Geleneksel Türk Tiyatrosu Soruları
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosu6. 1. Hacivat ile sürekli bir atışma halindedir ve söylenenleri
genelde ters anlar.
7.
II.
Cahil halk tipini temsil eder.
III. Düşündüğünü, aklına geldiği gibi söylemekten çekin-
Türk Dili ve Edebiyatı
mez.
IV. Konuşmasında bilgili yönüyle Hacivat'ı susturur.
V. Orta Oyunu'ndaki Kavuklu gibidir.
A) I
Numaralandırılmış ifadelerin hangisinde Karagöz tipi
ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
B) II
C) III
D) IV E) V
Sekiz cennet yapdun sen âdem içün
Aldın büyük bağışla anın suçun
Âdem'i cennetten çıkardun niçün
Buğday nene lâzım harmancı misun
Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosu5.
(1) Karagöz, taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu
tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur. (II) Bu gös
terimi yapan kişiye hayalî ya da hayalbaz; yardımcılarına çrrak,
yardak, dayrezen, sandıkkâr adları verilir. (III) Usta-çırak ilişkisi
içinde yaşatılan Karagözcülük geleneğinde Çelebi, Tiryaki gibi
tiplerin perdeye gelişinde müzikal ögelerden de faydalanılır.
(IV) Karagöz oyunu; mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bö-
lümlerinden oluşur. (V) Oyunun asıl bölümü olan muhaverede,
Karagöz ve Hacivat'ın yanında yardımcı kişiler de oyunun akı-
şına göre yer alır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi
yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1
Sınav kodu (Y4223)
2
E
Lise Türkçe
Geleneksel Türk TiyatrosuÜnite: 9 Sıfatlar
7. Sıra Sende
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin türü di-
ğerlerinden farklıdır?
A) Günümüzde salgın hastalıklar çoğaldı.
B) Çocuk büyütmek kimilerine göre sanattır.
C) Meyve suyunu tek yudumda bitirdi.
D) Kuraklık sorunu tüm ülkeleri etkilemiştir.
E) Tüm yaralılar hastaneye kaldırıldı.
9. Sıra Sende
Aşağıdakilerin
vardır?
A) Ben, bu tartış
B) Üretimi artırm
Cadde üzerin
D) Konuştu da H
E) Yarışmada d
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosukat bu
kişiler
yürü-
doğal
xmaz.
ulan-
Bir-
-ler
nt-
an
ma
ca
ol
3-
n
A
A
30. Küreselleşmeyle birlikte toplumsal ve kolektif kimlikler
parçalanmış, kültürel sınırlar silinerek yeni ve bütünle-
şik kültürel kodlar oluşturulmasıyla alt-kimlik, üst-kimlik
ve melezleşme kavramları ortaya çıkmıştır. Bireyler ya
da gruplar tarafından diğer bireyler ya da gruplara bil-
gi, düşünce, tutum, gelenek ve duyguların aktarılması;
toplumlar arası ve kültürler arası etkileşimi doğurmuştur.
Bu etkileşim sonucunda farklı duygu, düşünce, tutum ve
bilginin öğrenilmesi, öğrenilen bilginin de yaşama yan-
sıtılması kaçınılmaz olmuştur. Böylesi bir birliktelik ve
kültürel iç içe geçmişlik sonucunda kültürel melezleşme
doğmuş ve her kültürün temelde çok kültürlü olduğu ger-
çeğini de ortaya çıkarmıştır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ula-
şılabilir?
A Birçok alanda olduğu gibi melez kültür ve melez sanat
oluşumunda teknolojinin gücü ve etkisi yadsınamaya-
cak kadar çoktur.
B) Melezlik, salt bir karışım ile açıklanamayacak kadar
çok değişkenli özelliğe sahip, mozaik ve zengin bir ya-
pı meydana getirilmesi durumudur.
Kültürel melezleşmenin oluşumunda, birçok dinamik-
le birlikte disiplinler arası araştırmaların önemli etkisi
vardır.
D) Küreselleşmenin sonucunda kültürlerde saflık ve etki-
leşimsizlik kavramlarından söz etmek olası değildir.
E) Tüm kültürlerin birbirlerinin içine karıştığı, hiçbir kültü-
rün katışıksız olmadığı bu çağda, "özgünlük" kavramı
tamamen ortadan kaybolmuştur.
Lise Türkçe
Geleneksel Türk TiyatrosuAYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİLİMLER-1
7.
