Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiTest
48
-
Şiir / Divan Şiiri - IV
7.
Üç veya dört beyitli gazeller, eksik gazeller olduğundan
bu manzumeler olarak adlandırılmıştır. 15 beyitten
uzun gazellere ---- adı verilir. Bütün dizeleri kafiyeli gazel-
ler de yazılmıştır, bu gazellere ---- adı verilmiştir
. Mahlas
beytinden sonra birkaç beytin daha bulunduğu gazellere
de- denmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han-
gisi getirilemez?
A) gazel-i nâ-tamam
B) gazel-i mutavel
C) beytü'l gazel
D) müselsel gazel
E) gazel-i müzeyyel
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi7. 1. Divan şiirinde, misraları birbiri ile kafiyeli olan beyitlere
verilen addır.
II. Şiirde şairin mahlas kullanmasına verilen addır.
II. Kasidenin içerisinde yer alan ve kaside ile aynı ölçü ve
uyakta yazılan gazellerdir.
IV. Beş mesnevinin bir araya gelmesi ile oluşan eserlere
verilen addır. hamse
Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisi-
nin açıklaması yukarıda verilmemiştir?
C) Hamse
A) Zihat
B) Tegazzül
D) Musarra
E) Tahallus
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiOr
Kolay-Ona
Kolay
Or
ISLAMİYET ÖNCESİ VE İSLAMİ DÖNEM TÜRK
Nesimi
Şiirlerinde alabildiğine bir coşkunluk bulunan
2.
3
üyük bir divan yazan şairin
kimi şiirlerine yansımıştır.
Türkçesine de hâkimdir.
siyle birlikte Azerbaycan ve
zaptedilemeyen bir ruhun çırpınışlarını dile getirmiş ve
beşerî aşkı Hurufilik anlayışının etkisiyle anlatmıştır.
Şiirlerinde Hakk'ı, aşkı, doğru yolu aramıştır. Arapça v
Farsçayı iyi bilen şairin Türkçe ve Farsça şiirlerinin
II
yanında Arapça gazelleri ve mülemmaları da
vardır.
rülür. Farsça
inde yer veren sanatçı,
kkat çeker. Şiirlerinde
eden hoşlanan realist ve
1. sevgilinin güzellik
ufi düşünce ve
ince şekilde ele
ği sağlayan unsurların
era dayanan ifadeler
sli kafiyeler, onun milli
XIII. asırda Anadolu
halk edebiyatının en ön
Sonraki asırlarda yetişe
etkilenmiştir. Şiirlerini a
çoğu zaman aruz vezr
bölünebilen kalıplarını
yazılabilme özelliği ve
sağlamıştır. Onun şiir
cezbeyle söylenmiş s
bir ışık gibi aydınlatır
olmak üzere âşık ve
bulunduğu durumlar
hayatı, yaşamın gec
terbiyesi, toplumda
sabır, cömertlik, za
birçok konu yer al
şiirimiz
Nesimi edebiyatımızda Aşık Paşa'dan sonra elifname
yazan şairdir. Onun şiiri, canlılığını biraz da tekrarlardan
ve Türkçenin ahenginden alır. Bu tekrarlarda eskis
ve Kutadgu Bilig devrinin ön kafiyesini de kullanır.
Dili çok dikkatli ve yerinde kullanan Nesîmî, aruz veznini
IV
Türkçeye uydurmak için gayret etmiştir. Bugünkü bilgilere
V
kilerden hangisidir?
3) Nefi
ona göre bir varlığ
yani Allah aşkıdır.
tasavvufu en ince
olmuştur.
Aşık Paşa
göre akis sanatına edebiyatımızda ilk yer veren şair odur
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisi bilgi
yanlışına neden olmuştur?
Bu parçanın baş
hangisi getirilm
UD
Bes
A) Gülşehrî
ASIV
B) III
C) II
/DV
Yunus
Yunus Emre
demo
4. (1) 15. yüzyıld
edebiyatı he
Fuzulî gelen
16. yüzyılda
başlanmışti
hakkında y
edebiyat Şu
büyük gelis
isimler ker
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimiá (1) Terkibibent, genellikle 5 - 15 arasında değişen bentler-
den oluşan bir nazım biçimidir. (II) Her bent 5 - 10 beyit-
ten oluşur, bentlerin uyak düzeni gazel gibidir. (III) Bent-
lerin arasındaki beyte "vasıta beyti" denir; vasıta beytinin
dizeleri birbiriyle uyaklıdır. (IV) Terkibibentte vasıta beyti
her bendin sonunda aynen tekrarlanır. (V) Terkibibentte
felsefi düşünceler, dini ve toplumsal konular işlenir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
bilgi yanlışı vardır?
