Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Soruları

4. (1) Güneş, uzayda ağır ağır dönen büyük bir yıldız girdabı olan Samanyolu adlı sarmal Gökada'daki 100 milyar yıldızdan biridir. (II) Kenardan bakıldığında Samanyolu sırt sirta duran iki sahanda yumurtaya benzer. (III) Tüm bu yıldız sisteminin küre şeklinde, dev bir görünmez (karanlık) madde halesi içerisine gömülü olduğuna inanıyoruz. (IV) Güneş, Gökada'nın merkezinden 26.000 işık yılı uzaklıkta, merkez topaktan yılan gibi uzanan bir "sarmal kol” içerisinde bir yörünge çizer. ) Bu kol aslında Perseus sarmal kolunun bir çıkıntısıdır ve kabaca dış kenar ile merkezin ortasında bulunur. (VI) Bu mesafede Güneş, Gökada'nın merkezi etrafında yaklaşık 220 milyon yılda bir tur atar. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? C) IV DV E) VI B) III A) 11 KRONOMETRE PARAGRAF SORU BANKASI 239

Olvido 1. Hoyrattır bu akşamüstüleri daima Gün saltanatıyla gitti mi bir defa MI Yalnızlığımızla doldurup her yeri IV Bir renk çığlığı içinde bahçemizden Bir el çıkarmaya başlar bohçamızdan Lavanta çiçeği kokan kederleri Hoyrattır bu akşamüstüleri daima V Bu şiirde geçen aşağıdakilerden hangisi zarf değildir? 2. Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar Unutuşun o tunç kapısını zorlar Ve ruh atılan oklarla delik deşik İşte, doğduğun eski evdesin birden Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven Susmuş ninnilerle gicirdiyor beşik Ve cümle yitikler, mağluplar, mahzunlar A) bir defa By susmuş ninnilerle e güzel D) daima E en 3. Ebedi âşığın dönüşünü bekler Yalan yeminlerin tanığı çiçekler Artik olmayacak baharlar içinde Ey ömrün en güzel türküsü aldanış Aldan, gelmiş olsa bile ümitsiz kış Her garipsi ayak izi kar içinde Dönmeyen âşığın serptiği çiçekler Ahmet Muhip Dıranas

14. \ Ölümle ilgili duyguları dile getiren şiirlere sözlü edebi- yatta "sagu”, Wy halk edebiyatında "ağıt” denir. (III) Aynı duyguları işleyen şiirlere divan edebiyatında “hiciv" denir. (IV) Benzer özellikler gösteren şiirler, Batı edebiyatında da vardır. (V) Divan edebiyatında, bu konuyu işleyen şiir- lerin en ünlüsü, Bâkî'nin yazdığı Kanuni Mersiyesi'dir . Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) C) III B) 11 E) V D) IV

Ek olan "de" kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır ve ünsüz benzeşmesi kuralına uyar. Bağlaç olan "de" ayrı yazılır ve ünsüz benzeşmesi kuralına uymaz. Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uyma- maktan kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? A) Akşam olur da unutulur her şey. B) Memlekette biraktığı çocuklarını özlüyor. C) Koltuğuna gömülür de bize gençliğinde yaşadıkları- ni anlatırdı. D) Aşkın dilini Karacoğlan'da buldum. E) Toprakta insanda canlanır bu mevsimde.

1. t sarmak: Yayılıp etkisi altına almak • dar: Az, elverişsiz, sınırlı vurmak: Üzerinde görünmek, üzerine yansımak Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "sarmak, dar, vurmak” sözcükleri belirtilen anlamları karşıla- yacak şekilde kullanılmıştır? A) Köyün tamamını saran dumanlar, dar bir alana A) sıkışan köylülerin hem kendilerine hem de hay- vanlarına vuruyordu. B) İmkânların dar bir hâl aldığı bu memlekette ge- celeri insanları saran umutsuz düşünceler, gü- neşin şehre vurmasıyla sona eriyordu. es Insanların yaralarını sarmak, dar düşünceli in- sanların işi değildi; onların elinde, o insanların dertlerine vurulabilecekleri bir dizgin de yoktu. D) Gençleri saran yeni diziler, genellikle dar gelirli insanlardan çok zenginlerin hayatından dem vuran yapımlardı. E) Dolu, bu yıl dar bir tarım alanına vurmuş; tüm insanları saran yoksulluk da ilk önce çiftçileri etkilemişti.

