Geleneksel Türk Tiyatrosu Soruları

27. Karagöz, deriden kesilmiş ve tasvir adı verilen birtakım şekillerin arkadan ışıklandırılmış beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline dayanan gölge oyunudur. (H) Hayal oyunu olarak da adlandırılan bu oyunu oynatan sanatçılara hayalî adı verilmiştir. (III) Halk kültürünün ortak ürünü olan bu oyunlarda işlenen konuları, kimin düzenlediği belli de- ğildir; oyunların metinleri, XIX. yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanmıştır. (IV) Oyunların konuları genellikle köy ve kasa- ba gerçeklerini yansıtan olaylardan seçilmiştir. Tuluata dayanan bir oyundur; oyunun sözlerini, her sanatçı oyun sırasında kendine göre düzenler. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? B) I AXI C) III D) IV EXV

uslup 11. Mahalleli tarafından çok sevilen, sözüne itimat edilen, görgü kurallarını iyi bilen, ağırbaşlı, akıllı, becerikli bir ihtiyardır. Çoğu kez mahallenin muhtarı veya önde ge- len bir büyüğü olarak gösterilmekte halledilecek bir iş olduğunda (ev-dükkân kiralamak, köşklere kâhya ayar- lamak, eğlence tertip etmek vs.) veya her türlü anlaş- mazlıkta önce ona müracaat edilmektedir. Oyunlarda kendini genellikle "Bana insan sarrafı, lakırdı kavafı, erkân gülü, meydan bülbülü Küçük İsmail Efendi derler." şeklinde tanıtır. Bu parçada sözü edilen geleneksel Türk tiyatrosu tipi aşağıdakilerden hangisidir? A) Kavuklu B) Pişekâr C) Hacivat D) Karagöz yaki

B B B 5. Kavuklu: (Ses gelen tarafa dönerek) Senin çenen amma açık kalmış... Siz çilingir misiniz? Pişekâr: Hayır efendim, bendeniz bu mahallenin muhtarıyım. Bir müşkülünüz mü var? Kavuklu: Bizim yok ama burada bir düşkün var. Pişekâr: Ne düşkünü? Kavuklu: Senin gibi bir tımarhane düşkünü. Pişekâr: Efendim, "Bir müşkülünüz mü var?" dedim yani bir işiniz mi var? Kavuklu: Evet, bir dişimiz var, iki babamız. Sen bizi hindi çobanı mı zannettin? Pişekâr: Hayır, hindi çobanı mindi çobanı değil, ben sizi hiçbir şeye benzetemedim. Kavuklu: Efendim, sayenizde biz de adamız. Pişekâr: Bir adam kendine iftira etmez. Yalan söylüyorsun. (Güler.) Kavuklu: Sana adam olduğumuzu nasıl ispat edelim? İşte senin gibi başımız, elimiz, ayağımız var. Pişekâr: Dünyada her şey olağandır. Siz de neden adam olamayacakmışsınız? Kavuklu: Yediği naneye bak! Pişekâr: Efendim, maksat latife, size takılmak. Yukarıda bir bölümü örnek olarak verilen metinle ilgili olarak 1. Oyunun dekoru; yenidünya denilen bezsiz bir paravandan ve dükkân denilen iki katlı bir kafesten oluşur. U Fasıl bölümünden alınmıştır. III. Kol oyunu, meydan oyunu adları ile anılır. IV. Oyunun oynandığı alana Küşteri sahnesi denir. yargılarından hangileri-yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve IV C) Yalnız II D) ve IV r-1 B E) I, II ve III

21. Şairin amacı, duyuşta ve söyleyişte yalınlık olmalıdır. Bunun için halkın konuşma dili esas alınmalıdır. Nazımla şiiri bir tutan anlayış aşılmalıdır. Birer nazım ögesi olan vezin ve kafiyenin şiirde yeri yoktur. Vezin ve kafiyeye dayalı olan ahenk de şiirden atılmalıdır. Mevcut şiirin temel yanlışlarından biri olan yapaylığın yalınlaştırılması, doğallaştırılması gerekmektedir. Şiirin doğallaşmasını engelleyen söz ve anlam sanatlarına gerek yoktur. Şiir "müreffeh sınıfların" temsilcisi olamaz. Onun yönelmesi gereken toplum kesimi, ekonomi ve zevk bakımlarından gelişmemiş halk katmanı olmalıdır bir başka deyişle, şiir azınlığın değil; çoğunluğun sanatı olmalıdır. Şiirin söz konusu toplumsal yönelimi eski ve mevcut şiirin amaçla- rıyla uygulamaya dönüştürülemez. Parçada verilen görüşler, aşağıdaki şairlerden hangi- sine ait olabilir? A) Orhan Veli Kanık B) Edip Cansever D) Attila İlhan C) Behçet Necatigil E) Cahit Zarifoğlu

