Halk Şiiri Özellikleri Soruları

2 4. İslamiyet'in kabulünden önceki Türk edebiyatıy- la ilgili aşağıdaki yargıların hangisinde bilgi yan- lışı vardır? A) Saman, kam, baksı, ozan adı verilen kişiler ko- puz adını verdikleri çalgılarıyla şiirler söylemiştir. B) Şiirlerde yarım uyak, redif ve aliterasyonlar kul- lanılmıştır. C) Edebî ürünler, destanlar, sagular, koşuklar ve savlardır. D) Orhun Yazıtları, İslamiyet'ten önceki döneme ait elimizde bulunan en eski yazılı edebî nitelik taşı- yan Türkçe metin örnekleridir. E Kalyanamkara ve Papamkara, Altun Yaruk, Çaşta- ni Bey Hikâyesi gibi Göktürk Dönemi'ne ait çok sayıda edebiyat ürünü bulunmaktadır. . T ● ● C $ Yuk der A)

LER-1 14. Erzurum'un Narman ilçesinden olan şair, badeli aşıklarımızdandır. Hayatını çobanlıkla geçirmiş; hayali sevgilisi, Gülperi'yi bulmak için diyar diyar dolaşmış, bulamadan köyüne geri dönmüştür. Şiirlerinde hem aruzu hem de hece ölçüsünü kul- lanan şair, aruzla methiye ve münacat yazmış; heceyle de koşma, destan ve dinî şiirler kaleme almıştır. DENEME-1 Bu parçada söz edilen halk şairi aşağıdakiler- den hangisidir? A) Erzurumlu Emrah C) Gevheri E) Sümmani B) Åşık Ömer D) Seyrani

12. Hem hece hem aruz ölçüsüyle şiirler yazan ----, toplumsal yergi içerikli şiirleriyle tanınmıştır. Divan'ı olan şair, 18. yüzyılın sonu ile 19. yüzyılın başlarında Bolu yöresinde yaşamıştır. Hem divan edebiyatından hem de tekke ede- biyatından etkilenmiştir. 7-A Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerden hangisi gelebilir? A) Dertli 1893-1943 Seyrani 19 y D) Gevheri 8-C C) Güvahi E) Dadaloğlu 11-B 12-A

1. Senin mahzunun olmak bana şâdân olmad Gamınla ağlamak ellerle handân olmadan yeğdir zergr Bu beyitteki kafiye türü, aşağıdakilerden hangisiyle aynıdır? A) Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar B) Bir sarsıntı... Uyandım uzun süren uykudan Geçiyordu araba yola benzer bir sudan es C) Kalbim, yırtılıyor her nefesinde Kulağım, ruhumun kanat sesinde D) Bir bahçedeyiz şimdi şehitlerle beraber Bizler gibi olmuş o yiğitlerle beraber BLS E Atık demir almak günü gelmişse zamandan Mechule giden bir gemi kalkar bu limandan Evet, her şey bende bir gizli düğüm Ne ölüm terleri döktüm, nelerden Dibi yok göklerden yeter ürktüğüm Yetişir çektiğim mesafelerden b S Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 20 A) Yarım kafiyeye yer verilmiştir. Redife yer verilmiştir. C) iç kafiyeye yer verilmiştir. DÇapraz kafiye düzeniyle oluşturulmuştur. EX Zengin kafiye kullanılmıştır. 3. Aşağıdakilerin hangisinde redif kullanılmıştır? A) Gördükleri rüya, ezeli bahçedir aşka Her mevsimi bir yaz ve esen rüzgârı başka YAYINLARI LİMİT