A)
B) 11
D) IV
E)
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimium Biçimleri ve Türleri)
13 "Mani" ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrude
ğildir?
A) Söyleyeni belli değildir.
B) Tuyuğun etkisiyle ortaya çıkmıştır.
C) Uyak düzeni aaxa biçimindedir
.
D) Aşk, gurbet, özlem, kıskançlık, doğa konuları işlenir.
E) Tek dörtlükten oluşur, ancak daha çok dizeden olu-
şan maniler de vardır.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi6
Aruz ölçüsüyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yan-
lıştır?
A) Türk edebiyatına, Arap edebiyatından doğrudan geç-
miştir.
B) Dizelerdeki hecelerin kapalı ve açıklığına dayanan bir
ölçüdür.
C) Edebiyatımızda en çok divan edebiyatında kullanılmış
bir ölçüdür.
D) Sesli harfle biten heceler "açık hece", sessiz harfle
biten heceler ise "kapalı hece" kabul edilir.
E) Tanzimat, Servetifünun ve Fecriati edebiyatı sanatçı-
ları tarafından kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi5.
i
Özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi ara-
larında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçüsüyle yazı-
lan şiir biçimidir. Arapçada “müzdevice” denilen mesnevi,
ilk olarak 10'uncu yüzyılda İran edebiyatında ortaya çık-
mıştır. Türk edebiyatına girişi 11'inci yüzyılda Yusuf Has
Hacip'in Kutadgu Bilig adlı yapıtıyla başlar. Her beytinin
ayrı uyaklı olması yazma kolaylığı sağlar. Bu nedenle
uzun aşk öykülerinde, destanlarda mesnevi kullanılmış-
tır. Mesneviler aşk mesnevileri, dinsel-tasavvufi mesnevi-
ler, öğretici mesneviler, savaş ve kahramanlık konusunu
işleyen gazavatnâmeler, bir kentin güzelliklerini anlatan
şehrengizler ve mizahi mesneviler diye ayrılabilir.
Aşağıdaki eserlerden hangisi, yukarıda özellikleri
verilen nazım biçiminin yergi biçiminde yazılmış tü-
rüdür?
mesnev.
AYINDA TEK BAŞARIDA TEK -
A) Harnâme
C) Hayriyye
B) Hüsnü Aşk
D) Hayrâbât
E) Beng ü Bâde
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi14. Sözlük anlamı "ikişer ikişer, ikili" olan, her beytin dizeleri
kendi aralarında uyaklı, aruz kalıplarının kısa olanları ile
yazılan uzun bir nazım biçimidir. İran edebiyatında ortaya
çıkmış, Arap ve Türk edebiyatlarına İranlılardan geçmiştir.
Bir hikâyenin anlatılması ve uzun yazılması dolayısıyla Doğu
edebiyatının romanları olarak tanımlanırlar.
Aşağıdaki eserlerden hangisi parçada sözü edilen nazım
biçimine örnek verilemez?
A) Hüsn / Aşk
renees
B) Yusuf u Züleyha
)
Lyüd
Süheyl ü Nevbahar
D) Cemşid u Hurşit
E) Rind u Zahid
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiB
2.
Kutadgu Bilig, alegorik (simgesel) bir eserdir. İçindeki
kahramanlar, soyut kavramları temsil eder:
---- Hükümdardır. Kanunu ve adaleti temsil eder.
---- Vezirdir. Saadeti temsil eder.
- Vezirin oğludur. Akıl ve zekâyı temsil eder.
---Derviştir
. Hayatın sonunu temsil eder.
Bu açıklamada boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A kün Togdi- Ay Toldk - Ögdülmiş - Odgurmış
B) Ay Toldi - Kün Togdi - Odgurmiş - Ögdülmiş
Ay Toldı - Kün Togdi - Ögdülmiş - Odgurmış
D) Ögdülmiş - Ay Toldi - Kün Togdi - Odgurmış
E) Kün Togdi - Ay Toldi - Odgurmiş - Ögdülmiş
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi1. A 2E 3.0
4.0 5.0 6.0 70
Ter
sor
act
9.
Divan edebiyatında bazı kavramları ifade etmek
için kullanılan, her şairin aynı anlamda kullandığı
kalıplaşmış sözlere ---- denir.
Aynı güç ve güzellikte beyitlerden oluşan gazellere
---- denir.
Divan edebiyatında şiir biçiminde oluşturulan bil-
mecelere ---- denir.
Bir kitabın sayfa kenari
veya altına yazılan açık-
lamalara divan edebiyatında ----denir.
