Edebi Akımlar Soruları

11. Ben gerçeğin, görünenden farklı ve görünenin ardında gizli ol- buduğuna inanıyorum. Dış görünüşe takılıp kalmak, insan düşün- cesini doğru sonuçlara ulaştırmaz ve insanı gerçeğe yaklaştır- maz. Asıl gerçekliği yakalamak için sadece gözlem ve deneyle sınırlandırmam kendimi ve bunları aşan noktalarda mutlaka sezgiye ve yaratıcı hayal gücüne başvururum. Bundan dolayı- dır ki düşüncelere değil, duygulara seslenmesi gerektiğini dü- şündüğüm şiiri sessiz bir şarkı olarak tanımlamayı tercih ede- rim. Sanat görüşlerini bu şekilde açıklayan bir sanatçının aşağı- daki edebiyat akımlarından hangisinin temsilcisi olduğu söy- lenebilir? cible 415 B Parnasizm F DRomantizm A Realizm MORE C) Sembolizm E) Fütürizm

23. Romantizm tarihi çok ilginçtir, onu anlamak için çok yönlü, çok boyutlu düşünmek gerekir. Yoksa nasıl olup da bir yandan devrimciliğe öte yandan dini düşüncelerle kendini kaybetmeye; bir yandan yaşam coşkusuna ve devinime Öte yandan intihara varan bir karamsarlığa yol açtığı anlaşılamaz. Rene Wellek, romantizm için üç şey gereklidir der: Şiirsel bakış için hayal gücü, dünya görüşü için doğa, şiirsel üslup için sembol ve mitos. Romantizm toplumsal bilinç nezdinde bazen teselli, tedavi ve telafi edicidir; bazen kışkırtıcı, baskılayıcı ve hükmedici. Ama her zaman abartılıdır. Böyle olunca da acı da keder de coşku da isyan da inanış da son kertesine vardırılır. ACI Bu parçadan hareketle romantizm akımı hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Tüm duyguların uçlarda yaşanması sonucunu ürettiğine BY Birbirine karşıt gibi görünen yansımaları olduğuna Özünün anlaşılması için çok yönlü bir bakışa ihtiyaç olduğuna Dy Banya D) Danyayı değiştirmeye yönelik bir bakış açısı olduğuna AYINLARI Gerçekliği dolaylı yoldan değil doğrudan anlatmayı yeğlediğine

8. AYT Aşağıdakilerin hangisinde bir varlık veya durum, olduğundan az veya çok gösterilmemiştir? A Eşk-i çeşmimle kızıl kana boyandı dünyâ Meh ü mihri feleğin çeşme-i hûn oldu bana B Meni candan usandurdi cefâdan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhumdan murâdum şem'i yanmaz mi C) Dehri bir âh-ı sehergehleri ber-bâd eyler Âlemi seyle virür gözlerinün yaşları D) Siper it sîneni gel hançer-i âzâra gönül Böyledir resm-i muhabbet buna yok çâre gönül E) Bahdukça sana kan saçılur didelerümden Bağrum delinür nâvek-i müjgânuni görgeç 10.

üsü çalışmışlardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) II B) IV C) I D) III 100 E) V Divan edebiyatında her şey zihinden tasarlanmıştır. Toplumsal ve siyasi sorunlar, günlük hayat ve yerli yaşam esere yansımamıştır. Ağırlıklı olarak hayali ve soyut unsurlar eserlerde kendini göstermiştir. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bu açıklamaya örnek olarak gösterilemez? A) Hâr zahmından neler çekdügümi gül-zârda Bâğ-bân bülbül-i giryâne söyle'n söylesün (Bahçıvana söyleyin de; benim, gül bahçesinde dikenlerin açtığı yaralardan neler çektiğimi sulu göz bülbüle anlatsın.) B) Tûtî-i mûcize-gûyem ne desem lâf değil Çerh ile söyleşemem âyinesi sâf değil (Ben mucize gibi sözler söyleyen bir papağanım. Söylediklerim boş ve mânâsız sözler değildir. Ama felek ile söyleşemem çünkü onun aynası saf değil.) C) Dildedir mihrin ko hâk olsun yolunda cân u ten Ben ölürsem âlem-i mânide bâkidir gönül (Senin aşkın gönlümdedir. Bırak, canım ve tenim senin yolunda toprak olsun. Ben ölsem bile, mânâ âleminde gönül, sonsuza kadar yaşayacaktır.) C) Olay ve anlatıldı D) Yine sen istediğin yerde gezersin güzelim Cismimiz yok yere yolunda hemân hâk ederiz (Güzelim, yine sen istediğin yerde gezersin. Biz bedenimizi senin gelip geçeceğin yolun toprağı hâline getiririz de senin haberin bile olmaz.) Sayfa:204 D) Hz. Mu hayatın E) Şehirk E) Geçerler idi geçende o merd-i meydanı Felek o canibe döndürdi şâh-ı devrâni (Padişahın yanında o yiğidin (Şehzade Mustafa) sözü geçtikçe onu çekiştirirlerdi. Nihayet devir padişahını felek, onların yönlendirmek istedikleri tarafa döndürdü.) 6.

