Divan Şiiri Soruları

9. 1. Mecalisü'n-Nefais II. Osmanlı Şairleri III. Tezkiretü'l-Evliya IV. Kudemadan Birkaç Şair V. Heşt Behişt Numaralanmış eserlerden hangisi, XVI. yüzyılda Sehi Bey tarafından Anadolu sahasında kaleme alınan ilk tezkire olarak kabul edilir? A) B) II DIV W C) L EV

14. Dürr-i nazmım çarha mengûş olsa bilmez rüzgâr Şi'r-i Nef'î midir ol yâkevkeb-i Şi'râ mıdır Alya (Şiir incim feleğe küpe olsa, yine zaman Nef'i'nin şiiri mi ya da Şira yıldızı mı olduğunu bilmez.) Ma'nî-i rengîn mi lafz-i âb-dârımda yahûd Sâgar-ı mînâya konmuş lâle-gûn sahbâ mıdır (Nükteli zarif sözlerim renkli anlamlar mıdır yahut sırça kadehe konmuş lale renkli şarap mıdır?) Yukarıda verilen dizeler kasidenin hangi bölümünden alınmıştır? A) Methiye B) Nesip D) Tegazzül rfun USLU E) Dua C) Fahriye Diğer sayfaya geçini

4. Eczâmızı her rîk-i beyâbân-i gam etsek Cânâna giden nâme-i hicrâna dökülsek (Vücudumuzun zerrelerini gam çölünün kumu hâline getirsek de sevgiliye giden ayrılık mektubuna ruh diye dökülsek) Yukarıdaki beyit, sözü uzatmayıp veciz bir ifade kullanmaya özen gösteren ancak bu yönüyle halk zevkinden ve dilinden uzaklaştığı gerekçesiyle eleştirilen, Sebk-i Hindî akımı temsil cilerinden olup kendisinden sonra gelen Nedim ve Şeyh Ga- lib'e etki eden 17. yüzyıl şairlerinden - - - - tarafından yazılmış tır. Yukarıdaki açıklamada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Nevizade Atâyi C) Nailî E) Bağdatlı Rûhî B) Niyazi Mısrî D) Nâbî 1.

? unu fark etmesi C) Büyük Menderes Nehri'nin, taşıdığı alüvyonlarla birçok bölgeyi Ege Denizi'nden kopardığını görmesi D) Aktüel Arkeoloji Yollarda projesini destekleyen kurumla- rin, gezinin içeriğini belirlemesi E) Antik kentlerle ilgili çalışma yapan kişileri ziyaret ettikten sonra bu kentleri araştırma arzusunun artması 6 NA Nep ZT 11 (1) Hayat kesin" dediklerimizin bile mutlaka değişeceğini bin- lerce kez jspatlamıştır. (II) Hiçbir şey yerinde kalmaz, her şey hareket eder. (III) Hiçbir plan,/senin kurguladığın gibilolmaz. (IV) Ancak izin verirsen yaşamın kendi kendine şekillenmesine, seninle birlikte örülmesine, o zaman hayallerin ve planların ötesine sıçrarsın. (V) Böylece aramaktan yorulan değil bulu- nan/olursun. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda ve- rilenlerden hangisi yanlıstır? A) I. cümlede yan cümlecik, zarf tümleci görevindedir. B) II. cümle, öge ortaklığı olmayan sıralı cümledir. C) III. cümlenin öznesi, sifat tamlamasıdır. LOTI EV. cümlede, dolaylı tümleç yoktur. IV. cümle, şartli birleşik cümledir. QÖZDEBİR YAYINLARI Gelişim İzleme Serisi TYT 4 Özgün Deneme Sınavı A 1

Divan şiirinde öyküleme gerektiren konuların anlatımında kullanılan nazım biçimidir. Aralarında konu bütünlüğü olan beyitlerden oluşur. Olaylar, masalsı bir atmosferde ilerler. Tasvirler akıl ve mantık sınırının dışına çıkar. Yer ve zaman genellikle belirsizdir. Olayın kahramanları olağanüstü davranışlarda bulunurlar. Ağırlık merkezi aşk olan örneklerinde cin, peri, dev, cadı, ejderha gibi masal motiflerine sıkça rastlanır. Bu eserler, tasavvufi veya alegorik - sembolik nitelikler gösterebilir. Bu parçada sözü edilen edebî tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Terkibibent Mesnevi G C) Menakibname D) Halk hikâyesi E) Fütüvvetname ? Prf Yayınları

