım biçimi- ni ilk kez kullanan sanatçıdır. III. Kanunî tarafından kendisine maaş bağlana- cağına dair söz verilmiş fakat sonradan bu maaş gündelik dokuz akçe gibi onun azımsa- dığı bir miktardan ibaret kalmış, bunu üzeri- ne şair ünlü "Şikâyetnâme'sini kaleme alarak memnuniyetsizliğini dile getirmiştir. Ve IV. Sihâm-ı Kazâ adlı eserinde babası dâhil sad- razamları, vezirleri, bütün devlet büyüklerini, şairleri, sanatkârları; kısaca devrin ismi du- yulmuş bütün ünlü kişilerini hicvetmiştir. Numaralanmış açıklamalar aşağıdaki sanatçı- lardan hangisiyle ilgili değildir? A) Fuzuli C) Nedim E) Nefi B) Baki D) Nabi Evrensel İletişim Yayınları

8. 16-17. yüzyılda yaşadığı düşünülmektedir. Şiir an- layışı aşk ve doğa üzerine kuruludur. Şiirlerinde Elif, Zeynep gibi isimlerin sıkça geçmesi, bu isimlerin sevgilileri olduğunu akla getirmektedir. Anadolu in- sanının o çağdaki günlük konuşma diliyle şiirler yaz- mıştır. Halk edebiyatında en çok semai ve varsağı söyleyen ozanlarındandır. Bu parçada tanıtılan halk ozanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Köroğlu C) Seyrani E) Gevheri B) Karacaoğlan D) Kayıkçı Kul Mustafa

ki n 7 -<) K) Ger derse Fuzûli ki güzellerde vefa var Aldanma ki şair sözü elbette yalandır II. Karac'oğlan sırrın kime danışır Siyah zülfü mah yüzüne kıvrışır Ayrılanlar elbet bir gün kavuşur Ağlama sevdiğim gül dedi bana Numaralanmış dizeler karşılaştırıldığında aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. metin beyit, II. metin dörtlük nazım birimiyle yazılmıştır. B) Her iki metin de şiirin son bölümünden alınmış- tır. -sbiogen 1 C) Her iki metin de yazıldığı dönemin siyasi olay- larıyla ilgilidir. D) I. metin aruz, II. metin hece ölçüsüyle yazılmış- tır. E) 1. metin divan, II. metin halk edebiyatı gelene- ğine aittir. E hu Juhu v

e bir E) V 102 7. Çelebi Mehmet'i tedavi eden ... bu iyiliğine karşılık Tokuzlu köyü'nü tımar olarak almıştır. Ancak bu köye giderken yolda tımarın eski sahipleri tarafından dövülmüş ve soyulmuştur. Yaşadığı bu olayı anlatmak için yazmıştır. adlı eseri Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A)/Nefi - Siham-ı Kaza Fuzuli - Şikayetname Nabi - Hayriyye Kaygusuz Abdal - Budalaname Şeyhi - Harname ellud ... llavoli lo sper il bamb 240 M sid MHI) (8 sib

14. Zengin ve parlak muhayyilesi, dile hâkimiyeti, onu kaside tarzının en başarılı üstadı yapmıştır. Şairin kasidelerinde- ki derin hayal gücü ve bunu dile getirirken kullandığı mübalağalı anlatımı dikkat çeker. Kasidelerinde övdüğü- nü göklere çıkaran yerdiğini de en ağır sözlerle eleştir- mekten korkmayan, dilini ustaca kullanan ve yaptığı hicivlerle şöhret bulan şair, mübalağa sanatının tüm inceliklerini ortaya koymuştur. Onun edebi dehasının verimi Türkçe ve Farsça divanlarıdır. Hemen her edebiyat tarihçisinin belirttiği gibi, Sihâm-ı Kazanın dili bu divanlar- daki kusursuz ve söyleyiş gücü çok yüksek olan dil ile mukayeseye imkan vermeyecek derecede sorunlu ve edebi olmaktan uzaktır. Bu parçada hakkında bilgi verilen şair aşağıdakiler- den hangisidir? A) Nef'i D) Nabi B) Zatt C) Hayali E) Nedim