8. Şiiri sessiz bir şarkı olarak tanımlamışlar ve müziği şiirin amacı durumuna getirmişlerdir. Onlara göre şiir düşüncelere değil, duygulara seslenmelidir çünkü bir şey anlatmak için şiir yazıl- maz. Şiirde anlam kapalı olmalıdır ve herkes şiire kendince bir yorum getirmelidir. Panasum Aşağıdaki sanatçılardan hangisi parçada sözü edilen edebî akıma uygun eser vermiştir? A) Tevfik Fikret B Ziya Gökalp C) Mehmet Akif Ersoy D) Recaizade Mahmut Ekrem E) Ahmet Haşim TLUM 11.

1. Antik Yunan ve Latin dönemlerinde yazılmış eserlere göndermelerde bulunan ve kurallarını onlara dayandı- ran, edebiyatın özünü evrensel insan doğasının anla- tımı olarak gören; akıl ve sağduyuyu, zevk vererek eğitmeyi ilke edinen bir hareket olarak gelişen Fransa'da ortaya çıkmıştır. Isvaca Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? nionepet av laipis lined A) Romantizm B) Sürrealizm ons nebisligniv C) Klasisizm D) Realizm E) Egzistansiyalizm (3 111 Suta liy asd 6018q ua UÀ gilney 3. in S

8. II. dönem Tanzimat şairleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? Divan şiiri nazım şekillerini kullanmaya devam ettiler. Siyasi baskılar yüzünden suya sabuna dokunmayan konulara yöneldiler. L C) Arapça ve Farsça kelimelerin, tamlamaların yer aldığı sanatlı bir dil kullandılar. D Divan şiirinin etkisiyle soyut konuları ele aldılar. İçerik yerine, söyleyiş güzelliğine önem verdiler. Tanzimat Edebiyatı C) Namik Ken RNEK V Tanzimat II. Dönem şiir örneği: Tecessüs Acaba kim şu sîmîn-ber, Kime âşık kime muğber? Tavn pür-mâná, hey'eti sâde, Ser-âzâde; Kim şu hasnâ-yi bî-hemtâ: Acep kimdir? 12. Aşağıdaki açı Tanzimat II. Dönemi'nde Şiir Tanzimat II. Dönemi'nde ise şairler, "her güzel şeyin şiirin konusu olabileceği" düşünces ileri sürerek şiirin konusunu genişletmişlerdir. Tercüme-i hğı şiir çe Muallim N käu konu Şairler, "Sanat, sanat içindir." ilkesini benimsediğinden toplumsal konuları ikinci plana mişlerdir. Ölüm, tabiat, Allah, hayat, dünya, madde, ruh gibi bireysel ve soyut konulara yönemişler Romantizm akımının etkisinde kalmışlardır. Şiirde eskiyi savunan Muallim Naci ve yeniyi savunan Recaizade Mahmut arasında "kafi nin göz için mi yokee kulek için mi" olduğu konusunda çatışma yaşanmıştır. Divan şiiri biçimleri terk edilmiştir. Belli bir kafiye düzenine bağlı kalmayan Abdülhak Hamit, kafiyesiz dizeler yazarak şiirde çimsel anlamda asıl değişiklikleri gerçekleştirmiştir. Serbest (belirli bir aruz kalıbına bağlı kalmadan farklı kalıpları aynı şiirde kullanmanın) ve p toral şiirin ilk örneklerini vermiştir. Açıklama Abdülhak Hamit, bu şiirinde bir dizede fark- li aruz kalıplarını kullanarak serbest müste- zat denilen bir türün ilk örneklerini vermiştir. Siirdeki ilk ciddi yenilik şairin farklı aruz ka-

