Halk Şiiri Özellikleri Soruları

11. Âşık edebiyatı, divan edebiyatından yalnız nazım biçimi ve tür- ler bakımından değil, dil ve deyiş özellikleriyle de ayrılır. Ge- rek söz hazineleri gerek kullandıkları imgeler bakımından kimi âşıklar; Arap, İran ve İslam kültürünün etkisi altında kalmışlar- dır. Ancak ----, bu âşıklar arasında sayılacak bir ozan değildir. Çünkü o, her zaman daha arı, duru bir dille ve halkın yaşantı- sından beslenen bir içerikle şiirlerini yazmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi geti- rilmelidir? A) Gevheri D) Erzurumlu Emrah B) Seyrani C) Köroğlu E) Bayburtlu Zihni

13. Kanı akıp boşandı Deri baştan deşildi Ölülerle bir oldu Güneş işte batıyor Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Yabancı sözcük kullanılmamıştır. Nazım şekli koşuktur. Dizelerde ahenk unsurları önemsenmiştir. "Güneş" sözcüğü benzetme amacıyla başka bir söz- cük yerine kullanımıştır.

6. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? Pir Sulton Abdal A) Kaygusuz Abdal, nefesleriyle ünlü bir halk ozanıdır. 19 B) Karacaoğlan, sevgilinin ve doğanın güzelliklerini anlattığı Koşmalarıyla tanınmıştır. C) Yunus Emre, Allah aşkını işlediği lahileriyle ünlü bir tekke şairidir. D) Seyrani, hayali benzetmelerle yazdığı şathiyelerle tanınan bir ozandır. E) Dadaloğlu, yiğitçe bir söyleyişin hâkim olduğu koçakla- malarıyla ünlü bir halk ozanıdır. V

2. (1) Âşık adı verilen genellikle okuma-yazma bilmeyen halk ozanları tarafından söylenen şiirlere âşık tarzı halk şiiri de- nir. (II) Bu ozanlar usta-çırak geleneği içinde yetişir. (III) An- cak bunun yanında her saz şairinin ilahi bir yeteneği oldu- ğuna ve bu yeteneğinin gördüğü rüya ile ortaya çıktığına inanılır. (IV) Belirli bir eğitimden geçmiş, aruzu öğrenmiş halk şairleri de yok değildir. (V) Bunlara da daha eğitimli ol- dukları için divan şairleri adı verilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yan- lışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

- aynı yu 4. Dertli, Ruhsatî ve Seyrani'nin ortak özelliği aşağıdakiler- den hangisidir? A) Aynı yüzyılda yaşamış olmaları 19. yy B) Şiirlerinde heceden çok, aruz veznini kullanmaları C) Tasavvuf edebiyatının temsilcileri olmaları D) Şiirin yanında nesir türünde de eserler vermeleri E) Taşlama türünde şiir yazmaları 213

K 6. girinin temellerin- Sirlerinde sıklıkla Arapça ve Farsça kelimeler görülür, kimilerince "Halk şiirinin son büyük ustası" olarak nite- lenmiştir. 182 Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi Aşık Vey- sel ile ilgili yanlıştır? A)T. B) II. C) III. (nsiposos D) IV V. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır? ATekke edebiyatı şiirleri halk ve divan edebiyatı nazım bi- çimleri ile yazılır. B) Ahmet Yesevi tasavvuf edebiyatının öncüsü kabul edilir. Tasavvuf edebiyatı sanatçılarının şiirleri cönk adı verilen defterlerde toplanmıştır. D) Aşık edebiyatında okuma yazma bilen, şiirini kendisi ya- nanio zan şaire kalem şairi denir. E) Âşık edebiyatında en yaygın nazım biçimi koşmadır.

4. Aşağıdaki dörtlüklerin hangisinde halk edebiyatına özgü dil ve anlatım özellikleri görülmez? A) Var öğren aşk işin pervaneden sen Ki olmuş ana âteş sahn-ı gülşen Nedir bu girye vű feryâd u şiven Kokarken güllerini bûsitânın B) Yiğit olan yiğit kurt gibi bakar Düşmanı görünce ayağa kalkar Kapar mızrağını meydana çıkar Yiğidin ardında duran olmalı 783 C) Uykudan uyanmış şahin bakışlım Dedim sarhoş musun söyledi yok yok Ak ellerin elvan elvan kınalım Dedim bayram mıdır söyledi yok yok D) Kimsede görmedim sendeki nazı Tunus Tirablus Mısır Hicaz'ı Kars'ı Kağızman'ı Acem Şiraz'ı Girid'i Yanya'yı değer gözlerin E) Düşman geldi tabur tabur dizildi Alnımıza kara yazı yazıldı Tüfek icad oldu mertlik bozuldu Eğri kılıç kında paslanmalıdır

1 1. Aşağıdakilerden hangisi âşıklık geleneklerinden biri değildir? A) Usta-çırak ilişkisi C) Bade içme ESaz çalma yburtlu Zihni Edebiyat Soru Bankası BMahlas alma Dy Divan oluşturma 130 E) D "f bib (As

9. XVII. yüzyılda yaşadığı tahmin edilen şair, Ahmet adlı bir âşığın oğludur. Karakoyunlu muhitinde yetişmiştir. Şiirleri koşma, semai ve az sayıda destandan oluşmaktadır. Şi- irlerinin pek çoğunda maddi aşkı dile getirmiştir. Yaşadığı bir macera etrafında meydana gelen halk hikâyesinin di- ğer kahramanı Selvihan'dır. Bu parçada sözü edilen halk şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Ercişli Emrah C) Seyrani B) Dadaloğlu D) Dertli E) Âşık Ömerr

