Geleneksel Türk Tiyatrosu Soruları

1. - hikâyesini bitirirken bir yandan yaptığı muhtemel kusurlardan dolayı seyirciden bağışlanma dilerken diğer yandan da anlatılan hikâyeden çıkarılacak derslerin (kıssadan seyircinin alması gereken hisse veya dersler) altını çizer ve onları tek tek sıralar. bu bölümde bazen bir sonraki icranın yer, zaman ve konusu hakkında bilgi verir. Tıpkı başlangıç bölümünde olduğu gibi bitiş veya bitiriş bölümü de "Bu kissa, mecmua kenarına kaydolunmuş, biz de gördük, söyledik. Sakiye sohbet kalmazmış baki. Her ne kadar sürçülisan ettikse affola! İnşallah başka zaman güzel hikâyelerle sizi güldürüp eğlendiririm. Cümlenize iyi geceler! Hayırlı günler görünüz!" şeklindeki kalıp sözlerle biter. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Pişekâr D) Kavuklu BY Meddah E) Çelebi C) Hayali 3.

5. Orhan Veli çoğunlukla gelenekçi kalıpları yıkıp şiire yeni bir soluk getiren "Garip" akımının kurucusu ve eğlence- li-ironik misraların sahibi olarak bilinir. Fakat yayımladığı "Yaprak" dergisi, çeşitli konularda kaleme aldığı politik makaleleri ve muhalif tavrı pek bilinmez. Sanırım ismi bu kadar çok anılıp da üretimleri, fikirleri bunca az bilinen fazla edebiyatçı yoktur. Bu az bilinirliği, çağdaşı olduğu çoğu sanatçı ve eleştirmene de sirayet etmiştir, onlara gereksiz bir güç katmıştır. Öyle ki onlar bu cahil cesaret- leriyle Orhan Veli'yle mücadele etmekten çekinmemişler- dir. Yaşadığı yıllarda gerek halka yakın duran edebiyat anlayışı gerek toplumsal sorunlara yaklaşımı açısından ona karşı cepheden hücuma geçen pek çok kesim, onun "derdi" olan bir edebiyatçı olduğunu atlarlar. Orhan Ve- li'ye göre, edebiyatın halka bir şeyler söylemesi gerek- mektedir. Bu parçadaki altı çizili deyimle asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Orhan Veli'nin düşüncelerini göz önünde bulunduran çağdaşlarının aynı amaçla hareket etmesi B) Orhan Veli'nin, kendi eserlerini ön plana çıkarmak is- teyen sanatçılarca karalanması C) Orhan Veli'nin yakaladığı başarı çıtasını genç neslin sorgulaması D) Orhan Veli'ye karşı başka sanatçıların öç alma duy- gusunu sürdürmesi E) Orhan Veli'nin sanat anlayışının belli bir araştırmaya dayandırılmadan doğrudan doğruya sert eleştirilere konu edilmesi

9. I. Grup Meddah Komedi 1. II. III. Orta oyunu IV. Karagöz V. Trajedi II. Grup Hayalî Pişekâr Aiskhylos Moliere Yukarıda I. grupta verilenlerden hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? A) I B) II D) IV C) III E) V 12.

15:28 Ⓒ 71. "Meddah" ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Tek kişilik geleneksel Türk tiyatrosu türüdür. B) Şive taklitlerine yer verilir. C) Meddahin anlattığı halk hikayeleri; başlangıç ve bitiş bölümleri dışında "muhavere" ve "fasil" olmak üzere iki ana bölümden oluşur. D) Her öykünün sonunda "kissadan hisse" çıkanlarak dinleyenlere öğüt verilir. E) Meddah adı verilen kişiler, elindeki baston ve mendili kullanarak değişik tipleri canlandırıp hikayeler anlatır. Çözümü nasıl buldun? 17 13 7

73. Aşağıdakilerden hangisi Hacivat tipinin özellikleri arasında yer almaz? A) Karagöz'e göre mürekkep yalamış, her konuda az da olsa bilgi sahibi bir kişidir. B) Konuşmasında Arap ve Fars gramer kuralları belirgindir. C) Orta oyunundaki Kavuklu tipiyle hemen hemen aynu özellikleri taşır. D) Oyunda aydın kesimi ve şehirliyi temsil eder. E) Bencil, her kaliba girebilen, ara bulucu, içten pazarlıklı ve kumazdır.

