Edebiyat Nedir? Soruları

8. Kimi okurlar; romandan önce, okuyacakları romanla ilgi- li olarak yazılmış eleştirileri, tanıtma yazılarını okumayı severler. Romanı, başkalarının bakış açısıyla tanımayı yeğlerler. Okumayı en sona bırakır, eleştirmenin gözlü- ğüyle dalarlar romanın sularına. Bu parça aşağıdaki cümlelerden hangisiyle sürdürü- lemez? A) Böyle okurlar, çoğu kez reklam amaçlı eleştirilerin tuzağına düşerler. B) Boyle okurların beğenileri de yergileri de güdümlüdür. +C) Böyle okurlar için eleştirmen önce gelir. D) Bu okurların en önemli yanlışları, yazarın anlattıkla- rını değerlendirerek yorum yapmalarıdır. E) Böyle okurlar, oyunu başkalarının önerisine göre kullanılan kararsız seçmenlere benzerler.

Test 17 İslâm medeniyeti çağlarında Türk halk edebiyatının ilk ürünleri hakkında bize bilgi veren kitap Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan Divanu Lugati't- Türk'tür. Mahmut bu eserine XI. asırda Orta Asya Türkleri arasında yaşamakta olan ve İslam asırlarında söylenen halk edebiyatı ürünlerinden örnekler almıştır. Bu örnekler bir takım halk deyimleri ve atasözleri ile ahlâkî manzumelerden, koşuklardan, destanlardan, sagulardan alınmış küçüklü büyüklü parçalardır. Bu kitaptaki destan ve sagu parçalarından bazıları İslamiyet'ten hatta milattan önceki tarihi vak'alar için söylenmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisine sözü edilen eserde rastlamak mümkün değildir? A) Alp Er Tunga öldi mü Isız ajun kaldı mu Özlek öçin aldı mu Emdi yürek yırtılur "Alp Er Tunga öldü mü? Kötü dünya kaldı mı? Zaman öcünü aldı mı? Şimdi yürek yırtılır." B) Öd keçer kişi tuymas Yalnğuk ağlı mengü kalmas "Zaman geçer kişi duymaz; Adem oğlu baki kalmaz." Ermegüge bulut yük bolur "Tembele bulut yük olur." D) Bulnar mini ulas köz Kara mengiz kızıl yüz Andın tamar tükel tüz Bulnap yana ol kaçar "Baygın göz, esmer beniz, Pembe yüz, beni tutsak eder; Tüm güzellikler damlayan yüz Sonra beni bırakır kaçar." E) Pîr-i mugan cür'asıdın katre tattim Hû hû tiyu yaşım bilen tünler kattım Bi-hamdillâh Hak vasliga âhir yettim Şebnem bolip yir astiga kirdim mina "Şeyhimin aşk şarabından damla tattım; Hû hû diye yaş dökerek sabahladım; Hamdolsun ki en sonunda Hakk'a vardım Bir çiğ olup yer altına girdim işte www.sinavyayın.co C

1 2. Giderim ilinizden Kurtulam dilinizden Yeşil baş ördek olsam Su içmem gölünüzden Aslan yârim, kız senin adın Hediye Ben dolandım sen de dolan gel beriye Fistan aldım endazesi on yediye Gidiyom gidemiyom Sevdim terk edemiyom Sevdiğim pek gönüllü Gönlünü edemiyom Aslan yârim, kız senin adın Hediye Ben dolandım sen de dolan gel beriye Fistan aldım endazesi on yediye Bu dizelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Türkü nazım biçiminin özelliklerini taşımaktadır. B) Dört dizeden oluşan bölümlere "bent" denir. CÜç dizeden oluşan bölümlere kavuştak (bağlantı) denir. D) Bent ve kavuştaklar farklı hece sayısıyla oluşturulmuştur E) Gurbet" teması etrafında oluşturulmuştur.