4. Pek iyi hatırlarım, Fecriati namına giriştiğim kalem müca- delelerinin benim için en zorlusu Şahabettin Süleyman'ı savunmak olmuştu. Bana bu mücadelemde yardım eden tek arkadaşım da Refik Halit'ti. Hatta bu yardımını öylesine sert bir şekle sokmuştu ki günün birinde Fecriati içinde pek üzücü bir hâdiseye yol açmıştı. Şöyle ki o polemik yazıla- rından biri, başta reisimiz Hamdullah Suphi olmak üzere hemen bütün arkadaşlarımız tarafından itirazlarla karşılan- mış ve bu yazının dergimizde basılmasına müsaade edil- memiş yani bir çeşit sansür yasağına çarpılmıştı. Bunun üzerine, Refik Halit'le sansürü koymak isteyenler arasında şiddetli bir tartışma olmuş ve neticede Refik Halit, Fecria- ti'den çıkıp gitmişti. Bu sözler aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir? Tevfik Fikret C) Mehmet Akif Ersoy BY Cenap Şahabettin D) Ziya Gökalp E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu Yakup

8. Aşağıdaki yargıların hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Gülşehri'nin XIV. yüzyılda Farsçadan çevirdiği Mantıku't Tayr adlı eser, fabl özelliği göstermektedir. B) XVII. yüzyılda Fransız yazar La Fontaine; Ezop ve Beydeba'dan esinlenerek fabllar yazmıştır. C) Türk edebiyatında fabl niteliği taşıyan örnekler, Yu- nan, Fransız ve Alman edebiyatından esinlenilerek oluşturulmuştur. D) Amerikalı yazar Richard Bach'ın (Riçirt Bah) Marti, İngiliz yazar George Orwell'in (Corc Orvil) Hayvan Çiftliği gibi eserleri, fabl türünden etkilenilerek yazıl- mıştır. E) XIII. yüzyılda yaşamış İranlı şair Sadi'nin Gülistan adlı eserinde fabl özelliği taşıyan parçalara rastlan- maktadır. nite: Ma 40

22 Bén de Émráh idim kendi lime Şahin kuşu kondururdum koluma pek şedde kuşanırdım belime 11 Şimdi kendir sıkar kollarimizifal Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Anonim halk edebiyatına ait bir şiir olduğu A B) Tapşırmaya yer verildiği Ek hâlinde redif kullanıldığı DYSade, anlaşılır bir dille yazıldığı Heçe ölçüsüyle oluşturulduğu Hogs öl

tanışır. Ancak İslamiyet'in büyük kitlelerce asıl kabul edilmesi Karahanlılar Dönemi'nde olur. İslamiyet'in etkisiyle oluşan edebi ürünler ise ancak 11. yüzyıldan itibaren gelişir. 5- Aşağıdaki eserlerden hangisi, İslami Dönem'de oluşan ilk ürünlerden biri değildir? Risaletün Nushiyye B) Divan-1 Lugati't Türk C) Kutadgu Bilig D) Atabetül Hakayık E) Divan-ı Hikmet Âşık şiirinde hecenin sekizli ölçüsüyle ve koşma biçimde tertip edilip özel bir ezgiyle söylenen şiirlerde ........................ denir. 6- Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Destan B) Man) Türkü D) Semai E) Varsağı

• dif gisi 71 10. Şu karşıki yüce dağlar Kar tutar bellerin senin Yazın kışın belli olmaz Sert eser yellerin senin Bu dörtlüğün alındığı şiirin nazım biçimi aş ğıdakilerden hangisidir? A) Mäni B) Semal D) Koşma 11. (Behey ala gözlü dilber Vaktin geçer demedim mi Gözlerin olmuş haraml Beller keser demedim mi D) Koşma C) Varsa E) Destan Bu dörtlüğün alındığı şiirin nazım biçimi aşa ğıdakilerden hangisidir? A) Mani B) Semal 12. Düşman geldi tabur tabur dizildi Alnımıza kara yazı yazıldı C) Destaz E) Varsağı

