Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiB
13. Işk bir dürdür, değme denizde bulunmaz. Işk bir incidür
ki, her kulakta salınmaz. Işk bir nurdur, her gözde görün-
mez. Işk bir huzûrdur, her derûnda bulunmaz. Işk bir zevk-
dur, anun da başka bir dili var. Işk bir şevkdur, anun da
ayru ehli var.
İçerik, biçim ve üslup özellikleri dikkate alındığında bu
parçanın aşağıdaki yapıtların hangisinden alındığı söy-
lenebilir?
LIMIT YAYINLARI
A) Siham- Kaza
B) Tazarrunâme
C) Leyla vü Mecnun
D) Hayrabad
EY Mantıku't-Tayr
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi10. Kayseri bölgesindeki Eretnaoğulları Devleti'nde kadılık
yapmış, bu devletin dağılması üzerine Sivas'ta sultanlığı-
nı ilan etmiş, Akkoyunlarla yaptığı savaşta yenilerek öldü-
rülmüştür. Azeri Türkçesiyle yazdığı gazel ve tuyuğlarıyla
tanınmıştır. Coşkun, samimi, renkli ve yer yer anlaşılması
güç şiirler yazmıştır. Şiirlerinde tasavvufu işlemiştir. En ün-
lü eseri Divan'ıdır.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A
A) Fuzun
B) Kadi Burhaneddin
Nesimi
D) Gülşehri
)
E) Âşık Paşa
ebiyat Soru Bankası
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiBir safâ bahşedelim gel şu dil-i nâ-şâda a
Gidelim serv-i revânım yürü Sa'd-âbâd'a
İşte üç çifte kayık iskelede âmâde X
Gidelim serv-i revânım yürü Sa'd-âbâd'a a
Bu dizeler biçim ve içerik özelliğine göre aşağıdaki
nazim şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir?
Aleazel
B) Rubai
C) Terkibibent
DOMesnevi
El Sarki
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiMista ortasında iç kafiyesi bulunan, misraların ortası ile
sonu kendi arasında kafiyeli olan gazellere musammat
gazel denir. Bu gazellerde beyitler ortadan bölünüp alt
alta dizildiğinde abab / cccb / dddb ... şeklinde kafiyeli
kitalar oluşur.
Aşağıdaki beyitlerden hangisi bu tarz bir gazelden
alınmıştır?
A) Gül derin gülmez açılmaz bana ol gonca dehen
Galiba hep yüzüne gül dediğime terdir
B) Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi
C) Nûş eylese bir 'âşık tâ haşre dek ayılmaz
Bezm-i felekün bilmem câmında ne hâlet var
D) Gitti başından gönül ol serv kaddin sâyesi
Ağla kim idbâra tebdil oldu ikbâlin senin
E) Şeb-i hicran yanar cânım döker kan çeşm-i giryanim
Uyarır halkı efgânım kara bahtım uyanmaz mı
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi4.E
5.D
6.B
7.A
8.A
2.E
3.C
1.B
9.C 10.A 11E
in
Eir.
10. Ben bu Türkî defterin çün dürmeyem
Pârisîçesi ile degşürmeyem
Divar
1.
wa
Seslut
to share
mi
Kimse böyle tonlu söz söylemedi
Kimse bundan yig kitab eylemedi
Bu beyitler aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?
A) Gülşehri
B) Fuzuli
C) Nabi
D) Şeyh Galip
E) Nefi
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi7.
Sade nesir örnekleri, halkı bilgilendirmek için yalın,
sanatsız bir dille yazılan yapıtlardan oluşur. Genel olarak
tefsir ve hadis kitapları, din ve tasavvuf konularında
yazılanlarla tarih, menakipnâme ve destan niteliği taşıyan
yapıtlar bu türdendic Mercimek Ahmet'in Farsçadan
çevirdiği Kabusnáme adir yapıtı sade nesrin başarılı bir
örneğidir. Sade nesir örnekleri olarak
gibi eserlerden edilebilir.
söz edile
Bu parçada boş bırakılan yerler uygun eserlerle
tamamlandığında aşağıdakilerden hangisi dışarıda
kalır?
