Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları

11. Kırım'ın kıblesi tarafında Çadır Dağı'nın ardında kible tarafı ki Karadeniz sahilleridir kim kete eyaletinde ol mahalle Tat elleri derler, şiddet-i şitâsı yok sevâhil ve âb [u] hevásı latif bir nahiye-i azîmdir. Ekseriyyâ kavmi Rûm keferesi ve Laz Ahiryânları sâkin olur, zirâ bu ülkenin karşu tarafı Karadeniz aşırı üç yüz mil Tırabzan vilayeti olmağile anın halkı bu Tat eline gemiyle geçúp sâkin olurlar. Bu parça içerik açısından aşağıdaki türlerin hangisine örnek olabilir? A) Surname B) Seyahatnâme C) Kıyafetnâme D) Gazavatnâme E) Pendname

. Aşağıdakilerin hangisindeki tanımlama ayraç içinde- ki ifade ile örtüşmez? A) Türk edebiyatında XVII ve XVIII. yüzyıllarda Nefi, Şehri, Naili, Neşati ve Şeyh Galip gibi şairlerin üzerin- de etkili olmuştur. (Sebkihindi) B) Tatavlı Mahremî ile Edirneli Nazmî gibi divan edebi- yatı şairlerinin, eserlerinde Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalar yerine Türkçelerini tercih etme gayret- leri sonucu ortaya çıkan şiir anlayışıdır. (Türkî-i Basît) C) Bir gazelin her beytinin misraları arasına aynı vezin- de iki, üç, dört misra eklenerek oluşturulmuş bentler- den meydana gelen bir nazım şeklidir. (Murabba) D) Divan edebiyatında, başka bir manzume örnek alina- rak aynı ölçü ve uyakla yazılan şiirlere denir. (Nazire) E) Divan şairlerinin hayatlarını ve şiirlerini genellikle öz- nel bir bakış açısıyla değerlendiren eserlerdir. (Tezki- re)

6. 1. Fuzûlî rind-i şeydadır hemişe halka rüsvadır Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdadan usanmaz mi II. Kamu bîmârina cânân deva-yi derd ider ihsân Niçin kılmaz bana dermân meni bîmâr sanmaz mi III. Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı Felekler yandı âhımdan murâdım şemii yanmaz mi Divan şiirinden alınan bu misralar için hangisi söyle- nemez? A) I, beyit gazelin taç beytidir. B) II. beyit musammat gazel örneği olabilir. C) III. beyit gazelin musarra beytidir. D) Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası 111-11-1 şeklinde olur. E) Bu beyitlerle bir gazel oluşturmak için en az 12 beyte daha ihtiyaç vardır. Altin Karma 4

13. Şark-İslam tasavvuf edebiyatının şaheserlerinden biri olan Mesneviyi yazan --- tasavvufun anlatılması en güç ve derin ince kerini halkın anlayacağı bir tarzda çoğunlukla çeşitli hikâyelerle dile getirmiştir. Eserde mutlak varlığın Allah olduğu ve diğer varlıkların onun yansımalan olduğu anlamına gelen - kavramı, çeşitli dini inanışlar, tasawuí esaslan, sufi menkıbeleri, yaradılış ve dünya telakkisi, manevi håller, Kuran kissalarinin yanında yer yer gerçekliğe de yer verilir. Yazıldığı tarihten itibaren başta Mevleviler olmak üzere būtün tasawuf ve edebiyat erbabı tarafından sevilmiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Yunus Emre - tarikat B) Hacı Bektaş Veli - fenafillah C) Mevlânâ Celaleddin-i Rumi - vahdetívücut D) Yunus Emre -vahdetívücut E) Mevlana Celâleddin-i Rumi - tarikat SINAV

13. Aynı yazarın yazdığı beş mesneviden oluşan mesnevik liyatına hamse adı verilir. Hamse sahibi ilk sanatci ve edebiyatı sanatçısı Gencell Nizami'dir. Türk edebiyatunda ise ---- hamse sahibi sanatçılardandır. 2 Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi si getirilemez? A) Nevizade Atayi B) Taşlıcalı Yahya C) Süleyman Çelebi D) Hamdullah Hamdi E) Ali Şir Nevai

