Edebi Sanatlar (Söz Sanatları) Soruları

• Afrika dediğin bir garip kita El bilir alem bilir ki şekli bozulmasın diye Akdeniz'in Hâlâ eskisi gibi çizilir Haritalarda Bu dizelerde görülen en belirgin söz sanatı aşağı- dakilerin hangisidir? A) Tesbih C) Hüsnütalil D) Tevriye E) Mübalağa B) Tezat

1. Can kafeste duran kuştur Elbet uçar gider bir gün Birinci dizedeki mecazlı anlatım, aşağıdaki dize- lerin hangisinde vardır? A) Üç günlük fani dünyada Ölmeden gülen övünsün B) Ey gülüşü sabahlardan güzel Rüyalarıma hükmeden güzel C) Yâr dediğin demir kale Ya alınır ya alınmaz D) Konsa rüya dolu köşkümün Çiçekli damına serçeler E) Dili çözülüyor gecelerin Gölgeler kaçışıyor derine

YAYINLARI 14. Baran değil, şafak değil, ebr-i seher değil Gözyaşıdır, ciğer kanıdır, dûd-1 âhtır JLINI Bu beyitte; birinci dizedeki "baran" (yağmur), şafak, “ebr-i seher (seher bulutu) sözlerine karşılık olarak ikinci dize- de; "gözyaşı", "ciğer kanı", "dûd-i âh” (ahın dumanı) söz- leri söylenerek ---- sanatı yapılmıştır. Bu açıklamada boş bırakılan yere aşağıdakilerin han- gisi getirilmelidir? tenasüp B) leff ü neşr C) tecahülüarif D) irsalimesel E) hüsnütalil

4. Aşağıdaki dizelerden hangisinde şiirsellik daha sınırlıdır? BA Alnında bir siyah nokta geceden Kovulanlar ışık bahçelerinden Bütün ayrılıklar hepsi orada Bu çıplak, ümitsiz ve saf duada www B) Bir ses, bin uykudan mahmur ve zengin Zümrüt usaresi maviliklerin Suların üstünde arar kendini Yoklar, ömrün bütün sahillerini C) Tepelerden değil, bulutlardan Bulutlardan değil, mavilikten Değil... Değil, ondan da değil Düşünemediğim uçsuz gök denizlerinden CA D) Okşadım denizin parmaklarını Ölümsüzlüktü, yaşatan Yeşillerden de bakmak isteğindeydi Yolum hanlara düşecek Yörük çadırlarına düşecek Yolum uzaklara, ta uzáklara Pınar başlarına VİP Yayınları v Türk Dili ve Edebiyatı

8)“Emile Zola'nın, Auguste Comte'nun pozitif felsefesinden esinlenen tezli natüralist romanları bile artık eskimeye yüz tutmuştu. Bunlar çok sert, çok çetindi. Hele Fransız edebiyatını yeni taniyan gençlerimiz için oldukça ağırdı. Gençler, yine bir kuşak önceki akımı izlediler." Burada sözü edilen bir kuşak önceki akım hangisidir ve onu izleyenler kimledir? A) Romantizm; Ahmet Mithat, Namık Kemal B) Klasisizm; Şinasi, Abdülhak Hamit CJRealizm; Sami Paşazade Sezai, NabizadeNazım, Recaizade M. Ekrem D) Sembolizm; Cenap Sehabettin, Ahmet Haşim E) Parnasizm; Tevfik Fikret, Yahya Kemal Batılılaşma Osmanlı toplumunda öteden beri süregelen kültür ikiliğini daha da keskinleştirmiş değil midir?

13. Ne kadınlar sevdim zaten yoktular Yağmur giyerlerdi sonbaharla bir Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisinde vardır A) Bir yalnizlik büyütürdüm saksıda B) Adini mibgibi aklımda tutuyorum C) Yaylımız tüketirken yolları aynı hızla D) Sevdan ki bir yakıcı kuştur yüreğimde E) Karanlık kapılarda işığa vurdum kendimi

7. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde irsalimesel sanati- na yer verilmemiştir? A) Ziyaretten murâd olan duâdır Bugün bana ise yarın sanadır B) Kardaşına kuyu kazarsa kişi Kuyuya düşmek olur anın işi C) Ne siyâh eylemiş bu nâsiyeyi Saçımı bembeyaz eden bahtım D) Balik baştan kokar bunu bilmemek Seyrânî gafilin ahmaklığından E) Ahde vefâyı va'd-i tehî sanmasın ki dost Gözden irağ olunca gönülden irağ olur

20. Daha önce hiç gelmemiş olsa da burada olmayı hep istemişti. Yapacağı denizaşırı yolculuk için para birik- tirmiş, sonra tren saatleriyle gezi rehberleri üzerinde kafa patlatmıştı buraya, atalarının Amerika'ya göç etmek üzere terk ettikleri bu yere, ulaşabilmek için. O öğle üzeri trenden indiği köy, Koyun sürülerinin şurada burada, siyah ya da beyaz köpeklerin mutlak güdümü altında otladıkları hafifçe yeşermiş vadiler ve boz tepeler arasından birkaç kilometre mesafede, ağaçlarla kuşatılmış bir yerdi. Haziran çiçekleriyle do- nanmış ağaçlar sadece orada, dikenli bir çitin ardi- na dizilmişlerdi onu karşılamak için. Porsuk ağaçları vardı içlerinde, üvezler, İskoç köknarları, iki ya da üç muazzam meşenin altında küme küme fundaliklar. Başka bir diyardan koparılıp alınmış ve buraya, otlak- ların, yamaçların, uzak tepelerin arasına yerleştirilmiş bir ormandi. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? Ay Sayıp dökmelere yer verilmiştir. B) Eğretilemeden yararlanılmıştır. Hâkim bakış açısına yer verilmiştir. D) Yinelemeden yararlanılmıştır. E) Benzetmeye yer verilmistir.

