Divan Şiiri Soruları

T 11 2 9. Leyla vü Mecnun • Hayriyye Vesilet'ün-Necat • Harname y Aşağıdakilerden hangisi bu mesnevilerden herhangi biriyle ilişkilendirilemez? A) Hikemî tary B) Tasavvuf C) Fabl D) Mevlid E) Methiye

20. Divan edebiyatı şairleri aynı konuları işlemeleri ve benzer sözcükleri kullanmalarına rağmen onları birbirinden ayıran önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir? n A) Şiirde musikiye önem verme B) Kullanılan söz sanatlan C) Nazım şekillerinin seçimi D) Üslup E) Mahlas seçme Yalnız III

ati - Sosyal Bilimler - 1 8. Kelebek buğday ekmiş Manisa ovasına a Sivrisinek derilmiş irgat olup biçmeye b Bir sinek bir devenin çekmiş budun koparmış Salunuben seğirdir bir yar ister kaçmaya b C Bir aksacık karınca kırk batman tuz yüklenmiş Gâh yorgalar gâh seker şehre gider satmaya Donuz düğün eylemiş ayuya kızın vermiş Maymun sındı getirmiş kaftan gömlek biçmeye b Bu dizelerin nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A Sathiye B) ilahi C Nutuk D) Devriye E) Münacat

verdi Kasic KI2 Elif dedim, be dedim aman Kiz ben sana ne dedim? verm men olsa lang alar zellig Kuş kanedi kalem olsa Ah yazılmaz benim derdim Kuş kanedi kalem olsa Ah yazılmaz benim derdim Bo: si yük die aralda ni buen A) Bu şiirin nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? B) Semai D) Türkü BENIM HOCAM B) A) Koşma Varsağı C) E) Ninni den ceni D) E 12. Mecnun didî ey büt-i perives Hâşâk-i zaife urma ateş ler sul tarain Arapca 20 15. 1 b Yakmağa beni yeter hayâlün Yohdur bana takat-i visâlün d. d i tara Zinhâr getürme ey semen-ber Ayine-i ânzun beraber Sultan zade nünü Bir zerreye kim vücûd yohdur Ayîneden âna sûd yohdur Aşağıdaki eserlerden hangisi bu şiirin nazım biçimiyle yazılmamıştır? A) Leyla ile Mecnun B) Harname Sinde III C) Vesiletü'n Necât D) Hayrabâd E) Kanuni Mersiyesi 91

13 BENİM HOCAM AYT-TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Sor 22. Dit bil de A) 18. Yâ Rab ne eksilirdi deryâ-yi izzetinden Peymâne-i vücuda zeln-âb dolmasaydı Azâde-ser olurdum âsîb-i derd ü gamdan Yâ dehre gelemeseydim yâ aklım olmasaydı Yukarıda verilen iki beyitlik şiirin nazım biçimi aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Tuyuğ B) Rubai C) Murabba D) Kit'a E) Şarkı B) C D E

EDEBİYAT en Şiiri Sanatçıları Hüsrcur sirin → 40. Kayhan: Divan şiirini seven biri olarak Nabi'nin mesnevi türündeki tüm eserlerini okudum. Özellikle oğluna hitaben yazdığı mes- neviyi çok beğendim. Bilal: - de Ben de hicivleriyle ünlü olmuş ve bu tür şiirleri yüzünden ca- nindan olmuş şairimizin Siham- Kaza adlı eserini günümüz Türk- çesiyle okumuştum. Şeyma: Bu şairlerimizin yanında Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümün- den sonra Kanuni Mersiyesi'ni yazan şairimizi de anmadan ede- meyeceğim. Tuna: Kanuni Mersiyesi'ni yazan şairimizle aynı dönemde yazan ve Arapça, Farça, Türkçe üç Divan'ı bulunan Su Kasidesi'nin şairi- ni de analım bence. Bu şairimizin yazdığı Harname adhi mesne- visi de hâlâ zevkle okunmaktadır. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşı- lamaz? Seyht Prf Yayınları A) Kayhan'ın sözünü ettiği, Nabi'nin oğluna hitaben yazdığı mesnevinin adt, Hayriye'dir. B) Bilal'in sözünü ettiği şair, Nefi'dir. C) Şeyma'nın sözünü ettiği şair, Baki'dir. D) Tuna'nın belirttiği şair Fuzuli'dir. X E) Tuna'nın sözünü ettiği mesnevi'nin adı Harname değil, Hüs- rev ü Şirin dir. seyhi DB