6. ---- <ebin YAYINLARI Divan edebiyatında deyince içinde olaylar ve hikmet- ler bulunan manzum eserler akla gelir. Divan edebiyatında Fuzuli'nin adlı eseri, Fars edebiyatında Firdevsi'nin --- adlı eseri bu nazım biçiminin en güzel örneklerindendir. zelli- LIMIT Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? cileri A) gazel - Beng ü Bade - Seyahatnâme B) kaside - Su Kasidesi - Hârnâme C) mesnevi - Leyla vü Mecnun - Şehnâme D) rubai - Hüsnü Aşk - Garipnâme F gazel - Hayriyye - İskendernâme dan an

8. Aşağıdakilerden hangisi rubai ile tuyuğ için ortak değildir? A) Tek dörtlükten oluşmaları B) Kafiye düzenlerinin "aaxa" şeklinde olması C) Aruzun kısa kaliplarıyla yazılmaları D) Divan edebiyatı nazım şekli olmaları E) Benzer Konularda yazılmaları

e e- e- 11. I. Divan şiirinde düşünce çığırını açma II. Şiirlerinde Lale Devri'nin ihtişamini ve Istanbul'un gü- zelliklerini anlatma Nedim 2- III. Övgü ve yergilerinde aşırıya kaçma W. Har-name adında hiciv türündeki mesnevisi ile tanınma n- Aşağıda verilen sanatçılardan hangisi yukarıdaki özel- liklerden herhangi biriyle ilişkilendirilemez? si A) Nabi C) Nedim B) Şeyhi mille so D) Şeyh Galip olim Nam E) Nef'i os libres no fimild mains soul

LIMI 7. Divan edebiyatında rubaîleriyle tanınan ve rubaî yaz- mayı meslek hâline getiren sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ömer Hayyam B) Azmizâde Haleti C) Yahya Kemal D) Seyyid Nesimi E) Kadi Burhanettin

7. 1. Grup 11. Grup 1. Şeyh Galip Mahallileşme Akımı II. Fuzuli Türkiibasit III. Edirneli Nazmi Hikemi Şiir IV. Nabi Sebk-i Hindi V. Nedim Yukarıda f. grupta veriten sanatçılardan hangisi, 11. grupta verilen anlayışlardan biriyle ilişkilendirilemez? XX C) III D) IV E) V B) 11 A) Edebiyat Soru Bankası

10. Ben âşığım; el göğüste yüz yerde Gel efendim del sinemi yüz yerde Yaralarım göz göz oldu yüz yerde Demem yârim-ne yaradır o yara Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğ- rudur? A) Çapraz uyak düzeniyle uyaklanmıştır. B) Cinasli uyak.örneği vardır. C) Bir didaktik şiirden alınmıştır. D) Imgeye başvurulmamıştır. E) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. 11 11. Nere gitmiş yeşil başkı ördekler Bu nasıl vadidir, göller kurumus Nerde kaldı çektiğimiz emekler Irmaklar, dereler, seller kurumuş

. 11. Gülşenilerde Allah'ı övmek, ona dua etmek için söyle- nen dini-tasavvufi şiirler Tarikata yeni girecek olan kişilere, tarikatın adap ve ekra- nini öğretmek amacıyla söylene şiir türü Allah'la senli benli konuşur gibi söylenen, tasavvuf konu- Narını şakaci, mizahlı bir biçimde işleyen şiir türü Mevlevilerde Allah'ın varlığını, birliğini, azamet ve kud- retini övmek; ondan dilekte bulunmak için söylenen şiir türü Evrenin, insanın, canlı ve cansız bütün varlıkların yara- tılışının kaynağını, nereden gelip nereye doğru gittiğini açıklayan şiir türü Tekke edebiyatına ait aşağıdaki şiir türlerinden hangisi- nin tanımı yukarıda verilmemiştir? A) Devriye B) Âyin Nefes D) Tapuğ E) Şathiye