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 16. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin "fahriye" bölümünden alınmış olabilir? A) Lâle-hadler yine gülşende neler itmediler Servi yürütmediler gonceyi söyletmediler B) Ayağı yer mi basar zülfüne ber-dâr olanun Zevk ü şevk ile virür cân u seri döne döne C) Yok bu şehr içre senin vasf ettiğin dil-ber Nedim Bir perî-sûret görünmüş bir hayâl olmuş sana D) Görüp bu hâli gül-istanda dondu cedvel-i âb Bahâra dek duramaz korkarım kenâr çizer E) Arab u Rûm'da üstâd-ı sühandır Vehbî Acemi oldu yanında şuârası Acem'in √-36 55- ORNEK √-16 Sair kencin eviyor 19. Eserlerinde yüksek zün manların çoğu Boğazie modern semtlerde yas Sadece aşkı, giyim ku lışmayı küçümseyen, sa üzüntü konusu ya okumuş ve gelir düz yabancı dil bilir, dör la konuşur. Çocukla yür; evlerde piyano, kurulur. Yetişkinler resmiyet vardır. Ya kahramanı hülyalı iki kravat alabildiğ acınası bir yoksull Bu parçada söz sidir? Halit Ziya Uşa

B AYT/TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİLİMLER-1 1. Kıl tefâhur kim senün hem var men tek âşıkun X Leyli'nün Mecnun'ı Şirin'ün eger Ferhåd'ı var a (makta) Bu arsada Bâkî nice üstâda yetişti Âlemde bugün ana bir üstâd yetişmez (fahriye) III. Sanemå gün yüzün âyîne-i candur bilürem Dü-cihan nakşı kamu anda ayandur bilürem (matla) IV. Fuzuli rind-i şeydådır hemişe halka rüsvådır Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mi (taç beyit) V. Bir asra geldik ki bu bazar-ı fenaya Sermaye-yi irfanı olanlar zarar eyler (hicviye) Numaralanmış beyitlerden hangisi ayraç içinde verilen kavramın örneği değildir? À B) II C) III D) IV E) V II. 11. SE Te D E methiye a

eru de Aşağıdakilerden hangisi Necati'yi şuara tezkirele- rinde andıkları adlardan biridir? A) Sultanü'ş-Şuara B) Aruz Üstadı C) Izdırap Şairi D) Melikü'ş-Şuara 11111111111 www.pelikankitabevi.com.tr E) Şairler Piri

11. Cenap Şahabettin, dünya edebiyatında şiir için üç vezinden bahsederek aruz ölçüsünün bunlar arasındaki yerini ve öne- mini tespite çalışır. Aruz veznini şiirdeki en uygun ölçü olarak görür ve bunun sebebini de şu formüle bağlar: Nazım = Nesir + Ahenk Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi Cenap Şahabet- tin'in formülünden çıkarılamaz? PRAF A) Şiirde aruz ölçüsü asla terk edilmemelidir. ac B) Arapça ve Farsça sözcükler şiirden atılmamalıdır. TC) Kisa ve uzun hecesiz şiirde musiki aramak yanlıştır. D) Şiirin musikiden yoksun olması aruza bağlanmamalıdır. E Hece ölçüsü, gerçek şiirin ölçüsü olamaz.

7. A Kitapçığı 1. Zülfüni anber-feşân itmek dilersin itmegil Gâret-i dîn kasd-i cân itmek dilersin itmegil Burka-i tarh eylemişsin iy kamer yüzünden uş Fitne-i âhir zamân itmek dilersin itmegil II. Râzumi halka ayân itmek dilersin itmegil Beni rüsvâ-yı cihân itmek dilersin itmegil Mihnet-ile saferân itdün yüzümün rengini Yaşumi dah'ergavân itmek dilersin itmegil Yukarıdaki I. şiirdeki dizeler, Nesiminin; II. şiirdeki dizeler ise Ahmedî'nin bir gazeline ait ilk iki beyittir. Aynı şekil, vezin, kafiye ve redifle yazılan bu şiirler divan şiirindeki ---- geleneğini örneklendirmektedir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) muamma B) berceste C) nazire D) mahlas E) dibace

A) Atabetü'l-Hakâyık B) Divânû Lügati't-Türk C) Divân-ı Hikmet D) Mecalisü'n-Nefais E) Kutadgu Bilig 16. Aşağıdakilerin hangisinde, divan şairleriyle ilgili bilgi yanlışı vardır? A) Hayatı hakkında fazla bilgi bulunmayan Şeyyat Ham- za'nın Yusuf u Zeliha ve Dasitan-ı Sultan Mahmut adlı iki mesnevisi vardır. B) Şiirlerinde Eski Anadolu Türkçesini başarıyla kullanan Hoca Mesut'un Süheyl ü Nevbahar adlı eseri, içinde gazeller de bulunan aşk konulu mesnevilerdendir. C) Şiirlerini Azeri Türkçesiyle söyleyen şair Nesimî, harf- lerden birtakım tasavvufi anlamlar çıkaran bir öğreti olan Hurufiliğe bağlıdır. D) Mutasavvıf bir 13. yüzyıl şairi olan Ahmet Fakih'in günümüze ulaşan en önemli eseri Çarhnâme'dir. E) Gazellerinde tasavvufi sayılabilecek temalara yer veren Kadı Burhaneddin, halk şiirinin etkisiyle müste- zat nazım biçimini geliştirmiştir. YKS Alan Bölümü Deneme Sınavı-14 ✔FEN BİLİMLERİ YAYINLARI 5