6. Nice güzellerle gezdim bir zaman Şu yalan dünyada sürmedim devran Bu aşkın elinden yandım el-aman Aktı gözüm yaşı oldu bir umman Hiçbiri derdime olmadı derman Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? türü bakımından güzellemedir. BY Düz kafiye şemasından faydalanılmıştır. A Nazım Mübalağa sanatına başvurulmuştur. D) Redife yer verilmemiştir. E) Tunç kafiye kullanılmıştır.

apil eşleştirme den hangisi yanlıştır? AYIN - ippo || AFakir Baykurt - Kamlumbağalar B) Orhan Kemal - Bereketli Topraklar Üzerinde CSabahattin Ali - Kuyucaklı Yusuf DJ Oğuz Atay - Tutunamayanlar E) Selim İleri - Mahur Beste 19. Aşağıdakilerin hangisindeki açıklama ayraç için- deki kavramla uyuşmamaktadır? 7 c At Evlenme, düğün, sünnet gibi halkın da katılma- sıyla yapılan ve birkaç gün süren şenlikleri betim- leyip anlatan eserlerdir. (Surname) B) Şairlerin divanlarında derkenar olarak geçen yer- lerde şiire ait bazı kelimelerin izah edilmesi ve sa- nat, dil bakımından metnin açıklanmasıdır. (Caize) C) Padişahların tahta çıkışı üzerine yazılan kasideler- dir. (Cülusiyye) D) Divan edebiyatında bilim ve kültür konularında ya- zılmış yapıtların çoğunda görülen nesir türüdür. (Orta nesir) E) Din büyüklerinin, mürşitlerin, tarikat büyüklerinin hayatlarini, kerametlerini konu alan eserlerdir. (Me- nakipname) TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1 6

Bu ğıdakilerden hangisidir? A) Imge B) Edebî sanatlar C) Söyleyici D Mazmun E) Mahlas 12.Divan edebiyatında nesir türü üzerine araştırma ya- pan birinin aşağıdaki eserlerden hangisini incele- mesi beklenmez? Al Seyahatname B) Mir'atü'l-Memalik e Paris Sefaretnamesi D) Cihannüma 7 E) Mihnetkeşan CN hilinan Namik Kemal tiyatrolarıyla

T. 9. O rütbe etti bu keskin soğuk zemîne eser Miyân-1 củyda gömgök kesildi nilüfer Başında kar saçağı sarık arkada sâde Nice gezer bu sokaklarda bilmezem ar'ar Şitánın ettiği bî-dâdı mülk-i gül-şende Etendi binde birin söylesem dolar defter Ayağı donmadı mı havzın evvelá baştan Ya düşmedi mi çenârin eli çemende meğer üreya'ni han bu iki n hangisi Bu dizelerle ilgili, Olaya dayalı bir metin olup mesnevi tarzında yazıl- mıştır. II. Bir kasidenin ilk bölümünden alınmıştır. III. Konusu bakımdan şitaiye örneğidir. X ne hangileri söylenebilir? mlara yer A) Yalnız 1 C) Yalnız IV D) I ve II B) Yalnız 11 E) Il ve III Geçiniz

18. Ey gönül dünyâ içün yok yire çekme iztirab Nice şehlerden gerü kalmış serâdur bu harab Arife ef'âl-i gerdûndan yaraşmaz inkilab Şâhid-i maksûda çek sabr u tahammülden nikâb Görelim âyîne-i devrân ne sûret gösterür Hâke saldı nice serverler seriyle efseri Dive aldurdi Süleymân-ı Nebî engüşteri N'eyledi devr-i felek Âyîne-i İskender'i Sâkıyâ devr eylesün bådeyle pür kil sâgari Görelim âyîne-i devrân ne sûret gösterür Yukarıdaki dizeler, aşağıdaki divan yazını nazım biçimlerinden hangisine örnek olabilir? A) Müzdeviç muhammes B) Rubai C) Mütekerrir muhammes D) Müstezat El Mesnevi Bank