(1) İstanbul'da 19. yüzyılda Boğaz'ın her iki yakasını bir köprü veya bir tüp geçitle bağlama fikri gündeme geldi. (I) 1891'de Sarayburnu ile Üsküdar arasında bu konuya ilişkin proje, bir Fransız mühendis tarafından hazırlandı. (III) Deniz altından geçecek bir tünel ile demiryolu ulaşımını hedefleyen bu proje, çizim aşamasında kaldı. (IV) Daha sonra uluslararası bir şirket, İstanbul'un etrafına çevre yolu da yaparak Asya Yakası'nı iki köprü ile Avrupa'ya bağlamayı önerdi. (V) Bu fikir Fransız bir mühendis ve sanayici olan Ferdinand Ardolin tarafından projetendirilip Mart 1900'de II. Abdulhamit'e sunuldu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır? A) I B) II 111 D) IV kara yolu Gevre yolu demir you E) V

AYDE 7. 1. Ferzan Özpetek bugüne dek hep insanın iç dünyasını, derin duygularını unutulmaz kare- lerle anlattı. II. Özpetek bizi bu kez İstanbul'un direniş günle- rine, o günlerdeki bir aşkın sokaklarına götürü- yor. III. Filmlerindeki zarafet ve nezaket önceliği, ilk romanının da en temel sıcaklığını oluşturuyor. IV. Özpetek, çoğu romancının üstlenemediği so- rumluluğu en kaygısız ve saf hâliyle sergiliyor kitapta. V. Ferzan Özpetek insanların hayatlarından hikâyeler çalan, kendisi öyle söylüyor, bir hır- sız; bunu yaparken de okuyucuyu ortak ediyor. Yukarıdaki cümlelerdeki virgüller görevleri ba- kımından eşleştirildiğinde aşağıdakilerden han- gisi dışarıda kalır? AL BHT. C) III. D) IV E) V. 183

ki Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-lar / -ler"çoğul eki eklendiği sözcüğe "saygı, ululama" anlamı katmıştır? A) Çizgilerin dünyasında söz kaybolur; söz, yerini dü- şünceye bırakır. B) Sinema filmi ile belgesel film, aslında birbirinden farklı özellikler taşımamaktadır. C) Okyanusların dibi, çok soğuk ve karanlık olduğun- dan canlıların yaşamı için uygun değildir. D) Bilinç akışı yöntemi, anlatıdaki karakterlerin aklın- dan geçenlerin duygu, düşünce ve anılarının akta- rıldığı bir tekniktir. E) Durumsal liderlik yaklaşımlarından istenen tüm şart- lara Müdür Beyler harfi harfine uyuyordu.

11. Türkçede sözler türetilirken, çekimlenirken veya birleşir- Ken sözcüğün kökünde veya üzerine gelen ekte olan de- ğişikliklere "ses olayı" denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde herhan- gi bir ses olayı olmuş sözcük kullanılmamıştır? A) Bilimsel bilginin uygarlığın temelini oluşturduğu gü- nümüzde, yabancı dilin önemi görmezlikten geline- mez. B) Öğretme ve öğrenme işi, herkes için uzun bir zaman alır. C) Yaşanan en güzel şey bile bekleme sarecinin değe- rine ulaşamaz bana göre. O Güzel ve kalıcı şeyler yazmak ister ama açıkçası bu konuda ne acelesi var ne de gayreti. E) Yaşayarak ve tanık olarak biliyoruz ki tek yalanla kalınmyor, yalan yalanları çağırıyor.

5. Türkçe bir sözcüğün ilk hecesinde kalın ünlü varsa, diğer hece- lerdeki ünlüler de kalın olmalı; ilk hecede ince ünlü varsa diğer hecelerde de ince ünlü bulunmalıdır. Bu kurala büyük ünlü uyu- mu veya kalınlık-incelik uyumu denir. a,e,i,1 9,000 Bu açıklamaya göre, Q Hafta sonunda arkadaşlarla tiyatroya gideceğiz. ww 1 Çocuklarıma güzel bir vatan bırakmak için çevremizi temiz tutalim. Cle III. Az önce kırtasiyeden bir silgi ile bir kalemlik aldım. cümlelerinin hangilerinde büyük ünlü kuralına uymayan sözcük vardır? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