Aruz ölçüsünde kalıp gereği kısa bir hecenin uzun
okunmasına ---- denir.
Divan edebiyatıyla ilgili yukarıda verilen açıklamaların
karşılığı
aşağıdakilerden hangisi olamaz?
B) Zihat
C) Yekavaz gazel
A) Haşiye
D) Lugaz
E), Mazmur
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiNedim y Mohollilesme.
10.
1. Aşk deldiyle hoşem él çek ilacımdan tabip Fuzuli
Kilma derman kim helakim zehri dermanındadır.
II. El çek tabip el çek yaram üstünden
Sen benim derdime deva bilmezsin
Halk Edb.
Birincisi Fuzûlî'den ikincisi Erzurumlu Emrah'tan ali-
nan bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Birincisi divan, ikincisi halk şiirinden alınmıştır.
B Her ikisinde de aynı konu işlenmiştir.
Her ikisi de aynı ölçüyle yazılmıştır.
D)) Her ikisi de sade ve anlaşılır bir dille oluşturulmuştur.
EY Birincisi gazelden, ikincisi bir koşmadan alınmıştır.
zun manzume ya da kitap hâlimdeki mesnevilere özel ad-
verilir; bu kurala uymayan tek mesnevi
51 "Mesnevi” adlı eseridir.
Farsça yaz-
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi17. Hint tarzı anlamına gelen bu akım; Iran'da doğmuş,
Hindistan'da gelişmiş ve 17. yüzyıldan itibaren önce Iran
ve Hindistan olmak üzere Türk edebiyatı da dahil pek çok
edebiyatı etkilemiştir. İnce ve karmaşık hayaller, kapalı
söyleyiş bu anlayışın belirgin nitelikleridir. Alışılmadık
mazmun ve benzetmeler, hayal oyunları bu üslubun öne
çıkan özellikleridir. Anlam kapalılığına dayanması ve
musikiye yer vermesi bakımından sembolizm akımına
benzer.
Aşağıdaki sanatçılardan hangisinin eserlerinde bu
akımın etkisi görülmektedir?
A) Fuzuli
B) Şeyh Galip
C) Baki
D) Necati
E) Ahmedî
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi34.
1. Sebk-i Hindî
II. Mahallileşme Akımı
III. Süslü Nesir
Aşağıda verilen divan edebiyatı sanatçıların-
dan hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilen-
dirilemez?
A) Nergisi
B) Neşati
C) Nedim
D) Necati
E) Enderunlu Vasif
(2011 - LYS)
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi12. Mürettep (düzenli) divanda şiirler şu şekilde swala
nir:
1. Bölüm: Kitalar
(Tevhit, münacat, naatlar ve padişahlar ile devlet
büyüklerine yazılan övgüler).
2. Bölüm: Tarihler
(Ebcet hesabı esas alınarak söylenmiş doğum,
ölüm vb. önemli tarihleri bildiren şiirler).
3. Bölüm: Musammatlar
(Terkibibent, murabba, tahmis vb. şiirler).
4. Bölüm: Gazeller
(Her beytin son harfi esas alınarak Arap alfabesine
göre sıralanan şiirler).
5. Bölüm: Kasideler
(Kita, matla, muamma, lugaz, müfret, azade vb.
küçük şiirler)
Yukarıdaki cümlelerde altı çizili bölümlerden
hangileri yer değiştirirse bilgi yanlışı giderilmiş
olur?
A) Kıtalar - Tarihler
B) Musammatlar - Tarihler
C) Gazeller - Kasideler
D) Kitalar - Kasideler
E) Musammatlar - Gazeller
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi34.
I. Sebk-i Hindi
II. Mahallîleşme Akımı
III. Süslü Nesir
Aşağıda verilen divan edebiyatı sanatçıların-
dan hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilen-
dirilemez?
A
Y
A
r
A) Nergisi
B) Neşati
C) Nedim
D) Necati
E) Enderunlu Vasif
N
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimimilton, inailit Yapay Dest
3. Yümn-i natinden güher olmuş Fuzuli sözleri
Ebr-i nisandan dönen tek lülü-i şehvare su
[Seni övmenin bereketinden dolayı Fuzuli'nin (alela-
de) sözleri, nisan bulutundan düşüp iri inciye dönen
su (damlasi) gibi birer inci olmuştur.]
Yukarıda açıklamasıyla verilen bu beyit, kasidenin
aşağıda verilen bölümlerinin hangisinden alınmış-
tır?
A) Nesip
C) Tegazzül
B) Fahriye
D) Dua
E) Methiye