Divan Şiiri Soruları

snis oney niğibings) 7. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: I. Ârız-ı dilberdeki hatt ey Selîm Dûd-i âhindur ki te'sîr eylemiş II. Hâlün ile zülfün el bir eylemiş a Dilleri dâmıylanahcîr eylemiş III. Sanasın nakkâş-ı kudret kaşına Nûrdannûntahrîr eylemiş Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangi- sinde doğru olarak verilmiştir? A) 1-1 merte B) II - I - III ||| - | astménnéo D) III-II E) III-II Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 4

n- 26 pul ve tir. eri 5. Eski şiirimiz, hayatı yasaklayan bir şiirdir. O, en güzel anlamın da bir soyutlama işidir. Eski şiirimizde Batı şiirinde olduğu gibi hayatla sıkı bir ilişki olmadığından içinde şiirin mucizesi gülme yen eserler, büsbütün boş sadece hüner oyunu gibi kalıyor. Bu parçadaki düşünceye karşı gelen biri aşağıdaki şairler. den hangisinin şiirlerini örnek gösterebilir? A) Şeyh Galip B) Bağdatlı Ruhi C) Euzann D) Gülşehri E) Taşlıcalı Yahya 2. r F B C D E

SON NUMARA YAYINL anan olay- 16. Amalimiz efkarımız ikbâl-i vatandır an bir şiir I ve duru- rin söz ve -dır. Divan ri, tıp ilmi, nlar, mes- Serhaddimize kal'a bizim hâk-i bedendir Osmanlılarız ziynetimiz kanlı kefendir Gavgâda şehâdetle bütün kâm alırız biz Osmanlılarız can verir nâm alırız biz Kan ile kılıçtır görünen bayrağımızda isi divan amaz? Can korkusu geçmez ovamızda, dağımızda Her gûşede bir şir yatar toprağımızda Gavgâda şehâdetle bütün kâm alırız biz Osmanlılarız can verir nâm alırız biz Namık Kemal'in Vatan Türküsü adlı şiirinden alınan bu par- çayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Aruz ölçüsü kullanılmıştır. Nazım nesre yaklaştırılmıştır. C) Divan şiiri nazım şekillerinden muhammestir. Osmanlıcılık fikri hâkimdir. E Sosyal içerikli kavramlar şiire taşınmıştır Diğer sayfaya geçiniz.

7. Aşağıdakilerden hangisi bir mesneviden alınmamıştır? ob VT 00 A) Siginuram ana kim misli yokdur Ululuk issidur ihsânı çokdur B) Ey gönül sabret, tahammül kıl ana Yâre erişmek işi az az olur Ingy M C) Kitâba Murâd-nâme yâd itdüm ad Mürîdüm müyesser olisar murâd V mis mont gang un D) Çü Şapuru Şîrîn kıssasın dün il fine İşitdün dinle bir hoş kıssa bugün E) Sebze 'âlem gül açılmış bâgda Başladum ben bu söze ol çağda bebeluy light DAH

1. -----, Divan'ının ön sözünde "İlimsiz şiir temelsiz duvar gibidir, temelsiz duvar da değersizdir." diyerek şiirlerinde il- min önemine dikkat çekmiştir. Türkçe Arapça ve Farsça olmak üzere üç dilde divanı bulunmaktadır. Eserlerinde kul- landığı dil dönemindeki divan şairlerine göre daha sade, anlaşılır bir Türkçedir. Halk deyişlerinden bolca yararlanmış- tir. Leyla ve Mecnun mesnevisi aynı konuda yazılmış en iyi mesnevîlerden biridir. Kendisinden sonra gelen bütün divan şairlerini etkilemiştir. Kerbela'da 1556 yılında vefat ettiği tahmin edil- mektedir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda- ki sanatçılardan hangisi getirilmelidir? A) Fuzuli B) Seyyid Nesimi C) Kadı Burhaneddin D) Baki E) Nef'i KURUL YAYINCILIK KURUL YAYI 2.