A) Tazarrunâme
B) Miratü'l-Memalik
C) Tevarih-i Âl-i Osman
D) Kelile ve Dimne Tercümesi
E) Evliya Çelebi Seyahatnâmesi
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi13. Selam verdim, rüşvet değildir deyü almadılar. Hüküm
gösterdim, faidesizdür deyü mültefit (iltifatli) bolmadi-
lar. Gerçi görünürde itaat eder gibi davrandılar ama
bütün sorduklarıma hâl diliyle karşılık verdiler.
Dedim: Ey arkadaşlar, bu ne fi'li hata ve çin-ebrudur
(bu ne yanlış iştir, bu ne buruşuk surattır?)
Dedim: - Benim maaş almamı uygun görmüşler ve bu-
nun için elime bir tekaüt beratı vermişler ki vakıf gelirle-
rinden her zaman pay alam ve padişaha gönül rahatlığı
ile dua kilam.
Dediler: - A miskin! Sana zulüm etmişler ve tereddüt
sermayesi vermişler ki daima faydasız mücadeleler
edesin ve gide gele uğursuz yüzler görüp uygunsuz
sözler işitesin.
Dedim: - Beratımın gereği niçin yerine getirilmez?
Bu parça aşağıdaki yapıtların hangisinden alınmış-
tir?
A) Şikayetname
C) Beng û Bade
B) Risaletü'n-Nushiye
D) Hüsrev Ü Şirin
E) Minbername
135
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi7.
C
19. yüzyıl âşık edebiyatı şairlerinden biridir. Tekke ve divan
edebiyatini çok iyi bilen sanatçı hem hece hem de aruz öl-
çüsünü kullanmıştır. Asıl ününü, şairlik değerini hece ile yaz-
dığı şiirler belirlemiştir. Şiirlerinde aşk, doğa, talihten yakın-
ma, din ve tasawuf konularni işlemiştir. Hiciv ve mizah yo-
luyla toplumsal konulara da değinmiştir. Dil açısından divan
şiirinin etkileri görülen şairin Divan'ı vardır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han-
gisidir?
Coro
AV Aşık Ömer
B) Kaygusuz Abdal
C) Dertli
D) Gevheri
E) Dadaloğlu
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi7.
İyi bir öğrenim gören şair İstanbul'da, Halep'te çeşitli
görevlerde bulunmuştur. Şiirlerinde düşünce ön plandadır.
Toplum yaşamında aksayan yönleri eleştirmiş; din ve
töreyle ilgili öğütler içeren didaktik şiirler yazmıştır.
Şiirlerinde hikmetli sözlere yer vermiştir. Toplumcu bir şair
olup güzellikten çok iyi ve doğrunun peşindedir. Şiirlerinde
rindâne, âşıkâne duygular, şarap ve sevgili heyecanları
değil, düşünce esastır. Bu yüzden şiirlerinde lirizm
bakımından kuruluk ve durgunluk vardır.
Hayrabad
TIT. Surname
WiDivan-rekebis
V. Tuhfetü'l-Harameyn
Bu parçada sözü edilen sanatçının eserleri arasında
yukarıdakilerden hangileri yoktur?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve IV
D) II ve V
E) III ve v
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi1. I. Hüsn ü Aşk
- Boe
II. Leyla ile Mecnun
III. Siham-ı Kaza
IV. Kanuni Mersiyesi
Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış eserlerden her-
hangi birinin şairi değildir?
A) Nabi
B) Baki
C) Şeyh Galip
D) Fuzuli
E) Nefî
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi5. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Mevlânâ, sade bir Türkçeyle tasavvuf düşüncesini iş-
lemiş; hem hece hem aruz ölçüsünü kullanmıştır.
B) 13. yüzyılın mutasavvif şairlerinden Şeyyad Hamza'nın
konusunu Kuran'dan aldığı Yusuf u Züleyha adli mes-
nevisi vardır.
C) Lirik şiirleriyle tanınan Nesimi'nin Azeri Türkçesiyle
yazdığı tuyuğları önemlidir.
D) Sinan Paşa, 15. yüzyılda süslü, sanatlı, secili nesir çi-
ğırını açan sanatçıdır.