11. Tanzimat II. Dönem yazarlarından Recaizade Mahmut Ekrem, öğretmenlik yaptığı dönemde edebiyat notlarını bir araya getirerek ---- adlı eseri meydana getirmiştir. 3. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) Lehçe-1 Osmani B) Islahat-ı Edebiyye C) Takdir-i Elhan D) Talim-i Edebiyat E) Durub-TEmsaki Osmaniye 02

5. C 1. Taşları kenara çektikten sonra yola devam ettik. II. Akşamki maçı hep birlikte seyretmek istiyoruz. III. Çocuklar karnelerini aldıktan sonra yanımıza geldiler. IV. Anladım ki bunlara ne yaparsan yap, yaranamazsın. V. Sizinki okulda düzenlenen etkinliklere katılmadı mı? Numaralanmış cümlelerin hangilerinde ek hâlinde zamir kullanılmıştır? A) tve 11 B) II ve III C) ti ve TV D) III ve v E) IV ve V

ST-8 4. 1911'de Genç Kalemler dergisinde yayımladığı Yeni Lisan makalesiyle edebiyat tarihimizde önemli bir yer işgal eden ---, edebiyatsız edebiyat yapmak fikriyle hareket etmiş; hikayelerini açık, süssüz bir anlatımla yazmıştır. Maupassant tarzı hikâyenin edebiyatımızda- ki ilk başarılı örneklerini vermiştir. Edebiyata şiirle baş- layan ve bu şiirleri ---- adı altında toplayan ---- ise Genç Kalemler dergisini çıkarmış, bu derginin başyazarlığını yaparak edebiyatın millileşmesine öncülük etmiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? A Refik Halit Karay - Yeni Hayat - Ziya Gökalp B) Ömer Seyfettin - Kızıl Elma - Ziya Gökalp cAli Canip Yöntem - Türk Sazi - Mehmet Emin Yur- dakul D) Ömer Seyfettin - Geçtiğim Yol - Ali Canip Yöntem E) Ömer Seyfettin - Ordunun Destanı - Mehmet Emin Yurdakul

Sınavda kopya çeken öğrencileri azarladı ve uyarılarda bulundu. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin han- gisinden kaynaklanmaktadır? A) Nesne eksikliğinden B) Özne - yüklem uyumsuzluğu C) Dolaylı tümleç eksikliği D) Duruluk ilkesine aykırılık E) Tamlama yanlışlığı

Hayatları maceralarla (,) olaylarla (,) heyecanlarla 1 IL (.) ihanetlerle doluydu (,) ama sanırım (,) IV V hayatlarının en unutulmaz anını o sabah vakti yaşadılar. Bu cümlede numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) 1 B) II C) III D) IV E) V

E) D 11. (5x- a ve "Boğaziçi Medeniyeti" kavramını edebiyatimiza kazandıran kişidir. Kendince daha güzel ve anlamlı bulduğu geçmiş zamanı ve bu zamanların Boğaziçi hayatını bütün ayrıntılarıyla dile getirmiştir. Bütün eserleri esas olarak hatıraya dayalıdır. Genel olarak uzun sayılabilecek sıralı ve birleşik cümleler kullanmıştır. Romanlarında olaydan çok üslup ve karakter öne çıkar. Bu nedenle yazar daha çok bir karakter romancısı olarak kabul edilir. 7. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Memduh Şevket Esendal, B) Samiha Ayverdi C) Abdülhak Şinasi Hisar D) Ahmet Hamdi Tanpınar E) Peyami Safa L ilk KE incon hirden hire karşısına çıkan herhangi bir

10. Sonunda şefim işe el attı. Etrafındakileri iterek mağrur I bir tavırla elimdeki kâğıdı aldı ve kararlı bir şekilde nu- II marayı çevirdi. Telefonun öteki ucundan yanıt aldığında III ahizeyi bana fırlattı. Böylece ilk defa ünlü biriyle IV telefonda tanıştım. V Bu parçada numaralanmış eylemlerle ilgili 1. etken - geçişsiz II. etken - geçişli III. edilgen - geçişli IV. etken - geçişli V. işteş - geçişli eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır? A) I ve II B) I ve v C) Il ve IV D) III ve IV E) III ve V

