Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Soruları

Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 AYT 20. Cel Ce 18. Zamahşeri tarafından yazılan, Divan-u Lügati't-Türk'ten sonra Türk dili hakkında bilgi veren ikinci önemli kaynaktır . Bu eser, Kaşgarlı Mahmut'un eserinin tersine Arapça bilmeyen Türklere ve İranlılara Arapça öğretmek amacıyla yazılmış bir dil kitabı ve sözlüktür. Kitabın Arapça satırları üzerinde Türkçe ve Farsça çevirileri vardır. E C Bu parçada hakkında bilgi verilen eser, aşağıdakilerden hangisidir? At Şecere-i Ensab B) Muhakemetü'l, Lugateyn C) Mukaddime d' - Edeb D) Lügat-i Osmani E) Kamus'ül - Âlem 19. Karacoğlan der ki kondum gögülmez

D) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "açık" sözcüğü öteki- lerden farklı bir görevde kullanılmıştır? E A) Biz geldiğimizde bahçe kapısı açık duruyordu. ng B) Kimi öğrenciler kayıtlarını açık liseyé aldırnaks. C) Doktor, açık kalp ameliyatının riskli olduğunu söyledi. D) Duygu ve düşünceler, açık anlatımda net bir şekilde ortaya konur. E) Gazetedeki köşesinden konuyu dile getiren bir açık mektup yazdı.

3. II. III. Siyasetname, devlet adamlarının yöneticilik sanatına ilişkin bil- giler veren eserlerin genel adıdır. Siyasetnamelerin en ünlüsü, Selçuklu Veziri Nizamülmülk'ün kaleme aldığı Siyasetname'sidir. 1 11 Türk edebiyatının en önemli siyasetnamesi, Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig adlı kitabıdır. Kaside nazım şekliyle yazılan bu IN IV eser, ideal devlet yönetiminin nasıl olması gerektiğini belirtir. V Bu parçada geçen altı çizili bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) B) II C) III D) IV E) V 98

Halk edebiyatı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Anonim, Tekke ve Aşık edebiyatı olmak üzere üçe ayrılır. B) Şiirlerde söz sanatlarına ve kalıplaşmış ifadelere yer verilir. C) Kafiye daha çok kulağa seslenir, genelde zengin uyak kullanılır. D) Şiirlerde çoğunlukla dörtlük nazım birimi kullanılır. E) Şiirler müzik eşliğine irticalen (doğaçlama) söylen- miştir.

TYT SOSYAL BİLİMLER TESTİ Horasan'ın Nişabur şehrinde doğmuş, tasavvuf gele. neği içinde eğitimini tamamladıktan sonra Anadolu'ya gelerek Sulucakarahöyük'e yerleşmiştir. 14. yüzyilda alacak olan tarikatın teşekkülüne adını vermiştir. Kendi- Yeniçeri Ocağının kuruluşuna, 16. yüzyılda kendi adını sinin "Horasan erenleri" diye bilinen Kalenderiyye akı- mina mensup Horasan Melâmetiyye mektebinden ol- duğu çeşitli kaynaklarda bildirilmiştir. O daha çok Hoca Ahmet Yesevi'den etkilenmiştir. Anadolu'da Kuruluş Dönemi'nde dervişler arasında onun ve önemini gören Osmanlı, Yeniçeri Ocağının piri olarak onu seçmiştir. Bu parçada hakkında bilgi verilen şahsiyet aşağıda. kilerden hangisidir? düşüncelerinin 1 A) Yunus Emre B) Ahi Evran C) Mevlana D) Hacı Bektaş-1 Veli E) Hacı Bayram-ı Veli

4. Yaşına başına aldırmadan bu kadar çok boyanması ona görkemli bir gülünçlük bahşetmişti. Tüm görkemli gülünçler gibi, aynı zamanda ürkütücü bir yan da hissettiriyordu insa- na. Bu hâliyle yalnızca sohbetlerin önüne konmuş canlı bir takozdu! O varken birilerini çekiştirmek güçleşiyor, mübala- ğa ve iftira sanatının tadı tuzu kalmıyordu. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? AT Ünsüz türemesi B Ünlü türemesi Kaynaştırma harfi D) Ünsüz yumuşaması Ünlü daralması