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 5. Salınıp giderken boyunu gördüm Selvi miydi fidan mıydı boy muydu Eğmiş kaşlarını yayını gördüm Kılıç mıydı gamze miydi yay mıydı Arasan dünyayı bulunmaz eşi Siyah bulut perdelemiş güneşi < Ah çekti gözünden sel etti yaşı Deniz miydi derya mıydı çay mıydı? Bu dörtlüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tecahülüarif sanatına yer verilmiştir. T B) Divan edebiyatı mazmunlarından yararlanılmıştır. C) Farklı uyak düzenleri kullanılmıştır. D) Cínasli uyak kullanılmıştır. E) Lirik şiir örneğidir.

CAP 10. Aşağıdaki beyitlerin hangisi ayraç içinde verilen ifadeyi örneklemez? A Merd isen malını ta'mîr-i kulûba sarf et Şöhret ü şân u şükûha telef olmakdan ise (zenginliği doğru yerde kullanma) B) Sakın aldanma şâhım bu sarây-i mihnet-âbâda Zümrüd tahtı zerrîn tâcı hep korsun bu dünyâda (dünyanın geçiciliğine aldanmama) Her mes'elesin kim okudum nüsha-i hüsnün Resm-i edebe şart-ı ri'âyet var içinde 1650 (edepli olma) PÇeşm-i giryâna gel ey nahl-i dil-ârâ sâye sal Bu meseldür iyiliği sen eyle de deryâya sal (yardım etme) E) Gönül gam çekme kim ahvâl-i 'âlem ber-devâm olmaz Zamandur böyle kalmaz derd ü mihnet müstedâm olmaz USU (hayatı iyi değerlendirme)

71- re e- 2 YAYINL LİMİT 8. Edebiyatta şairlerin yetişmeleri, güzel şiirlerin taklit edil- mesi ve sanatkârın kendini her yönü ile geliştirerek or- taya özgün eserler koyması ile sağlanmıştır. Şair bu ilk devrinde bir çırak gibidir hatta şiir bilgisinin genişle- mesi, hayat tecrübe ve şartlarının sanata yönelmesi, bulunduğu ortama göre şairler meclisine devamı, şa- irlerle olan ilgisi veya çok okuması onun, kalfalık dev- rini de geçerek ustalık dönemine ayak basması ile şah- siyetini kazanmasına katkıda bulunur. Bu parçada dile getirilenler divan şairi açısından değerlendirildiğinde aşağıdaki kavramlardan han- gisi, divan şairinin "taklit" dönemi için kullanılabile- cek bir kavramdır? Nazire B) Tercüme D) Şerh E) Haşiye Diğer sayfaya geçiniz. C) Caize 10

10. Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi, birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir? A) Misra ortalarında iç kafiye olan gazeller (Musam- mat gazel) B) Bütün beyitleri aynı güçte ve güzellikte olan gazel- ler (Yek-ahenk gazel) C) Kasidelerde şairin adının geçtiği beyit (Taç beyit) D) Kendi arasında uyaklı beyit (Musarra) E) Gazel ve kasidelerde son beyit (Makta) L

16:58 × I. Cihânı lütf u mürüvvetle kâm-rân etdin Cihânda kim alasın ber-sebîl-i istimrar A". II. Yerişdi nevbahar faslı dil-i şeydâ figân güldü Cilâlandi karanfiller açıldı gül hemân güldü III. Bildim ol tifl-1 terin dostluğu buz üzre imiş Dün kızak kayması bu nükteyi remz itdi bana IV. Habib-i Kibriya Mahbub-ı Hak şem'-i hidâyetsin Vücûd-ı kâmilin nûr-ı Hüdâ'dır yâ Resûlallâh Divan edebiyatında şiirlerin bir başlığı yoktur. Şiirler; ya- zıldığı nazım şekillerinden, konularından, rediflerinden ya da kafiyelerinden hareketle adlandırılmıştır. Bu durum ka- sideler için de böyledir. Kasidelere işledikleri konulara göre farklı adlar verilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu beyitlerden bi- rinin türü değildir? A) Bahariye B) Mersiye C) Naat D) Methiye E) Şitaiye 10