12. Ol gün ki yevm-i cum'a idi. Sa'âdetlü Padişah Hazretleri Şeyhülislâm Hazretleri'ne ve Vüzerâ-yi Azâm'a ve Yeni- çeri Ağası'na ve Kâdi'askerlere ve Mir-mîrân ve Ümera- ya ve Bölük Ağalarına ve Ocak Ağalarına ve sâ'ir hizmeti zuhûr iden guzât-ı İslâma seksenden ziyâde hil'atler ih- sân buyurup şeref-i dâmen-bûslar ile teşrif buyurdular. Yevm-i mezbûr da müjde-i feth ile Kapucılar Kethüdâsı ve mukarrebînden Beşir Ağa İstanbul'a irsal buyuruldu. Revân da olan câmi'-i şerîfe minber yapılup ol gün Pâ- dişâh-ı Âlem-penâh hazretleri erkân-ı devlet ile salât-1 cum'ayı anda edâ idüp Emirgûne oğlu sarâyın seyr (Ü] temâşâ etdiler. İçerik özelliklerinden hareketle bu metnin aşağıdaki türlerin hangisinden alındığı söylenebilir? A) SurameSenlik C) Gazavatnâme D) Seyahatnâme E) Elifnâme ordu kahramonlikler dis B) Kıyafetnalile górcing 32

Test angisi 15. yüzyılda hiciv tarzında niyle yazımış bir yapıttır? 0 6 5. RIO: LPIEDES820-07 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın başlarında van Mevlevilik tarikatına mensum Şiiri (Sanatçılar) 99- ardan hangisi 13. Aşağıdakilerden hangisi, din dışı konularda şiir yazan divan edebiyatı şairlerinden biri değildir? han- Türk edebi- A Bâkî B) Nedim C) Hoca Dehhani Nefi E) Şeyh Galip iştir. . kullanmıştır. cidir. e Farscari

çimir Türklerin kazandırdığı bir nazim şeklidir. II. Kafiye düzeni çoğunlukla aaxa biçimindedir. III. Tek dörtlükten oluşan mahlassız bir şiirdir. IV. Kadı Burhaneddin ve Nesimi bu türün ustalarıdır. Gaze Prf Yayınları lari, ve di din alina Yukarıda özellikleri verilen nazım biçimi aşağıdaki- lerden hangisidir? Koni koşr A) Rubai in B) Murabba D) Şarkı E) Tuyuğ Gaz bey C) Terbi adır altır mal hüs obud Gaz nebo Gaz nell and tün re 6. (1) Bir gazelin her beytinin üzerine başka bir şair tarafın- dan aynı ölçü ve uyakta ikişer dize eklenerek yazılan şiire terbi denir. (II) Sonradan eklenen dizelerin, her beytin ilk dizesiyle uyaklı olması ve dizelerle anlamca uyumlu olması gerekir. (III) Şairin kendisi tarafından dörtlüklerle ve aaaa/bbba/ccca... uyak dizilişiyle kaleme alınan; dinî, didaktik ve felsefi konuların işlendiği nazım biçimi murabbadır. (IV) Gazelin her beytinin üstüne üçer dize nuseklenerek yazılan, aaaaa/bbbba/cccca biçimindeki şiire ise tahmis denir. (V) Muhammes ise sadece beş dizeli tek bentten oluşan, divan şiirinde felsefi konuların en çok işlendiği nazım biçimidir. Obr Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir Ayr der gaz Ba: uya orta get mu bilgi yanlışı vardır? Div leri VAI ) B) II C) III D) IV E) V 89

13. Aynı yazarın yazdığı beş mesneviden oluşan mesnevi kül- liyatına hamse adı verilir. Hamse sahibi ilk sanatçı İran edebiyatı sanatçısı Genceli Nizami'dir. Türk edebiyatında ise hamse sahibi sanatçılardandır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilemez? - A) Nevizade Atayi B) Taşlıcalı Yahya C) Süleyman Çelebi D) Hamdullah Hamdi E) Ali Şir Nevai YAYINLARI