15. Necid'de bulunan Benî Âmir kabilesine mensup Kays ile Leylâ, kabilelerinin hayvanlarını otlatırken birbirlerini severler. Büyüyüp aşklarının meydana çıkması üzeri- ne Leylâ, çadırda alıkonur ve Kays'a gösterilmez. Bu- nun üzerine Kays'ta aşkın ilk ızdırabı başlar, babasına Leylâ'yı istemesini söyler. Ancak aşkları sebebiyle kızın adı dillere düştüğü için bu teklif reddedilir ve Leylâ bir başkasıyla evlendirilir. Kays, ızdırabın tesiriyle aklını büs- bütün kaybeder. Babası şifa ümidiyle onu Mekke ve Medine'ye götürse de o, Allah'a aşkını artırması için dua eder ve çöllere kaçarak vahşi hayvanlarla birlikte yaşa- maya başlar. Öte yandan Leylâ, Kays'ın aşkıyla ızdırap içinde ölür. Kays da onun için ağıtlar söyleyip aşkının acılarını terennüm ederek çöllerde dolaşmaya devam eder. Nihayet bir gün ölüsü bulunur. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen mes- nevinin yazarına aittir? A) Garibname C) İskendername E) Gevhername B) Şikâyetname D) Sergüzeştname

1. 8 Şiir ve Şiirde Çiçekleri ezme yavrum Çiçek bir yüreğe benzer Çiçekleri ezen, insan ezer Sakın sen, kuş vurma yavrum Bu sonsuz orman kardeşliğinde o Uçar kuşlar gökyüzünde Bu dizeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Ses benzerlikleri önemsenmemiştir. B) Didaktik özellikler taşımaktadır. C) Halk edebiyatı ürünüdür. X D) Ölçü kullanılmıştır. E) Bireysel bir konu işlenmiştir.

6. 1. İskendername II. Leyla vü Mecnun Vesiletü'n-Necat III. Süleyman Çelebi Fuzuli TV. Hüsn ü Aşk Seyh gal Seyhî V. Harname Ahmedî www Yukarıdaki eser adları ile sanatçılar eşleştirildiğinde hangi eser dışta kalır? A) I B) II C) III M (D) IV E) V

. 3. Devlet adamı, kelam ve matematik Alimi Nergisi, divan şiiri mazmunlarından da yararlanmak suretiyle, süslü ve seci- li divan nesrinin 15. yüzyıldaki temsilcisi olmuştur. Fatih'in hocalan arasında yer almış, veziri olmuştur. Süstü nesrin ilk örneği Tazamruname'de, tasavvufi düşüncelerle aşk ko- nusunu ele alır ve varlığın aslını bulmaya çalışır. Ahlaka dair, nesir tarzındaki ikinci eseri Maarifname'de, "güzel ah- lak, ilmin faydası, kanaat ve tevekkül" gibi konulan işler. Alâeddin Attar'ın Tezkiretü'l-Evliya'sını örnek alarak hazır- ladığı Tezkiretü'l-Evliya, evliyaların hayatları ve kerametle- rinin anlatıldığı mensur bir eserdir. Bu parçadaki bilgi yanlışı aşağıdaki değişikliklerin han- gisiyle giderilebilir? A) "Nergisi" yerine "Sinan Paşa" getirilerek B) "15. yüzyıldaki" yerine "17. yüzyıldaki" getirilerek C) "Süslü nesrin ilk örneği Tazarruname'de" yerine "Sade nesrin ilk örneği Kabusname'de" getirilerek D) Maarifname yerine Keşfü'z-Zunûn getirilerek E) Tezkiretü'l-Evliya yerine Tuhfetü'l-Kibar Fi-Esfâri'l-Biham getirilerek Ahinün gerek kim, dört nesnesi açuk ola. Evvel eli a- disque Nite

13/ Klasik Türk şiirinin 18. yüzyıldaki önemli ismi olan ----, yaşadığı kısa ömre başyapıtlar sığdıran bir şairdir. Klasik Türk şiirinin zirvesi olarak kabul edilmesinin nedeni, onunla beraber klasik Türk şiirinin misyonunu tamamlayarak şiirin yeni bir kanala akmış olmasıdır, denebilir. Genç yaşında yazdığı mesnevisi ve kaleme aldığı Divan'ı, onun başarısının en büyük ifadesidir. Sebkihindi akımından etkilenen ve bu anlayışın önemli örneklerini veren şair, geleneğin tıkandığı gerçeğinden hareketle yeniyi yaratma yolunda önemli açılımlar yapmıştır. Şiirlerindeki derinlik ve tasavvuf düşüncesi, yeni bir anlayışın örnekleri olarak klasik Türk şiirinde önemli bir yerde durmaktadır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki divan şairlerinden hangisi getirilmelidir? A) Nedim Şeyh Galip B) Enderunlu Vasif D) Bâkî E) Keçecizâde İzzet Molla 16. 17