Beni candan usandırdı cefadan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mı. Kamu bîmârīna cânân deva-yı derd eder ihsan- Niçün kılmaz bana derman beni bîmar sanmaz mı Şeb-i hicran yanar cânım döker kan çeşm-i giryânım Uyarır halkı efgânım kara bahtım uyanmaz mı Gûl-i ruhsârına karşu gözümden-kanlu akar su Habîbim fasl-i güldür bu akar sular bulanmaz mı Gâmim pinhan tutardım ben dedîler yâre kıl rûşen Desem ol bî-vefâ bilmem inanır mı inanmaz mı Değildim ben sana mâil sen ettin aklımı zâil Beni tan eyleyen gafîl seni görgeç utanmaz mı Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvâdır Sorun kim bu ne sevdadır bu sevdadan usanmaz mı

.I. Ağırbaşlı, tanınmış bir eserin aynı biçimde yazılmış alaycı benzeri. II. Peygamber efendimizin iç ve dış özelliklerini anlatan eserlerdir. III. Divan edebiyatında düzyazı (nesir) şeklinde yazılan eserler IV. Harfleri yer değiştirmiş sözler. (kasr-raks) V. Beyit sayısı ikiden fazla kit'a Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden

12. Amine Hatun Muhammed ânesi, Ol sadefden doğdu ol dür dânesi. Çünki Abdullah'dan oldu hâmile, Vakt erişdi hefte vü eyyam ile. Hem Muhammed gelmesi oldu yakın, Çok alâmetler belirdi gelmedin. Ol Rebî'ül-evvel ayın nicesi, On ikinci gece isneyn gecesi. Ol gece kim doğdu ol hayr-ül-beşer, Anası ânda neler gördü neler. Bu parça aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış ola- bilir? A Vesiletü'n Necat B) Mantıku't Tayr C) Hadikatü's Süeda D) Divan-ı Hikmet E) Risaletü’n Nushiye 6 Diğer Sayfaya Geçiniz

11. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı var- dır? A) Divan edebiyatında nesir yazma işine inşa, yazan kişiye münşi, yazılanların toplandığı yapıta da münşeat denir. B) Katip Çelebi'nin yazdığı Keşfü-z Zünun, on beş bin eserin tanıtıldığı bibliyografik bir eserdir. C) Beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşturulan hamsenin ilk örneği, Ali Şir Nevai'nin Mecalisü'n Nefais adlı eseridir. D) Hint edebiyatında Beydeba'nın yazdığı fabl özel- likleri taşıyan “Kelile ve Dimne" yi, Mercimek Ah- met, Farsçadan dilimize çevirmiştir. E) Sehi Bey'in kaleme aldığı "Heşt Behişt" adlı eser, Anadolu sahasında yazılmış ilk şairler tezkiresidir.

ters. 29 9. 1. Âşık olanın işk odindan nişan gerek Bağrı kebab gözlerinün yaşı kan gerek II. Yâri diyen gerek kim ola gayrden berî Cânânı isdeyen kişiye terk-i cân gerek III. Şem'-i safâdur ol sanem ana irişmeğe Pervâne gibi yanmağa tâb u tüvan gerek IV. Gonce lebünden isder idüm söz açam velî Ol râz-i nâzüki bilirem kim nihan gerek V. Anunçün Ahmedî heves ider lebüne kim Dil-hastedür ana şeker-i nâr-dan gerek Yukarıda verilen gazelin numaralanmış beyitleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. beyit, kendi içinde kafiyelidir ve matla adını alır. B) II. beyit, matladan sonra geldiği için hüsn-i matla olarak ad- landırılır. C) III. beyit, gazelin en güzel beyti olduğundan taç beyittir. D) IV. beyte maktadan önce geldiği için hüsn-i makta denir. E) V. beyit, gazelin makta beytidir ve şairin mahlası genellikle burada yer alır. 35