Edebiyat Nedir? Soruları
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Kısma işaretleyiniz.
13.
3-4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Tarihe, geleneğe, evrene ve topluma karşı sorumluluk his-
seden Sezai Karakoç, bu sorumluluklarını şiirleriyle yerine
getirirken şiirine sosyal bir içerik kazandırır. Gerekli gör-
düğü yerden yine toplumu ve insanları iğnelar, eleştirir ve
onlara doğruyu gösterir. Neticede Karakoç, bu vesileyle
toplumla ve evrenle bir bağ kurar. Onun şiirlerinin diğer bir
yönü de Karakoç'un, yaşadıklarından süzdüğü birçok mo-
tifi şiirinin kumaşı içine yerleştirmesi ve bu şiirlerin nakışla-
rının, şairin doğduğu büyüdüğü eeğrafyayı işaret etmesidir.
Sezai Karakoç'un topluma karşı sorumluluk hisseden
bir şair olduğu parçadaki hangi ifadeden çıkarılabilir?
A) Toplum gerçeklerini olduğu gibi eserlerinde yansıtma-
sından
B) Şiirlerinde kültürel değerlere yer vermesinden
C) Şiirini toplumu düzeltmek için bir araç olarak kullanma-
sından
D) Kendi insanını tüm eksikliklerine rağmen çok sevme-
sinden X
E) Şiirlerinin öğretici nitelikler taşımasından
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?bir par-
ngınları
zorun-
saat-
randa
böl-
a yol
ma-
çası
uh-
isi
EMAT
A
A
19. ---- Edebiyat, bilinç dışıyla bütünleşir; bilinç içinde bir
bitki gibi filizlenir ve gelişir. Psikanaliz, bilinç dışını yaka-
lar: Örtüyü bir ucundan kaldıran belirtiler, rüyalar ya da
sözcükler. Bir anlamda, biri bilinç dışını dokurken diğe-
ri onun hangi kumaştan yapıldığını öğrenmeye çalışır.
Buna haklı olarak itiraz edilecek; işlerin bu kadar basit,
bu kadar bölünmüş olmaktan uzak olduğu, bazen ya-
zarla analistin aynı kişi olduğu -yani aynı anda hem rüya
görmeye hem de rüyayı anlamaya yoğunlaştığı- kısa-
cası ayrılığa mahkûm olmadıkları ve nihayet aynı ca-
navarla uğraştıkları söylenecektir. Hiç kuşku yok buna.
Ne var ki bu, yaratıcıların psikanalistlere yönelik rahat-
sızlıklarını ve tahammülsüzlüklerini rahatça ifade ettiği,
Öte yandan psikanalistlerin kaleminden çıkanların da her
zaman isabetli olmadığı gerçeğini değiştirmiyor.
Bu parçanın başına,
1. Ortak nesneleri ruhsal yaşamın gerçekliği olsa da
edebiyat ve psikanaliz ne aynı bakış açısına sahiptir
ne de aynı yaşamsal arka plana
II. Edebiyat ve psikanaliz ilgilendikleri kaynak aynı olsa
ikan²
da o kaynakla ilgilenme biçimleri yönünden birbirle-
rinden ayrılır
D) II ve III
A
III. Edebiyat da diğer sanatlar gibi bilinç dışını malzeme
olarak kullandığından psikanaliz için iyi bir araştırma
sahası işlevi yüklenebilir
yargılarından hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
++++
C) I ve III
've III
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?2. Aşağıdakilerden hangisi dilin tarihî süreç
içerisindeki değişimini etkileyen sebeplerden biri
değildir?
A) Kültürel etkileşim
B) Coğrafi değişiklikler V
C) Dilin kendi iç dinamikleri.
