Edebiyat ve Toplum İlişkisi Soruları

24. 23. Aras Irmağı, Doğu Anadolu'nun kuzey kısmında doğup farklı bölgelerden aldığı birçok kolla büyür. Türkiye içinde 441 km yol kat ettikten sonra Kafkasya'nın güneydoğusunda Mugan önünden geçer. Nihayet Hazar Denizi'ne dökülür. Bingöl Dağları ile Palandöken Dağlarından inen kollarla beslenip büyür. Şahvelet, Nalbant ve Sakaltutan Dağlarından gelen kollarla kuvvetlenir. Topçu ve Sakaltutan Dağları arasındaki bir vadiden Pasinler Ovası'na girer. Pasin Çayı ile birleşir. Pek çok dar vadi ve ovadan geçerek Türk topraklarından çıkar. Aras Irmağı'nın 140 kilometrelik kısmı Türk-Rus sinirini teşkil eder. Irmak daha sonra İran topraklarına girer. İran-Azerbaycan sınırına kadar akar. Sarısu ve Kura ile birleşip Hazar Denizi'ne dökülür. 1. Ekonomik coğrafya II. Harita bilgisi III. Coğrafi şekiller Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma alanına girer? A) Yalnız! B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III EVI/ II ve III (

5. Toplumsal kişilikleri ile biyolojik kişilikleri arasındaki çatışmaların kurbanı olan üç genç kızın öyküsünün anlatıldığı "Yalnızız" romanı manevi değerlerin zaafa uğraması sonucu insanın içine sürükleneceği açmazların maddeci görüşlerle çözümlenemeyeceği gerçeğini kabule yanaşmayanların sonunda yalnızlığa düşüp hüsrana uğrayacağı tezi çerçevesinde kurulmuştur. Roman kahramanı Samim'in "Simeranya" adını verdiği ütopik dünyaya ait tasarısının büyük ölçüde işlendiği Yalnızız, esas itibariyle düşünsel yanı ağır basan bir romandır. Yazar romanını bir düşünce üzerine kurmuş, figürlerini de o düşüncenin temsilcileri olarak tanıtmıştır. Söz konusu düşünce ise düalizmden başka bir şey değildir. Bu parçadan yola çıkılarak sözü edilen romanda edebiyatın hangi bilimden yararlandığı söylenebilir? A) Tarih B) Sosyoloji C) Felsefe D) Fizik E) Psikoloji

1 1 2. Aşağıdakilerden hangisi "Sanat sanat içindir." anlayışıyla uyumlu bir ifade değildir? A) Sanat, ahlaki veya dini ölçütlere göre değer- lendirilemez, özerk ve kıyas kabul etmez bir alandır. B) Şiir, bir dil, bir söz sanatıdır; dil içinde dil oluş- turma işidir. C) Sanatı değerlendirmek yalnız onun dilini konu- L şabilenlere özgüdür. T D) Sanat, ondan sadece zevk alındığı için yapılır; I dünyayı hoşnut etmek veya onu değiştirmek N için değil. IK E) Sanattan hayatı ve dünyayı söküp atarsak on- A dan hiçbir şey anlayamayız. R (2015 - LYS) A 3 1

endiriniz 2. "Maraş'ın ve Ökkeş'in Destanı”nı doğal destan örnekleriyle karşılaştırdığınızda bulduğunuz benzerlik ve farklılıkları yazınız. Etkinlik 1. Gülten Akın, şiirlerinde büyük ölçüde folklor ögelerinden yararlandı. Şiir üzerine yazıla- ni bir araya getiren “Şiiri Düzde Kuşatmak” (1983) adlı kitabında, halk kaynağına inme isteğini "Walkta var olan öz ve biçimi yükseltmek, şiiri yükseltirken halkın yaşamının ve yaşam biçimlerinin yükselmesine yardımcı olmak” sözleriyle açıklar. Bu şiirdeki folklorik (halk bilimi, yaşayışı, edebiyatı) ögeleri tespit ediniz. 2. Kurtuluş Savaşı'nda kahramanca mücadele etmiş olan ve aşağıda verilen kişileri mücadele ettikleri bölge ile doğru şekilde eşleştiriniz. Hasan Tahsin Manisa Şahin Bey Kastamonu Istanbul Demirci Mehmet Efe Gaziantep Şerife Baci İzmir Halide Onbaşi Şairin Biyografisi

31. Sol elimde bir meşe palamadu ve sağ elimde bir çakıl taşı göstermekte olduğumu varsayın! Sol elimde gör- müş olduğunuz bu meşe palamudu, kendisi gibi kaç tane meşe palamudu üretme potansiyeline sahiptir? Bu meşe palamudunun bir meşe ağacı olma olasılığı var mı? Evet, var! Peki, bu ağacın yeni meşe palamutları üretme olasılığı var mı? Evet, var! Peki, bu meşe pala- mutlarının her birinin bir meşe ağacı olma olasılığı var mı? Evet, var! Demek oluyor ki sol elimde gördüğünüz bu meşe palamudu, kendisi gibi sonsuz sayıda meşe pa- lamudu üretme potansiyeline sahiptir. Sağ elim için aynı kararlı cevapları verebilir miyim? Bu parçadan yola çıkarak yazarın varmak istediği asıl sonuç, aşağıdakilerden hangisidir? A) Taşın bir ağaç olmayacağı gerçeği kabul edilmelidir. BY Bazı varlıklar zamanla değişime uğrarken bazıları oldukları gibi kalırlar. C) İnsanlar taş değil, palamut olmaya çalışmalıdır. D) Varlıkların gücü, onların potansiyelleriyle ölçülmeli- dir. E) Tipkı tahrip olmasında olduğu gibi doğanın korun- masında da insanoğlu etkili olacaktır.