9. (1) Yunus Emre'yle birlikte İslam âleminin en önemli muta- savvıf şairlerinden Mevlânâ, aruzla ve Farsça yazdığı şiir- lerinde "evrensel temaları" işlemiştir. (II) Mesnevi adli 6 cilt ve 25.700 beyitlik eserinde tasavvufla ilgili fikir ve düşün- celerini hikâyeler hâlinde anlatılır. (III) "Büyük Divan" anla- mina gelen ve 2000'den fazla gazelinin yer aldığı Divan-ı Kebir'de çeşitli konularda söylediği şiirlerini toplamıştır. (IV) "Sır içinde sır" anlamındaki 61 bölümlük Fihi Må Fîh; cennet ve cehennem, dünya ve ahiret, mürşid ve mürid, aşk ve sema gibi konularda söylediği sohbetlerinden olu- şur. (V) "Yedi Meclis" anlamındaki Mecalis-i Seb'a'da ise Selçuklu hükümdarlarına ve devrin ileri gelenlerine nasi- hat için yazdığı 147 mektup bulunmaktadır. Yukarıdaki parçada Mevlâna ve eserleri ilgili verilen nu- marah bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV Söyle ey bâd-ı sabâ cânânima (Murabba) E) V üstel fonksiyonu artan olduğuna göre, m'nin alabilece- ăi deñorier kümesi acağıdakilerden hangisidir?

YAYINLARI nomont (3 11. Aşağıdakilerden hangisi yazınsal değer taşıyan yapıtların özellikleri arasında yer almaz? A) İnsanın temel sorunları, trajedisi, felsefesi ve yaşama bakış tarzı sorgulanır. B Gerçeği olduğu gibi yansıtma kaygısı vardır. C) Tamamen estetik kural ve kaygılar içinde oluşturulur. O E) Zengin, imgelere dayalı, her yönüyle yenilikçi bir dil kullanılır; kapalı anlatım benimsenir. Öykü, sanatsal değer taşıyan sembol ve motiflerle âdeta anlaşılmaz hâle getirilir.

endemik şiirinde ustaca kullanmayı bilmiştir. E) Ahmedi, şöhretini büyük ölçüde mesnevisi Hüsnü Aşk borçludur. Hüsnü Aşk, 1783'te kaleme alınan, 2041 bey ve dört tardiyeden oluşan tasavvufi, fantastik ve sembol bir mesnevidir. 22. Osmanlı düşünce tarihinin önde gelen simalarından olan ----, Batı dünyasında Hacı Kalfa olarak ün salmıştır. Elli yillik kısa ömründe klasik İslam medeniyetinin ve Osmanlı kültü rünün bir özetini yapabilmiş, engin görüşlü bir düşünürdür Kaleme aldığı eserlerinde döneminin önemli tartışmalarına değinmiş ve kayda değer tahliller sunmuş bir aydındır. Pek çok askerî sefere katıldıktan sonra siyasi yaşamı bırakmış ömrünün kalan kısmını bilime adayıp yirmiye yakın eser kaleme almıştır. Bibliyografya, coğrafya, denizcilik tarihi, maliye konularında kalem oynatmıştır. Meşhur eserlerinden Mizanü'l-Hakk Fi İhtiyari'l-Hakk'ta Osmanlı toplumunda tar- tışma konusu olmuş bir dizi ihtilaflı konuyu ele alıp her biri hakkında tarafların görüşlerini objektif bir gözlemci tavrıyla anlatmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Piri Reis eyişlenn B) Katip Çelebi D) Sinan Paşa C) Seydi Ali Reis E) Peçevi Diğer sayfaya geçiniz.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kuşatmak" söz- cüğünün anlamı vardır? A) Gözlerinin içinden taşıp karşısındakini sarıp sar- malayan sevecenlik, az bulunan bir, özellik. BY Bunun da onun söylediği yalanlardan biri olduğu- nu düşünüyorum. C) Yaptığım bu kişisel sorgulamanın ışığında, çevrem- dekilere karşı daha hoşgörülü olmaya çalışıyorum. D) Yaşamdaki mutluluk ve acılar, yaşayanın kendi el- leriyle yarattığı özgün eserlerdir. EX Ne yazık ki bu konudaki düşünceleri bana inandı- rıcı gelmedi.