D) Teknolojik gelişmeler
E) Kişilerin dile müdahalesi.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?12. 1. Yanın Yann
II. Uzun Beyaz Bulut - Gelibolu
III. Kirk Yedililer
IV. Buzul Çağının Virüsü
Numaralanmış eserler aşağıda verilen sanatçılar ile sa-
leştirilirse hangi sanatçı bu oplesmenin dianda kalır
A) Bilge Karasu
B) Pınar Kür
C) Füruzan
D) Buket Uzuner
E) Vüs'al O. Bener
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?6. Toplumcu-gerçekçi romaniann ele aldıkları konulardan bi-
ri de eşkıyalık sorunudur. Ancak her yazar bu meseleye
farklı yaklaşır. Örneğin Yaşar Kemal'in romanında bir
eşkıya olan Memed iyi ve vicdani yönleriyle yüceltilirken
Kemal Tahir,---- romanındaki aşkıya Maraz Ali'yi zorba ve
haksızlık yapan ağaların maşası olarak gösterir ve duzeni
ağır biçimde eleştirir.
4848
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki
eserlerden hangileri getirilebilir?
A) Çakırcalı Efe - Yedi Çınar Yaylası
B) Bareketli Topraklar Üzerinde - Körduman
C) Yer Demir Gök Bakır-lçimizdeki Şeytan
D) Ince Memed - Rahmet Yollan Kesti
E) Memo - Kanlı Dere'nin Kurtlan
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Modern zaman anlayışının başlangıcı için sıklıkla
Herodot'un Tarih kitabının girişindeki sözlere baş-
vurulur: "Halikarnasli Herodot, zaman insanların gi-
rişimlerini silmesin diye araştırmalarının sonuçlarını
buraya kaydetmiştir." Herodot'un Tarih'inin mücade-
le ettiği şey zamanın yıkıcı karakteridir ve bu karak-
ter antik çağlara özgü zaman anlayışının temelde
tarihsel olmayan bir doğası olduğunu gösterir. Bilme
edimini gösteren "eldénai" sözcüğü gibi "historia"
(tarih) sözcüğü de görmek anlamına gelen "id" kö-
künden gelmektedir. Köken açısından "histor" görsel
tanıktır, gören kişidir.
Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine..
ulaşılabilir?
A) Tarih yazımının temelinde görsel tanıklık vardır.
B) Tarihi gerçeklikler hiçbir zaman olduğu gibi anla-
tılmamıştır.
C) Tarihi yapanlar ile yazanlar arasında çatışma ka-
çınılmazdır.
D) Tarihçilik "görmek" fiiliyle değil "bilmek" fiiliyle il-
gilidir.
E) Tarihçi, istese bile zamanın akışına karşı koyamaz.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?şık
ci-
ya.
ste
rak
ģ-
DI*
ģi
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yay ayraç içinde ver
ses olayı örneklenmemiştir?
A) Bazen gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz uçuşan
ler aslında, retinanın önündeki ince kan damarlarında
zen beyaz kan hücreleridir. (Ünlü düşmesi)
B) 75 kg'lık yükü 1 saniyede 1 metre hareket ettirebiler
olan bir beygir gücü, günümüzde daha çok arabalar sö
nusu olunca kullanılıyor. (Ünsüz benzeşmesi)
C) Olmayan bir şişeyi varmış gibi algılamamızı sağlayar
lam, "Görmeseniz de hissedersiniz." diyerek güç gör
yapıyor. (Ünlü daralması)
D) Bağırsaklar tedavi edilmeden depresyon iyileştirileme:
kü mutluluk hormonunun %95'1 bağırsaklarda probiy:
tarafından üretilir. (Ünsüz yumuşaması)
E) Beyniniz hiç görmeseniz bile biri sizi izlediğinde sizi
bir sinyal gönderdiği için uyurken biri sizi izlediğinde t
uyanırsınız. (Ünsüz düşmesi)
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?2.
Yusuf sırtını büyük çınarın gövdesine dayayarak gözlerini ge-
cenin içine dikti. Derenin öte yakasındaki ağaçlar, şehre doğ-
ru uzanan ve üzerindeki su birikintileri yer yer parlayan çamur-
lu yol; zaman zaman alçalıp koyulaşan ve yükselip açılan bu-
lutlar, birbirine karışmış, birbirlerinin içinde erimiş gibi görünü-
yordu. Yusuf kendini de bu muazzam ve yekpare geceye yapı-
şık zannetti ve korkuyla ürperdi. Islak ellerini yüzünde dolaştır-
di. Kirpiklerinden yanaklanına yağmur sulah süzülüyordu.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin birden fazla örneği
yoktur?