15. ----, Anadolu'nun ve Anadolu insanının Türk romanlarında yer almasını sağlayan ve eserlerinde hem Anadolu'yu hem de Anadolu insanını konu eden yazarlarımızın önde gelenlerinden biridir. O, Anadolu'yu konu edinen bütün eserlerinde gerek Anadolu'yu gerekse Anadolu insanını gerçekçi bir biçimde bütün halleriyle ortaya koyar. Gezip gördüğü, kimi zaman uzun zamanlar kaldığı Anadolu ilçelerindeki insanların ne kadar zeki, açıkgöz, çalışkan ve başarılı olduklarını vurgulamadan edemez. Anadolu Notları, yurdun hemen hemen her köşesini gezen ve ince bir gözlem becerisi olan yazarın seyahat izlenimleri sonucu ortaya çıkmış bir eseridir. Eserin özgünlüğü, zamanında tutulmuş küçük notlara hatıra ve çağrışımların da eklenmesiyle bir çeşit deneme karakteri kazanmış olmasıdır. ve" Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu hbet wer B) Reşat Nuri Güntekin C) Halide Edip Adıvar D) Refik Halit Karay E) Memduh Şevket Esendal

31. Sol elimde bir meşe palamadu ve sağ elimde bir çakıl taşı göstermekte olduğumu varsayın! Sol elimde gör- müş olduğunuz bu meşe palamudu, kendisi gibi kaç tane meşe palamudu üretme potansiyeline sahiptir? Bu meşe palamudunun bir meşe ağacı olma olasılığı var mı? Evet, var! Peki, bu ağacın yeni meşe palamutları üretme olasılığı var mı? Evet, var! Peki, bu meşe pala- mutlarının her birinin bir meşe ağacı olma olasılığı var mı? Evet, var! Demek oluyor ki sol elimde gördüğünüz bu meşe palamudu, kendisi gibi sonsuz sayıda meşe pa- lamudu üretme potansiyeline sahiptir. Sağ elim için aynı kararlı cevapları verebilir miyim? Bu parçadan yola çıkarak yazarın varmak istediği asıl sonuç, aşağıdakilerden hangisidir? A) Taşın bir ağaç olmayacağı gerçeği kabul edilmelidir. Bazı varlıklar zamanla değişime uğrarken bazıları oldukları gibi kalırlar. C) İnsanlar taş değil, palamut olmaya çalışmalıdır. D) Varlıkların gücü, onların potansiyelleriyle ölçülmeli- dir. E) Tipkı tahrip olmasında olduğu gibi doğanın korun- masında da insanoğlu etkili olacaktır.

Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin matla beytidir? A) Âlemlere vücûdını Hak rahmet itmegin Virâne-i dalal olan âbâd olur gider B) Çeşm-i ma'lûle devâdur sürme-i hâk-i rehi Nesne görmezdük eger ol tütiyâyı görmesek C) Gel ey gönül zen-i dünyâya pâymâl olma Olup mücerred-i gül beste-i ayat olma D) Nigehi usturasin itdi niçe kana serik Ortagi kâfir ile kıydı müselmana E) Kayışı harcı dahi âşıkı sırtındandur Derisin yüzse bütün yok diyemez fermâna

mu Duluugunuz benzerlik ve Etkinlik 1. Gülten Akın, şiirlerinde büyük ölçüde folklor ögelerinden yararlandı. Şiir üzerine yazıla- bir araya getiren "Şiiri Düzde Kuşatmak" (1983) adlı kitabında, halk kaynağına inme isteğini Halkta var olan öz ve biçimi yükseltmek, şiiri yükseltirken halkın yaşamının ve yaşam biçimlerinin yükselmesine yardımcı olmak” sözleriyle açıklar. Bu şiirdeki folklorik (halk bilimi, yaşayışı, edebiyatı) ögeleri tespit ediniz. 2. Kurtuluş Savaşı'nda kahramanca mücadele etmiş olan ve aşağıda verilen kişileri mücadele ettikleri bölge ile doğru şekilde eşleştiriniz. Hasan Tahsin Manisa Kastamonu Şahin Bey İstanbul Demirci Mehmet Efe Gaziantep Şerife Baci İzmir Halide Onbaşi Şairin Biyografisi