12. Bilginin kaynağı akıl değil, sezgidir. • Dış dünya duygu, algı, rüya gibi kavramlarla ancak açık- lanabilir. • Türk edebiyatında Ahmet Hamdi Tanpınar etkisinde kal- mıştır. Burada bilgileri verilen edebi akım aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Egzistansiyalizm C) Entüisyonizm E) Dadaizm B) Parnasizm D) Fütürizm

ket "Hâlbuki şair ne bir hakikat habercisi, ne bir belâgatli insan, ne de bir kanun yapıcıdır. Şairin lisânı; 'nesir' gibi anlaşılmak için değil fakat duyulmak üzere vücûd bulmuş, müsiki ile söz arasında, sözden ziyâde mûsikîye yakın, ortaklaşa bir dildir. 'Mânâ' araştırmak için şiiri deşmek, terennümü yaz gecelerinin yıldızlarımı ürperten za- vallı bir kuşu eti için öldürmekten farklı olmasa gerek. Et zerresi, susturulan o sihirli sesi telâfîye kâfi midir?" (Ahmet Hâşim, Şiirler, Hazırlayan: Kenan Akyüz) 9. Metin sizin hayalinizde nasıl bir tablo canlandırdı? Bu tabloya hâkim olan renkler nelerdir? 10. Empresyonizm (izlenimcilik) 20. yüzyıl başlarında Fransa'da doğmuş bir sanat akımıdır. Bir- çok bakımdan sembolizmin devamı niteliğindedir. Yaşanan ya da gözlemlenen gerçeği değil, gerçeğin uyandırdığı izlenimleri yansıtmayı amaç edinir. Metni empresyonist akımının etkileri açısından değerlendiriniz. Şairin Biyografisi

21. "Biz hâlà anlayamadık ki edebiyat bir musikidir, sözün ve lisanın musikisi. Ondan ancak estetik bir zevk beklemek hakkına malikiz. Edebî nazım ve edebî nesir bir nevi beste, bir nevi tablo, bir nevi heykeldir." Bu parçada dile getirilen görüşler aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir? A) Cenap Şahabettin B) Tevfik Fikret C) Ali Ekrem Bolayır D) Namık Kemal E) Mehmet Rauf

2. . Şiir gerçeği değil, gerçeğin bizde uyandırdığı izlenimleri anlatır. Asıl gerçek, insanı dış dünya ile temasa geçiren duygulardır. Gerçek alem, aşağılık ve değersizdir. Kainat, imajların ve işaretlerin saklı bulunduğu bir depodur. Ölçü, uyak ve biçim kurallarına önem verilmedi, böylece serbest şiirin yolu açıldı. Bu özellikler aşağıdaki edebî akımların hangisiyle ilgilidir? A) Sürrealizm D) Realizm B) Sembolizm C) Parnasizm E) Natüralizm

6. İtalya'da ortaya çıkmış bir akımdır. Akımı Marinetti'nin bir bildirisi başlatır. Temel unsurları cesaret, cüret ve isyan olan bu akım, mantıklı cümleleri reddeder. Ha- reketi ve hızı savunurken geleneksel kurallara karşı gelinir. Mayakovski, Ezra Paund ve Nazım Hikmet bu anlayışın temsilcileridir. oleh pimus A) Letrizm C) Fütürizm nev meno E) Ekspresyonizm olduğu indira- metal- Bu parçada tanıtılan edebiyat akımı aşağıdakiler- daki- den hangisidir? B) Dadaizm D) Sürrealizm arse- metal al bö- atıklar

6. Aşağıda romantizm ile ilgili verilen bilgiler hangisi yanlıştır? A) Doğaya ve tabiata önem verilir. Duygu ve hayallere önem verilir. C) Romantizmin kurucusu Victor Hugo'dur. D Sanat, sanat içindir, düşüncesi vardır. Lirik şiirler ön plana çıkmıştır.