A) Ünsüz değişimi
C) Ünsüz düşmesi
B) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz türemesi
E) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
E
5. Aşa
ses
A) G
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?10. Bir dilencinin sesindeki gri sessızlığı
Nedense ürkütüyor, dağcıların göğünü
Denizioni sırtlarında birer panterle geçen
lp yürekli gemicilerin yüzünü ürkütüyor
Bir hançerin paslanırken çıkardığı gürültü
Bu dizelerde
I. Türetilirken ses düşmesine uğramış sözcük
II. Birden fazla ses olayı gerçekleşmiş sözcük
III. Çekim eki alırken daralmaya uğramış sözcük
numaralanmış ifadelerin hangilerine örnek vardır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
O) I ve II
C) Yalnız III
E) I. Il ve Ill
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?ilk
AYT/Türk Dili ve
Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1
ettikleri
18. Türk edebiyatı roman türüyle Tanzimat Dönemi'nde
tanışmış; roman, bu dönemde esaret, evlilik ve aile,
yanlış Batılılaşma gibi belli başlı birkaç tema etrafında
gelişmiştir. 1872 yılında, bazı edebiyat tarihçilerinin ve
Türk romanına dair kitapların ilk romanımız olarak kabul
yayımlanmıştır. Bu eserden üç yıl sonra
yayımlanan, Batılılaşma ile birlikte Osmanlı
toplumunda başlayan değişimin doğurduğu yeni bir
problemi iki zıt karakter üzerinden ele alan ilk romandır.
Bir aşk ve intikam hikâyesi olan romanında ise
yazarın ahlakçılığı kurguyu belirlemiştir. 1887'de
yayımlanan, esaret temasıyla ön plana çıkan
romantizmden realizme, realist özellikleri daha ağır
basan bir geçiş dönemi eseri olarak kabul edilir. Uzun
bir hikâyeyi andıran ise edebiyat tarihine ilişkin
kitapların çoğunda köy konusunu işleyen ilk roman
olarak zikredilir.
Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada boş bırakılan
yerlerden birine getirilemez?
Zehra
A
Felatun Bey ile Rakım Efendi
Sergüzeşt
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
Bintibah
20. Ona
Kimi
mill
Türk
Onu
Ana
ve y
ver
do
dön
dize
Do
hee
bü
Bu
ha
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Edebiyatında Düzyazı
i de en
dığı dö-
a ve sa-
a bir yol
ilk şa-
me alin-
ilk kez
la ese-
yayılan
Yavuz
sanat-
nhan-
8. İslami Türk edebiyatında tasavvuf düşüncesinin geli
şip yaygınlaşmasına bağlı olarak evliyaların menkibe
vi yaşam öykülerini anlatan eserler ortaya çıkmıştır
Bu konuda yazılan eserlerin en tanınmışı Feridüd
din Attar'ın Tezkiretü'l-Evliyâ adlı eseridir. Birçok di
le çevrilen bu eserin Türkçeye ilk çevirisi Aydınoğlu
Mehmet Bey zamanında bilinmeyen biri tarafından
yapılmıştır. Eserin Türk edebiyatındaki
tercümesi ise ---- aittir. XV. yüzyıl Türk nesrinin ön
de gelen ismi, bu eserde yirmi sekiz evliyanın men
kibelerinden söz eder.
en tanınmış
eleri
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Süleyman Çelebi'ye
B) Sinan Paşa'ya
1. XV
ģi
C) Veysî'ye
D) Nergisi'ye
E) Gülşehri'ye
na
ÇE
bi
d
11
S
2.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?6. Aşağıdakilerin hangisi klasik komedyanın özel-
liklerinden biri değildir?
A) Karakterleri çoğunlukla halk arasından seçme
B) Konuları çağdaş toplumdan, günlük yaşantıdan
alma
C) Toplumsal çelişkilerin gülünç yanlarını vurgulaya-
rak düşündürmeyi amaçlama
D) Vurma, yaralama gibi acı verici olayları izleyicinin
gözü önünde canlandırmama
E) Birbiri ardınca kesintisiz sürüp gidden diyalog ve
koro bölümlerinden oluşma
nail sysmes
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?n
n
Aşağıdaki dizelerin hangisinde yazım yanlışı
yoktur?
