Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimiiiri / Anonim Halk Şiiri- ||
onusu
türkü-
künün
slümü,
eden-
takip
erden
10. Aşağıdakilerden hangisi cinaslı mâniye örnektir?
A) Ağam derim naçarım
İnci mercan saçarım
Dünya deniz olunca
Ben kuş olur kaçarım
B) Ağlarım çağlar gibi
Derdim var dağlar gibi
Her gelen bir gül ister
Sahipsiz bağlar gibi
C) Asmada üzüm kaldı
Yemedim gözüm kaldı
Ağla gözlerim ağla
Gurbette kuzum kaldı
D) Ateşim var külüm yok
ağı-
inin
uğu
nim-
Bülbül oldum dilim yok
Yâr senden ayrılalı
Ağlamadık günüm yok
E) Yaz kış hep aktı dere
Su içtim birkaç kere
Yârime koşup geldim
Menekşe dere dere
bu
tu-
ir-
IN DENİZİ
11. Mânilerin en yaygın türü dört misradan olusanlardir.
Bu tür mânilor
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi13. Ettin azad bizi olmuş iken zulme esir
Cehlimiz sanki idi kendimize bir zincir
Ta
2
Bir itik-nâmedir insana senin kanunun
Bildirir haddini sultana senin kanûnun
Sen gibi âkil olan kan dökerek gün mü sürer
Vech-i nâmusuna ol kan ile düzgün mü sürer
"Şinasi”ye ait bir kasideden alınan bu dizelerle
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Döneminin zihniyetini yansıtmaktadır.
B) Klasik kasidenin yapısına uymamaktadır.
C) Sade dili savunan sanatçı, ağır, imgeli ve anlagt
bir dil kullanmıştır.
D) Redif ve tam kafiyeye yer verilmiştir.
E) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
D Doğru
166
Yons
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiBir gazele ait üç beyit şu şekildedir:
1. Hâr-i firkatinle Neşâtî-i hazînin vâ-hayf
Dâmen-i ülfeti çâk oldu giribâni bile
6
a
II. Gitdin ammâ ki kodun hasret ile cânı bile
İstemem sensiz olan sohbet-i yârânı bile a
III. Devr-i meclis bana girdâb-ı belâdır sensiz
Mey-i zehrâb-ı sitem sâgâr-ı gerdânı bile b
Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden han-
gisinde doğru olarak verilmiştir?
A) I - II - III
B) II - III - 1
CC) 11-1 - III
D) III - || -
E) III - 1 - 11
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi"nin
15. Aşağıdakilerin hangisi "gazel, kaside ve mesnevi"
ortak özelliğidir?
A) Uyak düzenlerinin aa ba ca ... olması
B) Beyit sayısında bir sınırlama olmaması
C) Son beyitte şairin mahlasının yer alması
D) Aruz ölçüsü ile yazılmalan
E) Konulannin aynı olması
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi2.
Gâhı gülşen olursun dile gâhı külhan
X
Cennet mi cehennem misin ey âlem-i
aşk
Bir gazelden alınan bu beyit için aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Sevgilinin vefasızlığına değinilmiştir.
B) İmgesel bir dil kullanumiştır.
C) Mahlas beyti degildir.
D Uyaklanışı xa biçimindedir.
E) Gazelin ilk beyti olduğu düşünülebilir.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi14. 15. yüzyıl divan şairlerinden Bursalı Lamii Çelebi,
Kanuni Sultan Süleyman'ın Bursa'ya geleceğini
öğrenince Bursa'yı ve buradaki güzelleri ve güzellikleri
padişaha tanıtmak için bir eser kaleme alır. Aşağıda bu
eserden bazı dizelere yer verilmiştir:
Haber aldun ki şâhenşâh-ı devrân
Gelürmiş Bursa şehrin ede seyrân
Getür hemşehrîlik hakkın yerine
K'işidüp Misr u Şâm anı yerine
Edüp ser-cümle hâlin şaha tarîf
Felek-san yerlerini eyle tavsif
Lamii Çelebi'nin kaleme aldığı bu eser,
aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?
A) Fütüvvetname
B) Pendname
C) Seyahatname
D) Şehrengiz
E) Gazavatname
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi5.
“Şarkı” ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi
söylenemez?
A) Lale Devri'nde gelişip yaygınlaşan bir nazım biçimidir.
B) Divan şiirine Türkler tarafından kazandırılmıştır.
C) Üçüncü dizelerine “miyan" adı verilir. v
D) Bestelenmek için söylendiğinden dörtlük sayısı pek
fazla olmaz, 3-5 dörtlük arasında olur. V
E) Aşk, tasavvuf, din, felsefi düşünceler işlenen konulardır. X
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimier su
det sun cam- Cem
intiha
YAX,N
het
hiptir hem ehem
gayi ko
ácerem
mah için
14. 1. Aruz ölçüsüyle yazılması
II. Bentleri oluşturan beyitlerin uyaklanişinin genelde ga-
zeldeki gibi olması
III
. Daha çok dini konulann işlenmesi
vhu kalem
sidenin son bö-
IV. Vasıta beytinin her bendin sonunda aynen tekrarlan-
masi
EV
V. Bent sayısının 5-15 arasında olması
V
Numaralanmış alimlelerden hangileri "terkibibente
"tercibent"in ortak özelliği arasında yer almaz?