9. Şiirlerinde Âşık Ömer etkisi görülen şair, daha çok ressam yönüyle tanınır. Topkapı Sarayı'nda nakkaşlık eğitimi almış ve II. Mahmut zamanında sarayın başres- samlığına kadar yükselmiştir. 18. yüzyıl şairi olan ozan. şiirlerini duru bir Türkçe ile söylemiştir. Bu parçada hakkında bazı bilgiler verilen şair aşağı- dakilerden hangisidir? A) Karacaoğlan C) Dadaloğlu E) Ercişli Emrah B) Levni D) Seyrani

5. Keklik gibi taştan taşá sekerek Gerdan açıp gelişini sevdiğim Sağa sola taksim etmiş örgüsün Onar onar bölüşünü sevdiğim Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Teşbih DYarım kafiye B) Redif E Cinas C) Ölçü

Icilerinden nadolu ve To- i kaynağıdır. sanatçı, mey- ar, Azerbay- iği anlaşılan ini da sıklık- inden bazı inde doğa- dayah so- de bir bil- 11. . . Saz şairlerinin şiirlerinin derlendiği, alttan yukarıya doğ ru açılan dikdörtgen şeklinde defterlerdir. içinde "b, p. m, v, f" dudak ve diş-dudak sesleri bulun- madan söylenen şiirlerdir. • Aşıklanın şiirlerinin son dörtlüğünde mahlaslarına yer ver- me geleneğine verilen addır. • Eğitim görmemiş olup doğaçlama şiir söyleyen âşıklara verilen addır. Aşağıdakilerden hangisi, yukarıda verilen açıklamalar- dan biriyle ilişkilendirilemez? A) Lebdeğmez C) Meydan şairi B) Tapşırmal D) Bade içme E) Cönk Yanıt Yayınları 4. yapasim gelir Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? C) Sathiye A) Nutuk 1. Sathiye II. Devriye III. Varsağı IV. Nefes V. İlahi D) Devriye A) I ve II B) Nefes Yukarıda verilenlerin hangileri tekke-tasavvuf edebiyatı ürünlerinden biri değildir? Yanıt Yayınları B) I ve Ill E) Taşlama D) Yalnız IV E) IV ve V C) Yainz III

kabu- n eder. - hâkim ik tarzı de geli- Hebiyatı bu yüz- gi yan- E) V variva 4. TESTAYT Aşağıdakilerden hangisi Türk halk edebiyatı için söylene- mez? A) Halkın edebiyat anlayışını, yaşam tarzını sade bir dille aktarır. B) Şiir ve düzyazı türünde eserler verilir fakat şiir daha çok kullanılır. Şiirlerde içerikten çok biçim öne çıkarılır. Parça güzelliği önemsenir. O D) Halk edebiyatı şairleri şiirlerini cönk adı verilen defterler- de toplarlar. EX Aşk, tabiat ve kahramanlık konularının daha çok işlendiği halk merkezli bir edebiyattır. 2019 yılında Metin Ekici tarafından bulunan

5) e (2v0-seer) 10. Halk hikayeleriyle ilgili olarak aşağıdaki yargı- lardan hangisi yanlıştır? Sevgi ve kahramanlık konuları işlenir. BY Kişiler gerçek yaşamdakilere yakındır; olağa- nüstülükler oldukça sınırlıdır. C) Quştukları çağdaki sosyal yapıyı ve iç müca- deleleri yansıtır.Cumhuriyet go, D Anlatım tümüyle nesre dayalıdır. E Anlatıcıları okur yazar, az çok kültürlü kişilerdir. yazıya

Bilgi Cenkname um ya da düzyazı biçi- yazılan, savaş ve kah- lık öykülerinin anlatıl- aptir. Genellikle Hz. Ali la oluşan kahramanlık eridir. Türk-İslâm tarihi içe- diğer İslâm önderle- arklı ve özel bir yere Onun kahramanlık- dile anlatılarak, an tarihî hakikatleri destansı bir boyu- tır. Onun için Hz. etrafında gelişen ürk edebiyatı içe- kça geniş bir yer knameleri Türk XIII. yy.dan iti- e, telif ve adap- yla yazılmaya Snce manzum arak ortaya çık- itibaren men- müştür. leri Deli Dumrul kırk ken ansızın Azrail çıkageldi. Azrail'i ne ça- vuş gördü ne kapici. Deli Dumrul'un görür gözü görmez oldu, tutar elleri tutmaz oldu. Dünya âlem Deli Dumrul'un gözüne karan- Halik oldu. Çağırıp Deli Dumrul söyler, görelim hanım ne söyler: 1. Der: Bre, ne heybetli ihtiyarsın! Kapıcılar seni görmedi. Çavuşlar seni duymadı. Benim görür gözlerim görmez oldu, Tutar benim ellerim tutmaz oldu. Titredi benim canım, cuşa geldi. Altın kadehim elimden yere düştü. Bu parçayla ilgili olarak, aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Olay çevresinde oluşan bir metinden alınmıştır. BY Dönemin Islami zihniyetiyle ilgili unsur- lara yer verilmiştir. Olayların anlatımı manzum, diyaloglar mensur biçimde verilmiştir.. D Dede Korkut Hikâyeleri'nde yer alan Deli Dumrul hikâyesinden alınmıştır. E) Düzyazı kısmında şecilere, sayı motifi- ne yer verilmiştir. Palme Yayınevi 4.

11. Tekke edebiyatının en çok kullanılan nazım şekli ilahi, Allah'a duyulan sevgiyi dile getiren şiirlerdir. İlahiler tarikatlarda farklı isimler almıştır: Bektaşilikte "----", Gülşenilikte "----", Mevlevilikte "----", Halvetilikte "-___" adlarıyla anılmıştır. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Nefes B Durak C) Âyin D) Tapuğ Devriye ICAT YAYIN