KAVRAMA TESTİ 4 1. Eğer Fransa'da şiir sonradan yeşerdiyse, bu başarıya, ne İngilizler ne de bir başka halka öykünmediği için kavuştu. Bu sonucu, genel planda şiirin ruhunu, özel planda ise eski çağla- rin Fransız yazınına dönüşüyle elde etti. Çünkü bir ulusun yazını gelişmişse bu gelişimini kendi aydınlarının çabasıyla, kendi gelenek ve göre- neği sayesinde sağlamıştır. 0 Bu parçada söz edilen edebiyat akımpaşağı- dakilerden hangisidir? A) Sembolizm C) Klasisizm B) Romantizm D) Natüralizm E) Realizm 2. Aşağıdaki yargılardan hangisi, sembolizm akımı için şöylenemez? empresyoritm A) Sanatçılar bireysel izlenimlerine ağırlık ver- mişleridir.X B) Duygular, kelimelerin ses değerleriyle sez- dirilmeye calısılmıştır 4

Van, babasını son kez 1904 ilkbaharında aile oca- ğında görmüştü. Başkaları da vardı: Emlak komis- yoncusu ihtiyar Eliot, iki avukat (Grombçevski ve Gromwell), sanat eksperi Dr. Aix, Demon'un yeni sekreteri Rosalind Knight ve altmışında avangard bir yazar olan ağırbaşlı bankacı Kithar Sween. Mucizeler yarattığı bir yıl içinde Anglo-Amerikan yeme alışkan- lıkları üzerine serbest vezinle yazılmış bir hiciv olan Bel Kalınlığı'nı ve Katolik imanını göklere çıkarak kör gözün parmağına kurnaz bir serüven anlatısı olan Kardinal Grişkin'i kaleme almıştı. Şiir bir baykuşun ne göz kırpmasından öte değildi; romana gelince o, ünlü genç eleştirmenler tarafından (Norman Girsh, Lois Deer, başka birçokları) 'aşmış' bir eser olarak nitelendirilmiş ve hayranlık gösterileri arasında öyle tiz seslerle göklere çıkarılmıştı ki sıradan insan kulağı o tiz laf kalabalığından pek bir anlam çıkaramıyordu fakat olup bitenler son derece heyecan uyandırmış- ti ve 1910'da Müteveffa Sween'i izleyen epey bir yazı patlamasından sonra ('Kithar Sween: Kişiliği ve Yazarlığı', 'Şair ve İnsan Olarak Sween', 'Kithar Kirman Lavehr Sween: Bir Biyografi Denemesi') hiciv de romans da olacaktı. Tıpkı dünyada cereyan eden- leri yukarıdakine vekâleten düzenleyenin kontrolü gibi ya da Demon'ın arada kaynaması gibi. ATTA smev ney sis engemined inizerysins ferise nipi tanse (0 smuvasd amisins sid floomt evilsgs) an abyslendis nelin ebrizigned nitel Bu parça ile ilgili aşağıda yapılan açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) Anlatımda imgelere başvurulmuştur. B) Geleneksel dil ve anlatım tarzının dışına çıkılmıştır. C) Metinler arası ilişkilere yer verilmiştir. D) Olay, son derece sınırlandırılmıştır. E) Öyküleyici anlatım ağır basmaktadır.

3. Bu akımı benimseyenler dış güzelliğe, biçimsel mükem- melliğe çok önem vermişlerdir. Şiirin şeklinin kusursuz olmasını istemişlerdir. Özellikle Tevfik Fikret bu akımın etkisiyle resim altına şiir yazmış, tablolara bakarak şiirini oluşturmuştur. Servetifünun şiirini etkileyen bu akım aşağıdakiler- den hangisidir? A) Kübizm C) Sembolizm E) Sürrealizm B) Parnasizm D) Romantizm b 5.