C) Yalni
B) lil ve IV
A) I, II ve III
fahriye bö-
Ell ve II
DJ IV ve V
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi7. Aşağıdakilerden hangisi Fuzuli ve Şeyh Galip'in
ortak özelliklerinden biridir?
A) Eserlerinde ilahi aşkı anlatmaları
B) Sebk-i Hindi akımından etkilenmeleri
C) Azeri şivesiyle eser vermeleri
D) Heceyle yazılmış eserlerinin bulunması
E) Şiirlerinde semboller kullanmamaları
? ?
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi9.
Aşağıdakilerden hangisi Bâkî ile Nedim'in ortak özel-
liği değildir?
A) Şiirlerinde dönemlerine göre sade bir dil kullanmışlardır.
B) Söz sanatlarını kullanmada başarılı olmuşlardır.
C) Şiirlerinde tasavvuf konusuna yer vermemişlerdir.
D)Gazel ve şarkı türündeki şiirleriyle tanınmışlardır.
E) İkisinin de mesnevi tarzında eseri yoktur.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi27. Gâfil geçirme fursatı kim bâğ-1 âlemin
Gül devri gibi devleti nâ-pây-dârdır
Yukarıdaki beyit bir gazelden alınmıştır. Zamanın hızlı akti-
ğını, gül devri gibi çabuk geçtiğini söyleyerek zamanın boşa
geçmemesi gerektiğini söylemektedir.
Buna göre, yukarıdaki gazel aşağıdaki_sanatçılardan
hangisine ait olabilir?
A) Nabi
B) Fuzuli
Baky
Nefî
Ey Şeyh Galip
ys
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişiminonim
1.
10. Aşağıdakilerden hangisi cinasli mâniye örnektir?
A) Ağam derim naçarım a
İnci mercan saçarım o
Dünya deniz olunca x
Ben kuş olur kaçarım
B) Ağlarım çağlar gibi
Derdim var dağlar gibi
Her gelen bir gül ister
Sahipsiz bağlar gibi
C) Asmada üzüm kaldı
Yemedim gözüm kaldı
Ağla gözlerim ağla
Gurbette kuzum kaldı
D) Ateşim var külüm yok
Bülbül oldum dilim yok
Yâr senden ayrılali
Ağlamadık günüm yok
E) Yaz kış hep aktı dere
Su içtim birkaç kere
Yârime koşup geldim
Menekşe dere dere
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi7.
Aşağıdakilerden hangisi şarkı ile tuyuğun ortak özel-
ligidir?
A) Dörtlük sayılarının aynı olması
Uyak düzenlerinin aynı olması
Nakarat bölümlerinin olması
D) Divan edebiyatına Türklerce kazandırılmış olmalan
Besteyle okunmak için yazılmış olmaları
4E
5-D
7-E
GE
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiÖSYM TADINDA 2
7.
Aşağıdaki parçaların hangisinde divan şiiriyle ilgili
bilgi yanlışı vardır?
ve sata
le yazilmis
nozitelerdir
le)
A) Şiirde gazel, kaside, mesnevi, müstezat gibi nazım
biçimleri kullanılmıştır. Bunların çoğu Arap ve Fars
edebiyatından alınmıştır. Divan şiirine Türklerin
kazandırdığı iki nazım biçimi "tuyuğ" ve "şarkı"dır.
B) Divan şiirinde "göz için uyak" anlayışı benimsenmiş,
en çok tam ve zengin uyak kullanılmıştır. Ustalık;
benzetmeler yapmak, mecazlı ve sanatli deyişler
oluşturmak, kalıplaşmış anlamlı sözcükleri yerinde
kullanmakta görülmüştür.
Divan şiirinde aşk ön plandadır. Aşk anlayışı çağın
mutlak hükümdarlık sistemine ve tasavvuf
düşüncesine dayanır. Sevgili, mutlak iktidar sahibi,
zalim, vefasız; âşık ise bahtsızdır. Şairler daha çok
platonik bir aşk anlayışını benimsemiştir.
D) 16. yüzyılda Konya, Niğde, Kastamonu, Sinop, Sivas,
Kırşehir, İznik, Bursa gibi kültür merkezlerinde şairler
ve yazarlar divan edebiyatının ilk örneklerini verdiler.
Bunların çoğu hem hece hem de aruzla oluşturulan
eserlerdi.
E)
17. yüzyıla girildiğinde divan edebiyatının ulaştığı
düzey, İran edebiyatınınkinden geri değildi. Divan
şairleri, şiirlerinde "fahriye" denen ve kendilerini
övdükleri bölümlerde şiir ustalığının doruğuna
çıkmışlardı.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiTÜRK EDEBİYATI
32. “Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabib
Kilma derman kim helakim zehri dermanındadır"
Bu beyitte, Divan edebiyatının ortak konuların-
dan hangisi işlenmiştir?
A) Aşk derdine derman bulunamayışı
B) Sevgiliye duyulan özlem
C) Aşk istirabının insanı olgunlaştıracağı inancı
D) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için Tanrı'ya
yakarış
E) Aşk acısından duyulan mutluluk
(1981-ÖYS)
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi10. Aşağıdakilerin hangisinde aynı dönemde eser veren
divan sanatçıları bir arada verilmemiştir?
x
A) Fuzûlî - Bâkî
B) Nefi - Nâbî
C) Şeyh Galip - Nedim
D) Nailî-i Kadim-Neşat)
Şeyhi - Bağdatlı Ruhî
-