TÜRK DİLİ VE EDE 4. 3. Mevlâna, Yunus Emre'nin bir süre dergâhta kalma- sini ister. Davetimizi kabul buyurursanız çok memnun kalacağız. Hem de size yazdığımız altı ciltlik Mesneviyi okurduk, der. Yunus Emre kalkar, kapıya doğru yönelirken ilk kez şiirsiz konuşur: Ne kadar uzun yazmışsınız! Çok emek ve gay- ret sarf etmişsiniz. Bize kalsaydı aynen şunu söylerdik: "Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm." Derste bu hikâyeyi anlatan öğretmen, Mevlana'nın uzun Mesnevi'sindeki anlatıma karşılık Yunus Em- re'nin sade Türkçe ile öz ve süssüz anlatiminin şiir için daha gerekli olduğunu vurgular. Öğrencilerden de bu anlayışa uygun dizeler bulmalarını ister. Öğrencilerin bulduğu aşağıdaki dizelerden hangisi bu anlayışla yazılmıştır? » A) Haddeden geçmiş nezaket yâl ü bâl olmuş sana Mey süzülmüş şişeden ruhgâr-ı âl olmuş sana. B) Nâmı gibi olmuşdur o hem sa'd hem âbâd İstanbul'a sermâye-i fahr olsa revâdır C) Hattım hisabın bil dedin gavgalara saldın beni Zülfüm hayalin kil dedin sevdalara saldın beni D) Âdeme âdem gerektir âdem etsin âdemi Âdem âdem olmayıncı âdem netsin âdemi E) Ey muhit-i keremin katresi umman-ı kerem Bağ-1 cud ebr-i kefinden dolu baran-ı kerem

DENEME-2 9. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Yenisey Yazıtlan, 6. yüzyıla ait olsa da edebî bir metin özelliği taşımadığından 8. yüzyıla ait Göktürk Yazıtlan ilk yazılı eserimiz olarak kabul edilir. B) Maniheizm dininin özelliklerini yansıtan ve bir fal kitabı olan Irk Bitig Uygur Dönemi'ne ait bir eserdir. C) Kül Tigin ve Bilge Kağan adina dikilen yazıtlar Yolug Tigin tarafından yazılmıştır. D) Islamiyet Öncesi Dönem'de nazım ve nesrin iç içe olduğu sözlü edebiyat ürünleri Divanü Lügat it-Türk adlı eserle yazıya geçirilmiştir. E) İslamiyet Öncesi Dönem'de Türkler 38 harfli Göktürk alfabesini ve 14 harfli Uygur alfabesini kullanmıştır.

clostini diler çekilir aradan kadı. Davacı da davalı da yoksulsa, bak, Sade o zaman işte yerini bulur hak. Bu şiir aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır? Suvos destion A) Didaktik BJ EDIK D) Pastoral dugal. OL OLITIK ki E Satirik etostici i ve on oy bir 17. k. Karahanlıların bugünkü İran topraklarındaki Samanileri hâ- kimiyetleri altına almasıyla hanedan sülalesine mensup Kaşgarlı Mahmut, buranın Farsça konuşan yerel halkına Türkçeyi öğretmek ve onun zengin bir dil olduğunu göster- mek için Divan-ı Lugati't-Türk'ü yazmıştır. II. Bu Divan yalnızca bir sözlük değil; Türk dili, tarihi, edebiyatı ve folkloru için bir ansiklopedi, bir kültür hazinesidir. III. Kaşgarlı, sözlüğünde Türkçe kelimelerle ilgili şiir ve atasöz- leri örneklerine de yer verir. I. Bu şiirlerin hemen hemen tamamı, bilinen ilk Türk şairi Aprin Çor Tigin'e aittir. Bazı özellikleri verilen eserle ilgili yukarıda numaralanmış cümlelerin hangileri bilgi yanlış içerir? A) Yalnız 1 B) Yalnız IV C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV Diğer sayfaya geçiniz.

