Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Edebiyat Nedir? Soruları

Şlırın dil ve anlatımını değerlendiriniz.
Etkinlik
1. Türkülerin genellikle bestelenip söylenmesi, türkünün hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır?
2. Aşağıdaki türkülerin konularını tespit edip altlarına yazınız.
Me
gon
sac
Turna gidersen Mardin'e
Turna yâre selam eyle
Karlı dağların ardına
Turna yâre selam eyle
sei
Girdim dostun bahçesine
Hayran oldum o dallara
Çiçeklerin rayhasına
Hayran oldum o dallara
Aşık Veysel
tel
M
Aşık Kerem
için k
lanmi
Ne ağlarsın benim zülfü siyahım
Bu da gelir bu da geçer ağlama
Göklere erişti figanım ahım
Bu da gelir bu da geçer ağlama
Sarı saçlarına deli gönlümü
Bağlamışım çözülmüyor Mihriban
Ayrılıktan zor belleme ölümü
Görmeyince sezilmiyor Mihriban
Abdurrahim Karakoç
şairli
Âşığ
uzellia
Aşık Daimi
as we..yarim...quaedam
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
Şlırın dil ve anlatımını değerlendiriniz. Etkinlik 1. Türkülerin genellikle bestelenip söylenmesi, türkünün hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır? 2. Aşağıdaki türkülerin konularını tespit edip altlarına yazınız. Me gon sac Turna gidersen Mardin'e Turna yâre selam eyle Karlı dağların ardına Turna yâre selam eyle sei Girdim dostun bahçesine Hayran oldum o dallara Çiçeklerin rayhasına Hayran oldum o dallara Aşık Veysel tel M Aşık Kerem için k lanmi Ne ağlarsın benim zülfü siyahım Bu da gelir bu da geçer ağlama Göklere erişti figanım ahım Bu da gelir bu da geçer ağlama Sarı saçlarına deli gönlümü Bağlamışım çözülmüyor Mihriban Ayrılıktan zor belleme ölümü Görmeyince sezilmiyor Mihriban Abdurrahim Karakoç şairli Âşığ uzellia Aşık Daimi as we..yarim...quaedam
Azmiz!
3) Bağdath Ruhi
149
7.
Divan edebiyatı, Türklerin 13 ve 19. yy arasında Anadolu'da
oluşturdukları Islam kültürünün ortak özelliklerini yansıtan,
büyük ölçüde Arap ve Fars edebiyatlarının etkisini taşıyan
yazılı bir edebiyattır. Şairlerin eserlerini "Divan" adı verilen
kitapta topladıkları için bu ismi almıştır. Divan edebiyatının şiir
ve nesir alanında beslendiği başlıca kaynaklar arasında dini,
toplumsal, kültürel kaynaklar yer almaktadır.
Bunlar Kur'an-ı Kerim, Hz. Muhammed'in sözleri,
IV
110
peygamberlerin kıssalarinin anlatıldığı kısas-1 enbiyalar ve
birçok velinin hayatıyla ilgili evliya menkıbeleri, İran mitolojisi
V
ve Batı edebiyatının yazılı bilimsel metinleridir.
C) II.
Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan
edebiyatının bir özelliği değildir?
B) II.
D) IV. E) V.
) 1.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
Azmiz! 3) Bağdath Ruhi 149 7. Divan edebiyatı, Türklerin 13 ve 19. yy arasında Anadolu'da oluşturdukları Islam kültürünün ortak özelliklerini yansıtan, büyük ölçüde Arap ve Fars edebiyatlarının etkisini taşıyan yazılı bir edebiyattır. Şairlerin eserlerini "Divan" adı verilen kitapta topladıkları için bu ismi almıştır. Divan edebiyatının şiir ve nesir alanında beslendiği başlıca kaynaklar arasında dini, toplumsal, kültürel kaynaklar yer almaktadır. Bunlar Kur'an-ı Kerim, Hz. Muhammed'in sözleri, IV 110 peygamberlerin kıssalarinin anlatıldığı kısas-1 enbiyalar ve birçok velinin hayatıyla ilgili evliya menkıbeleri, İran mitolojisi V ve Batı edebiyatının yazılı bilimsel metinleridir. C) II. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir? B) II. D) IV. E) V. ) 1.
BÖZ BANATLI
re
Alo
nangis
4.
1. Kalmadı ümidin soluk ve cılız
Işığında bereket.
Ve ölüm, kapımda kişner, sabırsız
Bir at oldu nihayet.