19. Aşağıdakilerden hangisi mistik ruhçu anlayısa sahip sa- natcilarin özelliklerinden değildir? A) Olaylardan ve insanlardan hareketle bireyin iç dünyasını anlatmışlardır . B Sanat eserini belli görüşleri ifade etmek için araç olarak kullanmışlardır. C) Zaman, psikolojik sorunlar, hastalık, bireysel bunalım, Doğu-Batı sorunsalı, kaçış, geçmiş - şimdi, birey-toplum, korku gibi bireysel konuları ele almışlardır. Dj Feyami Safa, Samiha Ayverdi, Mustafa Kutlu gibi sanatçı- Jar bu anlayısın önemli Jemsilcilerindendir. EY Maddeci dünya görüşüne karşı bir anlayış olarak ortaya çıkmışlardır. Diğer sayfaya geçiniz. 8

5. Kıyıda serpişen bembeyaz incili dalgalara İşte bu âlemi titreten bir deniz akşamı b Ay muştuyla çıkıp gümüş gümüş denizi yalar Bitkin gönüllere üfüren bir deniz akşamı Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur? CA A Çapraz kafiye CB B) Ölçü C) Redif D) Cinasli kafiye E) Zengin kafiye

11. Edirneli Nazmi Tatavlalı Mahremi Aydinli Visali Yukarıdaki sanatçıların ortak özellikleri aşağıdakilerden hangisidir? A) Hikemi üslup temsilcileridir. B) Sebk-i Hindi tarzının önemli temsilcileridir. C) Türk-i Basit akımının temsilcileridir. D) Mesnevi türünün önemli temsilcileridir. E) Hamse sahipleridir.

sin- TEST-2 18. Beyin son dönemde üç parça olarak ele nyor Birinci parça sürüngen beyin, bu bizi hayatta tutuyor ve tehlikeden kaçınmamızı sağlıyor. and parça, ortada yer alan amigdala denilen boom Aslında ona limbik sistem demek daha doğru olur Amigdala, epifiz bezi, hipokampus gibi bölgele rin yer aldığı bölüm. Duygularmizragirtikli olarak limbik sistem idare ediyor. Üçüncü aşama da mantik yani ust beyin bölümüdür. Buna da kor- teks diyoruz. Fakat pek çok zaman alışverişimizi yaparken ve kararlarımızı verirken her ne kadar düşüncelerimizi mantıksal bir süzgeçten geçirsek de duygularımızın etkisi altında kalıyoruz. Bunun önüne geçmenin tek bir yolu vardir, o da farkında olmak. Yani acaba korteksimiz gerçekten mantıklı bir şekilde mi düşünüyor yoksa amigdalanin isra- riyla o yeni otomobili almak için kendisine mantıklı birtakım nedenler mi bulmaya çalışıyor. * e Bu parçanın sonuna, 1. Eğer oturup bunun üzerinde hakkıyla düşünürsek duygularımızın esiri olmaktan bir nebze olsun kurtulabiliriz. Ne düşündüğün üzerinde düşünce üretebilirsen işte o zaman mantığınla hareket etmiş olursun. ratin Şifresi - Metot Anlatımlı Soru Bankası III. İnsanın böyle bir durumda mantığıyla hareket edebilmesi beynin o anki faaliyetinden haberdar olmasına bağlıdır. yargılarından hangileri getirilmelidir? A) I ve II B) Yalnız ii C) I, II ve III DJ Yalnız III Eyi ve fit

15. Edebiyatın konusu insandır ve insan toplum içinde yaşar. Edebi eserlerin bazıları da insanı anlatırken topluma yön vermeyi amaçlar. Bu parça edebiyatın aşağıdakilerin hangisiyle ilişkisini anlatır? A) Psikoloji B) Coğrafya D) Sosyoloji C) Tarih E) Folklor

6. C 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapıl- mamıştır? A) Kitabın önsözünü okuyan biri, sanatçının bu konuyla ilgili daha pek çok kitap yayımladığını fark edecektir. B) Bu iş yerinde kullanılan son teknoloji yazarkasalar, çalı- şanların iş yükünü biraz hafifletmiş gibi görünüyor. C) Çevre yolunda uzun süredir devam eden çalışmalar, ya- kin yollardaki trafiğin yoğunluğunu bir hayli artırdı. D) Haberi alınca gözbebekleri daha da büyümüş, ne yapa- cağını düşünürken bir sağa bir sola koşuşturmuştu. E) Roman öyle tahmin edilemez bir kurguyla bitiyordu ki gerçek okuyucu göz yaşlarına hâkim olamıyordu.

5. Dönemlerin sosyal ve siyasi etkileri sonucunda Türkçe zamanla Batı kültüründen d etkilenmiştir. Özellikle Tanzimat Dönemi'nde Fransızcanın ve Fransız kültürünün etkilerini dönemin edebî eser dilin- de görmek mümkündür. Bu parçadaki açıklama, Türk edebiyatının dönem- lere ayrılmasında dikkate alınan ölçütlerden han- gisiyle daha cok ilgilidir? A) Din değişikliği B) Sosyolojik değişim C) Lehçe ve şive farklılıkları D) Kültürel değişim E) Coğrafi değişim