da- 9. Deneme - 11 8. Ey tabib-i hâzik-i nâzik-mizaç 'Sen bilürsün hasta gönlüme ilaç COMENDANT Ey gönül ile sana kul olmuşem Şive ile naz ile ne ihtiyaç Bu dönlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy lenemez? A) Kafiye şemasının mâni ile aynı olduğu BY Divan edebiyatı ürünü olduğu C Halk edebiyatındaki karşılığının türkü olduğu 3 DY Tam kafiyeye yer verildiği azım biçiminin tuyuğ olduğu Tuncler kazadirmis yalın alatın c BENARK Eserin Adr

C 12. Divan edebiyatı şiir ağırlıklı olmakla beraber nesirle de bu edebiyatta pek çok eser verilmiştir. Divan ede- biyatında düzyazıya "inşa", desirle ilgilenen kişilere de "nâşir" denilmiştir. Bu parçaya göre aşağıdaki sanatçılardan hangi- si nâsir kimliğiyle ön planda olmamıştır? Sehi Bey LA Loys L Sinan Paşa C) Peçevi İbrahim Efendi D Ahmet Paşa Naima 15.

10. Sanatçının en önemli eseri olan ve 10613 beyitten meyda- na gelen bu mesnevi, sosyal yönü zengin, dinî, tasavvufi ve ahlaki bir eserdir. Tasavvufun Türkçe olarak en ince şekilde anlatıldığı bir eser olan ----, "insanıkâmil" olmayı öğütle- yen, didaktik bir özellik taşır. On bölümden meydana gelen eser, fâ'ilâtün fâ'ilátün fâ'ilün vezni ile yazılmıştır. Eserin başında, Farsça mensur bir dibâce (ön söz) bulunmakta- dir. Bundan sonra gelen 228 beyitlik kısımda tevhidlere, münacata ve Peygamber ile dört halifenin övgüsüne yer verilmiştir. XIV. yüzyıl Anadolu Türkçesinin özelliklerini taşıması bakımından önemli olan bu eserde, birbiriyle bağlantılı bir şekilde genişleyen yaklaşık 550 konu üzerinde durulmuştur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki eser adlarından hangisi getirilmelidir? p Garibnâme B) Harnâme Kabusnâme D) Çarhnâme E) Felekname 12

12. 1. Hoş geldi bana mey-kedenin âb ü havâsı Billâh güzel yerde yapılmış yıkılası II. Meddâh olalı çeşm-i gazâlânına Bâki Öğrendi gazel tarzını Rûm'un şuarâsı III. Dünyâ değer ol mâh-likaa dilber-i garrâ Yusuf'ta dahi yoktur anı hüsn ü behâsı Bâkî'ye ait bir gazelden alınan bu numaralan- mış beyitlerin gazelde yer alış sırası aşağıda- kilerin hangisidir? A-II-III B11-11-1 C) III - I - II D) 1 - - 11 EH-11-1

A 8. Beyitlerle yazılan bir nazım şekli olan gazeller genellikle gü- zellikten, aşktan, onun yüzünden çekilen acılardan, şaraptan, eğlenceden söz eder. Divan edebiyatının en yaygın nazım biçimi olan gazeller ele aldıkları konular bakımından "rindâne gazel, şûhâne gazel, sûfiyâne ya da ârifâne gazel, hikemî veya hakîmâne gazel gibi farklı isimlerle de anılmaktadır. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi parçada sözü edilen gazel türlerinden birine ait değildir? A) Aşkın verdiği mutluluk ya da acıyı dile getiren gazellerdir. B) Dünya zevklerinden söz eden gazellere denir. C) Tasavvufî düşüncenin hâkim olduğu gazellere denir. D) Doğrudan sevgilinin güzelliğinden ve ona duyulan arzudan bahseden gazellerdir. E) Felsefî düşüncelerin yer aldığı gazellere verilen addır.