Orta oyununda bu bölüm, Kavuklu ile Pişekâr'ın birbirleriyle
tanıdık çıktıkları tanışma konuşmasıyla başlar.
Pişekâr: Dur, dur nereye gidiyorsun? Seninle biraz konu-
şalım, malum ya insanlar konuşa konuşa, hayvanlar kokla-
şa koklaşa anlaşırlar.
Kavuklu: Gel öyleyse koklaşalım.
Pişekâr: Nerelisin?
Kavuklu: Sorgu sual başladı. Yahu birader çekil de yolu-
muza gidelim.
Pişekâr: Sizi gözünüzden çıkaracağım.
Kavuklu: Herife bak yahu karga gibi gözümü oyacak.
Pişekâr: Efendim, sizi gözüm ısırıyor.
Kavuklu: O sizin arsızlığınız. Tevekkeli değil, benim de
suratım kaşınıyor. Ben İstanbul'da oturuyorum.
İçerik özellikleri dikkate alındığında bu parça, orta oyu-
nunun hangi bölümünden alınmış olabilir?
A) Bitiş
B) Tekerleme
D) Muhavere
E) Giriş
C) Easil
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosuek eylemin
geniş
Doron
Z
S
M
A
L
Getimi
5
(1) Bedeninizin) hücrelerden oluşması gibi düşler de duy-
gulardan oluşur. (II) Bu duyguların iki kaynağı vard Biri
korku ve korkudan doğan bütün diğer duygular, diğeri
sevgi ve sevgiden kaynaklanan bütün duygular. (III) Her iki
duyguyu da deneyimleriz. (IV) Ama gündelik yaşamımızda
ağır basan korkudur. (V) Dünyadaki olağan ilişkilerin yüzde
doksan beşinin korku, yüzde beşinin sevgiye dayalı oldu-
ğunu söyleyebiliriz.
Parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı-
da verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede birden fazla iyelik eki kullanılmıştır.
B) II. cümlede belgisiz zamir kullanılmıştır.
C) III. cümlede çoğul eki kullanılmıştır.
D) IV. cümlede ek eylem kullanılmıştır.
tır.
E) V. cümlede ekim eki yapım ekinden önce kullanılmış-
do Gekim eki
ki sifat yoger Sayfaya Geçiniz.
ki
Diğer
eum ki
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosu2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlama grubu-
nun ögeleri ad tamlamasıdır?
A) O, bizim mahallede oturdukları sıralarda çok şirin ve
sevimli bir çocuktu.
B) Bazı arkadaşlar, bu iş için bize ne yardım ediyor ne
kolaylık gösteriyor.
C) Kimileri hem müzik dinliyor hem ders çalışıyormuş;
bu, çalışma verimini düşürür.
D) Mektubumu, büyüklerimin ellerinden ve küçükleri-
min gözlerinden öperek sonlandırıyorum.
E) İkinci el olarak aldığım bu bilgisayar, eski ama ba-
kımlı bir cihazmış.
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosu12.
1. Lehçe-i Osmani adlı, Anadolu Türkçesine ait ilk sözlü-
ğü hazırlamıştır.
II. Edebiyatımızda hikâye türünün ilk örneği olan Letaif-i
Rivayat adlı eseri önemlidir.
III. Moliere'den yaptığı çeviri ve adaptasyonlarla (uyarla-
malarla) ün kazanmıştır.
IV. Edebiyatımızda ilk yerli roman olarak kabul edilen Ta-
aşşuk-ı Talat ve Fitnafı yazmıştır.
V. Özellikle Fransız edebiyatından yaptığı şiir çevirileri ile
tanınmıştır.
Numaralanmış cümlelerden hangileri Ahmet Vefik Pa-
şa ile ilgilidir?
A) I. ile II.
D) II. ile IV.
B) I. ile III.
C) II. ile III.
E) IV. ile V.
C
pa
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosu-Tanzimat edebiyatıyla gelişen türlerden biri de edebi eleş-
tiridir. I. dönemde divan edebiyatına ve içeriğine yönelik
eleştirilerin yanı sıra; roman, öykü, tiyatro gibi türlerin içe-
riği ve işlevine yönelik de tartışmalar yapılır, düşünceler
ileri sürülür. Namık Kemal ve Şinasi'nin açtığı yolda ilerle-
yen II. dönem sanatçıları da eski-yeni çatışmasını sürdü-
rürler. Kimi zaman şiirin biçimsel özellikleri, kimi zaman şii-
rin konusu, kimi zaman dil ve anlatım tartışma konusu olur
bu dönemde.
Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada sözü edilen "ede
bî tartışma, eleştiri ve düşünceler'le ilgili
değildir?
yaplardan biri
A) Talim-i Edebiyat
B) Tahrib-i Harabat
C) Takdir-i Elhan
D) Demdeme Mukaddimesi
E) Eşber
1. Ropozist 317 +
mander, Mehmetit
at buy
be
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosu14.
KEREM İLE ASLI
Firkatin ateşiyle öyle bir ah, öyle bir vah etti ki ağzından kıpk
zıl bir ateş fışkırarak her şeyi tutuşturdu. Kerem tutuştu, As
tutuştu, fistan tutuştu, dağlar taşlar tutuştu, çıkan yangınl
yanıp kül oldu varlık... Kerem'in cayır cayır yandığını göre
Asli Han;
"Ey yedi kat yer ile yedi kat göğü yaratan yüce Allah'ım!" diye
feryat etti, "Kerem'imin koruyla yak beni, yak!"
Aslı'nın dileği yükselen alevlere karıştı.
Sırma saçları tel tel tutuşup yandı.
Badem gözleri alev alev yandı.
Ceylan yüreği yandı...
Bu parçanın dil ve anlatımı için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Edebi, sanatsal bir dil kullanılmıştır.
B) Yer yer abartılı bir anlatımdan yararlanılmıştır.
C) Benzetmelere yer verilmiştir.
D) Olayın kurgulanması yönünde gerçeğe yakın bir anlatım
vardır.
E) Gözlemci bakış açısı (3. tekil şahıs) ile olaylar anlatılmıştır.
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosu" adı
oyu-
r'dir.
neti-
istik
tür-
cak
bir
ak-
etli,
ığı
5z-
ya
h-
ek
di
19
BENİM HOCAM BENİM BAŞARIM BENİM HOCAM BENİM BAŞARIM BENİM HOCAM BENİM BAŞ
4.
Hacivat: Eksik olma Karagöz'üm! Sonra
efendim, alışveriş yapmak için sokağa
çıktım. Bir de baktım ki köşe başında iki
kişi kavga ediyor. Ayırayım diye araları-
na girdim. O sırada polisler gelmez mi?
Beni de kavgacılardan sanıp karakola
götürdüler. Oradan da doğru hapishane-
ye...
Karagöz: Oh oh! Çok sevindim! Güle
güle oturunuz, içinden hiç çıkmayınız!
Hacivat: Aman kardeş, sen ne diyor-
sun? Beni hapse attılar diyorum ben.
Karagöz: İyi ya! Oh oh! Çok sevindim!
Güle güle..
Yukarıda verilen Karagöz parçası ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
A) Bir gölge oyununun fasıl bölümün-
den alınmıştır.
BY Mizah, Karagöz'ün Hacivat'ı yanlış
anlamasının üzerine oturtulmuştur.
Sade, anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
D Geleneksel Türk tiyatrosunun muha-
vere kısmından alınmıştır.
Olağanüstülüklere ver verilmemiştir.
/benimhocam
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosuhatı-
âşık aranır
hatırıma.
parça-
den
HOCAM BENİM BAŞARIM BENİM HOCAM
8. Aşağıdakilerden hangisi orta oyunu
ve Karagöz'ün ortak özelliklerinden
değildir?
ATürlü taklitler ve yanlış anlaşılmalarla
mizah yapılması istu
B Tuluata dayanmaması
C)Yazılı bir metninin olmayışı
D) Giriş, muhavere, fasıl, bitiş bölümle-
rinden oluşması
E) Başkişiler dışında yardımcı kişilerin
de yer alması
Lise Türkçe
Geleneksel Türk TiyatrosuONİM HALK EDEBİYATI - GÖSTERMEYE BAĞLI TÜRLER
7. Tek kişilik bir tiyatro olabildiği gibi bir-
eden fazla kişiyle de yapılabilen özünde
bir hikâye anlatıcılığı olan meddahlık,
usta - çırak ilişkisiyle gelişmiştir. H
Meddah, giriş bölümünde "Hak dostum,
hak!" diyerek söze başlar ya bir divan
okur ya da bir tekerleme söyler. (III)
Döşemeye benzeyen sonraki açıklama
bölümünde -bazen kafiyeli olarak- anla-
tacağı hikâyenin kişileri, geçtiği dönemi,
mekânı gibi konularda bilgi verir. (IV)
Senaryo bölümü ise içinde maniler, ata-
sözleri, deyimler, türküler, türlü taklitler
de bulunan, meddahın ustalığına göre
uzun ya da kısa olabilen asıl hikâyenin
anlatıldığı bölümdür. (V) Çoğu kez bir
kıssadan hisse bölümü barındıran bitiş
bölümündeyse meddah anlattığı hikâye-
den bir ders çıkartır.
nisba
Bu parçada numaralandırılmış cüm-
lelerden hangisinde bir bilgi yanlışı
vardır?