16. Ulusun, korkma nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar? Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Ulusun" sözcüğünün iki farklı anlamda kullanılması, tevriye oluşturmuştur. B Soru yoluyla anlatıma güç katılarak istifham sanatı yapılmıştır. C) Ulumak" "boğmak" "canavar" sözlerinin bir arada kul- lanılması tenasüp örneğidir. D) Bir söz beklenmedik bir sonucla bitirilerek terdit" $a- natı oluşturulmuştur. E) Medeniyet ile canavar arasında tesbih yapılmıştın AYT EDEBİYAT SORU BANKASI

27. Kuş kafese girmiyor Buna aklım ermiyor Hiç boşuna ah çekme Annem beni vermiyor Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Nazım biçimi yönünden manidir. B) Ahenk redif ve zengin uyaklarla sağlanmıştır. C) aaxa biçiminde uyaklanmıştır. D) Dörtlük birimi ve 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır. E) Asıl anlatılmak istenen, son iki dizede belirtilmiştir.

11 7. Elim sana düşer usta Dilim küfre, yüreğim aciya Ölüm hep bana Bana mı düşer usta? Bu şiire bağlı kalarak İkinci Yeni sonrası toplumcu şi- ir anlayışıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebi- lir? A) Anlaşılması güç, imgelerle yüklü bir dil kullanılmıştır. B) Yaşama hep umutla bakılması gerektiği vurgulanır. Topluma işık tutacak nitelikteki eserlerde bireysel bir gil kullanılmıştır. Şiirde biçim kaygısı içeriğin önüne geçmiştir. Sosyal hayattan uzak metafizik konulara yer verilmiştir. 8. Aşağıdaki sanatçı-eser eşleştirmelerinden hangisi yan- lıştır?

DENEME-1 10 16. I. Garbin ucunda, son kıyıdan en gürültülü II. Bir med zamanı, gökyüzü kurşunla örtülü III. Gördüm deniz dedikleri bin başlı ejderi IV. Gördüm güzel vücudunu zümrütleyen deri Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) II. dizede "kurşun" kelimesi ile istiare sanatı ya- pilmıştır. B) III ve IV. dizeler arasında tunç kafiye vardır. C) III. dizede teşbihibeliğ sanatı vardır. DKoşma tipi uyak düzeni kullanılmıştır. Saf şiir anlayışıyla kaleme alınmıştır. 1

2. Tebih- > Kinay - Ne denmiş, akıp giden her suyla akıp giderim Çünkü sevdim bu yüzden güçlü bileklerim kanadı Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uy- gun bir söz sanatı vardır? 6. Agardaki dla AY Cansız varlıklara, insana özgü özellikler kazandırılmış- Hüznak tır. Güz rer Send B) Bir sözcüğün yakın anlamı söylenip uzak anlamı be- lirtilmiştir. CV Anlam inceliği oluşturmak için şair bildiği bir şeyi bil- mezden gelmiştir. 9044 Rüze Z Biz YAYINLARI LIMIT Dy Birbiriyle anlamca ilgisi olan karşıt kavramlar bir ara- da kullanılmıştır. É) Doğal bir olay, gerçek nedeninin dışında bir nedene bağlanmıştır. 7. Çika Yar 2 E dan noril naril

Y Rüzgârın, güneşin ve bulutların birlikte görevde olduğu bir gündü. (ii) Eğirdir Gölü'ne bakan bir tepeye oturup peynirini, ekmeğini torbasından çıkaran bir yolcu, karnını doyurana kadar bir “renk dersi” alacaktı. (III) Mavinin nasıl koyulup açıldığını, nasıl kendini yeşile çevirmeye çalıştığını, yeşilin nasıl kendinden geçip mavileştiğini şaşkınlıkla görecekti. (IV) Sular, üzerinde boyalar karıştırılan bir tuvaldi sanki. (W) Gölün bir günde yedi kere renk değiştirdiğini söyleyen Eğirdirliler, gölün güzelliğini belirtmek için bu büyük ve büyüleyici değişimi anlatırlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde sanatlı bir söyleyiş yoktur? B 1624 (CH Low Car AM B)H E) V

6. Vefasız Aslı'ya yol gösteren bu Kerem'in sazına cevap veren bu Kuruyan gözlere yaş gönderen bu Sızmadı toprağa çoban çeşmesi Bu dörtlükte aşağıdaki edebî sanatlardan hangileri var- dır? A) Mecazımürsel - telmih - tekrir - B) Cinas - tevriye-telmih - - C) Tekrir - mecazımürsel – teşbih D) Telmih - tezat - kinaye E) Tenasüp-cinas - tekrir

BIRAK BENİ HAYKIRAYIM Ben en hakir bir insanı kardeş sayan bir rûhum; Bende esîr yaratmayan bir Tanrı'ya iman var; Paçavralar altındaki yoksul beni yaralar; Mazlumların intikamı olmak için doğmuşum. Volkan Söner, lâkin benim alevlerim eksilmez; Bora geçer, lâkin benim köpüklerim kesilmez. Bölümler halinde açıklarmısınız Bırak beni haykırayım, susarsam sen mâtem et; Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet, Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir; Zaman ona kan damlayan dişlerini gösterir, Bu zavallı sürü için ne merhamet, ne hukuk; Yalnız bir sert bakışlı göz, yalnız ağır bir yumruk!