14 80. Aşağıdakilerin hangisi "meddah" oyununun özelliklerinden biri değildir? A) Şive taklitlerine yer verilmesi B) iki temel kahramanın olması C) Sözlü geleneğe dayanması D) Sözlü tiyatro örneği olması E) Gōze ve kulağa seslenmesi

72. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna ünlem işareti (1) koymak uygun değildir? Eyvah, kitaplarımı arabada unuttum! B) Aman Allah'ım, ne oldu sana böyle! C) Imdat! Bana yardım edecek yok mu! D) Nerede hata yaptım ben, anlamıyorum! E) Az kalsın kaza yapıyorduk, haydi gidelim!

AYT DENEME SINAVI 21. Türk tarihinin en eski devirlerini incelerken yararlanılan en önemli kaynaklardan biri de destanlardır. Çünkü destanlar, içlerinde barın- dirdiklan mitolojik olaylardan da anlaşılacağı üzere bir milletin ken- disinin var olduğunu bildiği ilk yerdir yani kendi kökenini geriye doğru götürebileceği en eski yer. Özellikle İslamiyet öncesi Türk edebiyatını incelerken önemli bir yer tutar destanlar. Sözlü geleneğe önem ve ağırlık veren Türk halkı bu dönemde başından geçen savaşlanı, felaketleri, kuraklıkları söylediği destanlarda yaşatmıştır. Nazım ve nesir karışık biçimde oluşturulan destanlar günümüze kadar varlığını korumuştur ve bu yönüyle uzak tarihsel sürece bakmamıza yardımcı olmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi sözü edilen döneme ait bir destan değildir? A) Edige D) Şu B) Oğuz Kağan C) Göç E) Ergenekon B 24. A k B C C E

1. EDEBIYAT Koyun gelir kuzuyunan Ayağının tozuyunan Gelin Ayşem sele gitmiş, İki tane kuzuyunan BYNETOMASZ Bu dörtlükte altı çizili sözcükte görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) İstiare D) İntak B) Teşbih E) Mecazımürsel C) Teşhis

11. Türklerin ve gibi cansız; ---- gibi tek anlatıcılı, sözlü seyirlik oyunlarının yanı sıra, canlı oyuncularla sahnelenen belli başlı geleneksel tiyatro türleri de vardır. Bunlardan biri de ---- adlı oyundur. Bu oyunun en önemli özelliği, yazılı metne dayanmadan sahnelenmesidir. -- Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A meddah kukla - Karagoz - orta oyunu B) Karagoz - kukla - meddah - orta oyunu C) kukla meddah orta oyunu - Katagoz D) Karagöz - meddah - orta oyunu - kukla E) kukla - orta oyunu - meddah - Karagöz

ZDEBİR YINLARI Kavuklu: (Ses gelen tarafa dönerek) Senin çenen amma açık kalmış. Siz çilingir misiniz? Pişekâr: Hayır, efendim; bendeniz bu mahallenin muhtarıyım. Bir müşkülünüz mü var? Kavuklu: Bizim yok ama burada bir düşkün var. Pişekâr: Ne düşkünü? Kavuklu: Senin gibi bir tımarhane düşkünü. Pişekâr: Efendim, "Bir müşkülünüz mü var?" dedim yani bir işiniz mi var? Kavuklu: Evet, bir dişimiz var, iki babamız. Sen bizi hindi ço- banı mı zannettin? Pişekâr: Hayır, hindi çobanı mindi çobanı değil, ben sizi hiçbir şeye benzetemedim. Kavuklu: Yediği naneye bak! Pişekâr: Efendim, maksat latife, size takılmak. İçerik özellikleri dikkate alındığında bu parça, orta oyununun hangi bölümünden alınmış olabilir? ABitiş D) Giriş Basil E) Tekerleme C) Muhavere

7. Şimdi kuşlar kanatsız uçuyor 1 Bulutlar artık yağmura hasret || Geceler gündüzü bekliyor ||| Yıldızlar birikiyor hep çevremizde IV Kalbim usulca yalnızlığa gömülüyor V Bu dizelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi varlığın kime, neye ait olduğunu gösteren bir ek almıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