1 1 1 1 9. Ne ararsam aradığımı önce kendi kalbimde büyütmeliyim. 1 I } is Çünkü sende olmayan, dünyada da yoktur. Herkes dün- yası kadardır. Herkesin duyduğu, tenine nakış nakış işle- II diği kelimeleri kadardır. Herkes ve her şey, düşlerinden dünyaya doğru uzanıyor. Düş yoksa dünya da yoktur. O IV vakit bu dünyadaki kalbime de yer yoktur. V Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki almamıştır? A) B) II C) III D) IV E) V

pre tas Arap alfabesi de kul- lanılmıştır. is D) Hece vezni ile beraber aruz vezni de kullanıl- d miştir. Biligdene mıştır. B) E) Oğüt verici ve dini tarzda eserler yazılmıştır. ümden sürdüğlu immed D) ümler at A vel 4. Ay 2. ... Oğlan sıçradı ayağa kalktı. Kilicinin sapına yapıştı ki bunu vursun. Gördü ki elinde kopuz var. Der: "Bre kâfir, eğer elinde kopuz olmasaydı ağa- beyimin başı için seni iki parça kılardım." Çekti ko- puzu elinden aldı. Oğlan burada söylemiş, görelim hanım ne söylemiş: Sabah erken yerimden kalktığım kardeş için Ak boz atlar yormuşum kardeş için Kalenizde esir var mıdır kafir söyle bana Kara başım kurban olsun kafir sana Büyük kardeşi Egrek burada söylemiş, görelim ha- nim ne söylemiş: Ağzın için öleyim kardeş Dilin için öleyim kardeş Memleketini, doğum yerini sorar olsam neresidir Karanlık gece içinde yolu kaybetsen ümidin nedir Büyük sancak tutan hanınız kim Kavga günü önden at tepen alpiniz kim Yiğit senin baban kim Alp erin erden adini saklaması ayıp olur Adın nedir yiğit G ra de dan doğu de gökle AYDIN YAYINLARI m H gördüm e hâkin ikti . Dün di. Türk 1 n kılınd dan hal olan ka afından We a ara ara a nai Bu parça için aşağıda verilen bilgilerden hangi- si yanlıştır? A) İslamiyet'e ait kavramlarin metinde geçmesin- den hareketle, İslamiyet etkisine girmiş Türk edebiyatına ait bir metin parçası olduğu söyle- nebilir. B) Metin hem nazım hem nesir parçalarından oluştuğu için Geçiş Dönemi'nin bir özelliğini ta- ışımaktadır. C) Bu metin Dede Korkut Hikâyeleri'ne aittir. D) Metin konu bakımından epik özellikler göster- mektedir. E) Örneği verilen parça âşıkların köylerde, kasa- balarda anlattığı anonim halk hikâyelerinden bi- rine aittir. C

A) Irg Bitig B) Sekiz Yükmek C) Altun Yaruk D) Kalyanamkara ve Papamkara E) Göktürk Yazıtları 14. Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin farklı bir lehçesiy- le yazılmıştır? A) Kutadgu Bilig B) Divanü Lügati't Türk C) Atabetü'l Hakayık By Kitab-ı Dedem Korkut E) Divan-ı Hikmet YINLARI 15. Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi oluşmuş Türk destanlarından değildir?

DENEME - 2 9. TI Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Yenisey Yazıtları, 6. yüzyıla ait olsa da edebî bir metin özelliği taşımadığından 8. Vázyıla ait Göktürk Yazıtları ilk yazılı eserimiz olarak kabul edilir. B) Maniheizm dininin özelliklerini yansıtan ve bir fal kitabı olan Irk Bitig Uygur Dönemi'ne ait bir eserdir. C) Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilen yazıtlar Yolug Tigin tarafından yazılmıştır. D) İslamiyet Öncesi Dönem'de nazım ve nesrin iç içe olduğu sözlü edebiyat Ürünleri Divanü Lügat'it-Türk adlı eserle yazıya geçirilmiştir. E) İslamiyet Öncesi Dönem'de Türkler 38 harfli Göktürk alfabesini ve 14 harfli Uygur alfabesini kullanmıştır.