8. Aşağıdaki beyitlerden hangisiyle ayraç içinde verilen ifade örneklenemez? A) Öldürür 'âşıkları bir bî-emândur sevdügüm Zulmi kânûn eyliyen şâh-ı cihândur sevdügüm (sevgilinin acımasızlığından yakınma) BY Gözi yaşın her fakîrin zulm ile bahr eyleme Padişâh-ı dehr olmakdansa yeğdür yahşî ad (yöneticilerin adil ve hoşgörülü olması gerektiğini vurgulama) C Cihânda bir melek-simayı sevdün Anun 'ışkı ile bî-çâre düşdün (aşkın verdiği sıkıntıyla çaresizlik hissetme) birch sh D) Bir an içinde bin yaşamak dilerseniz Çimenlikte selvi gibi biraz durun (anı dolu dolu yaşamanın öneminden bahsetme) Lâle-hadler yine gülşende neler etmediler Servi yürütmediler gonceyi söyletmediler (hayatın adaletsizliğinden dem vurma)

15. Kahramanları hayvanlar ve bitkiler olan, ders verme amacı güdülerek oluşturulan kısa manzum türe "fabl" denir. Türk edebiyatında fabl niteliği taşıyan örnekler; Hint, Arap ve Iran edebiyatından esinlenilerek oluşturulmuştur. XIII. yüzyılda iç içe birçok hikâyenin yer aldığı Mesnevi de fabl özelliği taşı- yan parçalara rastlanmaktadır. XIV. yüzyılda Farsçadan çev- rilen ve Simurg hikâyesi ile tanınan adlı eser de fabl özel- liği gösteren metinlerdendir. XV. yüzyılda kaleme alınan ve bir eşeğin başından geçenlerin anlatıldığı ----, Türk edebiya- tindaki ilk fabl örneğidir. 6835 Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir? Mantiku't-Tayr-Harnâme Montikut-tayr i B) Garipnâme-Bengt Bade Simurg C) Beng-ü Bade-Cengname D) Mantiku't-Tayr - Çengnâme E) Garipnâme-Harname ve Hot hit kusu.

7. Esrârını dil zaman zaman söyler imiş Hengâme-i gamda dâstan söyler imiş Aşk ehli olup da mihnet-i hicrana Ben sabr ederim diyen yalan söyler imiş (Azmizade Haleti) (hengâme-i gam: gam zamanı, aşk ehli: aşk sahibi, mihnet-i hicran: ayrılık acısı, derdi) Bu dörtlüğün nazım şekli ile ilgili olarak aşağıdaki yargılar- dan hangisi yanlıştır? A) Tran edebiyatı kaynaklı, tek dörtlükten oluşan bir nazım bi- çimidir. B) Kafiye düzeni aaxa biçimindedir. C) Kendine özgü aruz kalıpları ile yazılır. D) En önemli ismi, İran edebiyatı şairi Ömer Hayyam'dır. E) Şairin mahlasının geçtiği kısım, "fahriye" adını alır.

Sanatçılar) 13. Aşağıdakilerden hangisi, din dışı konularda şiir yazan divan edebiyatı şairlerinden biri değildir? ABâkî BNedim C) Hoca Dehhani D) Nefi E Seyh Galip VIDY 14. "Nedim" ile ilgili asağıdaki y değildir? A) İst

B Deneme - 2 Aşağıdaki eserlerden hangisi karşısındaki sanatçıyla yanlış eşleştirilmiştir? A) Ahmedi - İskendername B) Gülşehri - Felekname C) Şeyhi - Hüsrev ü Şirin D) Fuzuli - Beng ü Bade Şeyh Galip - Gülşen-i Aşk Hi

9 1. Kasidenin ölçüsüne uygun olarak araya sıkıştırılan gazele verilen addır. 11. Bir gazelin beyitleri önüne üçer misra ilave edilerek oluşturulan nazım biçimidir. III. Mektuplardan ya da çeşitli konulardaki düzyazılar- & dan oluşan kitaplar verilen isimdir. IV. Öğüt vermek amacıyla yazılmış manum ve men- sur eserlerin kullanılan addır. Numaralanmış bu cümlelerde yapılan açıklamalar aşa- ğıdaki kavramlardan hangisiyle eşleştirilemez? A) Münşeat B Mersiye C) Tegazzül D) Pendname E) Tahmis