slerin yi- tan nil- 3- ESEN YAYINLARI 6. m, anttim Gülün dalında kuruttur Vefasız yar nerede? ✓Geçersin belki dedim, Adim ne idi unuttum Bekledim pencerede. Sorulmayı sorulmayıb 1. İkisinde de doldurma dize vardır. II. Ahenk ilkinde 4+3 = 7%, ikincisinde 4+4 = 8 hece kalıbıyla sağlanmıştır. II Biri mânidir, diğeri semai dörtlüğüdür. kisinde de konu, sevgiliye sitemdir. V. Kafiye düzenleri aynıdır. Verilen şiirlerin karşılaştırılmasıyla ilgili ola- rak yukarıdaki yargılardan hangileri yanlışhr? A) I. ve . D) III. ve TV. B. ve Ill Bayırda harmanım var, Sultandan fermanım var, Yiğit isen gel bana, Derdine dermanım var. Bayırda harman olmaz, Sultandan ferman olmaz, Ben her kıza gelemem, Her kızda derman olmaz. A) Karşı - Beri C) Kesik mâni CIT. ve V. E) IV. ve V Yukarıdakı metin aşağıdakilerden hangisinin örneğidir? E) Tám mâni B) Deyiş D) Artik mâni 125

3. Kul Mustafa eydür yürekten candan Ne aceb sevdiğim kaçarsın benden Ayrılmak kabil mi sevdiğim senden Meğer kellem düşe meydan içinde Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Myy A) Koşma türüne ait özellikler taşıdığı B) 17. yüzyılda yazıldığı Bir şiirin tapşırma dörtlüğü olduğu D Anonim bir ürün olduğu Nazım biriminin dörtlük olduğu 35

I. Türk boylarında korkolçak veya kavurçak gibi isimlerle anılır. II. Anadolu'nun bazı yerlerinde bebek oyunu ola- rak da bilinir. III. Belli bir metne bağlı kalınmadan doğaçlama ser- gilenir. IV. İbiş ve İhtiyar, oyunun iki başoyuncusudur. Yukarıda belli özellikleri verilen tiyatro oyunu aşağıdakilerden hangisidir? A) Kukla B) Orta oyunu D) Köy Seyirlik Oyunu C) Meddah E) Karagöz

9 Gam vurur gam zedeler Sinem hakkâk delemez Derlerse gamze deler 12. Gam zedeler 5 Bu mâni ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A Kesik mâni olarak adlandırılır. BEDinasli kafiye kullanılmıştır. C) Kafiye düzeni daba şeklindedir. D) itk dize kafiye oluşturmak için kullanılmıştır. Eeşbih sanatına başvurulmuştur. pll diz 7 de 14

A) I. B) II. 7. Aşağıdakilerden hangisi Âşık Ömer ile Gevherî'nin ortak bir özelliğidir? A) Mesnevi türünde ürün vermeleri B) Hem aruzu hem heceyi kullanmaları C) Daha çok ilahî türünde şiir yazmaları D) Okuma yazma bilmemeleri E) Devirlerine göre yalın bir dille şiir söylemeleri

J 24. Aşağıdakilerden hangisi halk şiirinin özelliklerinden biri değildir? A) Şiirlerde bütün güzelliğine önem verilmesi B) Şiirlerin çoğunlukla "aaxa" şeklinde kafiyelenmesi C) Şiirlerin halk arasında kullanılan konuşma diliyle söy- lenmesi D) Şiirlerin genellikle belli bir ezgiyle söylenmesi E) Şiirlerde mazmunlara yer verilmesi

17. Allah aşkını konu edinen, onu övmek için yazılıp özel bir ezgiyle söylenen şiirlere "ilahi" denir. Türk edebiyatında en önemli temsilcisi Yunus Emre olan bu tür, herhangi bir tarikat izi taşımaz. Aynı içerik ve işlevdeki şiirler; söylendiği yere, kesime veya tarikata göre farklı isimler alır. Örneğin bu tür şiirler Mevlevilerde "----" Gülşenilerde "----", Bektaşilerde "----", Alevilerde "----" Halvetilerde "----" adını alır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada boş bırakılan yerlerden birine getirilemez? A) ayin B) nefes D) tapuğ E) deme C) devriye