yazdiqinish On altımda barca ervah Olüş birdi Hay hay sizge mübarek dip adem kildi Ferzendim dip boynum kuçup könglum aldı On yedimde Türkistanda turdum muna Şekil ve anlam özellikleri göz önüne alındığında bu dörtlüğün aşağıdaki şairlerden hangisi tarafından yazıl- dığı söylenebilir? BAK A) Yusuf Has Hacip B) Ahmet Yesevi SL Koroğlu D) Edip Ahmet Yükneki al Kasgarlı Mahmut

13. Türk edebiyatının Anadolu sahasında verilen önemli eser- lerinden biri Garibnâme'dir. Eserdeki nefis ve akıl konusu aşağı yukarı bazı farklarla Risâletü'n-Nushiyye ile benzerlik gösterir. Aynı nedenle Makâlât'ı da zikretmek gerekir. Do- ğal olarak bütün bunlarda aynı inanca ve ortak bir kültüre bağlılığın, aynı çevrede hayatı yaşamanın ve dile getir- menin de rol oynadığını belirtmeliyiz. Garibnâme'nin Türk edebiyatında önemli bir yeri olan Vesiletü'n Necat (Mevlid) üzerinde ayrı ve büyük tesiri vardır. Şairi tarafından Garib- nâme'deki bazı söyleyişler, ya kısmen değiştirilerek veya aynı şekilde esere alınmıştır. Bu parçada aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait bir eserden söz edilmemiştir? A) Yunus Emre B) Mevlâna C) Hacı Bektaş Veli D) Süleyman Çelebi E) Âşık Paşa

11. "Ermegüke bulit yük bolir. (Tembele bulut yük olur.)" sözü, İslamiyet öncesi edebiyatımızın sözlü ürünlerinden I olan bir sav örneğidir. Atasözlerinin en eski biçimi olan II bu ürünlerin İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatına ait en IV güzel örneklerini XI. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut'un yazdığı Divânü Lügati't-Türk adlı eserde görüyoruz. V Bu parçadaki altı çizili yerlerin hangisi bir bilgi yan- lışına neden olmuştur? B) II fil C) III D) IV E) V

4. Aşağıdakilerden hangisi Yunus Emre ve Mevla- na'nın ortak özelliklerinden biri değildir? A) Öğreticiliği, estetik kaygının önünde tutma B) Eserlerini sade Türkçeyle kaleme alma C) Mesnevi biçiminde eser verme D) Eserlerinde tasavvuf etkisi görülme E) Divana sahip olma

Singku Seli Tutung tarafından Çinceden Uygurcaya çevri- len en hacimli eserdir. Burkancılığın temellerini, felsefesi- ni ve Buda'nın menkıbelerini içerir. Bunlardan en meşhur- ları Şehzade ile Aç Pars Hikâyesi'dir. Bu hikâyede açlıktan ölmek üzere olan parsı kurtarmak için kendini feda eden şehzade anlatılır. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Çaştani Bey Hikâyesi B) Sekiz Yükmek C) Kalyanamkara Papamkara D) Altun Yaruk E) trk Bitig

od 2. Kutadgu Bilig ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Geçiş Dönemi Ürünleri arasında yer almaktadır. B) Alegorik, sembolik özellikler taşıyan didaktik bir mes- nevidir. C) Dilindeki yoğun Arapça ve Farsça kelimelerden dolayı anlaşılması güçtür. D) Siyasetname özelliği gösteren eseri.Yusuf Has Hacip yazmıştır E) Hem dörtlük hem de beyitlerden oluşan bir yapıya sahiptir.

1. I. Islamiyet öncesi kültür ve Islami kültür iç içedir. II. Hece ölçüsü devam ederken aruz ölçüsü de kullanılmaya başlanmıştır. III. Nazim birimi hem dörtlük hem beyittir. IV. Eserlerde dini öğretme amacı esas alınmıştır. V. Sanat için sanat anlayışı benimsenmiştir. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi “Geçiş Dönemi edebiyatı” özelliği değildir? C) III. B) II. E) V. D) IV. A).