Bu dizelerdeki söz sanatları aşağıdakilerin hangi-
sinde verilmiştir?
A) Teşbih - Teşhis
Bt Intak-Tevriye
C) Kinaye - Telmih.
D) Telmih - Tesbih
E) Hüsnütalil - Teşhis
-
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
BÖZ BANATLI re Alo nangis 4. 1. Kalmadı ümidin soluk ve cılız Işığında bereket. Ve ölüm, kapımda kişner, sabırsız Bir at oldu nihayet. Bu dizelerdeki söz sanatları aşağıdakilerin hangi- sinde verilmiştir? A) Teşbih - Teşhis Bt Intak-Tevriye C) Kinaye - Telmih. D) Telmih - Tesbih E) Hüsnütalil - Teşhis -
NEVE
INIYDIM
Yukarıda, "Ne yapıyorsun?" yerine
"Neydisen?” diyen iki Erzurumlunun
konuşmasına yer verilmiştir.
Cümleler göz önüne alındığında, ifadeler
aşağıdakilerden hangisiyle
adlandırılabilir?
A) Lehçe B) Şive C) Ağız D) Jargon
E) Argo
Sahur
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
NEVE INIYDIM Yukarıda, "Ne yapıyorsun?" yerine "Neydisen?” diyen iki Erzurumlunun konuşmasına yer verilmiştir. Cümleler göz önüne alındığında, ifadeler aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılabilir? A) Lehçe B) Şive C) Ağız D) Jargon E) Argo Sahur
B
KURUMSAL
5
33. Wiedemann, 1938 yılında Ural-Altay dil ailesinin ortak
özellikleri üzerine çalışmış ve bu dil ailesinin Hint-Avrupa
dilerinden farkdi 14 özelliğini ortaya koymuştur.
Bu cümleden kesin olarak Cikanlabilecek yargı aşağı.
dakilerden hangisidir?
Awiedemann, Ural-Alay dil ailesi üzerine çalışan ik bilim
adamıdır.
Bhint-Avrupa dil ailesi üzerine Wiedemann'dan önce ça-
lisan kimse olmamıştır.
Citiedemann, Hint-Avrupa dil ailesi üzerine de çalışma-
Jar yapmıştır.
Dral-Altay dil ailesini Hint-Avrupa dil ailesinden ayıran dil
özellikleri Wiedemann'ın yaptığı çalışmada yer almakta-
for
Ural-Altay dil ailesi ile Hint-Avrupa dil ailesi arasında hiç-
bir benzerlik bulunmamaktadır.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
B KURUMSAL 5 33. Wiedemann, 1938 yılında Ural-Altay dil ailesinin ortak özellikleri üzerine çalışmış ve bu dil ailesinin Hint-Avrupa dilerinden farkdi 14 özelliğini ortaya koymuştur. Bu cümleden kesin olarak Cikanlabilecek yargı aşağı. dakilerden hangisidir? Awiedemann, Ural-Alay dil ailesi üzerine çalışan ik bilim adamıdır. Bhint-Avrupa dil ailesi üzerine Wiedemann'dan önce ça- lisan kimse olmamıştır. Citiedemann, Hint-Avrupa dil ailesi üzerine de çalışma- Jar yapmıştır. Dral-Altay dil ailesini Hint-Avrupa dil ailesinden ayıran dil özellikleri Wiedemann'ın yaptığı çalışmada yer almakta- for Ural-Altay dil ailesi ile Hint-Avrupa dil ailesi arasında hiç- bir benzerlik bulunmamaktadır.
2. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük "iyelik
eki" almamıştır?
5.
.
Yayınlan
A) Şehrimizi büyük, ulvi bir sessizlik sarmıştı son za-
manlarda.
B) Denizde dalgaları gördükçe ruhundaki dalgalan-
maları hatırlardı.
C) Boş, sarı sayfalar üzerine iri bademlere benze-
:eis
yen gözlerini çizmişti hep.
D) İran'dan gelen halıları meydanda tek tek turistle-
re gösteriyordum.
E) Binayı, iki cephesiyle birlikte görünür hâle bu mi-
mar getirdi.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
2. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük "iyelik eki" almamıştır? 5. . Yayınlan A) Şehrimizi büyük, ulvi bir sessizlik sarmıştı son za- manlarda. B) Denizde dalgaları gördükçe ruhundaki dalgalan- maları hatırlardı. C) Boş, sarı sayfalar üzerine iri bademlere benze- :eis yen gözlerini çizmişti hep. D) İran'dan gelen halıları meydanda tek tek turistle- re gösteriyordum. E) Binayı, iki cephesiyle birlikte görünür hâle bu mi- mar getirdi.