E) Necati, sade ve doğal bir dille gazeller yazmış; şiirlerin-
de Türkçe deyimleri ve atasözlerini sıkça kullanmıştır
.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi(14. Nedim" ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi Oy
değildir?
Al Istanbul Türkçesi ile şiirlerini yazmıştır.
B) Lale Devri'nde yaşamış bir şairdir.
Fars edebiyatındaki rubaînin etkisiyle şarkı türünü bu
muştur.
De Zevk, eğlence, aşk, doğa konularını işlemiştir.
, ,
E) Farsça ve Arapça şiirleri olmakla birlikte şiirlerinin çoou
Türkçedir.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiLimit
-
9/ Aşağıdaki sanatçı-yapıt eşk
yanlıştır?
At Gulşehri - Mantıku't - Tayr
B) Nabi-Hayrabad
C Fuzuli-Beng ü Bâde
Di Baki – Tuhfetü'l-Harameyn > Nebi
& Sinan Paşa - Maarifnâme
Kayseri bölgesindeki Eretnaoğulları Devleti'nde kadılık
yapmış, bu devletin dağılması üzerine Sivas'ta sultanlığın
ilan etmiş, Akkoyunlarla yaptığı savaşta yenilerek öldürül-
müştür. Azeri Türkçesiyle yazdığı gazel ve tuyuğlarıyla
tanınmıştır. Coşkun, samimi, renkli ve yer yer anlaşılması
güç şiirler yazmıştır. Şiirlerinde tasavvufu işlemiştir. En ünlü
eseri Divan'ıdır.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisi-
dir?
AJ Fuzuli
B) Kadı Burhaneddin
Nesimi
D) Gülşehri
c
E) Âşık Paşa
166
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi#
9. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının özellikleri ara-
sında yer almaz?
A) Anlamdan çok söyleyiş güzelliğine önem verilmiş, sanat
için sanat anlayışıyla eserler kaleme alınmıştır.
B) Konu bütünlüğünün olmadığı şiirlerde başlık kullanılma-
mıştır.
C) Şiirlerde özgün imgeler kullanılmıştır.
D) Genellikle son dörtlükte mahlas adı verilen takma ad kul-
lanılmıştır.
E) Halk edebiyatındaki somut gerçeklik, yerini soyut güzelliğe
bırakmıştır.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiTEST - 13
ÜNİTE - 3
RI GENEL ÖZELLİKLERİ
3.
I. Allah adin zikr idelüm evvela
Vacib oldur, cümle işte her kula
ŞİİR
Allah adin her kim ol evvel ana
Her işi âsân ider Allah ona
II. Bahar boldu vü gül meyli kılmadı könglüm
Açıldı gonce ve likin açılmadı könglüm
(Bahar oldu fakat güle meyil kılmadı gönlüm
açıldı gonca ve lakin açılmadı gönlüm)
Yüzün hayali bile valih erdi andak kim
Bahar kitken ü kilgemi bilmedi könglüm
(Yüzünün hayaline o kadar hayrandı ki
baharın gelip geçtiğini bilmedi gönlüm)
Yukarıda verilen iki şiir parçasının karşılaştırılmasıyla
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylene-
bilir?
A) Divan şiiri geleneğiyle yazılmış olmaları
B) Din ve tasavvuf konusunu işlemeleri
Kalıplaşmış mazmunlara yer vermeleri
Mesnevi nazım biçimiyle oluşturulmaları
5) Aşk acısından duyulan üzüntüyü dile getirmeleri
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiSoru
10. Aşağıdaki eserler hakkında verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Vesiletü'n Necat (Süleyman Çelebi), Hz. Muhammed'in
doğumunu anlattığı mevlit türündeki eseridir.
B) Hayriyye (Nabi), bir dervişin tasavvuf yolunda çektiği çile-
leri sembolik bir şekilde anlatıldığı mesnevidir.
C) Leyla vü Mecnun (Fuzuli), sevgiliye duyulan aşktan ilahi
aşka geçiş ve bu yolda çekilen çile anlatılır.
D) Siham- Kaza (Nef'i), şairin hiciv türündeki şiirlerini topla-
dığı ünlü eseridir.
E) Mecalis'ün Nefais (Ali Şir Nevai), edebiyatımızdaki ilk
tezkiredir.