...........denir. c. Hz. Ali çevresinde oluşan dini-kahramanlık konulu halk hikayelerine d-Divan edebiyatında din ve devlet büyüklerini övmek amacı ile yazılan şiirlere ..........denir. vibainib: sum hasa Ar e-Türkler divan edebiyatı şiirine ...................ve .........ve ...... ..........nazım biçimlerini katmışlardır. ms ilmeno 19v/tex 2100 .........'dir. f-Geleneksel tiyatro türleri stiossai nugyu inhoy ninhoitonsai smelablon nsluisud zod ob s nelamilex neto any im 5-Gezi yazısı ve anının benzerliklerini ve farklılıklarını yazınız. (5) Benerlikleri: *minub va mufqumloa enileri rius difploteig id imisnud aimugelsilney.gimtoeged smastübi ei meine ulo Homo lesün ne simigecelld siev enud neinsysmenutuT ni'yeiA supo utaumio unox

9. 1. Yardak : Gölge oyununda şarkı söyleyip def ça- larak Karagözcüye yardım eden kimse. II. Arzbar : Orta oyununda söyleşenlerin birbirle- riyle tanış çıkarken söylediklerinin ters anlaşılmasına dayanan ve gülmeceyi oluşturan kısım. III. Hayalbaz: Karagöz oyununda kuklaları hareket et- tirip Konuşturan kişi. IV. Palanga Ofta oyunun oynandığı ve dört bir tarafı seyirciyle çevrili alan. V. Yeni dünya : Meddahın çıkıp gösterisini yaptığı yük- sekçe yer. Numaralanmış cümlelerin hangisinde geleneksel Türk tiyatrosuna ait olan terim yanlış açıklanmıştır? A) V B) I C) IV D) III E) II

E) V. 1. Sahne II. Kafes III. Yeni dünya IV. Kulis V. Palanga 3. Yukarıdaki numaralı terimlerden hangisi orta oyununun oynandığı alana verilen isimdir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. B) Ol C) Ve yans D) H E) H ver

1. Karagöz bir gölge oyunudur. II. Adı bilinen ilk Karagöz oynatıcısı Şeyh Küşteri kabul edilir. III. Geleneksel Türk tiyatrosu ürünleri şive taklitlerine dayanan anonim ürünlerdir. IV. Meddah, tek kişilik bir tiyatro türüdür. V. Orta oyununda asıl güldürüyü Pişekâr sağlar ve Pişekâr cahil, köylü tipini temsil eder. 2. Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Orta oyunu için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 1. AY Oyun bir meydanda etrafı seyircilerle çevrili yuvarlak bir alanda oynanır. B) Orta oyununun iki önemli kahramanı Pişekâr ile Kavuk- lu'dur. C Mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden olu- şur. D Orta oyununda Frenk, Tatar, Himmet Ağa, Beberuhi gibi tipler vardır. E) Muhavere bölümünde arzbar adlı konuşma Kavuklu ile Pişekâr'ın tanışmalarını sağlar. 4. Hi G

un tir. 7- r, 6. Karagöz oyunu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birtakım şekillerin arkadan ışık verilerek yansıtıl- ması temeline dayanır. B) Sandıkkâr yardımcı oyuncularından biridir. C) Asıl konunun anlatıldığı bölüme "fasıl" denir. D) Hayalbaz adı verilen bir kişi tarafından oynatılır. E) En önemli kahramanları Karagöz ile Hacivat'tır. NKASI 191

por Ark 21 (1) Karagöz oyunu, geleneksel Türk tiyatrosunun başlıca türlerinden biridir. (II) Bu oyun, birtakım şekillerin arkadan ışıklandırılmış beyaz perde üzerine yansıtılması temeli- ne dayanır. (III) Bu gösterimi yapan kişiye hayalî ya da hayalbaz denir. (IV) Hacivat öğrenim görmemiş, nüktedan, zeki bir tip; Karagöz ise biraz öğrenim görmüş, gösteriş meraklısı, yarı aydın bir tiptir. (V) Gölge oyununu ilk olarak ülkemizde Şeyh Muhammet Küşterî başlattığı için oyun perdesine "Küşterî Meydanı" adı da verilmiştir. a Cahil B 1 L Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II III D) IV E) V Kerassbil Hacivat →Kültürlü s S 0

. (1) Karagöz, bir gölge oyunudur; bu oyun, deriden kesilen ve tasvir olarak adlandırılan bazı şekillerin (insan, hayvan, eşya vb.) arkadan bir ışık verilerek beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline da- yanır. (II) Hayalî adı verilen kişiler tarafından Zuhuri Meydanı diye anılan bir perdede oynatılan bu oyun- lar, Türk halk geleneğinin önemli ürünlerindendir. (III) Karagöz oyununun yazılı bir metni yoktur yani oyun, doğaçlama oynanıf. (IV) Bu oyunlar, Ra- mazan ayında kahvehanelerde; evlenme, sünnet, doğum gibi törenler dolayısıyla ev saray ve ko- naklarda düzenlenen şenliklerde oynatılmıştır. V Karagöz oyunlarının en tanınmışları arasında Kanlı Nigâr, Ağalık, Abdal Bekçi, Ters Evlenme, Bursalı Leyla, Balık/Balıkçılar sayılabilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi- sinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