3. Bu akım, fikre ağırlık vererek okuyucuya yol gösteren dizelerdeki yol haritalarıyla âdeta şiirleri besler. Insanı ve dünyayı derin felsefi gözlerle irdeleyen çeşitli konulara yoğunlaşmasına karşılık bunları kısa ve özlü bir anlatımla vermeyi amaçlar. Bu tarz şiirin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi Nâbi'dir. Yukarıdaki parça divan şiirinin hangi kavramına dönük bilgiler içermektedir? A) Mahallileşme C) Sebkihindi E) Hikemî şiir B) Türkiibasit D) Tasavvuf

ye) E) Her beytinin dizeleri kendi arasında kafiyeli olan bu nazım şekli, divan edebiyatının en uzun nazım şeklidir. (Murabba) ----, Kanuni'ye sunduğu şiirlerle onun himayesini kazanmıştır. Padişahın ölümü üzerine edebiyatımızın en güzel mersiyelerinden birini yazmıştır. Şairler sultanı olarak tanınan şair, gazellerindeki güçlü ifade kudretiyle dikkati çeker. 32. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2020) A) Hayâlî B) Taşlıcalı Yahyâ C) Fuzûlî D) Bâkî E) Necâtî Divan şiirinde "hikemî tarz"ın kurucusu kabul edilen şair, sosyal ve siyasal huzursuzlukların yaşandığı XVII. yüzyılda yetişmiştir. Gerek döneminin gerekse kendi mizacının etkisiyle, hikmet ve darbimesel ağırlıklı Acemi oldu yanında şuârası A Fatih Sultan Mehmet ve II. yazmıştır. Şiirleri, o daha h Rumeli'ye yayıldığı gibi Herat'taki sarayında dahi sonraki şairleri de etkile tarihinde Şeyhi ile Neca tanınmışlarındandır. O redifli kasideleri, bilin 36. Bu parçada söz e hangisidir? (2021) A) Süleyman Çelebi D) Taşlıcalı Yahya Ey serv-i sehi ser Çok ali-neseble

B B 1- 10. 1. Süslü nesir II. Mevlit III. Hurufilik IV. Kerem Kasidesi → A Aşağıdaki sanatçılardan hangisi numaralanmış kav- ramlardan hiçbiriyle eşleştirilemez? A) Ahmet Paşa C) Ali Şir Nevai E) Nesimi B) Süleyman Çelebi D) Sinan Paşa

7. Taşlıcalı Yahya Lami Çelebi Gülşehri Bu sanatçıların ortak özelliği aşağıdakilerden hangi- sidir? ● ● A) Aynı yüzyılda yaşamaları B) Aynı akımın içinde yer almaları C Şarkı türünde şiirler yazmaları D) Tasavvuf anlayışından etkilenmeleri E) Hamse sahibi olmaları endemik-

10. 16. yüzyılda yaşayan ozan, Alevi-Bektaşi şiirinin en güçlü adlarındandır. Tasavvuf öğretisiyle yeti- şen ozanımız şiirlerinde isyanını, zindana atılışını anlatmıştır. Divan şiirinden etkilenmemiş, zulme ve haksızlıklara karşı savaş vermiştir. Bu parçada sözü edilen ozan aşağıdakilerden hangisidir? A) Pir Sultan Abdal B) Dadaloğlu C) Kaygusuz Abdal D) Yunus Emre E) Seyranî

6. 7. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Şair Evlenmesi - Tiyatro B) Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi - Makale C) Tercüme-i Manzume - Öykü D) Durub-1 Emsal-i Osmaniye- Atasözleri E) Müntehabat-ı Eş'ar - Şiir - şairlerinden Namık Kemal, şiirlerinde biçim ola- rak eskiye bağlı kalmış ancak yepyeni konuları şiir- de işlemiştir. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Encümen-i Şuara (Sair Toplulugu) B) Tanzimat'ın 1. Dönemi C) Edebiyatımızın yenilikçi D) Toplum için sanat E) Divan edebiyatı savunucusu 59 www