16. (0) Yazarken kendi söyleyişimi aksatırlar diye kitapları zihni-
min dişinda bırakırım. (II) Ama bütün yazarların da aynı tavır
içinde olması gerektiğini söyleyemem. (III) Gerçekten de iyi
yazarlar kitaplarıyla üstüme fena abanır, yüreksiz ederler beni.
(IV) Hani bir ressam varmış, çok kötü horoz resimleri yapar ve
uşaklarına, dükkana canli horoz sokmamalarını sıkı sıkı tembih
edermiş ya bende öyle. (V) Böyle derim de kütüphanemin en
vefalı sakinleri olan dost kitaplarımdan kolay kolay ayrılamam.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım
yanlışı yapılmıştır?
A)
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
Türkçe
4.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
16. (0) Yazarken kendi söyleyişimi aksatırlar diye kitapları zihni- min dişinda bırakırım. (II) Ama bütün yazarların da aynı tavır içinde olması gerektiğini söyleyemem. (III) Gerçekten de iyi yazarlar kitaplarıyla üstüme fena abanır, yüreksiz ederler beni. (IV) Hani bir ressam varmış, çok kötü horoz resimleri yapar ve uşaklarına, dükkana canli horoz sokmamalarını sıkı sıkı tembih edermiş ya bende öyle. (V) Böyle derim de kütüphanemin en vefalı sakinleri olan dost kitaplarımdan kolay kolay ayrılamam. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) B) II. C) III. D) IV. E) V. Türkçe 4.
Pay
D) Beyitler gazel biçiminde uyaklanmıştır.
E) Kur'an'dan ayet ve hadislere yer verilmiştir.
3.
an
2.
Eserin yazılma amacı halka Islam dinini öğretmek ve sev-
dirmektir. Karahanlı Türkçesinin kullanıldığı yapit, dörtlük
nazım birimiyle ağırlıklı olarak hece ölçüsüyle yazılmış-
tır. Oldukça yalın bir dil kullanılan eser, yüzyıllar boyun-
ca başta Yunus Emre olmak üzere pek çok tasavvuf şa-
irini etkilemiştir.
koy
net
4.
Bu parçada sözü edilen yapıt ve yazarı aşağıdakile-
rin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
-
1
1
1
1
1
A) Divanü Lügâti't-Türk - Kaşgarlı Mahmut
B) Atabetü'l-Hakâyık - Edip Ahmet Yüknekî
C) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
D) Divan-ı Hikmet - Hoca Ahmet Yesevî
1
E) Siyasetname - Nizamülmülk
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
Pay D) Beyitler gazel biçiminde uyaklanmıştır. E) Kur'an'dan ayet ve hadislere yer verilmiştir. 3. an 2. Eserin yazılma amacı halka Islam dinini öğretmek ve sev- dirmektir. Karahanlı Türkçesinin kullanıldığı yapit, dörtlük nazım birimiyle ağırlıklı olarak hece ölçüsüyle yazılmış- tır. Oldukça yalın bir dil kullanılan eser, yüzyıllar boyun- ca başta Yunus Emre olmak üzere pek çok tasavvuf şa- irini etkilemiştir. koy net 4. Bu parçada sözü edilen yapıt ve yazarı aşağıdakile- rin hangisinde doğru olarak verilmiştir? - 1 1 1 1 1 A) Divanü Lügâti't-Türk - Kaşgarlı Mahmut B) Atabetü'l-Hakâyık - Edip Ahmet Yüknekî C) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip D) Divan-ı Hikmet - Hoca Ahmet Yesevî 1 E) Siyasetname - Nizamülmülk
18
17. (1) Tarihini bilmeyen kendini tanıyamaz. (II) Bugünü anla-
mak, geleceğe hazırlanabilmek sağlam ve doğru tarih
kültürünü gerektirir. (III) Gerçek değerlerimizi öğrendiği-
miz gün, kendimizi tanımış ve dünyaya tanıtmış olacağız.
(IV) ilâhî övgüye mazhar olan böyle bir devletin tarihini iyi
tanımalıyız, doğru okumalıyız. (V) Yarınlar, dünün ve
bugünün üzerine kurulacaktır.
Bu parçada numaralandırılmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) I. cümle; yapica girişik birleşik, anlamca olumsuz
cümledir.
B) II. cümle; yüklemine göre fiil cümlesi, Yüklemin yerine
göre kuralli cümledir.