ALI
BIC DIV EV
KANS.
00
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosukle
az,
a
6.
1.
A KİTAPÇIĞI
Dilde sadeleşmenin en temel unsuru başka
dillerden alınan sözcüklerin tamamen atılıp
yerlerine Türkçe sözcüklerin konmasıdır.
5. Deneme
II. Eğer bir sözcüğün günümüz Türkçesinde bir
karşılığı yoksa yabancı dilden alınan kelime
atılmalı ve diğer Türk lehçelerinden sözcükler
alınmalıdır.
III. Bir dilde sadeleşme gerçekleştirilirken halk
diline kadar girip yaygınlaşmış sözcükler atıl-
mamalı, kullanılmaya devam edilmelidir.
IV. Bir dildeki bütün yabancı unsurlar temizlen-
medikçe o dilin sade olduğu, halkın anlayabi-
leceği düzeyde olduğu söylenemez.
V. Sadeleşme sırasında diğer dillerden alınan
sözcükler eğer atılmıyorlarsa bunların orijinal
ve doğru biçimleri kullanılmalıdır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri
anlamca birbirine en yakındır?
A) I ve III
B) I ve IV
D) Il ve V
C) II ve IV
E) Ill ve V
(1) Tabiatı seviyor muyum, bilmiyorum; tabiat munis
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosuvaplayınız.
toplumun
yansıtarak
Romantik
den
I) Ona
amacı
nel
tir.
arın
n
i
0
TÜR
Paragraf
SU
24.-25. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Kişinin olumlu üzüntü ve acıya da ihtiyacı olduğu ortadadır.
Gelişim ve kendini gerçekleştirme; acı, üzüntü, keder ve
kargaşa olmadan mümkün mü? Tüm bunlar bir noktaya kadar
elbette önemli ve gereklidir. Üzüntü ve acı, insanların gelişimi
için gerekli ise insanları acı ve üzüntüden devamlı olarak
korumaya çalışmaktan kaçınmalıyız. Sonuçta acı ve üzüntü
bazen yapıcı olabilir ve olumlu neticeleri dikkate alınırsa arzu
edilebilir. Ayrıca insanları acı ve üzüntülerini yaşamaktan
alıkoymak, aşırı korumaya dayanan bir ilişki doğurabilir. Bu da
kişinin kendi içsel doğasının bütünlüğüne olan saygısının
azalması ve gelişimin engellenmesi anlamına gelir.
2
25. Aşağıdaki dizelerden hangisi, bu parçada anlatılmak
istenen düşünceyi içermektedir?
(A) Bir kitap oku mutlaka, iyi geliyor
B)
Ya da balkona çık bağır bağırabildiğin kadar
Zehir dışarı akmadan yürek yıkanmıyor
Artık ister dolu yağsın ömrümüze
İsterse kar
Biz ki bildikten sonra sevmeyi
Bütün sabahlar
Acı renginde olsa ne çıkar
Ve kederi de yaşamalısın
Namusluca, bütün benliğinle
Çünkü acılar da
Sevinçler gibi olgunlaştırır insanı
D) Yüreğimi uslandıracak kimse kalmadı
Haber gönder, çık gel, acıyla akranım artık
Ağarabilir usulca göğsümdeki karaltı
E) Acının tutanakçısıyım
Anlatıp dururum aşkları
Ayrılıkları ve o destan
Yalnızlığını ömrümüzün
Lise Türkçe
Geleneksel Türk Tiyatrosuaların
urları
deni
16. Üç gündür yağan kar, kentin üzerini yumuşacık be-
yaz bir örtüyle sarmalamıştı. Kaldırımlar ve duvar
dipleri, rüzgarla (savrulan kar yığınlarıyla doluydu.
Koşu yolu boyunca iki sıralı ağaçların ince dalları
karla örtülmüş, beyaz tül duvaklı gelinler gibi esintiy-
le salınıyordu.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz düşmesi +
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünlü düşmesi +
D) Ünsüz yumuşaması +
E)Kaynaştırma ünsüzü