DILI VE EDEBİYATI 10. SINIFLAR 2. DÖNEM 2. YAR TIN TEYMUR KIZ 6.Aşağıda verile tiyatroları için A)Gölge oyunue B)Metinsiz oyna C)Sadece belirli D)Yüzyıllardır k E)Belirli kuralla 7. Türk edebiya olan Şair Evlem A) Töre komed B) Karakter kom C) Dram D) Trajikomik E) Melodram 8. Aşağıdakile ortaoyunu gita özelliklerinde A) Gözé ve kul B) Güldürü ög : C) Şive taklitle D) Tek kişilik g E) Sözlü tiyatr Hacivat: Yürü Karagöz: Ha! mahallededir Havicat: Deği Nevzemin. Karagöz: Ahb Hacivat: Kim 9. Bu metinle söylenemez? A) Gelenekse B) Yanlış anl C) Gösterme D) Güldürü E) Meddah 10. Aşağıdall arasında ve A) Gelişme B) Muhaver C) Fasil D) Bitiş E) Mukaddir Tek kişilik gösteridir. Gösteriyi yapan, topluluk karşısında halk hikâyeleri anlatan kişidir. Bu kişi hikâyedeki kişilerin seslerini, hareketlerini taklit ederek canlandırdığı için bir tür oyuncu sayılır. Olayları temsil ederken, seyircilerin rahatça görebileceği yüksek bir yere oturur. Bir eline mendil bir eline de sopa alır. Mendili değişik tipteki kişilerin kıyafetini göstermek ve ağzını kapatarak seslerini taklit etmek için kullanır. Sopadan da oyunu başlatmak ve değişik sesler çıkarmak için yararlanır. 1. Yukarıda tanıtılan tiyatro türü, aşağıdakilerden hangisidir? A) Meddah D) Dram B) Orta oyunu E) Komedi C) Karagöz Karagöz oyununda oyun başlamadan önce seyirciyi oyuna hazırlayan, konuyla ilintili ya da ilintisiz perdeye düşürülen resimlere.......................... denir. ise oyunun icrası sırasında şarkı ve türküleri okuyan kişiye kişidir. 2. Parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir? A) Tasvir - Hayalbaz B) Göstermelik - Yardak C).Tasvir- Nåreke D) Göstermelik - Sandıkår E) Nåreke - Yardak 3. Aşağıdaki tiplerden hangisi diğerlerinden farklı bir türün içinde yer almaktadır? A) Karagöz B) Hacivat C) Kavuklu D) Tuzsuz Deli Bekir E) Çelebi 4. "Yeni dünya, sandık odası, dükkân" gibi kavramlar Geleneksel Türk Tiyatrosu'nun hangi türüne aittir? A) Meddah B) Karagöz C) Orta oyunu D) Kukla E) Trajedi 5. Karagöz oynatıcısına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir? A) Şahbaz B) Sandıkkar C) Çirak 2/2 2 D) Hayalbaz E) Meddah

12. Bu bölüm Kavuklu ile Pişekâr'ın birbiriyle tanıdık çıktıkları tanışma konuşmasıyla başlar. İki alt bölümden oluşan muhavere bölümünde, Kavuklu ile Pişekar'ın birbirinin sözlerini ters anlamaları bir gülmece (hatta çatışma) oluşturur ki bu bölüme arzbâr denir. Arzbârdan sonra tekerleme bölümü başlar. Yukarıda verilen olaylar ortaoyunun hangi bölümünde geçmektedir? A) Giriş B) Muhavere C) Fasıl D) Bitiş E) Mukaddime Wilde horlonkon "Hak destum hold seklinde

Aşağıdakilerden hangisi Karagöz ve orta oyununun ortak özelliklerinden biri değildir? Konu ve kişilerin işlenmesi bakımından evrensel nitelikler taşır. B) Mizahi unsurlar vardır, oyunların bölümleri aynı adları taşır. COyunlar anonimdir, oyunda çok fazla dekor kullanılmaz. DY Oyuncular kendi dillerinde, kendi şivelerine özgü konuşur. E) Yardımcı kahramanlar bulunur, zamanı gelince oyuna gi rerler.

Tek kişilik gösteridir.Gösteriyi yapan, topluluk karşısında halk hikâyeleri anlatan kişidir. Bu kişi hikâyedeki kişilerin seslerini, hareketlerini taklit ederek canlandırdığı için bir tür oyuncu sayılır. Olayları temsil ederken, seyircilerin rahatça görebileceği yüksek bir yere oturur. Bir eline mendil bir eline de sopa alır.Mendili değişik tipteki kişilerin kıyafetini göstermek ve ağzını kapatarak seslerini taklit etmek için kullanır. Sopadan da oyunu başlatmak ve değişik sesler çıkarmak için yararlanır. 9.Yukarıda tanıtılan tiyatro türü, aşağıdakilerden hangisidir? A) Meddah B) Orta oyunu C) Karagöz D) Dram E) Komedi