AMademki arkanda ağlayanın yok
Al bu ağıtta senin olsun
B) Ağızına kadar dolu dükkanlarda
Duyun ki ne ümitler eridi
C) Dünyaya veda ettik atıldık doludizgin
En son koşumuzdur bu! Asırlarca bilinsin.
D) Açılır hayale kıvrak bir yelken
Çözülür dolaşır mısralar birbir
E) Duymak istemez misin daha derin
Ismarlamadır elbisem, pardüsüm
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?19. Gerçek çeviri, iki dil arasındaki ikili bir ilişkiden değil, üçlü bir
ilişkiden oluşur. Üçgenin üçüncü noktasında, orijinal metnin
sözcüklerinin -yazılmadan önce- altında ne yattığı vardır.
Gerçek çeviri, dil-öncesine dönüşü gerektirir. Sözcükleri
harekete geçiren sezgi ve deneyime ulaşmak ve dokunmak
için orijinal metindeki sözcükler okunur ve tekrar okunur.
Daha sonra, orada kurulan ve titrek hâlde bulunan bu
neredeyse sözcüksüz "şey" alınır ve çevrilecek olan dilin
ardına yerleştirilir. Ve şimdi asıl iş, yazılmayı bekleyen "bu
şey'in misafir olacağı dili, misafirini kabul etmesi ve ona sıcak
bir karşılama yapması için ikna etmektir.
Bu parçada "üçüncü nokta" olarak ifade edilen şey
aşağıdakilerin hangisidir?
Asıl metnin oluşumunu sağlayan temel duygular ve ortam
B) Asıl metindeki sözcüklerin o dil içindeki anlamını tam
karşılayan ifadeler
C) Iki dil arasında bire bir anlam eşleşmesini sağlayan
geçirgenlik
D) ikinci dilin sözcük dağarcığına tam hâkim olabilmek
E) Metni oluşturan kişinin hayatı ve diğer metinleri
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?5.
(1) Eski ile yeninin mozaiği olan şair, yaşadığı dönemin
şiir anlayışının dışındadır. (II) Yaşadığı dönem, eskinin
tüm köklerini kesip kendi toprağında yeşermeye çalışan
şairlerin dönemidir. (ill) O ise eski şiiri, çok renkli bir kül-
türün, binlerce yıllık deneyimlerin ürünü olarak görmüş-
tür. (IV) Bunu reddetmek yerine, bu köklerden beslenen
yeni dallar yeşertmeye çalışmıştır. (V) Şiirinde yeni olan
ne varsa biraz Batılıdır, biraz da kendi öz yaratıcılığının
ürünüdür.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede şairin eski ve yeni anlayışları kaynaştırdı-
ğı anlatılmaktadır.
B) II. cümlede şairin yaşadığı dönemde yenileşme ha-
reketlerinin görüldüğüne değinilmiştir.
C) III. cümleden hareketle şairin geleneksel şiir anlayı-
şına değer verdiği söylenebilir.
D) IV. cümleden şairin, şiirde geleneğin aynıyla kalması
>gerektiğini savunduğu sonucu çıkarılabilir.
E) V. cümleden şairin şiirini, Batı'dan aldığı veya kendi
yetenekleriyle geliştirdiği kimi yöntemlerle yenilediği
anlaşılmaktadır.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?4. Italya'da Haziran 1920'de gerçekleşen iktidar
değişikliğiyle kurulan yeni hükümet, bir yıl önce
Yunanistan ile imzalanan Tittoni-Venizelos
Antlaşması'nı tek taraflı olarak feshetmiş ve
Anadolu'daki Millî Mücadele'ye bakışını değiştirmiştir.
Aşağıdakilerin hangisi, İtalya'nın dış politikasındaki
bu değişimin sonucunda gerçekleşmiştir?
A) 1921'de Ankara Antlaşması'nın imzalanması
B TBMM Hükûmetinin Londra Konferansı'na davet
edilmesi
C) TBMM'ye bağlı askerî güçlerin taarruza geçmesi
D) Yunanistan'ın İzmir'i işgal etmesi
E) San Remo Konferansı'nın toplanması
✓