C) III. cümle; yapısına göre bağlı, anlamına göre olumlu
cümledir.
D) IV. cümle; yapısına göre birleşik, yüklemine göre fiil
cümlesidir.
E) V. cümle; anlamına göre olumlu yapısına göre basit
cümledir.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
18 17. (1) Tarihini bilmeyen kendini tanıyamaz. (II) Bugünü anla- mak, geleceğe hazırlanabilmek sağlam ve doğru tarih kültürünü gerektirir. (III) Gerçek değerlerimizi öğrendiği- miz gün, kendimizi tanımış ve dünyaya tanıtmış olacağız. (IV) ilâhî övgüye mazhar olan böyle bir devletin tarihini iyi tanımalıyız, doğru okumalıyız. (V) Yarınlar, dünün ve bugünün üzerine kurulacaktır. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) I. cümle; yapica girişik birleşik, anlamca olumsuz cümledir. B) II. cümle; yüklemine göre fiil cümlesi, Yüklemin yerine göre kuralli cümledir. C) III. cümle; yapısına göre bağlı, anlamına göre olumlu cümledir. D) IV. cümle; yapısına göre birleşik, yüklemine göre fiil cümlesidir. E) V. cümle; anlamına göre olumlu yapısına göre basit cümledir.
10. Aşağıdaki cümlelerde sorunun hangi ögeyi buldurmaya yönelik olduğunu boş bırakılan yerlere
yazınız. (5x2 puan)
O Türklerin yeni alfabeye geçişini ne kolaylaştırmıştır? (..dene
... ....)
© Başkalarının hatalarını görmek, çok şey mi kazandırır kişiye? ...meh Tambay.c...)
Siz miydiniz dün akşam benimle israrla görüşmek isteyen? (...Yuklem..C
...) "HA
O Günlerdir aradığın kitabı kütüphanede mi buldun? balay...Tumle........
)
insan, çevresindekilerin kusurlarını fark ettiğinde mi kendi eksiklerini anlamaya başlar? (. 20 f... Tonlayıcı..
)
68
by s
in soudainesvis 80 illisliga
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
10. Aşağıdaki cümlelerde sorunun hangi ögeyi buldurmaya yönelik olduğunu boş bırakılan yerlere yazınız. (5x2 puan) O Türklerin yeni alfabeye geçişini ne kolaylaştırmıştır? (..dene ... ....) © Başkalarının hatalarını görmek, çok şey mi kazandırır kişiye? ...meh Tambay.c...) Siz miydiniz dün akşam benimle israrla görüşmek isteyen? (...Yuklem..C ...) "HA O Günlerdir aradığın kitabı kütüphanede mi buldun? balay...Tumle........ ) insan, çevresindekilerin kusurlarını fark ettiğinde mi kendi eksiklerini anlamaya başlar? (. 20 f... Tonlayıcı.. ) 68 by s in soudainesvis 80 illisliga
7- Seydi Ali Reis'in Mir'atü'l-Memålik adli meshur eserinde bir dörtlüğünü kaydettiği türkü söyledir: "Deniz
üstünde yürürüz. Öcümüz komaz alırız. Düşmanı arar buluruz. Bize Hayreddinli derler." Barbaros'a bağlı
Akdeniz'deki büyük zaferlere istirak eden Türk denizcilerinin ruhunu bu şiirin dizeleri ne güzel dile getiriyor.
Yukarıdaki metinde yer alan isim tamlamalarını türleriyle birlikte yazınız. (5x3-15P)
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
7- Seydi Ali Reis'in Mir'atü'l-Memålik adli meshur eserinde bir dörtlüğünü kaydettiği türkü söyledir: "Deniz üstünde yürürüz. Öcümüz komaz alırız. Düşmanı arar buluruz. Bize Hayreddinli derler." Barbaros'a bağlı Akdeniz'deki büyük zaferlere istirak eden Türk denizcilerinin ruhunu bu şiirin dizeleri ne güzel dile getiriyor. Yukarıdaki metinde yer alan isim tamlamalarını türleriyle birlikte yazınız. (5x3-15P)
Đ) Ünlü daralması7
B-
Limit
de
9
12. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde hem ünsiz
yumuşaması hem de ünlü düşmesi vardır?
AV Araba devrilince yol gösteren çok olur.
B) At, yiğidin yoldaşıdır.
C) Yırtıcı kuşun ömrü az olur.
D) Leyleğin ömrü laklakla geçer.
E) Güvenme varlığa, düşersin darlığa.