18. Hacivat - (Semai okuyarak gelir.) Her güzel böyle canim nazlı mı olur Sürmeli ela gözlü mü olur Güzeli sevmek canım gizli mi olur Ömrüm leyli gülüm yalelli Gel sarıl bari Of... hay, Haak! (Perde gazeline başlar.) Bi-hamdillâh eriştik hazır bizim ehl-i irfana Sefa ile bahşedelim sühan gülistana *** Pirimiz Şeyh Küşteri eylemiş böyle hayal İçerik özellikleri dikkate alındığında bu parçanın gölge oyununun hangi bölümünden alındığı söylenebilir? A) Mukaddime D) Bitiş #A B) Tekerleme E) Muhavere Fasıl

Gruplarında Anlam cok şeyi a birine (1) sid- (11) pot öyledi- ğında mışsa k yok- estek rahim fların gisi UDA cial ÇAPLI SORU TEST 5 3. Türk öykücülüğünün en önemli yazarlarından Memduh Şevket Esendal, öykücülüğünde dili, ilk kez yapay bir ede- biyat dili olmaktan kurtarmış, yalın söyleyişiyle, gündelik konuşmalardan yararlanarak hem özgün hem de çok ge- çerli bir temele oturtmuştur. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Sosyal gerçekçilikten eleştirel gerçekliğe uzanan çizgi- de sakin bir üslupla öykücülüğünü devam ettirmiştir. B) Yaşadığı talihsiz olaylardan ve dramatik aşklardan sonra kendini Ege'nin gösterişsiz ve dingin hayatına bırakmıştı. C) Gündüzünü Kaybeden Kuş adlı trajik hikâyesinde avcı- nın saçmalarından kör olan kuş; bilmediği, anlamsız bir karanlıkta kalır. D) Yazar, Ege'nin sahil halkına iğneden ipliğe kadar her sorunuyla, mutluluğuyla, ihtiraslarıyla, ümitleriyle eser- lerinde yer verdi. E) Bu öyküler, konularına bağlı olmaksızın kuvvetli ger- çekçilik, biçim, açık mizah ve keskin eleştirisi ile dikkat çekiyor.

15) Aşağıdakilerden hangisi Karagöz oyunu ile ilgili doğru bir bilgi değildir? en UA) Deriden kesilmiş tasvirlere ışık yansıtılmasıyla sahnelenen bir tiyatro çeşididir. B) Oyunda hayaliye yardım eden, tef çalarak şarkı söyleyen kişiye de yardak denir. Oyunlar yazılı metnin dışına çıkılmaz. 6) Oyun güldürü ağırlıklıdır ve Karagöz'un her şeyi yanlış anlamasına dayanmaktadır. 16) Yuksekce bir yer

olay- ğitim söze, ışları g ve nen- yu- nan ma- lışı tro 64 bithat AYDIN YAYINLARI 12. (1) Türk halk zekâsının ve halkın, olayları kari- katürize etme gücünün büyük sanatlarından biri olan meddahlık, yüzyıllar boyu yaşamış, Türk hal- kı arasında çok ilgi görmüştür. (II) Meddahlık için tek adamlı tiyatro diyebiliriz ve meddah, tiyatro- nun bütün kişilerini varlığında birleştiren bir aktör- dür. (III) Palanga denen yüksekçe bir yerde otu- rarak bir öyküyü başından sonuna kadar, canlan- dırdığı kişileri ağız özelliklerine göre konuşturarak anlatır. (IV) Meddahların çoğu, klasikleşmiş beyit- lerle öykülerine başlarlar ve meddah, anlataca- ğı öyküye geçmeden önce: "Haak dostum Haak!" diyerek çoğunlukla şu beyitle öyküye girer: "Söy- ledikçe sergüzeşti verir bezme letafet, Dinle imdi bende-i âcizden hoş bir hikâyet." (V) Meddah ki- şilerin ağız özelliklerini taklit ettiği gibi hayvanla- rin, doğanın ve cansız nesnelerin seslerini de tak- lit eder. (VI) Meddahın iki aracı vardır: Biri boynu- na doladığı mendili, öteki de elinde tuttuğu sopa- sıdır; mendille çeşitli başlıklar yapar, terini siler. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. 13. Fransız tiyatrosunun haşarı çocuğu ve kurgu usta- si Georges Feydeau tarafından 1907 yılında yazı- lan "Bit Yeniği", son derece eğlenceli, türünün en "Kocasının