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde kuruluşuna (oluşumuna) göre diğerlerinden farklı bir ikileme kullanılmıştır? A) Bir gonca gülsün açılırsın sen yaprak yaprak Seni yetiştirdim diye mutludur hava, su, toprak B) Dağlara, denizlere, ovalara Uzansaydık yağarak iplik iplik C) Bir geliş var! Ne mübarek, ne garip âlem bu Hava boydan boya binlerce hayaletle dolu Diki turnam gelir, aklı karalı Birin şahin urmuş, birin yaralı E) İstanbul'dan Üsküdar'a yol gider Hanımlara deste deste gül gider 0

kler ayinevi.com 10. Bir gün, DENEME-1 Uzak bir yolculuktan sonra nefes nefese 1 Ömrümü vermek için ağzından çıkan sese TIV Kapını sol elimle aralayacağım Korkma ✓ Sana ne dil uzatır ne de el kaldırırım III TV Gözümü kan bürümüş diye benden çekinme V Numaralanmış sözlerden hangisi deyim değildir? 3/11 C III DY IV E) V AV 11. Bir kuş, en içli bir kuş, kısmış kanatlarını

26. Insan genetiği ile ilgili bilgilerin gelişmesinde 1956'da J.H. Tijo ve A. Levan'ın insanda 23 çift kromozom belirlemeleri önemli bir rol oynadı. Bugün artık bilinmektedir ki nesilden nesile geçiş, gen adı verilen kromozomlar üzerine yerleşmiş organik birimler aracılığıyla olmaktadır. Kromozom sayısının türün genişliği ve karmaşıklığıyla bir ilişkisi yoktur. Örneğin tavuklarda 78 kromozom vardır. Bu geçişin yeni birtakım ge- netik kurallara göre olduğu, kromozomlarındaki DNA mole- küllerinin içerdiği aminoasitlerin kendi aralarında değişik bi- çimlerde bir araya gelerek oluşturdukları genetik şifreye göre sağladığı genetik geçiş sırasında kromozom hatalarının ve bazı sakat genlerin geçişine bağlı olarak genetik hastalıkla- rin ortaya çıkabilecekleri bilinmektedir. Normalde genler aşırı derecede sağlam ve değişmez niteliktedir ve hücre bölün- mesi esnasında tam bir kopyalarını üretirler. Bu kopyalama esnasında olabilecek değişiklikler genellikle zararlıdır. Bu parçada genlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- sine değinilmemiştir? A) Nesilden nesile geçen özeliklerin devamlılığının genler sayesinde olduğuna B) Genetik hastalıkların, gen aktarımı sırasında meydana gelen hatalardan meydana geldiğine C) Genlerin doğası gereği sağlam bir yapılarının olduğuna D) Genlerin bölünmeler esnasında kendi kopyalarını oluş- turduğuna E) Genlerin kopyalanma süreçlerinin oldukça zor bir dönü- şüm içinde gerçekleştiğine

9. Atasözleri hayatla iç içedir. Hayattaki tecrübelerin kısa ve özlü olarak söze dökülmesidir. Biz Türkler, "Gülü se- ven, dikenine katlanır." deriz. Fransızlar bu atasözünün eş anlamlısı olarak "Beni seven köpeğimi de sever." şekliyle Türkçeye aktarılan bir söz kullanırlar. Bizim kültürümüzde köpek sevgisiyle ilgili atasözü yoktur. Bu, bizde köpeğin yeri yoktur anlamına gelmez. Köpeğin yeri vardır ama bellidir. Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki sorulardan han- gisine karşılık söylenmiş olabilir? A) Atasözlerinin toplumların hayat tarzı ile ilişkisi hak- kında neler söyleyebilirsiniz? B Farklı kültürlerde birbiriyle eş anlamlı atasözleri var mıdır? Sizce atasözleri günümüz dünyasında bir anlam ifa- de ediyor mu? Türkler ve Fransızları, yaşam tarzları üzerinden kı- yaslayabilir misiniz? EX Köpeklerle ile ilgili farklı milletlere ait atasözlerinden örnek verebilir misiniz?