3.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
Đ) Ünlü daralması7 B- Limit de 9 12. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde hem ünsiz yumuşaması hem de ünlü düşmesi vardır? AV Araba devrilince yol gösteren çok olur. B) At, yiğidin yoldaşıdır. C) Yırtıcı kuşun ömrü az olur. D) Leyleğin ömrü laklakla geçer. E) Güvenme varlığa, düşersin darlığa. 3.
Misafirperverligin, dostluğun ve
muhabbetin sembolü olan çay:
üşüdüğümüzde, yoruldugumuzda.
sıcacık bir dost sohbeti
aradığımızda hep yanı
başımızdadır. Kullanımı son derece
yaygın, yediden yetmişe herkesin.
günün her saatinde içtiği bu şifalı
bitki, gündelik hayatımızın
vazgeçilmez zevkleri arasında. Bir
dizi karakterinin dediği gibi Çay
varsa umut var demektir."
9. Bu parçada aşağıdakilerden
hangisi yoktur?
A) Birleşik isim B; Özel isim
C) Cogul isim D) Türemiş isim E)
Ek fil almış isim
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
Misafirperverligin, dostluğun ve muhabbetin sembolü olan çay: üşüdüğümüzde, yoruldugumuzda. sıcacık bir dost sohbeti aradığımızda hep yanı başımızdadır. Kullanımı son derece yaygın, yediden yetmişe herkesin. günün her saatinde içtiği bu şifalı bitki, gündelik hayatımızın vazgeçilmez zevkleri arasında. Bir dizi karakterinin dediği gibi Çay varsa umut var demektir." 9. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Birleşik isim B; Özel isim C) Cogul isim D) Türemiş isim E) Ek fil almış isim
2.
Dilimizde "ağız" sözcüğü pek çok deyimde kullanılmakta-
dir. Örneğin, çok tatli konuşmayı, "ağzından bal akmak”; bir
1
konuda görüş belirtmeyip hiçbir şey söylememeyi
, "ağzını
açmamak": hiç sır saklayamamayı, "ağzında bakla islan-
11
III
mamak": bir şey karşısında çok sevinmeyi "ağzı kulakları-
IV
na varmak"; söz söylemeyi bilmemeyi de "ağız kalabalığı
V
yapmak" deyimiyle ifade ederiz.
Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yan-
lış açıklanmıştır?
A) !
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
2. Dilimizde "ağız" sözcüğü pek çok deyimde kullanılmakta- dir. Örneğin, çok tatli konuşmayı, "ağzından bal akmak”; bir 1 konuda görüş belirtmeyip hiçbir şey söylememeyi , "ağzını açmamak": hiç sır saklayamamayı, "ağzında bakla islan- 11 III mamak": bir şey karşısında çok sevinmeyi "ağzı kulakları- IV na varmak"; söz söylemeyi bilmemeyi de "ağız kalabalığı V yapmak" deyimiyle ifade ederiz. Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yan- lış açıklanmıştır? A) ! B) II C) III D) IV E) V
a) Aşkın aldı benden beni,
Bana seni gerek seni.
Ben yanaram dün ü günü
Bana seni gerek seni.
Ne varlığa sevinirim,
Ne yokluğa yerinirim,
Aşkın ile avunurum,
Bana seni gerek seni.
Aşkın âşıklar öldürür,
Aşk denizine daldırır,
Tecelli ile doldurur,
Bana seni gerek seni.
Şiirin Konusu
1. Dörtlük
II. Dörtlük
III. Dörtlük
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
a) Aşkın aldı benden beni, Bana seni gerek seni. Ben yanaram dün ü günü Bana seni gerek seni. Ne varlığa sevinirim, Ne yokluğa yerinirim, Aşkın ile avunurum, Bana seni gerek seni. Aşkın âşıklar öldürür, Aşk denizine daldırır, Tecelli ile doldurur, Bana seni gerek seni. Şiirin Konusu 1. Dörtlük II. Dörtlük III. Dörtlük
Kalbim yine üzgün seni andım da derinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
10. Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki hangi şiir anlayışına örnek olarak
gösterilebilir?
A) Saf şiir B) Toplumcu-Gerçekçi şiir C) Garip şiiri
D) II.Yeni şiiri E) Milli edb. anlayışını sürdüren şiir
1 -
..
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?
Kalbim yine üzgün seni andım da derinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! 10. Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki hangi şiir anlayışına örnek olarak gösterilebilir? A) Saf şiir B) Toplumcu-Gerçekçi şiir C) Garip şiiri D) II.Yeni şiiri E) Milli edb. anlayışını sürdüren şiir 1 - ..